Deney No: 10 Tuz Çözeltilerinde Kimyasal Denge ONUNCU HAFTA Deney No: 10 Tuz Çözeltilerinde Kimyasal Denge 1

Tuz Çözeltilerinde Kimyasal Denge Deney No:10 Tuz Çözeltilerinde Kimyasal Denge Bir kimyasal tepkimede, dengenin konumu ortamın pH sı ve derişimle değişebilir. Bu değişim çözeltinin renk farkından izlenebilir. Çoğu kimyasal tepkime tamamen ürüne dönüşmez. Bu deneysel teknik ve düzenlemelerin bir sonucu değil tamamen tepkimenin özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Başlangıçta tepkime ürüne dönüşmeye başlar ama bir süre sonra tepkimeye girenlerin ve tepkimede oluşan ürünlerin derişimleri sabit kalır. Bu noktada artık tepkimeye giren maddelerin ürüne dönüşme hızı, ürünlerin tepkimeye girenlere dönüşme hızına eşittir.

Bu deneyde çeşitli dengeler incelenecektir. Deney No:10 Diazotetraoksitin oluşma hızı azotoksidin oluşma hızına eşittir. Tepkimede dengeye her iki taraftan da başlanarak ulaşılabilir. Dengeye dışarıdan bir etki olduğu zaman, denge bu etkiyi yok edecek şekilde davranır (Le Chatelier). Bu deneyde çeşitli dengeler incelenecektir. 1- Kromat – Bikromat dengesi, Bir kromat tuzu suda çözünürse çözeltide hem kromat (CrO42−) hem de bikromat (Cr2O72−) iyonları bulunur. Kromat iyonlarının rengi sarı, bikromat iyonlarının rengi turuncudur. Bu denge tepkimesi ortamın pH sından etkilenir.

2- Az çözünen tuzların çözünürlük dengesi, Deney No:10 2- Az çözünen tuzların çözünürlük dengesi, Az çözünen tuzlar çözeltide bir dengeye kadar iyonlarına ayrışır. Ortamın pH sı iyonlaşma dengesini etkiler. 3- Kompleks dengeleri, CoCl2 suda çözünür ve Co2+ iyonları su ile pembe renkli oktahedral (koordinasyon sayısı altı) bir kompleks oluşturur. [Co(H2O)6]2+. Su yerine etilalkol çözücü olarak kullanılırsa mavi renkli tetrahedral (koordinasyon sayısı dört) olan bir kompleks oluşturur. [CoCl4]2−. Alkolün içerisinde az miktarda su bulunursa çözeltide her iki kompleks de bulunur. Ortamdaki klor ve su derişimlerine bağlı olarak dengenin konumu değişebilir.

Deney No:10 Deneyin Yapılışı: 1- Kromat – Bikromat dengesi: İki deney tüpüne 20 şer damla 0,3M Na2CrO4 çözeltisi koyulur ve çözeltilerin renklerine dikkat edilir. Tüplerden birine damla damla 0,3M NaOH (5 damla), diğerine 0,3M HCl ilave edilir. Her damladan sonra tüpler çalkalanarak renk değişimleri kaydedilir. Tepkime denklemleri yazılarak dengenin değişimi açıklanır. Denklem ................................................................................ Değişim ................................................................................. 2- Az çözünen tuzların çözünürlük dengesi: Bir deney tüpüne 20 damla 0,3M Na2CrO4 çözeltisi koyulur. Bu çözeltiye 5 damla 0,1M BaCl2 ilave edilir. Oluşan tepkime ve reaksiyonu açıklanır. Denklem ................................................................................ Değişim .................................................................................

Çözeltide BaCrO4 ü çöktürmek için çözeltiye ne ilave Deney No:10 Çözeltiye damla damla 0,3M HCl ilave edilir (5 damla). Oluşan tepkime ve reaksiyonu açıklanır. Denklem ................................................................................... Değişim ............................................................................... Çözeltide BaCrO4 ü çöktürmek için çözeltiye ne ilave edilmelidir?............................................................................... 3- Kompleks dengeleri: CoCl2 nin etanoldeki çözeltisinden 20 damla bir tüpe konur. Rengine dikkat edilir. Bu çözeltinin üzerine damla damla saf su ilave edilir. Renk değişimi gözlemlenir. Denge akua ve klor kompleksleri yönünde nasıl değişmektedir? Saf su ilave edilen tüpe yeniden çözelti mavi renge dönünceye kadar derişik HCl ilave edilir. Denge akua kompleksi yönünde ekzotermiktir. Pembe akua kompleksi buz banyosunda soğutulursa tepkimenin kloro kompleksi yönüne kaydığı görülür.

Deney No:10 Alkoldeki kobalt kompleksine su ilave edildiğinde akua kompleksi (pembe) oluşur. Bu kompleks sıcak su banyosunda ısıtılırsa tepkimenin tetraklorokobaltat (mavi) kompleksi yönüne kaydığı görülür. Denklem ................................................................................ Değişim .................................................................................