Psk.Danışman/ Rehber Öğretmen: AYÇA USLUER Sultanbeyli anadolu sağlık meslek lisesi kişiler arası etkili iletişim ve empati semineri Psk.Danışman/ Rehber Öğretmen: AYÇA USLUER
İNSANLARI DİĞER CANLILARDAN AYIRAN EN ÖNEMLİ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
DÜŞÜNDÜĞÜNÜ İFADE EDEBİLME DÜŞÜNEBİLME YETENEĞİ DÜŞÜNDÜĞÜNÜ İFADE EDEBİLME
İLETİŞİM NEDİR? Duygu, düşünce ya da bilgilerin her türlü yolla başkalarına aktarılmasıdır. İletişim Yolları: 1- SÖZLÜ İLETİŞİM: Karşılıklı konuşmaya dayalı iletişimdir. 2- YAZILI İLETİŞİM: yazı yoluyla sağlanan iletişimdir. 3- SÖZSÜZ İLETİŞİM: Jest, mimik ve çeşitli hareketlerle sağlanan iletişimdir.( beden dili)
her iletişim etkili midir? Etkili iletişim nasıl olur?
İLETİŞİM SADECE KONUŞMAK DEĞİLDİR. İLETİŞİMİN ETKİLİ OLABİLMESİ İÇİN SÖYLEDİKLERİMİZLE BEDEN DİLİMİZİN BİRBİRİYLE TUTARLI OLMASI GEREKİR. BUGÜN ÇOK MUTLUYUM
Etkili iletişim becerileri • Kendini tanımak • Kendini doğru ifade etmek • Karşımızdakini etkin ve ilgili dinlemek • Empati kurabilmek (kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyabilmek) • Hoşgörülü ve önyargısız olmak • Eleştirilere karşı açık olmak ( Hatta öz eleştiri yapabilmek) • Beden dili, göz kontağı, hitap, ses tonu ve düzeyi vb.
İletişim engelleri 1-Emretme, yönetme: Korku ya da direnç yaratabilir. Söylenenlerin tersini yapmaya teşvik edebilir. İsyankar davranışa ya da misillemeye(karşılık verme) yol açabilir. ÖRNEK: “Yapman gerekir…”…yapacaksın” “yapmak zorundasın”
2-Uyarma tehdit etme ve göz dağı verme: Korku, boyun eğme yaratabilir. Söz konusu sonuçların gerçekten meydana gelip gelmeyeceğini “denemeye” yol açar. Gücenme, kızgınlık, isyankarlığa neden olabilir. ÖRNEK: “…yapamazsın…olur” “Ya yaparsın, yoksa...”
3-Ahlak dersi verme, vaaz etme Zorunluluk ya da suçluluk duyguları yaratır Kişinin durumunu daha şiddetli savunmasına yol açabilir ÖRNEK: “…yapmalıydın”, “senin sorumluluğun” “…şöyle yapman gerekir”
4-Öğüt verme, çözüm getirme, fikir verme Bireyin kendi sorunlarını çözmekten aciz olduğunu ima eder. Bireyin sorunu bütünüyle düşünüp, değişik çözümler bulmasına engel olur. ÖRNEK: “Ben olsam…” “Neden… yapmıyorsun?” “Bence…” “Sana şunu önereyim…”
5-Yargılama, eleştirme, suçlama Yetersizlik, aptallık anlamı taşır Bireyin olumsuz bir yargıya hedef olma ya da azarlanma korkusuyla iletişimi kesmesine yol açar. ÖRNEK: “Sen zaten tembelsin…” “Beceriksiz” “Kendinden başka kimseyi düşünmüyorsun”
6-Ad takma, gülünç duruma düşürme Bireyin kendini değersiz hissetmesine, sevilmediği kanısına varmasına yol açabilir. Bireyin özgüvenini zedeler. Genellikle karşılık vermeye teşvik eder ve iletişimi çatışmaya götürür. Ad takma veya alay etme; sözel şiddet sayılır ve sözlü istismar türüdür. ÖRNEK: Gerizekalı… Bu kadar sulu göz olmak zorunda mısın ?” “Çok yaramaz bir çocuksun”
7-Teselli etme: Bireyin kendini “anlaşılmamış” hissetmesine neden olur Kızgınlık duyguları uyandırır (Size göre kolay tabii!) ÖRNEK: Aldırma Boşver,düzelir…
8-Konu değiştirme, işi alaya vurma. Bireyin sorunlarının önemsiz, saçma sapan ve gereksiz olduğu anlamını verebilir. Birey bir güçlükle karşılaştığında o kişiye karşı açık davranmaktan çekinebilir. ÖRNEK: “Daha güzel şeylerden konuşalım” “Sanki dünyayı sen yönetiyorsun” “ Sen deyince hatırladım. ….’ın sağlık durumu nasıl olmuş acaba” “Amann buna mı üzüldün” “Bunda ağlanacak ne var”
Veee tabi ki DEDİKODU…
biz ve sanal dünyamız…
Yüz yüze olmayan iletişimde göz kontağı olmadığı için insanlar kendilerini daha rahat ifade ederler, daha rahat konuşurlar. Beden dili yoktur ve karşıdaki insan anlatılanlarla yetinmek zorunda kalır, anlatılanların doğruluğu, gerçekliği sorgulanmaz. Doğrudan kabul edilir. Bu tür ortamlarda bireyler kendilerini çok farklı tanıtabilirler. Sanal dünyada herkes dürüsttür, yalanı sevmez.. Kimse ben dürüst değilim demez, onun dürüst olup olmadığını ancak davranışlarını gözlemlediğimizde anlayabiliriz.
İLETİŞİMDE GÖZ KONTAĞI ÖNEMLİDİR
Kullandığımız yüz ifadesi…
BEDEN DİLİ
İLETİŞİMDE SEN DİLİ- BEN DİLİ
İLETİŞİMDE SEN DİLİ KİŞİYİ SUÇLAYICIDIR DAVRANIŞTAN ÇOK KİŞİLİĞE YÖNELİKTİR YENİDEN KONUŞMA İSTEĞİNİ ENGELLEYİCİDİR KİŞİ KENDİNİ SUÇLANMIŞ VE ANLAŞILMAMIŞ HİSSEDER NEYE KIZILDIĞININ ANLAŞILAMAMASINA NEDEN OLUR KİŞİYİ GÜCENDİRİR, KIRAR KİŞİNİN DİRENMESİNE NEDEN OLUR İLETİŞİMDE BEN DİLİ ÖZELLİKLE OLUMSUZ DUYGULARIN YAŞANDIĞI DURUMLARDA OLUMSUZ DUYGULARIN YAŞANDIĞI KİŞİYE, ÖNCE DAVRANIŞ YADA DURUM TANIMLANARAK BU DAVRANIŞ VEYA DURUMDAN NASIL ETKİLENDİĞİ BELİRTİLDİKTEN SONRA NE HİSSEDİLDİĞİNİN SÖYLENMESİNE DAYALIDIR...
“ Çok kabasın her zaman sözümü kesiyorsun.” (SEN DİLİ ) “ Bir şey söylemeye başlayıp da bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum” (BEN DİLİ) “Kes şunu! Çekiştirip durma kolumu ! (SEN DİLİ) “Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum. (BE N DİLİ)
BEN DİLİNİN YARARLARI SEN DİLİNDEKİ GİBİ KİŞİLER SAVUNMAYA GEÇMEZLER BİREY KARŞISINDAKİNİ SUÇLU HİSSETTİRMEZ DİLİ KULLANAN KİŞİNİN, NEDEN O DUYGUYU YAŞADIĞI ANLAŞILDIĞI İÇİN İLETİŞİM SAĞLIKLI OLUR. BEN MESAJI ALAN KİŞİ BAŞKALARINI DÜŞÜNMEYİ DE ÖĞRENİR YAKINLIĞI ARTIRICIDIR ANLAŞMAZLIKLARI AZALTIR KONUŞAN KİŞİYİ,DUYGULARINI BİRİKTİRMEDİĞİ, ETKİLİ OLARAK DİLE GETİRDİĞİ İÇİN RAHATLATIR.
İyi Bir Dinleyicinin Özellikleri Dikkatini karşısındaki kişiye verir. Konuşmacıyı sözünü kesmeden dinler. Göz teması kurar. Yüzü konuşana dönüktür. Son sözü söylemek için çabalamaz. Dinlerken vereceği cevabı düşünmez. Yargılamadan, suçlamadan dinler (önyargılı değildir). Duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışır. Dinlerken başka bir işle meşgul olmaz. Konuşmacının sözlerine olduğu kadar sözsüz mesajlarına da dikkat eder. Konuşmacının duygu ve düşüncelerine anladığını gösteren sözlü ifadelerde bulunur.