MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER Patates ve sütün miktarı nasıl ölçülür? Pinpon topu ile golf topu hemen hemen aynı büyüklüktedir. Her iki topu tarttığınızda bulacağınız sonucun aynı olmasını bekler misiniz?
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER Nesneleri elinizle tartabilir misiniz? Şimdi maddelerin ölçülebilir özelliklerini öğreneceğiz.Bakalım maddelerin ölçülebilir özellikleri nelermiş.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER KÜTLE Kütle, madde miktarının bir ölçüsüdür. Aynı büyüklükteki maddeler, farklı kütlelere sahip olabilir. Maddenin büyüklüğü kütlesini tahmin etmede yanıltıcı olabilir. Maddelerin kütlelerini doğru ve tam ölçmek için eşit kollu terazi adı verilen alet kullanılır.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER KÜTLE Eşit kollu terazilerde, tartılan maddenin kütlesi, bilinen kütlelerle karşılaştırılır. Kütle birimi olarak gram ve kilogram kullanılır. Bu iki birim sırasıyla; “g” ve “kg” sembolleriyle gösterilir. 1 kg = 1000 g ve 500 g = 0,5 kg’dır. Günlük yaşamda elektronik teraziden de faydalanırız.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER KÜTLE Sıvıların kütlesi, katılarda olduğu gibi eşit kollu teraziyle tartılarak öğrenilebilir. Açık pekmez veya tahin satılan dükkânlarda önce boş kap tartılır. Bu tartım sonucu elde edilen değer, kabın darasını verir. Sonra kap pekmez veya tahin ile doldurularak yeniden tartılır. İkinci tartımın sonucu pekmez ile kabın brüt kütlesidir. Brüt kütleden dara çıkarılırsa net kütleye ulaşılır.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER KÜTLE FARK Havası boşaltılmış bir topu tartalım. Aynı topu havayla şişirerek yeniden tartalım. İki tartım sonucunu birbirinden çıkardığımızda bulduğumuz fark, topun içindeki havanın kütlesidir.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER HACİM Sıvıların hacmini ölçmek için dereceli silindir veya ölçülü kaplar kullanılır. Sıvı ölçmede kullanılan kabın üzeri eşit aralıklarla çizilmiştir. Sıvı maddeleri ölçerken dereceli kabın düz bir zeminde olması gerekir.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER HACİM Sıvı madde dereceli silindir veya ölçülü kaba doldurulur. Sıvının hacmini, bu kapların üzerindeki çizgiler ve rakamlar yardımıyla ölçeriz. Bu kaplar, düzgün şekilli olmayan maddelerin de hacmini ölçmemizi sağlar.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER HACİM Marketten alınan süt veya meyve suyu paketinin üzerinde 1 litre ya da 1000 mililitre yazmaktadır. Sıvı maddelerin hacmini ölçmek için litre (L) adı verilen ölçü birimi kullanılır. Küçük meyve suyu kapları ya da süt paketleri üzerinde 200 mililitre (mL) gibi hacim gösteren değerler görürüz. 1 LİTRE
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER HACİM Bir katının hacmini doğrudan dereceli silindir kullanarak ölçebilir miyiz? Bu işlem için sadece dereceli silindir yeterli olmaz. Ölçüm yapabilmek için bir de sıvıya ihtiyaç vardır.Dereceli silindire bir miktar su koyarak hacmini ölçelim.
MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLER HACİM İçine dereceli silindire sığabilecek büyüklükte bir taş parçası atalım. Dereceli silindirdeki su seviyesini yeniden belirleyelim. İki ölçüm değeri arasındaki fark taşın hacmini verir. TAŞ