ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME Yrd. Doç. Dr. Erol Asker

TEKNOLOJİ Tanım: Endüstriyel ve ticari hedeflere ulaşmak amacıyla kullanılan bilimsel yöntem ve materyaller. Eğitim Teknolojisi: Genelde eğitime, özelde öğrenme durumuna egemen olabilmek için ilgili bilgi ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme yada eğitim süreçlerinin işlevsel olarak yapısallaştırılmasıdır. (Cevat Alkan, 1998)

Öğretim Teknolojisi Bilimsel yöntem ve materyallerin öğretimsel problemlere uygulanması sürecidir. Öğretim Teknolojisi İletişim ve Öğrenme Arasındaki İlişkiler Öğretim, öğrenmenin gerçekleşmesi için bilginin ve ortamın düzenlenmesi.

Öğrenme, bireyin davranışlarındaki gözlemlenebilir değişimlerdir (davranışçı kuram), dışsal uyarıcıların içsel ya da zihinsel süreçlerle işlenmesi (bilişsel kuram), öğrenenin duyu organları aracılığıyla algıladığı nesne, olay, olgu ya da kavramlara ilişkin zihninde kendi gerçeğini (bilgilerini) yapılandırması ya da önceki deneyimlerine dayalı olarak gerçeği yorumlaması sürecidir (yapılandırmacı yaklaşım)

Öğretim Teknolojisi İletişim ve Öğrenme Arasındaki İlişkiler, devam... Öğrenci, eğitim sırasında yeni davranışlar geliştirmek veya davranış değişikliği oluşturmak üzere öğretmenle ya da eğitimciyle ve onun düzenlediği çevreyle etkileşimde bulunan kişi. İletişim, iki birim arasında konuşma, sinyal, yazı yada davranış gibi yollarla bilgi, mesaj ve düşünce alış-verişi.

Öğretim teknolojisi, öğrenci-öğretmen veya öğrenci-çevre arasında bilgi, mesaj ve düşünce alış-verişinin en etkili biçimde gerçekleştirmek için bilgi ve materyallerin işe koşulmasıdır. İletişim sürecini etkili kılabilme çabası da denilebilir.

İLETİŞİM SÜRECİ KANAL ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ MESAJ YÖNTEM

Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir. İLETİŞİM SÜRECİ devam... Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir. Alıcı mesajın gönderildiği birimdir. Mesaj iletişimin içeriğidir. Kanal mesajın sunuluş biçimidir. Dönüt alıcının mesaja verdiği tepkidir.

DÖNÜT (GERİ-BİLDİRİM)

Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim Süreci Arasındaki Benzerlik ÖĞRETMEN (Kaynak) ÖĞRENCİ (Alıcı) İÇERİK (Mesaj) Öğretim Araç ve Yöntemleri (Kanal) Öğrenme Tepkileri (Dönüt)

Eğitimde İletişim Sürecinin Ögeleri Kaynak, hedeflediği kişi yada grupta davranış değişikliği oluşturmak üzere iletişim sürecini başlatan kimse. Mesaj, bir iletişim sürecinde iletişime esas olan haber yada bilgi. Kanal, mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç ve yöntemler. Alıcı, kaynaktan gelen mesajın iletici araç ve yöntemleri takip ederek ulaştığı kişi. Dönüt, kaynaktan gelen mesaja alıcının gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa ulaşması surecidir.

İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı Yaşantı alanı, bireyin etkileşimde bulunduğu sosyal ve fiziksel çevresi. (İ. Zencirci) Öğrencilere sunulan bir materyal öğrencilerin yaşantı alanlarının kapsama alanı içinde ise, yani öğrenciler sunulan materyal ile ilgili gerekli ön öğrenmelere sahip iseler ve materyal ile sunulan kavramlara yabancı değilseler istenen davranış değişikliği gerçekleşebilir.

Sınıf içinde iletişimin hedeflerine ulaşabilmesi için, “öncelikle alıcının kaynak tarafından iyi tanımlanması, iletilmesi istenen özelliklerin alıcıya uygunluğu ve mesajın alıcı üzerindeki anlamlılığının iyi bir şekilde belirlenmesi gerekir.”

Ortak yaşantı alanı, kaynak ve alıcının yaşantı alanlarının kesiştiği bölüm olarak tanımlanmaktadır. (K. Çilenti, 1984) Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı Ortak Yaşantı Alanı Kaynak Kodlama Kod Çözme Alıcı Mesaj Geri Bildirim

Bir iletişim sürecinin etkililiği; Simgelerin benzer biçimde tanımlanmasına, Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılmasına, Çoklu kanal kullanılmasına, Dönüt sisteminin sağlanmasına bağlıdır.

Semantik engeller: konuşma dili ile ilgili engeller Sağlıklı bir iletişim kurulmasını engelleyen bazı noktalar şunlardır: Psikolojik engeller Semantik engeller: konuşma dili ile ilgili engeller Statü: Kaynak ve alıcının sosyal ve formal statüler Korunma:Savunma mekanizmaları (yükümlülükten kaçma) Alan: İletişim merkezi ile birimler arasındaki uzaklık Hiyerarşi: Katı ve hiyerarşik sınıflamadan dolayı kanalların tıkanıklığı Uyutma: Mesajların ihmali yada önemsiz sayılması Sınırlama: Mesajların iletim sırasında sınırlanması ve gizli tutulması

Sınıf içi iletişimi geliştirmek için, Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli Ders iyi bir şekilde planlanmalı Öğrenci ihtiyaç, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli Öğrencilerin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı Birden fazla duyu organına hitab eden araç-gereçler kullanılmalı Zor ve çok teknik olan öğretim araçları kullanılmamalıdır.