TASARRUF Tasarruf Fonksiyonu

Tasarruf , gelirin tüketilmeyen kısmıdır. S = Y – C Klasiklere göre tasarruf faizin bir fonksiyonudur. S = f (i) Keynes”e göre ise tasarruf gelirin bir fonksiyonudur. S = f (Y) Tasarruf fonksiyonu, farklı gelir düzeylerinde kişilerin toplam olarak tasarruf edecekleri farklı miktarları gösteren bir şedül düşünülebilir.

S S A a b O K Yo Y

Ortalama Tasarruf Eğilimi Grafikten görüldüğü üzere gelir düzeyi yükseldikçe oransal olarak gelirin daha büyük kısmı tasarruf edilmektedir. APS = S/Y = AYo/OYo = Tan.a C/Y + S/Y = (C+S)/Y Y = C + S olduğuna göre (C + S)/Y = Y/Y = 1 olur.

Marjinal Tasarruf Eğilimi Milli gelirde meydana gelen bir artışın ne kadarının tasarrufa gideceğini gösteren bir kavramdır. MPS = S/Y = AYo /KYo = Tan. b C/ Y + S/Y = (C+S)/Y Y = C + S olduğuna göre (C + S)/Y = Y/Y = 1 olur. MPC + MPS = 1

Tasarruf Fonksiyonu Diyagramı C,S C D S Co O 45 Yo Y So

S = So + sY C = Co + cY S = Y – C S = Y - (Co + cY) S = Y – Co – cY Örnek: bir ekonomide gelir düzeyi 700 birim ise (c = 0.70 ve Co = 150), bu durumda S = 700 – 150 – (0.70*700) S = 60

YATIRIM TEORİSİ

Bir ekonomide, tüketim harcamaları az çok istikrarlıdır. Yatırım malları için yapılan harcamalar ise çeşitli nedenlerle dalgalanmalar gösteren duyarlı bir yapıya sahiptir.

Tanım Belli bir dönemde bir ekonomide mevcut sermaye malları ve teçhizat stokuna yapılan net ilaveye yatırım diyoruz. Başka bir ifadeyle yatırım, yatırıma hazır kaynakların ya da fonların, sermaye malları ve teçhizat stokuna dönüştürülmesi sürecidir. Telafi edici yatırım, Menfi (negatif) yatırım.

Yatırımı Kimler Yapar? Yatırımı tabi ki, girişimciler yapar. Fakat burada girişimci ister özel sektör temsilcileri, gerek de devlet (kamu) kesimi olabilmektedir. Birinci durumda özel yatırım harcamaları, ikinci durumda ise kamu (devlet) yatırım harcaması söz konusudur. Özel sektör yatırım harcaması yaparken kendi karını, kamu yatırım harcaması yaparken ise sosyal veya toplumsal fayda sağlamayı veya yükseltmeyi düşünür. Buraya kadar olduğu kimi bundan sonra da şu aşamada, biz devletin henüz var olmadığı bir ekonomiyi ele alıp inceleyeceğiz. Doğal olarak bu aşamada sadece özel sektör tarafından yapılan yatırım harcamaları araştırma konumuz olacaktır.

Hangi işlemler yatırımdır? Bir fabrikanın veya deponun satın alınması bunları alan kişi için pek tabi bir yatırım olarak değerlendirilir. Fakat makro düzeyde ele aldığımızda bu işlemler sonucunda o ülkenin sermaye stokuna veya teçhizatına herhangi bir ilave yapılmamıştır. O yüzden bu tür işlemleri yatırım olarak değerlendirmemiz doğru değildir. Ayrıca menkul kıymetlerin (tahvil, bono, hisse senedi) alınması da makro düzeyde bir yatırım değildir. Bu tür işlemler plasman (el değiştirme) denmektedir.

Hangi harcamalar yatırım harcamalarıdır? Alet, makine ve teçhizat gibi sermaye mallarına, Bina, yol, köprü, baraj ve benzeri inşaatlara, Firmalarca, depolarında bulundurdukları ham, yarı mamul ve mamul mallarına yapılan harcamalar yatırım harcamalarıdır.

Yatırımların Çeşitleri Brüt Yatırımlar, Net Yatırımlar Bir ekonomide bir yıl içerisinde, mevcutlara yeniden ilave edilmiş olan sermaye malları ve teçhizat stokunun brüt değerine brüt yatırımlar denir. Brüt yatırımlardan eskime ve aşınmayı karşılayacak miktar düşüldükten sonra kalan kısım, net yatırımlardır.

b) Reel Yatırım, Mali Yatırım Makine, alet, teçhizat, bina yol, baraj gibi inşaat yatırımları ile net stok artışları reel yatırımlardır. Buna karşılık yeni kurulan veya daha önce kurulmuş bulunan bir şirketin hisse senetlerini ya da çıkardığı tahvilleri satın almak mali yatırımlar grubuna girer.

c) Altyapı (enfrastrüktür) Yatırımları, Üstyapı Yatırımları Doğrudan doğruya mal üretimine yönelik olmayan, fakat mal ve hizmet birimlerinin daha verimi çalışması için elverişli ortamı sağlayan temel yatırımlara altyapı yatırımları denir (Yol, köprü vs). Genelde devlet tarafından gerçekleştirilir. Üstyapı yatırımları ise, altyapı yatırımlarının hazırladığı elverişli ortamda kurulan, üretime doğrudan doğruya katkıda bulunan ve kar amacı güden yatırımlardır.

Altyapı yatırımları üç gruba ayrılır: Sosyal sabit yatırımlar (fiziki yatırımlar): doğrudan doğruya devlet tarafından sosyal fayda yaratmak amacı ile yapılan ve kar etmek amacının söz konusu olmadığı yol, köprü, sulama kanalları gibi yatırımları kapsar. Beşeri sermaye yatırımları: kişilere yapılan ve onların üretkenliğini ve verimliliğini artırmaya yönelik olan yatırımlardır (kişilere yönelik eğitim, sağlık vb. yapılan yatırımlar). Kurumsal altyapı yatırımları: bir ekonomide mevcut kurumların yönetim ve organizasyonuna ilişkin konular ile kurumların mali ve hukuki yapılarında etkinliği artırmak amacıyla yapılan harcamaları kapsar.

d) Otonom Yatırımlar, Uyarılmış Yatırımlar Otonom yatırımlar veya bağımsız yatırımlar, gerek milli gelirdeki ve gerekse buna bağlı olarak talep miktarındaki değişmelerden etkilenmeyen ve ondan bağımsız olarak yapılan yatırımlardır. Yani, otonom yatırımlar, milli gelirdeki artış ve azalıştan etkilenmeyen yatırımlardır. Uyarılmış yatırımlar ise otonom yatırımların aksine milli gelirdeki artış ve azalışlara bağlı olarak mal ve hizmetlere olan talepte meydana gelen artışlardan beklenen ve onlara uyarak azalan veya artan yatırımlardır. Buradan hareketle milli gelirle uyarılmış yatırımlar arasında fonksiyonel bir ilişki olduğu söylenebilir.

Otonom Yatırımlar Uyarılmış Yatırımlar I I Iu Io Y O Y O Genelde devlet tarafında yapılan yol, köprü gibi altyapı yatırımlardır Genelde özel kesim tarafından yapılan kar amaçlı yatırımlardır.