ISO 9001 standardı - 5.-6. maddelerinin tanıtımı ve yorumlanması 5. Hafta
5 Yönetim Sorumluluğu 5.1 Yönetimin taahhüdü Üst yönetimin KYS’nin geliştirilmesi ve uygulanması ve etkinliğinin sürekli iyileştirilmesine dair taahhüdü olmalıdır. Bu taahhüdün yerine getirildiğine dair kanıtlarını aşağıdakileri gerçekleştirerek sağlamalıdır: - Kuruluş içinde müşteri şartlarının ve yasal şartların karşılanmasının öneminin iletilmesiyle (müşteri odaklılık), - Kalite politikalarının oluşturulmasıyla, - Kalite hedeflerinin belirlenmesiyle, - Yönetimin gözden geçirmesinin gerçekleştirilmesiyle, - Kaynakların mevcudiyetini güvence altına alarak.
5 Yönetim Sorumluluğu 5.2 Müşteri Odaklılık Üst yönetim, müşteri şartlarının belirlemesini ve müşteri memnuniyetinin arttırılması amacına yönelik olarak yerine getirilmesini güvence altına almalıdır. (Bkz. Madde 7.2.1 ve Madde 8.2.1)
5 Yönetim Sorumluluğu 5.3 Kalite Politikası - Kuruluşun amacına uygun olmalıdır. - Şartların karşılanması ve KYS’nin etkinliğinin sürekli iyileştirileceğine dair bir taahhüt içermelidir. - Kalite hedeflerinin oluşturulması ve gözden geçirilmesi için bir çerçeve sağlamalıdır. - Kuruluş içerisinde duyurulmalı ve anlaşılması sağlanmalıdır. (örn. ilan panoları, eğitimler ile vs.) - Uygunluğunun devamlılığı için gözden geçirilmelidir.
5 Yönetim Sorumluluğu Kalite Politikası –Örnekler- “Tedarikçilerimizle işbirlikleri geliştirmek ve performanslarımızı artırmak için onlarla birlikte çalışmak” “Tüm paydaşlarımızı tatmin edecek sonuçlar üretmek için işlerin yönetiminde süreç yaklaşımını benimsemek ve etkileşimli süreçleri tek bir sistem olarak yönetmek” “Müşterilerimizi ihtiyaçlarını ve beklentilerini anlamak ve karşılamak için çalışacağız. ” “Kalite yönetim sisteminin, ürünlerin ve süreçlerin etkinliğini sürekli artırmak için her çalışanın motive olduğu bir ortam sağlayacağız.”
5 Yönetim Sorumluluğu 5.4 Planlama 5.4.1 Kalite hedefleri -Kalite hedefleri kuruluşun uygun fonksiyon ve seviyelerinde oluşturulmalıdır. Kalite politikası ile tutarlı olmalıdır. -Kalite hedeflerinin bazı özellikleri *spesifik *ölçülebilir *ulaşılabilir *gerçekçi *vadesi belirlenmiş [kısa (1 yıldan az), orta (1 – 3 yıl arası, uzun (3 yıldan çok)]
5 Yönetim Sorumluluğu 5.4 Planlama 5.4.1 Kalite hedefleri Örnekler Direksiyon kutularındaki uygun olmayan ürün miktarını 2014 yılı sonuna kadar milyon parçada 1500’ün altına düşürmek. Sevkıyat performansını 2014 yılı sonu itibariyle %95’in üzerine çıkartmak. 2014 yılı sonuna kadar tüm tedarikçilerimizin ISO 9001:2008 kalite yönetim sistemine geçişlerini tamamlamak. Fason olarak yaptırılan dikim işlemlerindeki hataları 2015 sonuna kadar %1’in altına düşürmek. 7
5 Yönetim Sorumluluğu 5.4 Planlama 5.4.2 Kalite yönetim sisteminin planlanması KYS’yi planlamak, - sistemi dökümante etmek veya - sistemin kurallarını tanımlamak (prosedür, iş talimatları, proses akış şemaları vs. ile) demektir (Kalite hedefleri doğrultusunda). KYS’de değişiklikler planlanıp uygulandığında, KYS’nin bütünlüğü sağlanmalıdır. Örneğin yeni bir makine kurulduğunda ilgili tüm proses haritaları, talimatlar, kontrol planları gibi dokümanlar gözden geçirilmeli, gerekirse revize edilmelidir. İlgili personelin eğitimi sağlanmalıdır.
5 Yönetim Sorumluluğu 5.5 Sorumluluk, Yetki ve İletişim 5.5.1 Sorumluluk ve yetki Üst yönetim, çalışanların sorumluluk, yetki ve arasındaki ilişkilerini tanımlamalıdır. Bunun için organizasyon şeması, görev tanımları vs. oluşturulabilir. 5.5.2 Yönetim temsilcisi Üst yönetim, kendi içinden bir üyeyi temsilci olarak atamalıdır. YT’nin sorumluluk ve yetkileri, - KYS için gerekli proseslerin oluşturulması, uygulanması ve sürdürülmesi, - KYS’nin performansı ve iyileştirme ihtiyaçları hakkında üst yönetime rapor vermek, - Kuruluşta müşteri şartlarının bilincinde olunmasını yaygınlaştırmak.
5 Yönetim Sorumluluğu 5.5 Sorumluluk, Yetki ve İletişim 5.5.3 İç iletişim Üst yönetim, kuruluş içinde uygun iletişim proseslerini oluşturmalıdır. İletişim KYS’nin etkinliği dikkate alınarak gerçekleştirilmelidir. İletişim prosesleri örnekleri, - Değişik fonksiyon ve seviyelerdeki toplantılar, - İlan panolarının kullanılması vs.
5 Yönetim Sorumluluğu 5.6 Yönetimin gözden geçirmesi 5.6.1 Genel Üst yönetim, KYS’nin sürekli uygunluğunu, yeterliliğini ve etkinliğini sağlamak için planlanmış aralıklarla gözden geçirmelidir. Kalite politikası ve hedefleri, ve değişiklik ihtiyaçları bu gözden geçirmelerde görüşülmelidir. YGG sonuçları kayıt altına alınmalıdır.
5 Yönetim Sorumluluğu 5.6 Yönetimin gözden geçirmesi 5.6.2 Gözden geçirme girdisi - Tetkik sonuçları (iç+dış) - Müşteri geri beslemesi - Proses performansı ve ürün uygunluğu - Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin durumu - Bir önceki YGG’den devam eden takip faaliyetleri - KYS’yi etkileyebilecek değişiklikler - İyileştirme için öneriler
5 Yönetim Sorumluluğu 5.6 Yönetimin gözden geçirmesi 5.6.3 Gözden geçirme çıktısı YGG çıktısı, aşağıdakiler ile ilgili karar ve faaliyetleri içermelidir: - KYS’nin ve bu sisteme ait proseslerin etkinliğinin iyileştirilmesi - Müşteri şartları ile ilişkili olarak ürünün iyileştirilmesi - Kaynak ihtiyaçları
6 Kaynak Yönetimi 6.1 Kaynakların sağlanması Kuruluş, KYS’yi uygulamak, sürdürmek ve sürekli iyileştirmek ve müşteri memnuniyetini arttırmak için müşteri isteklerinin yerine getirilmesini sağlamak için gerekli kaynakları sağlamalıdır. Kaynaklar, - insan kaynakları, - alt yapı, - çalışma ortamı.
6 Kaynak Yönetimi 6.2 İnsan kaynakları 6.2.1 Genel Ürün kalitesini etkileyen personel eğitim, öğrenim, beceri ve deneyim bakımından yeterli olmalıdır. 6.2.2 Yeterlilik, bilinç ve eğitim - Personelin sahip olması gereken nitelikler belirlenmeli (personel nitelik listeleri hazırlanabilir) - Personele gerekli iç ve dış eğitimler verilmeli (oryantasyon, iş başı, yönetim, istatistik teknikler, kalibrasyon vs. eğitimleri) -Eğitimin etkinliği değerlendirilmeli (iş başı uygulamalar, sınav, performans raporları vs. ile)
6 Kaynak Yönetimi 6.2 İnsan kaynakları 6.2.2 Yeterlilik, bilinç ve eğitim - Personelinin yaptıkları işlerin kalite hedeflerine ulaşmadaki ilişkisi ve öneminin, ve ulaşmaya nasıl katkıda bulunacaklarının farkında olmasını güvence altına almalı (iç iletişim prosesi bu doğrultuda uygulanabilir!), - Eğitim, öğrenim, beceri ve deneyim ile ilgili kayıtlar muhafaza edilmelidir.
6 Kaynak Yönetimi 6.3 Alt Yapı Ürünün şartlara uygunluğunun sağlanması için gerekli alt yapı belirlenmeli, sağlanmalı ve sürdürülmelidir. Alt yapı, uygun olduğunda aşağıdakileri kapsar: - Binalar, çalışma alanları ve ilgili tesisler - Proses techizatı (yazılım, donanım) - Destek hizmetleri (taşıma veya iletişim) Alt yapı ihtiyaçları genellikle yeni ürün veya hizmetler için oluşturulan projeler içerisinde belirlenebilirler. Proses techizatı ve destek hizmetlere ilişkin techizatın devamlılığı için gerekli bakımlar uygulanmalıdır.
6 Kaynak Yönetimi 6.4 Çalışma ortamı Ürünün şartlara uygun olarak üretilmesi ve uygunluğun muhafazası için gerekli çalışma ortamı belirlenmeli ve yönetilmelidir. Örnekler: - ışık - toz - nem - hijyen koşulları (temizlik, sterilizasyon vs) vb.