MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDELER SAF MADDELER Element metal ametal soygaz Bileşikler asitler bazlar tuzlar oksitler KARIŞIMLAR Homojen iyonal moleküler Heterojen emülsiyon süspansiyon
Saf maddeler; elementler ve bileşiklerdir. Elementler:Aynı cins atomlardan meydana gelen saf maddelere element denir. Saf ve homojen maddelerdir. En küçük yapı taşları atomdur. Kimyasal ve fiziksel yollarla daha basit parçalara ayrıştırılamaz. Belirli erime ve kaynama noktaları vardır. Sabit öz kütleleri vardır. Elementler sembollerle gösterilir. Kendi aralarında Metal, Ametal ve Soygaz olmak üzere üç kısma ayrılırlar.
Metaller: Tabiatta atomik halde bulunur. Genellikle yüzeyi parlak görünüşlüdür. Elektron almazlar. Kendi aralarında bileşik yapamazlar, fiziksel bir karışım olan alaşımları oluştururlar. Levha ve tel haline getirilebilir. Isı ve elektrik akımını iletir. Oda sıcaklığında hepsi katıdır. (cıva hariç) Örnek:çinko(zn),tunç,bakır(cu)…
Ametaller: Yüzeyleri parlak görünüşlü değil, mattır. Genellikle erime noktası düşüktür. Kendi aralarında ve metallerle bileşik yapabilirler. Sulu asitlere çoğu etki etmez. Elektron alış-verişi yapabilirler. Katı olan ametaller tel ve levha hâline getirilemez,kırılgandır. Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur. (Klor gaz, brom sıvı, iyot katıdır.) Elektrik akımını iletmez. Serbest halde genellikle molekül şeklindedirler. Örnek:kükürt(s),klor(cl),iyot(ı)…
Örnek:neon(ne),argon(ar),kripton(kr)… Soy gazlar: Soy gazlar son yörüngesinde maksimum sayıda elektron bulundurur.(Bu sayı helyum için 2, diğer beş soy gaz için 8 dir.) Soy gazlar nötr atomlar olarak kalmayı tercih ederler. Elektron almaz, vermez ve ortaklaşmazlar. Örnek:neon(ne),argon(ar),kripton(kr)… argon H E L Y um Mavi neon
BİLEŞİKLER Birden fazla atomun belirli oranlarda kimyasal reaksiyon sonucu bir araya gelmesiyle oluşan yeni, saf maddeye bileşik denir. Bileşiklerin en küçük yapı taşları moleküldür. Saf ve homojen maddelerdir. Kimyasal yollarla bileşenlerine ayrıştırılabilir. Erime ve kaynama noktaları, öz kütleleri sabittir. Bileşikler formüllerle gösterilir. Örnek:H2O(su), C6H12O6, NH3(amonyak)…
Karışımlar Birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde istenilen oranda bir araya getirilmesiyle oluşan madde topluluğuna karışım denir. Karışımı oluşturan maddelerin kimyasal özelliklerinde değişiklik olmaz. Saf değildir. Fiziksel yollarla ayrıştırılır. Erime ve kaynama noktaları sabit değildir. Karışımların öz kütleleri sabit değildir. Karışımı oluşturan maddelerin miktarına bağlı olarak karışımın öz kütlesi değişir. Karışımın yapısında farklı cins atom veya molekül vardır. Karışımda bulunan maddelerin miktarı arasında belirli, sabit bir oran yoktur. Karışımlar homojen ve heterojen olmak üzere ikiye ayrılır.
Heterojen Karışım: Her tarafında farklı özellik gösteren tek bir madde gibi gözükmeyen karışımlardır. Yer altından çıkarılan maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis, ayran, petrol su karışımı , beton parçası, toprak heterojen karışımlara örnek verilebilir.
Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılır. Emülsiyon:Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir. Su-zeytinyağı karışımı, su-benzin karışımı, gibi… Süspansiyon:Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen olarak dağılmış şeklidir. Su-kum karışımı, su-tebeşir tozu karışımı gibi.
Homojen Karışım: Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak çözeltiler de denir. Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.