BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME BAŞAĞRILARI 1. PRİMER SEKONDER !!!! 2. Tip ??? Etyoloji !!!! İlaç aşırı kullanımı !!!! Tedavi: Tetkik: *Antidepresan,Antikonvulsan Görüntüleme Beta blk,Kal. kanal blk. Kan,BOS… İndometasin,nöroleptik,lityum…… *Antiemetik,Analjezik, NSAİ,steroid,Triptan

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder başağrıları ; Tüm primer başağrılarını taklit edebilir ! - Sıklıkla gerilim başağrısı şeklinde ortaya çıkar

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ? Erkek hasta 10 yaş öncesi - 50 yaş sonrası başlama 6 ay içinde başlama veya şekil değiştirme Akut şiddetli başağrısı Giderek kötüleşen seyir

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ? Travma, efor ile ilişki Ikınma, öksürme ile ilişki Gövde-baş-boyun pozisyonu ilişkisi

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ? Seyrek görülen başağrıları Otonom belirtinin varlığı Atipik özellikler

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ? Özgeçmiş özellikleri (sistemik hast.) Uyku bozukluğunun varlığı Semptomatik ilaç aşırı kullanımı Muayene özellikleri Nörolojik bulgu Sistemik bulgu (ateş,hipoksi….)

BAŞAĞRISI ŞİKAYETİ İLE GELEN HASTA : Öyküde tehlike işaretleri var mı ?  Evet   Hayır  SEKONDER Muayenede anormal bulgu var mı ?  Evet  BAŞAĞRISI  AÇISINDAN Hayır DEĞERLENDİR  seyrek görülen tip  Primer başağrısı ?  Evet  atipik özellikler Primer başağrısı tipini belirleyip- tedaviyi düşün !

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; Sık görülen BA; Migren Gerilim tipi başağrısı

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; Seyrek görülen BA;(Otonom bulgu +) Küme Paroksismal hemikraniya Kısa süreli otonom belirtili tek taraflı nevraljiye benzer BA (SUNCT-SUNA) Kronik-sürekli yarım başağrısı (hemikraniya kontünya)

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; Seyrek görülen diğer BA;(otonom bulgu-) Saplanma başağrısı Öksürük başağrısı Egzersiz başağrısı Cinsel eylem başağrısı Uyku başağrısı Gökgürültüsü başağrısı Yeni günlük kalıcı başağrısı

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; Başağrısı – zaman ilişkisi Kronik – Tekrarlayıcı *sıklık *süresi *uyku-uyanıklık ilişkisi *ağrısız dönemlerin varlığı

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; Kronik BA; (3 aydan uzun süreli-ayda 15 günden daha sık) Kronik gerilim Kronik migren Kronik sürekli yarım başağrısı (Hemikraniya kontünya)

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; Tekrarlayıcı başağrıları; Atak süreleri; Atak sıklığı; Episodik gerilim 30 dak-7 gün <15 gün /ay Migren 4-72 saat 1-4 /ay Küme 15-180 dak 1-8 /gün Park.Hemikraniya 2-30 dak 5-40 /gün SUNCT 4 dak dan az 3-200 /gün

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; İleri yaşlarda başlayabilen primer BA; -Öksürük başağrısı -Uyku başağrısı -Kısa süreli tektaraflı otonom belirtili nevraljiye benzer başağrısı (SUNCT-SUNA) -Hemikaniya kontünya

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme; Başağrısı özellikleri Lokalizasyon Şiddet Karekter Eşlik eden özellikler (otonom belirtiler,bulantı,kusma, ışık-ses-kokudan etkilenme...)

N. K. 42 y. Kadın 10 gün önce iş dönüşü tuvalette ani şiddetli başağrısı ile düşüp başını vuruyor Bir sağlık kurumuna gidiyor Kraniyografi çekilip eve gönderiliyor Olayın 7. günü total afazi,sağ hemiparezi gelişiyor Afazi nedeniyle hikaye tam alınamıyor

N. K. 42 y. Kadın Genç iskemik inme olarak tetkike alınıyor TKD de sol OSA hızlı akım+ Anjiografi yapılıyor Klinik düzelme sonrası hasta başağrısını, “sanki beyin kanaması geçirmekteyim” şeklinde tanımladığını belirtti.

*Sol OSA anevrizma *SAK *Vazospazm *İskemi

ANAHTAR BİLGİLER Hastanın hikayesi : efor sırası akut şiddetli BA Hastanın ağrıyı tanımlaması : beyin kanamasını düşündüren şiddetli BA

Hastayı dinleyin, size tanısını söyleyecektir. Osler, 1904

A.T. 56 Y. Erkek 3-4 aydır başağrısı, başın arka tarafında belirli tüm başa yayılıyor künt özellikte genellikle hafif – zaman zaman orta şiddette sürekli-gün içinde dalgalı seyir

A.T. 56 Y. Erkek Devlet memuru Hastanın eşi kronik günlük başağrısı şikayeti ve psikiyatrik sorunları nedeniyle uzun zamandır kliniğimizde izlenmekte sistemik-nörolojik muayene özellik yok psikiyatrik değerlendirmede depresyon+ Tetikleyici faktörler ? İşi ? Eşi ? TANI : ?

A. T. 56 Y. E KLİNİK TANI : Kronik gerilim tip başağrısı TEDAVİ : Antidepresan

A. T. 56 Y. Erkek Ağrılarda artış 6 HAFTA SONRA KONTROL BİLGİLERİ ; Ağrılarda artış Başın arkaya veya öne eğik tutulması ile ağrılarda şiddetlenme- pozisyon değişince hafifleme SEKONDER BAŞAĞRISI ? MR ?

OLGU :A.T.56 y.E MR:Sağ serebellar hem. kitle

ağrının giderek kötüleşmesi tetik faktör - baş pozisyonu ile ilişki DİKKATE ALINMAYAN ANAHTAR BİLGİLER : cinsiyet - erkek başlama yaşı - 56 ağrının yaşı - 3-4 ay UYARICI ANAHTAR BİLGİLER : ağrının giderek kötüleşmesi tetik faktör - baş pozisyonu ile ilişki

N.D 41 y. Kadın Avukatlık yapan hasta Çalışma sırasında başlayan akut şiddetli yaygın başağrısı ile müracaat ediyor Nörolojik muayene normal Tanı ve tetkik ?

SAK ? BT yapılıyor,

A.D 41 y. Kadın BT normal Basit analjezik-NSAİ ilaç veriliyor Yaklaşık bir hafta istirahatle iyi Çalışmak üzere evden çıkıyor ancak başağrısı ile geri dönüyor Yatmak zorunda kaldığını Yattığı sürece ağrının geçtiğini ifade ediyor – Tanı ve tetkik ?

A.D 41 y Kadın Kafa içi basınç düşüklüğü ? Anamnez özelliği nedeniyle kontrastlı MR isteniyor

C.K. 56 y. Erkek İki ay önce subakut başlangıçlı yatınca hafifleyen çok şiddetli olmayan başağrısı MR tetkiki yapılıp semptomatik tedavi+ Giderek kötüleşiyor ve şuur etkileniyor

56 y. E

Benzer patoloji klinik olarak farklı başlangıç !

M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü 3 yıl önce sağ göz çevresinde otonom belirtilerin eşlik ettiği nevralji tipi ağrılar Ağrılar 2-3 ay ara verip birkaç hafta sık olarak tekrarlıyor 2 yıl trigeminal nevralji olarak çeşitli tedavilerle izleniyor

M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü Son bir yıl ağrılar sıklaşıyor Son aylarda çift görme tabloya ekleniyor Tanı ? Tetkik ?

M.Ç 48 y. K TANI : Sağ kavernöz meningiom

73 y. K. 2 senedir sol göz çevresinde belirli nevralji tip ağrılar Maksiller ve mandibular alanıda tutuyor Zaman zaman otonom belirtiler eşlik ediyor Trigeminal nevralji tanısı ile tedavide ancak tedaviye yanıt yetersiz

73 y. K. Sol ponto-serebellar köşe kistik tm.

Farklı patoloji, klinik olarak benzer tipte başağrısı

ANAHTAR BİLGİLER : Trigeminal nevralji için sık karşılaşılmayan atipik özellikler - Oftalmik dalı tutması - Otonom belirtilerin eşlik etmesi SUNCT (kısa süreli tek taraflı nevraljiye benzer otonom belirtili başağrısı)düşünüldüğünde ise seyrek görülme özelliği nedeniyle ileri tetkik düşünülmeli

OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın -30 yıldır basağrısı var -10 yıl öncesine kadar ayda 1-3 kez migren tipi -10 yıldır belirginleşen sıklaşma -sürekli avmigran-vermidon 1-3 tbl/gün -Kronik günlük başağrısı gelişiyor -5 aydır sağ temporal bölgede hassasiyet ve akşamları artan ağrı-gıdıklanma hissi başlıyor

OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın Bu nedenle sağlık kurumuna gidiyor Benzer tip analjezik tedavi öneriliyor Tanı ve tetkik ?

OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın Bir ay sonunda sağ gözde vizyon kaybı gelişmesi üzerine Tekrar sağlık kurumuna başvuruyor Tanı ve tetkik ?

OLGU : F.Ö. 57 y. Kadın -SEDİMANTASYON 70 mm/saat -TANI : TEMPORAL ARTERİT

ANAHTAR BİLGİLER : -Hastanın yaşı - 57 -Kronik başağrısı zemininde belirli bir lokalizasyon ve farklı özellikte yeni bir ağrının tanımlanması -Yaş ve klinik özelliklerle ayırıcı tanıda temporal arterit düşünülmeli -İlaç aşırı kullanımı dikkate alınmalı

Son olgu ; Özgeçmiş özelliklerinin kötü kullanımı !

Z.A 55 y. K 30 senedir zaman zaman orta şiddette yaygın başağrıları Son 2 yıldır sol göz çevresinde belirli her iki şakak bölgesine yayılan şiddeti azalıp çoğalan ancak eski ağrılarından daha şiddetli giderek kötüleşen başağrıları 4 aydır sol göz de kayma çift görme ekleniyor

5 seneyi geçen bir süredir hipertansiyon,diyabet ve glokom tedavisinde Z.A 55 y K 5 seneyi geçen bir süredir hipertansiyon,diyabet ve glokom tedavisinde Yaygın başağrısı hipertansiyon ile Sol göz çevresi ağrı glokom ile Çift görme diyabet ile ilişkilendiriliyor Ancak tablo giderek kötüleşiyor

Z.A. 55 y. K Hastanın yaşı Farklı özellikte giderek kötüleşen yeni bir başağrısı tanımlanıyor, ANCAK, Özgeçmiş özellikleri yeni ağrılarından sorumlu tutularak tetkik yapılmıyor. (özgeçmiş özelliklerinin kötü kullanımı !)