ETİK KÜLTÜRÜN GELİŞTİRİLMESİ VE ŞEFFAFLIK Prof. Dr. BİLAL ERYILMAZ 22 Eylül 2011, 14.00, Kalkınma Bakanlığı Konferans Salonu.
ETİĞİ KONUŞMAK… Etiği konuşmak, söylem değil, daha çok uygulamayı/pratiği konuşmak, çözümler üretmek demektir (Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz. Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde). Etiği konuşmak, kamu yönetimini konuşmak demektir. Etik ilkeler, aynı zamanda iyi yönetimin de temelini oluşturur. Etik ilkeler; yöneticileri, kişileri ve kurumları özgürleştirir; karar ve eylemlerinde tutarlı olmalarını sağlar. Etik konularla uğraşmak, pozitif bakış açısını, kararlılık ve özveriyi gerektirir.
İKTİDARLARIN YOĞUNLAŞTIĞI İKİ TEMEL ALAN TOPLUMUN REFAHINI (EĞİTİM, SAĞLIK, MİLLİ GELİR, ALTYAPI, SOSYAL GÜVENLİK, İSTİHDAM VB.) GELİŞTİRMEK, TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN ALANINI GENİŞLETMEK.
REFAH, ÖZGÜRLÜK VE DENETİM Modern devlette yöneticilere verilen yetki ve takdir alanı genişlemektedir. Toplumun devlet yönetimi karşısındaki hakları ve yetkileri de artmaktadır. Hak ve sorumluluk dengesi nasıl sağlanacaktır? Toplumsal-Bireysel özgürlük ve refah alanı genişledikçe, özgürlük adına, dış denetimin (siyasi denetim, yargı denetimi, vesayet denetimi, hiyerarşik denetim, kamuoyu denetimi vb.) etkinliği yerine, iç denetim odağının yani bireysel etik değerlerin ve profesyonellik anlayışının geliştirilmesi önem kazanmaktadır.
ETİK TALEBİ ve SORUMLULUK Devletten daha fazla etik talep eden her birey ve sivil toplumun daha etik davranmak gibi bir sorumluluğu bulunmaktadır. ETİK, bireysel ve kurumsal sorumluluğa vurgu yapar. SORUMLULUK,; Kişisel ve kurumsal yükümlülük (kişiler ve kurumlar kendilerinin içinde yer aldıkları yozlaşmaları konuşmuyorlar), Mesleki yeterlilik/yetkinlik, Görev duygusudur. Sorumlu davranışı nasıl geliştireceğiz?
ETİK KÜLTÜRÜ VE SAYDAMLIK ETİK KÜLTÜRÜ; hizmetleri yürütürken kişi- kurumların ürettikleri ve uygulamada ortaya koydukları performanstır. (Etiğe dayalı kurum kültürü, yozlaşmaya dayalı kurum kültürü, karma kurum kültürü) SAYDAMLIK; Bilgi edinme hakkı, Karar ve uygulama süreçlerine katılım, yönetişim.
ETİK ÇALIŞMALARININ BAŞARISI… İyi düzenlenmiş etik organizasyonu Etik davranış ilkelerinin mevcudiyeti ve geliştirilmesi Etik liderlik Etik eğitimi çalışmaları ve personel politikaları Etik dışılıkların ortaya çıkarılması Etik yaptırımlar Sivil toplum, özel sektör ve kamu arasında etkin işbirliği.
BİTİRİRKEN… Kamu yönetiminde etik ilkelerden sapmak ne kadar kötü ise, onlara duyarsız ve ilgisiz kalmak da o ölçüde tehlikeli ve zararlıdır.