Elektronik Ticarette Dikkat Edilecek Noktalar

İnternet üzerinden alışveriş, veya kısaca e-ticaret, artık 10 yılı aşkın bir süredir hayatımızda yer alan bir kavram. Her gün yeni e-ticaret platformlarına rastlıyoruz veya hergün e-ticaret sektörüne daha sıkı bağlandığımızı görüyoruz. Artık Kars'taki bir kişi, merkezi Muğla'da olan bir mağazadan kolaylıkla sipariş verebiliyor, veya elimizdeki 2. el ürünleri yurt dışındaki bir alıcıya kolayca satabiliyoruz. Ama bu şekilde alışveriş yaparken daha dikkatli olduğumuzda hem güvenliğimizi sağlamış, hem de bilmediğimiz fırsatlardan yararlanmış oluruz. Bu yazıda, e-ticaret sitelerinden alışveriş yaparken dikkat edilmesi gerekenleri elimden geldiğince anlatmaya çalışacağım.

Sahtekârlara dikkat edin Her ne kadar çoğumuz alışmış olsak da, internet üzerinden alışveriş ülkenin bir kısmının hala şüpheyle yaklaştığı bir kavram. Haksız da sayılmazlar: Paranızı alıp ürünü teslim etmeyenler, kusurlu bir ürün gönderip sorumluluk almayanlar, bambaşka türden sahtekârlıklar için adres ve telefonunuzu alıp ortadan kaybolanlar derken, internette alışveriş yapmak neredeyse mayın tarlasında yürümeye benzemeye başladı. Ama bu olumsuzlukları görüp, geleceğin en büyük ekonomisine sahip sektörlerinden biri olan e-ticaretten de bütünüyle vazgeçecek değiliz. Daha dikkatli olmak için bazı önemli noktaları bilmek yeterli:

Güvenli Bağlantıya Sahip Olmayan Sitelerden Alışveriş Yapmayın: Bütün e-ticaret siteleri, "SSL sertifikası" denen bir güvenlik sertifikasına sahip olmalıdır ve her türlü satış işlemini bu sertifikayla yapmak zorundadır. E-ticaret sitelerinde bu sertifikanın olup olmadığını, adres çubuğunda yazan adresin başında "http" yerine "https" yazıyor oluşundan veya adresin hemen başında bulunan yeşil bir simgenin olduğuna bakarak anlayabilirsiniz. Bu sertifika sayesinde gönderdiğiniz kredi kartı bilgileri şifrelendiği için, bu bilgilerin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi daha zor oluyor. Eğer bir e-ticaret sitesinde güvenlik sertifikası kullanılmıyorsa, o siteden alışveriş yapmamanız en doğrusu olacaktır.

Mesafeli Satış Sözleşmesi'ne Uymayan Yerli Siteler Yasal Değildir: Mesafeli Satış Sözleşmesi", Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın yürürlüğe soktuğu "Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği"ne uygun bir sözleşme biçimidir ve Türkiye'de faaliyet gösteren bütün e-ticaret firmalarının bu sözleşmeye uyması ve her satışın son aşamasında kullanıcıya da bu sözleşmeyi onaylatması şartı bulunur. Eğer rastladığınız bir yerli e-ticaret sitesinde bir Mesafeli Satış Sözleşmesi yoksa, satış tamamlanmadan önce size böyle bir sözleşme onaylatılmıyorsa, o e-ticaret sitesinin yasal bir site olmadığından emin olabilirsiniz.

Bazı e-ticaret siteleri, e-ticaret Sitesi Bile Değildir: Bazı siteler, kendisini "e-ticaret sitesi" gibi gösterip büyük indirimler sağlayarak ziyaretçilere telefon, bilgisayar gibi nispeten pahalı ürünleri 5'te bir, bazen 10'da bir fiyatına satmayı vaat ederler. Çoğunda güvenlik sertifikası da bulunmayan bu sitelerin iyi tarafı, sizin paranızı çalmanın peşinde olmamalarıdır. Ama kötü tarafı da, bu sitelerin asıl amacının sizin bilgilerinizi çalmak oluşudur. Evet, bu siteler sizden kredi kartı bilgisi istemez, onun yerine "kapıda kredi kartıyla veya nakit ödeme" vaadiyle yalnızca isminizi, telefon numaranızı ve adresinizi ister ve ürünün size kargolanacağını müjdeledikten sonra başka hiçbir şey yapmazlar. Bu sitelerin sahipleri, elde ettikleri bilgilerle size masum ama rahatsız edici reklam SMS'leri yollayabilecekleri gibi, son yıllarda meşhur olan bir dolandırıcılık yöntemini uygulayıp sizi arayarak "Banka hesabınız teröristler tarafından ele geçirilmiş, ben savcıyım/polisim, bize şuradan para yollayın gereken işlemleri yapıp davayı kapatalım" diye insanları korkutarak paralarını alabilirler. Bu sitelerden kesinlikle uzak durun!

Fiyat Karşılaştırması Yapın Her ürün, farklı e-ticaret sitelerinde farklı fiyatlara satılır. Bir tableti bir e-ticaret sitesinde 1200 liraya görebilirken, bir başka e-ticaret sitesinde 1000 liraya aynı tableti satın alabilirsiniz. Ama tabii, sadece Türkiye'de kurulmuş yüzlerce e-ticaret sitesi varken, bunca siteyi nasıl takip edeceğinizi şaşırabilirsiniz. Halbuki bunun için açılmış, e-ticaret siteleri arasında ürün fiyatı karşılaştırma siteleri mevcuttur.Bu sitelerde ürün fiyatı karşılaştırmanın yanında taksit seçenekleriyle de tasarrufa gidebilirsiniz.

Güvenlik Kart datalarına dışarıdan izinsiz erişim kesinlikle engellenmelidir. Satıcı sahte veya sorunlu alışveriş detaylarını bir dosya halinde saklamalıdır. Kredi kartları ile yapılan herhangi bir sahte işlem dolandırıcılık durumda konuy sektördeki diğer firmalarla banka ve polisler ile paylaşmalıdır. Satıcı,istenmesi durumunda mal veya hizmetin teslimi sırasında alıcıdan kredi kartı ibrazının istenmesini veya fatura üzerine kimlik numarasının not edilmesi ve müşteri imzasının alınmasını talep edebilir.

Müşteri İlişkileri Kullanıcılar, sanal mağazalardan alışveriş yaparken, geleneksel mağazacılıkta olduğu gibi yüzyüze görüşme imkanı bulamıyorlar. Bu da müşteri ilişkilerinde e-ticaret sitelerinin daha hassas davranmalarını gerektirebiliyor. Potansiyel ve mevcut müşterilerinizle ne kadar sağlam bağlar oluşturursanız, onların size güven duymasını da o derece kolaylaştırmış olursunuz. Güven arttıkça sitenize çektiğiniz trafik de artar. Müşterilerden gelen mesajlara anında cevap vererek istenildiği her an onların yanında olacağınız mesajını vermeniz mümkün. Sorunlarına kısa sürede cevap verebildiğiniz ve etkili çözümler sunabildiğiniz sürece sizleri güvenilir bulacaklardır.

Yazılım Altyapısı Bir e-ticaret sitesinin altyapısı, o sitenin bilgilerinin bulunacağı sunucular, sunucu bakımı ve diğer teknik detaylar için çalıştırılacak personel gibi kısımları için kullanılan bir terimdir. İyi bir e-ticaret altyapısı sizi çıkması olası teknik sorunlardan korur ve potansiyel müşterilerinize daha iyi hizmet verebilmenizi sağlar. Kendi altyapınızı oluşturmak, eğer teknik bilginiz veya bu işe ayıracak uzun bir zamanınız yoksa sizi zorlayan bir iş olabilir.

Web Site İçeriği Sık sorulan sorular ile ilgili bir bölüm olmalıdır. Tüketiciye e-ticaret hakkında bilgi akışının sağlandığı bir bölüm olmalıdır. Satıcı ile alıcı arasındaki güven oluşumu için alıcının tüketici bilgilerine ulaşabileceği bir alan olmalıdır. Alıcı, satıcının bilgilerine kolay bir şekilde erişebilmelidir. Satıcı ,satılan veya sunulan mal ya da hizmetlerin sınırları hakkında tüketiciye bilgi aktarmalıdır. (ülke dışına servisimiz yoktur vb gibi ) Satılan ürün ya da hizmetler hakkında detaylı açıklamaları yer almalıdır. Sitede tüketicinin aradığını kolayca bulabilmesi için bir arama bölümü bulunmalıdır. Satıcı alıcının sorularına ve şikayetlerine geri dönüş yapmalıdır.

Sipariş Stokta olmayan ürünleri tüketicinin farkedebilmesi gereklidir. Alıcıya ürünlerin fiyatlarında indirim olduğu belirtilmelidir. Alıcı siparişi onaylamadan fatura bilgilerini görmelidir. Satıcı satış politikası hakkında ödeme tiplerini ve kendisiyle ilişkisi olmayan 3.parti bilgilirini belirtmelidir. Satıcı stokta bulunan ürün miktarını , siparişlerle ilgili temin ve teslimat süresini  ya da olması muhtemel gecikmeleri alıcıya belirtmelidir. Satıcı alıcıya siparişin alındığını , fax ,mail ,Ya da telefon yoluyla bildirmelidir. Satıcı alıcıdan tüm fatura bilgilerinisorgulamadır.eğer teslimat adresi farklı ise bunu belirtmeleri için bir alan olmalıdır. Alıcı siparişin durumunu takip edebilmelidir. Alıcı daha önce yaptığı siparişlerini hesabından görebilmedilir. Eğer alıcının seçtiği ürün stokta yoksa veya temin edilemiyorsa bu alıcıya bildirilmedilir. Satıcı alıcıya satış politikalarındaki değişiklikleri bildirmelidir.

Garanti Tüm ürünlerin garanti süreleri mutlaka belirtilmelidir. Garanti şartlarının neler olduğu neleri kapsadığı mutlaka belirtilmelidir. Satıcı ,alıcının garanti hizmetinden kolayca faydalanmasını sağlamalıdır. Alıcıya satış sonra destek ve hizmet garantisi hakkında bilgi verilmelidir. Satıcı sorunun çözemediği takdirde alıcıyla üretici arasında iletişim kurma olanağı sağlamalıdır.

İadeler  Alıcıya iadelerle ilgili işleyiş ve prosedür mutlaka aktarılmalıdır. Ürünlerin siparişten sonra ne kadar sürede iade edilebileceği ve taşıma masraflarının kimin karşılayacağı detaylı bir şekilde alıcıya önceden belirtilmelidir. Sitenin içerisinde alıcıya ,iade şartlarını ve haklarını gösteren bilgiler yer almalıdır. Teslimat gecikmesi halinde satıcı alıcıya siparişi iptal edebilme hakkı verebilmelidir.

Sonuç E-ticaret, bulunduğumuz yüzyılın en önemli ticari hamlesi. Dünyanın bir ucundan ürün alıp diğer ucuna ürün satmamızı sağlayan bu sektör sayesinde birçok ihtiyacımızı karşılamak kolaylaşmıştır. Haliyle bu mecrada da fırsatları kovalamak, tehlikelerden kaçınmak çok önemlidir.