İYİ HEKİM KİMDİR? İYİ HEKİM KİMDİR? Tıp Fakültesi Dönem 1’ A1 Grubu: Gizem Kuru, Selen Ala, Alper Yarımbaş, Anıl Alp Emre, Yasemin Metin, Gülser Değirmencioğlu, Taha Aksu, Adnan Çetin, Osama Ali Quasım Dawood, Ömer Barak Danışman: Prof. Dr. Nermin Ersoy 1

 De ğ erli bulduklarımızdır.  Özel ve mesleki bazı kararlarımızda do ğ runun, adilin, yanlı ş ın ne oldu ğ u konusunda yol göstericilerdir.  De ğ erler bizim önemsedi ğ imiz oranda karalarımızı/ seçimlerimizi etkilerler. 2

 Ki ş iler arası ili ş kilerde temel rol oynarlar,  Bize nasıl bir insan olmak istedi ğ imize yön verdikleri gibi,  Nasıl bir profesyonel olmak istedi ğ imize de rehberlik ederler. 3

 Bu nedenle ahlaki bir toplum olan tıbbın kendine özgü de ğ erleri bulunmakta  ve  Hekimden yüksek ya da ideal insani/etik de ğ erler beklenmektedir. 4

 İ yi bir hekimin de ğ erleri konusunda görü ş ler toplumlara, kültürlere, hatta co ğ rafi yapıya göre de ğ i ş iklik göstermekle birlikte,  Hekimin sahip olması gerekti ğ ine inanılan temel erdemler konusunda görü ş birli ğ i bulunmaktadır 5

Bunlar;  Sevecenlik,  Ş efkat,  Sa ğ duyu,  Adalet,  Ölçülülük,  Sebat,  Bütünlük ve  Kendi çıkarlarını  hastanın çıkarlarından  üstün tutmamaktır. 6

Toplumumuzun nasıl bir hekim beklentisi içinde oludu ğ unu, iyi hekim kavramıyla ne kast edildi ğ i hakkında bilgiler yol denilecek kadar azdır. Bu gerekçeden yola çıkarak ülkemizin her bir bölgesinden göç almı ş olan, dolayısıyla farklı kültürleri barındıran Kocaeli’de böyle bir çalı ş ma yapmayı planladık. 7

Çalışmanın Yeri : KÜ Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plastik Cerrahi, Dermatoloji, Göz Hastalıkları, Endokrinoloji, Ortopedi, Fizik Tedavi, Sigarayı bırakma, KBB, Kadın Doğum ve Beslenme-Diyet Poliklinikleri. Çalışmanın Katılımcıları: Polikliniklerden sağlık hizmeti almak üzere gelmiş olan ağrısı, acısı bulunmayan ve çalışmaya gönüllülükle katılmayı kabul eden hastalardır. Çalışmanın Zamanı: 3-4 Kasım 2010 tarihleri arasında yürütüldü.. 8

 Çalı ş manın Yöntemi: Hastaların sosyodemografik özelliklerinden ba ş ka sadece “iyi bir hekimin “ özelliklerini sorgulayan tek sorudan olu ş an çalı ş ma formu yüz yüze görü ş me yöntemiyle uygulandı.  Çalı ş manın Yürütücüleri: Tıp Fakültesi Dönem 1 ö ğ rencilerinden A1 Grubu  Çalı ş manın De ğ erlendirilmesi: SPSS 10.1 version kullanılarak veriler bilgisayara girildi. Tüm veriler sıklıklarına göre listelendi 9

 Çalı ş maya katılan hastaların demografik özellikleri Ya ş Grubu Sayı (N:139 )Yüzde ya ş 107, , , ,1 51 ve üstü3928,2 10

C İ NS İ YET CinsSayı N:139 % Kadın Erkek E Ğİ T İ M E ğ itim Düzeyi Sayı(N:139 )% Okur-yazar De ğ il İ lkokul(5 yıl) Ortaokul117.9 Lise Üniversite

ÇOCUK ÇocukSayı% Var Yok ÇALI Ş MA İş Sayı (N.139) % Çalı ş ıyor Çalı ş mıyor Emekli

De ğ erler Sayı% Ş efkatli ( İ nsancıl, Sevecen) Yeterli (Mesleki bilgi ve deneyim) Saygılı (Kararlarına saygılı) Duyarlı ( İ lgili, özenli, dikkatli, olumlu) Güler yüzlü

De ğ erlerSayı% Adil (E ş itlikçi) İ yi ileti ş im ( İ yi dinleyebilen, empati kurabilen) 4331 Dürüst Olası zararı önleyen (Ya ş amı ve sa ğ lı ğ ı koruyan) 3223 Maddiyata önem vermeyen Bilgilendirici (Hastanın anlayaca ğ ı dilde) 2921 Güvenilir2921 Mahremiyete saygı Ho ş görülü (Anlayı ş lı)

De ğ erler Sayı% Kibar/Bakımlı ( İ yi görünümlü, yakı ş ıklı, güzel ve özenli) 2216 Fedakar1813 Yardımsever139.3 Sabırlı128.6 Cesur (Hastalıklardan korkmamalı) Mütevazı64.3 Onurlu32.1 Laik

Amerika’da yapılan çalı ş mada “ hekimin de ğ erlerinin tanı ve tedavideki yeterlili ğ i ve yetene ğ ini etkiledi ğ ini bu nedenle hekimin kendi de ğ erlerinin farkına varması gerekti ğ ini ve ki ş isel de ğ erlerinin mesleki kararlarını etkilememesine özen göstermesi gerekti ğ ini” ileri sürmektedir ( Journal of Adolescent Health Volume 9, Issue 1 pages J Dennis Fortenberry). 16

 Aile hekimleri ilgili yapılmı ş olan çalı ş mada ise önemli olan hekimin ki ş isel de ğ erlerinin farkına varması ve  daha insancıl davranması,  böylece hasta-hekim arasındaki memnuniyetsizli ğ in ortadan kaldırılmasının mümkün oldu ğ u iddia edilmi ş tir.  (B Clair Eliason, David B. Schubot). 17

Kanada Tıp Fakültesinin çalı ş ması nda hekimin etik açıdan duyarlı kararlar verebilmesi için ki ş i olarak kendini bilmesi, kendi de ğ erlerini fark etmi ş olması, klinik, e ğ itim ve yönetime ili ş kin kararlarda De ğ erlerinin rol oynadı ğ ını bilmesinin önemi vurgulanmı ş tır. ( Neumann Joseph Olive, Kenneth E. Quillen College of Medicine Southern Medical Journal Volume 97 Issue 8 August 2004). 18

 Fransız nörolog John F. Peppin ve arkada ş larının yaptı ğ ı bir çalı ş mada  hasta- hekim ili ş kisi içinde;  empati, profesyonellik, gerçekçilik, adalet ve dürüstlük, yararlılık, kötü davranmama ve özerklik gibi de ğ erlerin daha önemli oldu ğ unu bulmu ş lardır.  (Journal of Religion and Helat - Volume 34 Number ). 19

Kanada da hasta çocuklar, ebeveynleri ve hekimler ile yapılan bir çalı ş mada temel de ğ er olarak hekimin tedavi de ki yeterlili ğ i bulunmu ş tur (McGill Univercity Faculty of Medicine, Montreal 1994 May 93 (5) page Pediatrics. Kramer MS). 20

 Cerrahpa ş a Tıp Fakültesi Gö ğ üs Hastalıkları Bölümü Ö ğ retim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim KÜÇÜKUSTA,  “ İ yi doktorun sizden bir dizi kan tahlili, endoskopi, tomografi gibi incelemeler isteyenin de ğ il,  sizi dikkatle dinleyen, sorgulayan ve muayene eden doktordur” diyerek çalı ş mamıza katılmı ş olan hastaların beklentilerini do ğ rulamaktadır. 21

Ülkemizde iletişimin öncülerinden olan Perihan Maden’e de hekimin özellikleri hakkında beklentilerini şu şekilde dile getirmektedir. İyi bir kekim;  Güler yüzlü,  Ulaşılabilir,  Açıklayıcı,  Dürüst,  Yardımsever,  Yönlendirici olmalıdır demekte ve ardından  Temiz ve iyi giyimli olması,  Deneyimli olması ve mesleki gelişmeleri takip etmesi gerektiğini bildirmektedir. 22

1. GÜVENE BAĞLILIK (SADAKAT) 2. SEVECENLİK-ŞEFKAT: Birlikte acı çekmek, güler yüzlü olmak, ilgi göstermek, önemsemek 3. SAĞDUYU: Pratik akıl ve bilgi 4. ADALET 5. ÖLÇÜLÜLÜK: Akıl, sebat ve adaleti gerektirir. 6. SEBAT: Cesaretle ilişkili 7. BÜTÜNLÜK: Özerklik 8. KENDİ ÇIKARLARINI HASTANIN ÇIKARLARINDAN ÜSTÜN TUTMAMAK: Yararlı olmak, fedakar olmak TIBBIN ERDEMLERİ 23

Tıbbın ErdemleriHastalar Tarafından Tercih Edilme Sıklığı Sevecenlik-Şefkat 313 Kendi çıkarlarını hastanın çıkarlarından üstün tutmamak 196 Bütünlük 141 Adalet 88 Ölçülülük 49 Sağduyu 29 Güvene bağlılık (Sadakat) 29 Sebat, Cesaret 12 Tablo 2 - Hastaların İyi Hekim Tercihlerinin Tıbbın Erdemleri İle İlişkilendirilmesi 24

SONUÇ 1.Hastaların tamama yakını tıbbın şefkat erdemine iyi bir hekimin sahip olması gerektiğine inandığı görülmüştür. 2.Hekimin kendi çıkarlarını hastanın çıkarlarından üstün tutmamak ile ilgili erdemi ise hastalarımız tarafından ikinci ağırlıkta tercih edilmekteydi. 3.Hastanın fiziksel, psikolojik, sosyal, ekonomik ve moral yönüyle ele alınması yönündeki tıbbın erdemine hekimlerin sahip olması gerektiği ile ilgili tercihler de üçüncü sıradaydı. 25

4. Hastaların hekim adaletli olması gerektiği inancı tıbbın adaletli olması gerektiği ile ilgili erdemi desteklemektedir 5. Hastaların hekimin tercihlerinde, kararlarında ve eylemlerinde ölçülü olması yönündeki tercihi de tıbbın bu erdemini desteklemektedir. 6. Hekimin sağduyulu olması, hastasına sadık olması, sebatlı olması ve cesur olması ile ilgili tercihleri ise diğerlerine göre daha azdı. 26

 Kocaeli Üniversitesi E ğ itim Araştırma Hastanesinden hizmet almakta olan hastalarımızın;  “iyi bir hekim” beklentisi ile tıbbın sahip olması gerekti ğ ine inanılan erdemlerinin birbiriyle örtüştü ğ ü,  bu nedenle yüzyıllardır tıpbbın ve iyi bir hekimin sahip olması gereken de ğ erlerin halen beklenen de ğ erler oldu ğ u söylenebilmektedir. 27

28

29

30

31