PERİFERİK SİNİRLER
*Periferik sinirlerde kayıt yöntemleri ve ileti hızı ölçümleri. *Kronaksi, reobaz *periferik sinir-kas patolojileri Konu sırası
KAFA SİNİRLERİ I. N.olfactarius VII. N. facialis II. N.opticus III. N.oculomotorius IV. N.trochlearis V. N.trigeminus VI. N.abducens VII. N. facialis VIII.N.vestibulocochlearis IX. N.glassopharyngeus X. N. vagus XI. N.accessorius XII. N.hypoglossus
Spinal sinirler Servikal sinirler – 8 çift Torasik sinirler – 12 çift Lumbar sinirler – 5 çift Sakral sinirler – 5 çift Koksigeal sinirler – 1 çift
PERİFERİK SİNİRLER: 1.Duysal sinirler (Afferent sinirler) 2.motor sinirler (Efferent sinirler) Her iki grup periferik sinirlerin içinde karışık olarak bulunur. Periferik sinirler yapısal olarak ikiye ayrılır: 1-Miyelinli sinirler 2-Miyelinsiz sinirler Miyelin: Schwan hücresinin çok katlı olarak Aksonu sarmasıyla oluşturulur.
Somatik ve otonom sinir sisteminin lifleri Periferik sinirlerde : Somatik ve otonom sinir sisteminin lifleri bir aradadır.
Sinir Tipleri ve özellikleri LİF TİPİ İŞLEVİ Lif çapı (m) İleti hızı(k/z) AP süresi (ms) A Propriyoseptif Somatik motor 12-20 70-120 Dokunma, basınç 5-12 30-70 Kas iğciklerine motor 3-6 15-30 0,4-0,5 Ağrı, soğuk, dokunma 2-5 12-30 B Otonom pregangliyonik <3 3-15 1.2 C Dorsal kök Ağrı,sıcaklık Mekanoreseptörler Refleks yanıtlar 0.4-1.2 0.5-2.3 2 Sempatik postgangliyonik 0.3-1.3 0.7-2.3
A,B ve C liflerinin çeşitli ajanlara duyarılıkları Duyarlılık En duyarlı Orta En az duyarlı Hipoksi B A C Basınç Lokal anestetik
REOBAZ: Bir sinire uygulandığında bir duyu hissi uyandıran en düşük şiddetteki akım şiddetidir. Birimi mA.dir KRONAKSİ: İki reobaz şiddetindeki uyaranın bir duyu hissi meydana getirmesi için uygulanması gereken en kısa süredir. Birimi: ms. dir.
EELEKTROMİYOGRAM (EMG) · Sinyaller kas tarafından üretilir. · Amplitüd: 0.1 –5 mV · Frekans aralığı: 0 –10 Hz. · Ölçüm aracı: iğne elektrodlar ·
EELEKTRONÖROGRAM (ENG) · Bir periferik sinirin elektrikle uyarılmasıyla ölçülür. · Sinirin yanıtı sinirin üstünden ya da yakınından ölçülebilir. · Sinir ileti hızını tayin etmek için kullanılır.
Sinir ileti hızının ölçülmesi
SİNİR LİFLERİNDE DEJENERASYON Sinir liflerinin herhangi bir şekilde ezilmesi ya da kesilmesi Waller (Wallerian) dejenerasyonu Sinir liflerinde dejenerasyon
Nissl cisimcikleri kaybolur (ince granüler bir hal alır.) SOMADA Nissl cisimcikleri kaybolur (ince granüler bir hal alır.) Golgi apareyi parçalanır, küçülür. Hücre içerisinde su oranı artar, hücre şişer.
NELER OLUR? Aksonal transport kesileceğinden sinir liflerinin Aksonal transport kesileceğinden sinir liflerinin periferinde beslenme bozulur. Lifte dejenerasyon giderek artar. Bu bozulma sadece gövdeden ayrılan kısımda değil, kesinin üst kısmında da görülür. Buna “retrograd dejenerasyon” denir. Hasarı takip eden iki gün içinde tipik belirtiler görülmeye başlar. Belirtiler iki hafta içinde şiddetlenir.
SİNİR LİFLERİNDE Aksonun distal ucu terminal plaklarla birlikte dejenere olur. Akson parçalara ayrılır. Miyelin kılıf parçalanarak kaybolur. Makrofajlar bu alana gelerek bu parçacıkları fagosite eder. Schwann hücreleri iki kesik uçta mitozla bölünürler ve endonerium kılıfları arasında uzanan iplikleri meydana getirirler.
FİZYOLOJİK BELİRTİLER İmpuls iletisi kesiden 3 gün sonra bozulur ve 5 gün sonra tamamen kaybolur. Siniri dejenere olan kaslarda ilk önce uyarılabilme yeteneği kaybolur Sinirin innerve ettiği kasların kronaksileri artar. Dejenerasyon, sinirin sinaps yaptığı nöronlarda da oluşabilir (Transnöral dejenerasyon)
DİSTROFİN (bozuklukları distrofi )
ALS (amiyotrofik lateral sklerosis): beyinde ve omurilikteki ve İstemli kasları uyaran sinirleri tutan bir hastalık.
PERİFERİK SİNİR HASTALIKLARI Çeşitli nedenlerden oluşabilir: Merkezi sinir sisteminde nörotransmitter üretiminin bozulması. Alzhaimer (Ach) Parkinson (dopamin)
2.Nöromüsküler sinaps hastalıkları Miyastenia gravis (Ach reseptörlerine karşı antikor oluşumu neden olur.) Lambert-Eaton sendromu (Ca kanallarına karşı antikor oluşumu neden olur.)
3. Periferal nöropati Sinir liflerindeki miyelinizasyon bozuklukları nedeniyle meydana gelir. Akut spinal müsküler atrofi (2-4 aylık bebeklerde kalıtsal, otozomal resesif) İntermediate spinal müsküler atrofi Kronik spinal müsküler atrofi (2-17 yaş arası çocuklarda)
KRAMPLAR?? Kas krampları ani başlayan ve kişiye oldukça çok acı veren kas kasılmalarıdır. Magnezyum, potasyum ve kalsiyum minerallerinin eksikliği hazırlayıcı rol oynar.
KRAMP GİREN KASLAR
Diğer olası nedenler Sinirlerin bir sağlık sorunu nedeniyle istem dışı uyarılması Bir kasın çok gerilmesi yada aşırı kullanılması Kaslara yeterli kan gelmemesi Dehidratasyon
ÖLÜM KATILIĞI (Rigor mortis) Ölümden yaklaşık 2-3 saat sonra meydana gelir. 72 saate kadar devam eder. NEDENİ: ATP eksikliğine bağlı olarak gelişir. SONLANMASI: Kas proteinlerinin yıkılması