İlköğretim Fen Bilgisi Laboratuar Ders Araç ve Gereçleri
Fen bilgisi dersinde araç-gereç kullanımı diğer derslerden daha fazla önem kazanmaktadır. Çünkü fen bilgisi dersi yaparak-yaşayarak öğrenmeye en uygun derslerden biridir.
Bu amaçla hazırlanan ve fen bilgisi dersinde kullanılan araç-gereçler öğrencilerin; olay ve varlıkları tanımalarını ve anlamalarını sağlar, öğrenmede kalıcılığı sağlar. soyut kavramları somutlaştırır, öğrencilerde ilgi ve merak uyandırır, ezberciliği önler,
Fen Bilgisi Öğretiminde Araç-Gereç Kullanmanın Yararları
Çevrede kolayca bulunabilen hemen herşey şu veya bu şekilde fen derslerindeki çeşitli deneylerin gerçekleştirilmesi sırasında kullanılabilir.
Fen bilgisi dersinde araç-gereç kullanmanın sağladığı yararlar kısaca şöyle sıralanabilir Öğrenmede öğrencilerin ilgilerini uyandırır ve yeni ilgilerin doğmasına yardımcı olur. Öğrencilere, dikkatlerini belli bir konu üzerinde toplama ve karar verme yeteneği kazandırır. Konuların çeşitli yönlerden açıklanmasını ve canlandırılmasını sağlar. Derslerin canlı ve etkili olarak işlenmesini olanaklı kılar. Konuların gereği gibi incelenmesine ve öğrenilmesine yardım eder.
Öğretimde öğrenmeyi kolaylaştırır ve amaca kısa yoldan ulaşılmasını sağlar. Öğrenmede öğrencileri araştırma, inceleme, deney ve gözlem yapma, dinleme ve okuma gibi çeşitli etkinliklere yöneltir. Öğrencilerin ilgi ve gereksinimlerine uygun çeşitli etkinliklerde bulunmalarını,yaparak ve yaşayarak öğrenmelerini sağlar.
Görme, işitme ve dokunma gibi birden çok duyu organına hitap ederek öğrencilere çeşitli yaşantılar kazandırır, doğru ve tam öğrenmeyi sağlar. Öğretimde ezberciliği önler, yaratıcı ve yapıcı düşünmeye olanak verir. Öğretimde öğrencilerin, gerçek yapı ve durumlardan sembollere geçişinde kolaylık sağlar. Kimi zaman öğrencilerde okuma zevki ve alışkanlığı geliştirir.
Fen Bilgisi Laboratuar Dersinde Kullanılan Bazı Araç Gereçler Ve Tanıtımları
AĞIRLIK TAKIMI (1000 Gr.mg.ile): Ağırlık takımı, hidrostatik terazi ile beraber çeşitli deneylerde kütle ve ağırlık tartımında kullanılır.
ALÇAK GERİLİM GÜÇ KAYNAĞI (80 Watt): Alçak gerilim güç kaynağı,elektrik deneylerinde kullanılacak şekilde imal edilmiştir. Kademeli olarak AC ve DC çıkışlar öndeki komitatör vasıtasıyla sağlanır. 80 W güç çekebilir.
AMPERMETRE: Ampermetre, elektriksel indüksiyon deneylerinde kullanılır. AMPUL ( 2,5 V. 0,3 A.): Ampul, elektrik devresi deneylerinde duy ile beraber kullanılır
ARŞİMET SİLİNDİRİ: Arşimet silindiri, sıvıların kaldırma kuvveti konusu sırasında hidrostatik terazi ile beraber Arşimet deneyi için kullanılır.
BAGET Ø 7 mm 20 Cm Boyunda: Baget, kimya deneyleri sırasında çözeltileri karıştırmak için kullanılır.Cam malzemeden yapılmıştır.
BAĞLAMA PARÇASI ( Kancalı,İkili,Uçlu ): Bağlama parçası kancalı,deneyler sırasında destek çubuğuna diğer deney aletlerini asmaya yarar.Alüminyum dökümden yapılmış ve fırın boya ile boyanmıştır.
BAĞLANTI KABLOSU (100 cm): Bağlantı kablosu, elektrik konuları ile ilgili deneylerde kullanılır.4mm’lik born vida klemenslerine uygundur.
BAKIR ELEKTROT (1.5x40x80 mm.): Bakır elektrot, elektrik konularında pil yapımı deneyinde kullanılır.Bakır levhadan preslenerek yapılmıştır.
BAKIR SÜLFAT (Teknik, 750 gr BAKIR SÜLFAT (Teknik, 750 gr. Şişe): Bakır sülfat,kimyasal deneylerde ve pil yapımı deneyinde kullanılır.
BAKIR TEL (Emaye, Ø 0.40 mm. 20mt.): Bakır tel, plastik makaraya sarılmış 0,40 mm çaplı 20 metre uzunluğunda emaye bobin telidir. Çeşitli elektrik deneylerinde kullanılır.
BAŞ KESİTİ MODELİ: Baş kesiti modeli, plastik levhadan vakum preste kalıplanarak ve boyanarak imal edilmiştir İnsan vücudu konusu işlenirken kullanılır
BEHERGLAS: Beherglas, teknik camdan kısa tip olarak üretilmiştir BEHERGLAS: Beherglas, teknik camdan kısa tip olarak üretilmiştir.Çeşitli deneylerde genel amaçlı olarak kullanılır.
BİRLEŞİK KAPLAR: Bileşik kaplar, sıvıların basıncı deneylerinde kullanılır.
BİSTÜRİ: Bistüri biyoloji ile ilgili konularda diseksiyon küveti ile beraber organ ve canlı hayvan incelemeleri sırasında kullanılır.Çok keskindir.
BOBİN (1200 Sarımlı): 1200 sarımlı bobin, elektrikle ilgili konular sırasında kullanılır.Plastik makaraya uygun çaptaki emaye telden sarılarak yapılmıştır.Üzerinde sarım sayısı ve omik direnci yazılmıştır.
BOŞALTIM SİSTEMİ: Boşaltım sistemi, 24x42 cm kaide üzerine plastikten böbrekler,böbrek üstü bezleri, idrar kanalları ve idrar torbası yerleştirilmiş ve doğal renklerinde boyanmıştır.Böbreklerden birisi kesit halde gösterilmiştir. BURUN KESİTİ: Burun kesiti, burunun yaklaşık iki katı büyütülmüş kesitidir.Burunun iç kısımları farklı renklerde boyanarak iki kesit halinde gösterilmiştir.
CAM BALON Cam balon, kimya ve biyolojiye ait deneyler sırasında sıvı ve ısı ile ilgili deneylerde kullanılır .Isıya dayanıklı teknik camdan üretilmiştir.Kısa boyunlu olup dipleri düzdür.
Büret :Muslukludur. Titrasyon işlemlerinde titre edilecek sıvıya damla damla diğer sıvıyı damlatmakta kullanılır.
CAM BORU: Cam boru, çeşitli deneylerde kullanılır CAM BORU: Cam boru, çeşitli deneylerde kullanılır.Soda veya pyrex camdan imal edilmiştir.
CAM LEVHA 3’lük düz cam levhadır. Kenarlarına pah kırılmıştır CAM LEVHA 3’lük düz cam levhadır.Kenarlarına pah kırılmıştır.magnetizma deneyleri sırasında kullanılır.
ÇEKÜL: Çekül, prinç malzemeden yapılmış ve krom kaplanmıştır ÇEKÜL: Çekül, prinç malzemeden yapılmış ve krom kaplanmıştır. Geometrik olmayan yüzeylerin ağırlık merkezini bulma deneylerinde kullanılır.
ÇİNKO ELEKTROD (2x40x80 mm.): Kimyasal pil yapımında ÇELİK ŞERİT (0.5x16x250 mm.): Çelik şerit, esneklik ve hooke kanunu deneylerinde kullanılır ÇİNKO ELEKTROD (2x40x80 mm.): Kimyasal pil yapımında kullanılır. Çinko levhadan preslenerek yapılmıştır.
ÇUKUR AYNA F=+10cm.ÇERÇEVELİ: Çukur ayna f+10, optik deneylerinde kullanılır.Camdan yapılmıştır.Metal saplı plastik çerçeve içindedir.
DAMLALIKLI ŞİŞE (30 ml. camdan): Damlalıklı şişe, biyoloji ve kimya deneyleri sırasında kullanılır.
DEMİR U ÇEKİRDEK (Levhalı): Demir u çekirdek levhalı,elektrik ve transformatör deneylerinde kullanılır.Sisli saç levhalardan paketlenerek yapılmıştır.
DENEY TÜPÜ: Kimya biyoloji deneylerinde kullanılır. Ateşe dayanıklıdır DENEY TÜPÜ: Kimya biyoloji deneylerinde kullanılır.Ateşe dayanıklıdır.Camdan yapılmıştır
DERECELİ SİLİNDİR: Dereceli silindir, kimya ve biyoloji deneylerinde çözelti ve sıvı ölçmede
DESTEK ÇUBUĞU ( 10x750 mm.): Destek çubuğu,10 mm çapında çelik malzemeden yapılmış olup nikel kaplanmıştır.Çeşitli deneylerin kurulması sırasında kullanılır.
DİNAMOMETRE: Dinamometre,kuvvet ve kuvvetin ölçülmesi konularında ve ilgili diğer deneylerde kullanılır. 10 gr’lık duyarlılıkta 1 kg’a kadar ölçme yapar.
EĞİK DÜZLEM ARABASI: Eğik düzlem arabası,eğik düzlem tahtası ile beraber basit makineler konusu incelenirken kullanılır.Nikel kaplı saçtan ve plastikten yapılmıştır.
EKRAN: Optik deneyleri sırasında kullanılır EKRAN: Optik deneyleri sırasında kullanılır.yarı saydam malzemeden yapılmıştır.
ELEKTRİK MOTORU MODELİ: Elektrik motoru modeli, elektromagnetik indiksiyon,elektrik motoru ve dinamo konuları incelenirken kullanılır.
ELEKTROD (Paslanmaz çelik tel): Elektrod,elektroliz deneylerinde kullanılır.Paslanmaz çelik telden yapılmıştır.
ERLENMAYER: Erlenmayer,çeşitli çözelti ve sıvıların hazırlanmasında ve diğer ilgili deneylerde kullanılır.Isıya dayanıklı camdan yapılmıştır.
Güç Kaynağı:Elektrik deneylerinde kullanılır Güç Kaynağı:Elektrik deneylerinde kullanılır. Kademeli AC ve DC çıkışları vardır.
Huni :Sıvıları ağzı dar kaplara boşaltırken ve süzme işlemi başladığı zaman kullanılır.
HÜCRE MODELİ: Hücre modeli,biyoloji konularında kullanılır HÜCRE MODELİ: Hücre modeli,biyoloji konularında kullanılır.Plastikten yapılmıştır.Kesit Halinde alınmış olup hayvansal hücreye ait kısımlar gösterilmiştir.
İNSAN VÜCUDU: İnsan vücudu,yumuşak plastikten,iç organları sökülüp takılabilir şekilde imal edilmiştir.Vücudumuz konusu işlenirken kullanılır.
İspirto Ocağı :200 cm3 lük cam gövde ve alüminyum fitil tutucu ve kapağından meydana gelmiştir. Isı ile ilgili deneylerde ısı kaynağı olarak kullanılır.
IŞIK PRİZMASI (Akrilik): Işık prizması,ışığın kırılması konularında kullanılır. Eşkenar üçgen kesitlidir,Akrilik malzemeden yapılmıştır.
Krokodilli Kablo :Özel desant kablo uçlarına krokodil bağlanmış bağlantı kablosudur. Elektrik deneylerinde kullanılır.
KULAK MODELİ: Kulak modeli,plastikten yapılmış ve doğal renklerine boyanmıştır. Kulağın kısımlarını kesit olarak gösterir.Biyoloji dersinde kullanılır.
Lastik Tıpa :Delikli ve deliksiz çeşitleri vardır Lastik Tıpa :Delikli ve deliksiz çeşitleri vardır. Deliksiz olanlar deney tüpleri ve cam balonların ağzını kapatmaya,delikli olanlar ise içinden cam boru geçirmeye yarar. Kauçuktan üretilmiştir.
MANOMETRE (Boyle-Marıot için): Manometre,sıvı ve gazların basınçları konularına ait deneylerde kullanılır. mm bölmeli taksimata sahiptir.Camdan imal edilmiştir.
Mıknatıs :Katı-katı karışımlarda demir tozunu çekmek için kullanılır Mıknatıs :Katı-katı karışımlarda demir tozunu çekmek için kullanılır. Alniko (alüminyum-nikel-kobalt karışımı) malzemeden imal edilmiştir.
MİKROSKOP: Mikroskop,biyolojide mikroskobik incelemelerde kullanılır.
MOLEKÜL MODELLERİ TAKIMI: Molekül modeller takımı, 7 farklı renkte 80 adet plastik atom modeli ile 30 adet bağlayıcı yaydan meydana gelmiştir.Çeşitli molekül yapılarını göstermek için kullanılır.
Pipet :İstediğimiz ölçüde sıvı çekmek için kullanılır Pipet :İstediğimiz ölçüde sıvı çekmek için kullanılır. Saydam PVC’den veya camdan imal edilmiştir. İstenilen boylarda kesilerek kullanılır.
Piset Deneylerde kullandığımız kapları temizlemeye yarar.
Saat Camı :Üzerinde katı madde (naftalin gibi) ısıtmaya yarayan camdan yapılmış araçtır.
Statif Çubuk :Metalden yapılmıştır. Çeşitli amaçlarla kullanılır.
Süzgeç Kağıdı :Karışımlardaki katıları sıvılardan ayırmak için kullanılır.
Termometre :Kimya deneylerinde maddelerin sıcaklığını ölçmek için kullanılır.
Turnusol Kağıdı:Kimya deneylerinde asit-baz ayıracı olarak kullanılır.
Üç Ayak :Genel amaçlı bir araçtır Üç Ayak :Genel amaçlı bir araçtır. Deneyler sırasında destek çubuklarını tutturmaya yarar. Pik dökümden yapılmıştır ve fırın boyalıdır.
Deneylerde Kullanılan Kimyasal Maddeler
Amonyak Bir litrelik renkli şişelerde bulunur. Kimyasal Formülü: NH3 Özgül Ağırlık: 0.91 gr/cm3 Risk: a.Gözleri tahriş eder. b.Solunum yollarını tahriş eder. c.Deriyi tahriş eder. Güvenlik önlemleri: Çocuklardan uzak tutunuz. Soğuk yerde muhafaza ediniz. Gözlere kaçtığında bol su ile yıkayınız.
Eter Biyoloji deneylerinde canlı hayvanları bayıltmak için kullanılır. 500ml lik renkli şişelerde muhafaza edilir. Kimyasal Formülü: (C2H2)2O Özgül Ağırlık: (0.713 – 0.716) gr/cm3 Risk: Çok kolay alev alır. Patlayıcı proksite dönüşebilir. Güvenlik: İyi havalandırlmış yerlerde muhafaza edilmeli Lavaboya dökülmemeli Statik elektrik kıvılcımlarından uzak tutulmalı.
Etil Alkol 1000 mllik renkli cam şişelerde bulunur. Kimyasal Formülü: C2H5OH + H2O Özgül Ağırlık: 0.83 gr/cm3 Risk: Çok kolay alev alır. Güvenlik: Şişenin kapağı sıkıca kapatılmalıdır. Kıvılcım kaynaklarından uzak tutulmalı.
Fenolftaleyn Kimya ve biyoloji deneylerinde pH ayıracı olarak kullanılır. pH : 8.3 – 10.0 150 ml lik renkli cam şişelerde bulunur. Risk: Çok kolay alev alır. Güvenlik: Şişe kapağı sıkıca kapatılmalı Kıvılcım kaynaklarından uzak tutulmalı
Gliserin Kimya deneylerinde kullanılır. 50 gramlık plastik şişelerde kullanılır. Kimyasal formülü:C3H8O3 Mol ağırlığı :92,10 g/ mol Özgül ağırlığı:1,23 g/ cm3
Gümüş Nitrat Çürütücü ve aşındırıcı maddedir. 250 gramlık plastik şişelerde bulunur. Kimyasal formülü:AgNO3 Mol ağırlığı:169,87 g/ mol Risk: a.Yanıcı malzemelerle teması yangına sebep olabilir. b.Ciltte tahrişlere neden olabilir. Güvenlik önlemleri: Çocuklardan uzak tutunuz. Gözlere tamasında, hemen bol su ile yıkayınız.
Hidroklorik Asit Kimyasal deneylerde kullanılır. 1 litrelik renkli cam şişelerde bulunur. Kimyasal formülü: HCl Mol ağırılığı:36,46 g/ mol Özgül ağırlığı: 1,19 g / cm3 Risk: a.Yakıcıdır. b.Dumanları nefes yollarını tahriş eder. Güvenlik önlemleri: Çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edilmelidir. Gözlere ve cilde temas ettiğinde bol su ile yıkanmalıdır.
İspirto Isı gerektiren deneylerde ispirto ocağına yakıt olarak kullanılır.
Kalsiyum Nitrat Kimyasal Formülü: CaNO3 Tahriş edici maddedir. Gözlerden sakınınız.
Kükürt Tozu 150 gr’lık plastik şişelerde bulunur.
Sodyum Karbonat Kimyasal Formülü: NaCO3 Genellikle 500 gr’lık şişelerde bulunur.
Sülfirik Asit Çürütücü ve aşındırıcı maddedir. Gaz buharını teneffüs etmeyin. Göz deri ve elbise temasından sakının.
Değerlendirme Soruları Soru 1)Aşağıdakilerden hangisi fen bilgisi dersinde araç-gereç kullanmanın sağladığı yararlardan değildir? a) Öğrenmede öğrencilerin ilgilerini uyandırır ve yeni ilgilerin doğmasına yardımcı olur. b)Öğrencilere, dikkatlerini belli bir konu üzerinde toplama ve karar verme yeteneği kazandırır. c)Öğrencinin kendine olan güvenini azaltır d)Konuların çeşitli yönlerden açıklanmasını ve canlandırılmasını sağlar. e)Derslerin canlı ve etkili olarak işlenmesini olanaklı kılar.
Soru 2)Fen bilgisi öğretiminde,öğrenme ve öğretme adına diğerlerine göre etkisi en az olan hangisidir? a)Sesler b)Hareketli Görüntüler c)Numuneler ve Modeller d)Hareketsiz Görüntüler e)Sözel Semboller
Soru3)Hangisi fen bilgisi öğretiminde , biyoloji ile ilgili konularda kullanılan deney araç-gereci değildir? a)Bisturi b)Baş kesit modeli c)Kalp modeli d)Bobin e)Çiçek modeli
Soru4)Üstte yer alan şeklin ismi aşağıdakilerden hangisidir? a)Piset b)Pipet c)Balon joje d)Beher Glas e)Erlenmayer
Soru5)Hangisi Hcl’nin özelliklerinden değildir? a)Yanıcıdır b)Kimyasal deneylerde kullanılır c)Kuvvetli asittir d)Kırmızı turnusol kağıdına etki etmez e)Nefes yollarını tahriş eder
Soru6)CaNO3-NaCO3 Yukarıda formülleri verilen iki bileşiğin sırasıyla okunuşları hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? a)Kalsiyum karbonat-sodyum klorür b)Kalsiyum nitrat-sodyum karbonat c)Kalsiyum sodyum-karbonat nitrat d)Kalsiyum nitrit-sodyum karbonat e)hiçbiri
Soru7)Aşağıdakilerden hangisi, fen bilgisi derslerinde araç-gereç kullanmanın sağladığı yararlardan birisi değildir? a) Öğrencilerin ilgisini işlenen konuya çekmesi. b) Öğretmenin sınıf ortamında önemini azaltması. c) Ezberlemeyi önleyip, öğrencileri yaratıcı düşünmeye yöneltmesi. d) Öğrencilere somut yaşantılar sağlaması. e) Etkili ve kalıcı öğrenmeler sağlaması.
Soru8)Aşağıdakilerden hangisi, okullarda bilgisayar kullanım amaçları arasında yer almaz? a) Okulun idari işlerinde. b) Öğrencilere daha zengin öğrenme etkinlikleri sağlamada. c) Öğrenci ve öğretmenleri eğlendirmede. d) Sınav yapma ve sonuçları belirlemede. e)Geç ve güç öğrenen öğrencilerin yetiştirilmesinde
Soru 9)Aşağıdakilerden hangisi yaparak ve yaşayarak öğrenmeye diğerlerine göre daha uygundur? a)Tarih b)Matematik c)Fen Bilgisi Laboratuarı d)Sosyoloji e)Eğitim Bilimleri
Soru 10) Aşağıdakilerden hangileri fen bilgisi dersinde kullanılan araç-gereçlerin yararlarındandır? 1-Öğrenmede kalıcılığı sağlar 2-Soyut kavramları somutlaştırır 3-Öğrencileri sürekli somut düşünmeye iter a)1 ve 2 b)Yalnız 2 c)1 ve 3 d)hiçbiri e)hepsi
Soru 11)Hangisi Katı-katı karışımları ayrıştırmada kullanılabilir? a)Termometre b)Pipet c)Bobin d)Makas e)Mıknatıs
Soru 12)Hangisi fen bilgisi laboratuarında bagetin kullanım amaçlarından biridir? a)Çözeltileri ayırmaya yarar b)Demir tozlarını çeker c)Temizlik işlerinde kullanılır d)Çözeltileri karıştırmada kullanılır e)Ses çıkararak öğrencilerin dikkatini toplar
Soru 13)Yukarıdaki şekilde verilen laboratuar araç-gerecinin ismi nedir? a)Beher glas b)Balon Joje c)Erlenmayer d)Dinamo e)Lastik tıpa
Soru 14) 1-Bobin 2-Ampermetre 3-Dinamometre Yukarıda verilen fen bilgisi araç gereçleri genellikle hangi fen bilgisi dallarının deneylerinde kullanılır? a)Fizik-Biyoloji b)Biyoloji-Kimya c)Fizik-Kimya d)Kimya-Geometri e)Biyoloji-Statik
Soru 15)Hangi resim-araç gereç eşleştirmesi yanlıştır? Termometre Piset Manometre Huni Statif Çubuk