KARIŞIMLARIN FİZİKSEL YOLLA AYRILMASI   KARIŞIM:Birden fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya getirilmesiyle oluşturulan madde topluluğuna karışım denir ÖRNEK: 1-su +kum+sıvıyağ+demirtozu 2-talaş+tuz+pirinç 3-su+ alkol

KARIŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ 1)     Karışımı oluşturan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezler. 2)     Karışımı oluşturan maddelerin miktarları arasında belirli bir oran yoktur.İstenildiği oranda karıştırılabilirler. 3)     Karışımların erime ve kaynama noktaları sabit değildir. 4)     Karışımların belirli bir kimyasal formülleri yoktur. 5)     Karışımlar fiziksel yollarla oluşur ve bileşenlerine fiziksel yollarla ayrılırlar.

KARIŞIMLARI SINIFLANDIRALIM

Homojen Karışımlar: Her tarafında aynı özelliği gösteren,tek bir madde gibi davranan karışımlara HOMOJEN karışım denir.Homojen karışımlara genel olarak çözeltiler de denir. ÖRNEK:Tuzlu su,hava,kolonya,24 ayar altın, şekerli su, maden suyu, alkollü su, gazoz, alaşımlar….

ÇÖZELTİ Bir maddenin başka bir madde içerisinde gözle görünmeyecek tanecikler halinde homojen bir şekilde dağılması olayına ÇÖZÜNME, elde edilen homojen karışıma da ÇÖZELTİ denir. Çözeltilerde ÇÖZEN (ÇÖZÜCÜ)ve ÇÖZÜNEN olmak üzere iki eleman vardır. Bir çözücü içerisinde birden fazla çözünen bulunabilir ÇÖZÜCÜ(su,alkol gibi) ÇÖZÜNEN(tuz ,şeker gibi)

ÇÖZELTİ ÇEŞİTLERİ 1. Çözen ve Çözünenin Fiziksel Haline göre ÇÖZÜNEN   ÇÖZÜNEN ÇÖZEN ÇÖZELTİ ÖRNEK KATI KATI-KATI ALAŞIM SIVI KATI-SIVI TUZLU SU GAZ KATI-GAZ HAVADAKİ TOZ SIVI-KATI CuSO4 (bakır sülfat) 5 H2O(su) SIVI-SIVI ALKOLLÜ SU SIVI-GAZ HAVADAKİ NEM GAZ-KATI PALLADYUM  İÇİNDE H2 ÇÖZÜNMESİ GAZ-SIVI GAZOZ GAZ-GAZ HAVA

2.   Çözünen Madde Miktarına Göre a)   Seyreltik (az doymuş) çözelti Birim hacim çözücüde gereğinden daha az çözünmüş maddesi olan çözeltilere seyreltik çözelti denir. b)   Doymuş (doygun) çözelti Birim hacim çözücüde yeterince çözünmüş maddesi olan çözeltiye doygun çözelti denir. c)    Aşırı Doymuş çözelti Birim hacim çözücüde gereğinden daha fazla çözüneni olan çözeltiye denir

ALAŞIM:Metallerin eritilip karıştırılmasıyla oluşan homojen karışımlara alaşım denir. Bakır+çinko= pirinç Kurşun+kalay= lehim Bakır+kalay=tunç Altın+bakır=bilezik alaşımı Krom+nikel+karbon+demir=çelik Çözünme hızını etkileyen faktörler: Maddeyi ufalamak Çözeltiyi karıştırmak Çözeltiyi çalkalamak Çözeltinin sıcaklığını arttırmak

Heterojen karışımlar: Her yerinde aynı özellikleri göstermeyen karışımlara denir. Heterojen karışımlar emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılırlar. Emülsiyon: Bir sıvının başka bir sıvı içinde oluşturduğu heterojen karışımlara emülsiyon adı verilir. ÖRNEK:su-zeytin yağı,su-benzin karışımı,süt içindeki yağ damlacıkları da birer emülsiyondur.

Süspansiyon: Bir sıvı içerisinde bir katının tam olarak çözünmeyip, küçük zerrecikler halinde dağılmasıyla oluşan heterojen karışımlara Süspansiyon adı verilir. ÖRNEK:su-kum,su-tebeşir tozu

Karışımları Ayırma yöntemleri(Fiziksel yöntemler) 1.Süzme:Katı-sıvı karışımların ayrılması için kullanılır.Kum + su , su+ naftalin gibi

2.Eleme:Tanecik büyüklükleri farklı katı maddelerin ayrılmasında kullanılır.kum+ çakıl , saman +buğday gibi

3.Mıknatıslanma: Mıknatıstan etkilenen maddeyi etkilenmeyenden ayrılması için kullanılır.Demir tozu +talaş, bakır+ aliminyum+demir tozu gibi.

4.Öz kütle(yoğunluk) FarkıYüzdürme) Katı-sıvı,sıvı-sıvı karışımlarında özkütle farkından yararlanılarak yapılan ayırma yöntemidir (Ayırma hunisi kullanılabilir).Zeytinyağı su,su-saman gibi. ispirto sıvı yağ gazyağı su

5.Çözünürlük Farkı :Çözünürlükleri farklı katı maddelerin aynı sıvı içinde ayrılması için kullanılır.Naftalin ve tuz suya atılırsa tuz çözünür,naftalin çözünmez süzülerek karışımdan ayrılır. 6.Buharlaştırma:Çözünmüş katı,sıvı karışımların ayrılması için kullanılır.Çözelti kaynatılır sıvı cözücü buharlaştırılır.Şeker+su, Tuz +su gibi

7.Damıtma : Birbiri içerisinde çözünen sıvıları kaynama noktaları farkından yararlanarak ayırma işlemine damıtma denir.petrolün yan ürünlerine ayrılması gibi (AYRIMSAL DAMITMA)

SORU ÇÖZELİM 1)Çözeltiler ....................... karışımlardır. 2)Ayran ........................ bir karışımdır. 3)Karışımlar ...................... yollarla birbirinden ayrılabilir. 4)Aşağıdakilerden hangisi homojen karışımdır?    A)tuzlu su      B)sis                 C)yağlı boya                   D)süt 5)Aşağıdaki karışımlardan hangisi süzme yöntemiyle bileşenlerine ayrılabilir?    A)tuz- su            B)kumsu           C)zeytin yağı-su      D)ispirto-su

6)Aşağıdakilerden hangisi, karışımların ortak özelliğidir? A)Homojen yapıda olma B)Heterojen yapıda olma C)Kendisini meydana getiren maddelere ayrılma D)Farklı cins elementlerin karışmasından oluşma 7)Aşağıdakilerden hangisi demir tozu ve kükürt karışımını ayırma yöntemidir? A)Mıknatıslanma B)Buharlaştırma C)Süzme D)Yoğunluk farkı

8)Seyreltik tuzlu su çözeltisini, derişik hale getirmek için aşağıdakilerden hangisi yapılamaz? A)Çözeltiyi kaynatma B)Çözücü miktarını azaltma C)Çözünen miktarını artırma D)Çözücü miktarını artırma 9)Aşağıdakilerden hangisi emülsiyon veya süspansiyon değildir? A)Tebeşir – Su B)Zeytinyağı – Su C)Naftalin – Su D)Tuz – Su

10)Aşağıdaki karışımlar ile karşılarındaki ayırma yöntemlerinin hangisinden sonuç alınmaz? A)Demir tozu ve kükürt – Mıknatıslanma B)Alkollü su – Damıtma C)Zeytinyağı ve su –özkütle farkı(ayırma hunisi) D)Tuzlu su – Süzme

HAZIRLAYAN :REYHAN TUĞLACI YARARLANILAN KAYNAKLAR: http://stu.inonu.edu.tr/~atemur/odevim.htm http://www.kimyager.com http://www.fenokulu.net/fizikselayirma.htm  www.kimyaci.net/Kimya%20sitem/labdeney4.htm http://egitek.meb.gov.tr/dersdesmer/son_deney/deneyler/deney65.htm http://members.tripod.com/~bilim_senligi/deneyo.htm http://www.biltek.tubitak.gov.tr/merak_ettikleriniz/index.php?kategori_id=6&soru_id=2545 http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.kimyaci.net/Kimya%2520sitem/ldresim4.jpg&imgrefurl=http://www.kimyaci.net/Kimya%2520sitem/labdeney4.htm&h=487&w=300&sz=171&hl=tr&start=32&tbnid=rA5YTa-opCz85M:&tbnh=126&tbnw=77&prev=/images%3Fq%3Ds%25C3%25BCzge%25C3%25A7%26start%3D20%26ndsp%3D20%26svnum%3D10%26hl%3Dtr%26lr%3D%26sa%3DN