PEROPERATİF SIVI TEDAVİSİ VE KRİSTALOİD SIVILAR Dr. Şükran Çakmak Dr. Selma Turan Dr. Bahattin Tuncalı

KRİSTALLOİD SIVILAR VE VÜCUT SIVI DENGESİ

Vücut Sıvıları; Vücut ağırlığının Erkekte %60’ ı Kadında %50’ si Yenidoğanda %75-80’ i

VÜCUT SIVI DENGESİ Su, vücuttaki tüm kompartmanlar arasında en büyük olanı

Hücre içi sıvı (%40) Hücre dışı sıvı (%20) Plazma İntersitisyel sıvı Transsellüler sıvı

SIVI KOMPARTMANLARI ARASINDA DEĞİŞİM Membran boyunca bir maddenin diffüzyonu hızı: Membranın o madde için geçirgenliği Her iki taraf arasındaki konsantrasyon farkı Her iki taraf arasındaki basınç farkı

SIVI KOMPARTMANLARI ARASINDA DEĞİŞİM OZMOZ (PASİF) Suyun bir memrandan diffüzyonu

SIVI KOMPARTMANLARI ARASINDA DEĞİŞİM KOLAYLAŞTIRILMIŞ DİFFÜZYON (PASİF) Bir membrandan büyük bir molekülün transportu Yüksek Düşük konsantrasyon konsantrasyon “Taşıyıcı” molekül Örnek: Glukoz

SIVI KOMPARTMANLARI ARASINDA DEĞİŞİM FİLTRASYON (PASİF) Su ve moleküller kan basıncı ile membran ya da damar duvarından geçmeye zorlanır Örnek: Böbrek, kapiller damarlar

SIVI KOMPARTMANLARI ARASINDA DEĞİŞİM AKTİF TRANSPORT (AKTİF- ENERJİ GEREKTİRİR) Düşük Yüksek konsantrasyon konsantrasyon “Taşıyıcı” molekül Örnek: Na+-K+ pompası

VÜCUT SIVISININ VE KOMPOZİSYONUNUN KONTROLÜ Atriyal natriüretik peptid Vazopressin Aldosteron Paratiroid Hormon Kalsitonin Prostaglandinler Dopaminerjik reseptörler α- adrenerjik reseptörler Susama mekanizması Böbreğin intrensek özellikleri

İNTRASELLÜLER SIVI Total vücut sıvısının % 60’ ı ~2 lt eritrosit Major iyonlar K+ ve HPO4-2

İNTRASELLÜLER SIVI Hücre membranında ATP’ ye bağımlı bir pompa Na+-K+ değişiminden sorumlu

İNTRASELLÜLER SIVI K+ intrasellüler ozmotik basıncın en önemli belirleyicisi İskemi, hipoksi Na+-K+ ATPaz aktivitesini bozar İlerleyici hücre şişmesi

İNTRAVASKÜLER SIVI Plazma olarak da ifade edilir Total vücut sıvısının % 8’ i Major iyonlar Na+, Cl- Protein (+)

İNTERSİTİSYEL SIVI Total vücut sıvısının % 32’ si Major iyonlar Na+, Cl- Protein içeriği düşük (2 g/dl)

İNTERSİTİSYEL SIVI Büyük kısmı ekstrasellüler proteoglikanlarla kimyasal olarak bağlı ve jel yapısında İntersitisyel sıvı basıncının (-) olduğu düşünülür

İntravenöz Sıvılar Kristalloidler (küçük moleküllü) Kolloidler (büyük moleküllü)

Thomas Graham (1805-1859)

Kristalloid Sıvılar Glukoz içeren ya da içermeyen düşük molekül ağırlıklı iyon solüsyonları Kompartmanlar arasında osmotik basınca göre hızla dağılırlar

Kristalloid Sıvılar Primer su kaybına bağlı kayıplar hipotonik solüsyonlarla replase edilirler: idame tipi solüsyonlar Su ve elektrolit kaybına bağlı kayıplar izotonik solüsyonlarla replase edilirler: replasman tipi solüsyonlar

Solüsyon Tonisite Na(mEq/l) Cl(mEq/l) D5W Hipotonik - - Normal SF(NS) İzotonik 154 154 %5D 1/4 NS İzotonik 38.5 38.5 %5D %0,45NaCl Hipertonik 77 77 %5D NaCl Hipertonik 154 154 Laktatlı Ringer(LR) İzotonik 130 109 %5D LR Hipertonik 130 109 %0,45NaCl Hipotonik 77 77 %3 NaCl Hipertonik 513 513 %5 NaCl Hipertonik 855 855 % 7.5 NaHCO3 Hipertonik 893 Plasmalyte İzotonik 140 98

İzotonik sıvılar Ozmolariteleri serum ozmolaritesine yakın İntravasküler alan Ozmolariteleri serum ozmolaritesine yakın Büyük miktarlarda kristaloidlerin hızlı bir şekilde uygulanması ile doku ödemi Örnek:Laktatlı Ringer(LR) NS İntersitisyel alan Hücre

Hipotonik sıvılar Örnek: % 0.45 NaCl % 5 Dekstroz İntravasküler alan Hipotonik  sıvılar  İntersitisyel alan Osmolariteleri serum ozmolaritesinden daha düşük Örnek: % 0.45 NaCl % 5 Dekstroz Hücre İntravasküler alan İntersitisyel alan Hücre

Hipertonik sıvılar Ozmolariteleri serum ozmolaritesinden daha büyük İntravasküler alan Hipertonik  sıvılar İntersitisyel alan Ozmolariteleri serum ozmolaritesinden daha büyük Örnek: %5D 1/2 SF %5D LR %5D SF %3 NS %7,5 NaHCO3 Hücre İntravasküler alan İntersitisyel alan Hücre

*Toplam 1100 ml 275 ml 825 ml

Dengeli Tuz Solüsyonları Elektrolit kompozisyonları ESS’ a benzer %0,9 NaCl’ e göre hafif hipotonik ve elektrolit içerikleri farklı

- İsolyte 140 10 3 47 320 İsolyte S 141 5 98 1 27 295 İsolyte M 40 35 Na K Mg Cl HPO4 asetat diğer Osm İsolyte 140 10 3 103 - 47 Ca, sit-rat 320 İsolyte S 141 5 98 1 27 glukonat 295 İsolyte M 40 35 15 20 Dx 400 İsolyte P 25 22 Lak-tat, Dx 350

Ringer Laktat 1880’ de Sydney Ringer tarafından Ringer solüsyonu 1930’ da ise Alexis Hartmann, Ringer solüsyonuna sodyum laktat ekleyerek metabolik asidoz tedavisinde kullanmış (Laktatlı Ringer = Hartman Solüsyonu)

Ringer Laktat Hafif hipotonik Cerrahi sıvı kayıplarında en yaygın kullanılan solüsyon ESS’ nın bileşimine yakın idame sıvısı olarak ideal Laktat KC’ de bikarbonata dönüşür pH 6,4

- Na K Ca Cl Dx Osm Ringer Laktatlı Ringerli %5 Dx LR Laktat 147 4 155 310 Laktatlı Ringerli 130 3 109 28 275 %5 Dx LR 50 560

Ringer Laktat Hafif hipotonik ve litre başına içerdiği ~100 ml serbest su ile serum Na+’ u 130 mEq/L’ ye düşürme eğiliminde olmasına rağmen ESS kompozisyonunu en az etkileyen sıvı Büyük volümler gerektiğinde en fizyolojik solüsyon

İçerdiği Ca+2, bazı ilaçlara bağlanabilir ve biyoyararlanım ve etkinliklerini azaltabilir Ca+2 kan ürünlerindeki sitrata bağlanıp antikoagülanı inaktive ederek donör kanında pıhtı oluşumu Kan ürünlerini dilüe etmek için LR solüsyonu KONTRENDİKE

Ringer Laktatla Geçimsiz Olan İlaçlar; Kesin Yüksek olası Olası Amikasin Amfoteresin Kan ürünleri Sefamandol Metaraminol Tiyopental Ampisilin Doksasilin Mannitol Nitrogliserin Nitroprusid Norepinefrin Penisilin Siklosporin Azlosilin TMP-STX Propranolol

Waters CH,Anesth Analg. 2001 Oct; 93(4): 817-22 Aortik rekonstrüktif cerrahi uygulanacak 66 hasta: RL Grubu SF Grubu: Hiperkloremik metabolik asidoz gelişimi ile bikarbonat ve kan ürünleri ihtiyacı daha fazla olmuş Mekanik ventilatör ihtiyacı, YB-hastanede kalış süreleri, komplikasyon gelişimi arasında fark bulunamamış Waters CH,Anesth Analg. 2001 Oct; 93(4): 817-22

İzotonik Sodyumklorür Kristalloid solüsyonların prototipi %0,9 NaCl veya normal salin (NS) de denir (NS: 58 gr/L , isotonik:9 gr/l Na+ ve Cl- içerir) Verildikten 1 sa sonra İV volümde ~ %25’ i kalır

İzotonik Sodyumklorür Plazmaya göre hafif hipertonik pH’ ı plazmadan daha düşük (5,7) 154 mEq/L Na+ ve Cl- içerir Normal SF (NS), hipokloremik metabolik asidoz ve transfüzyon öncesinde eritrosit süspansiyonunu dilüe etmede tercih

Hipotonik Sıvılar % 0,45 NaCl (1/2 SF) % 5 Dekstroz sudaki solüsyonu

%5 Dekstroz Dekstroz metabolize olduğundan serbest su gibi fonksiyon görür Hipernatremi tedavisinde İzoozmotik: hemolize neden olmaz (saf su ile hemoliz olur) İnsülin alan diyabetik hastalarda hipoglisemiyi önlemek için

Dekstroz (gr/L) Kalori (kcal) Osmolarite (mOsm/l) %5 Dekstroz 50 170 250 %10 Dekstroz 100 340 500 %20 Dekstroz 200 680 1000 %30 Dekstroz 300 1012 1500 %50 Dekstroz 1700 2500

Beyin ve alyuvarların glukoz tüketimi ~2mg/kg/dk Yeterli karbonhidrat sağlanamazsa aminoasit rezervinden glikojenoliz ve glukoneogenezle gerekli glukoz sağlanır fakat protein katabolizması

Karbonhidratlar katabolizmayı önler ancak dozu kesin değil Total açlık da tercih edilebilir; insülin konsantrasyonu çok düşük seviyelere iner kalorik kaynak olarak lipolizin kullanımı kolaylaşır

Hipertonik Tuz Solüsyonları Na+ konsantrasyonları; 250-1200 mEq/L Ozmotik basınca bağlı olarak, intrasellüler sıvı ekstrasellüler sıvıya hareket eder Na+ konsantrasyonu arttıkça replasman için gerekli hacim ve ödem oluşumu

Hipertonik NaCl % 3 SF ciddi semptomatik hiponatremi tedavisinde Bazı otörler hipovolemik şoktaki hastaların resüsitasyonunda hipertonik % 3-7.5 SF kullanılmasını savunmakta

Hipertonik Solüsyonların Avantajları Ucuz İdrar akımını arttırır Düşük volümle replasman Myokard kontraktilitesini arttırır Arterioler dilatasyon Periferal ödemi azaltır İntrakraniyal basıncı azaltır Anest. Clinics of North America 1996

Hipertonik Solüsyonların Dezavantajları Subdural hematomu arttırır Kısa etkili İnfüzyon yerinde hemoliz Anest. Clinics of North America 1996

Kristalloid Sıvıların Yan Etkileri Bütün ESS’ nın volümünü İntersitisyel sıvı gereğinden fazla genişler lenfatik drenaj bozulur

Pulmoner ödem oluşturarak, AC kompliyansında azalma ve hipoksi Gaz değişiminde bozulma Periferde; kaslarda ve GIS’ de ödem ve oksijenlenmede bozulma

Yüksek volümde kullanıldıklarında hiperkloremi bikarbonat miktarı azalır: non-anyon gap metabolik asidoz

AKB, KAH, CVP ve ösefageal ısı arasında fark yok Beyin ölümü tanısı almış organ donörü vakalarında peroperatif sıvı tedavisinde kolloid ve kristalloid sıvılar karşılaştırılmış; AKB, KAH, CVP ve ösefageal ısı arasında fark yok intersitisyel ödem oluşumu kolloidlerle daha az Randell T. Acta Anaest. Scan 1990:592-9

Ringer Laktat 3 950 000 TL SF 3 714 500 TL İsolyte M 3 305 000 TL İsolye S 3 446 000 TL %5 Dekstroz 2 890 000 TL HES 18 061 000 TL Voluven 18 550 000 TL

PEROPERATİF SIVI TEDAVİSİ

Rutin Per-op Sıvı Tedavisinin amacı: Bazal sıvı ihtiyacı Hastalıkla ilgili medikasyonlar Anestezik ilaçlar ve teknikler Cerrahi sıvı kayıpları Yeterli O2 alımı Normal elektrolit konsantrasyonu Normoglisemi

Yeterli O2 alımını sağlamak önemli bir amaç Doku O2 alımı; Hb konsantrasyonu O2 basıncı Organların vasküler direncine bağlı

Beyin ölümü tanısı almış AC donörü olan CVP < 4 mmHg olan 26 hasta 1. Grup: CVP 8-10 mmHg 2. Grup: CVP 4-6 mmHg olacak şekilde RL infüzyonu yapılmış 1. grupta alveolar arteryel O2 Gradiyenti belirgin olarak artmış Pennefather SH.,Transplantation 1993 Dec;56(6)

Anestezi indüksiyonu Mekanik ventilasyon Cerrahi travmaya bağlı stres yanıt su, elektrolit ve proteinlerde yeniden dağılım En sık K+, Ca+2, Mg+2 dengesizliklerine rastlanır

İdame sıvısı olarak Dekstrozlu sıvılar önerilmez *Anestezi indüksiyonu ve cerrahi stres ile katekolamin, kortizol ve büyüme hormonundaki değişikliklere bağlı olarak insülin salınımı azalır ve hiperglisemiye yatkınlık olur İdame sıvısı olarak Dekstrozlu sıvılar önerilmez

İntravasküler Volümün Değerlendirilmesi Fizik muayene Laboratuar ölçümleri Hemodinamik ölçümler

Fizik Muayene %10 Çok kuru Letarjik Var %15 Parşömen Künt Belirgin >15atım/dk >10mmHg %5 Kuru N Yok Mukoza Bilinç Ortostatik KAH OAP İdrar çıkışı

Fizik Muayene Periferik perfüzyon Merkez ve cilt ısısının aynı anda izlenmesi Transkutan PO2 izlenmesi

Yaşları 1-3 y arasında değişen 22 hasta; Konservatif sıvı tedavisi grubu: pre-op 8 sa açlık ve intra-op 1 ml/kg/sa Agresif sıvı tedavisi grubu: pre-op 3 sa önce sıvı alımı ve 8 ml/kg/sa sıvı infüzyonu İntra-op ve post-op 1. sa sonraki vücut ısıları 2. grupta belirgin olarak düşük bulunmuş Ezri T., Anesthesiology. 2003 Apr; 98(4): 838-41

Laboratuar Htc İdrar dansitesi/osmolaritesi Serum Na+ artar, BUN/Kreatinin > 10 İdrar Na+ < 10mEq/L AKG’ da metabolik asidoz Akciğer grafisi

Hemodinamik Ölçümler CVP PAP PCWP TÖE Radyoizotopik çalışma

5-2 Kuralı; *CVP < 8 cmH2O ise 200 ml ≥ 8 cmH2O ise 100 ml ≥ 14 cmH2O ise 50 ml/ 10 dk CVP’ daki artış > 5 cmH2O infüzyon kesilir 2-5 cmH2O ise hasta 10 dk gözlenir 2 cmH2O’ dan fazla artış kalıcı ise infüzyon kesilir

7-3 Kuralı; *PCWP < 12 mmHg ise 200 ml ≥ 12 mmHg ise 100 ml ≥ 16 mmHg ise 50 ml / 10 dk Artış 7 mmHg olursa infüzyon kesilir 3-7 mmHg ise 10 dk izlenir > 3 mmHg ise sıvı verilmez

Perioperatif Sıvı Tedavisi Normal idame sıvı Açlık süresine bağlı sıvı açığı Cerrahi sıvı kayıpları

Rutin İdame Sıvılar 70 kg’ lık bir hasta da rutin idame sıvısı için “4-2-1 kuralı” 0-10 kg: 10x4 40 ml 11-20 kg:10x2 20 ml 110ml/sa 21-70 kg:50x1 50 ml

Preoperatif Kayıplar İdame sıvısı x açlık süresi Yerine konmamış eksternal ve 3. boşluk kayıpları

GÜNLÜK SIVI KAYBI normal vücut ısısı yüksek vücut ısısı egzersiz Normal aktivite Normal aktivite Uzamış ağır normal vücut ısısı yüksek vücut ısısı egzersiz İdrar 1400 1200 500 Ter 100 1400 5000 Dışkı 100 100 100 İnsensible 700 600 1000 kayıplar Toplam 2300 ml 3300 ml 6600 ml

Günübirlik cerrahi geçirecek 200 hastaya pre-op 30 dk önce izotonik solüsyonlar ile replasman *Grup 1: 20mL/kg/sa *Grup 2: 2mL/kg/sa Post-op 30 ve 60. dk’ larda susuzluk, uykuya meyil ve huzursuzluk açısından 1. grup hastalar daha iyi bulunmuş Yogendran, Anaesth Analgesia Vol:80,1995

İntraoperatif Kayıplar: Tonsillektomi, plastik cerrahi girişimleri: Az (0-2 ml/kg) Herni onarımı, apendektomi, gövdede yüzeyel girişimler, basit laparatomi ve torakotomi: orta derecede (2-6 ml/kg) Radikal mastektomi, barsak rezeksiyonu, kalça protezi: büyük miktarda (6-10 ml/kg)

Campbell IT.,Br J Anaesth. 1990 Nov;65(5):726-9. Majör abdominal cerrahi (barsak rezeksiyonu ve kan kaybı >300 ml) geçirecek hastalara Grup: 5-10 ml/kg/sa Grup : 15 ml/kg/sa kristalloid sıvı replasmanı yapılmış. 2. grupta böbrek fonksiyonlarının daha iyi korunduğunu bildirilmiş Campbell IT.,Br J Anaesth. 1990 Nov;65(5):726-9.

İntraoperatif Kayıplar Aspiratör Tampon / Kompres Cerrahi örtüler altında Evaporasyon Vücut sıvılarının redistribüsyonu

Kompansatuar İntravasküler Hacim Genişletilmesi İntravasküler volüm, anestezinin yol açtığı kardiyak depresyon ve vazodilatasyonu kompanse edebilmek için doyurulmalı

Çoğu genel ve rejyonel anestezikler; arteryel ve venöz dilatasyonla vasküler kapasiteyi genişletir periferal venöz basınç venöz dönüş , CO

Grup: 8 ml/kg RL spinal anesteziden önce > 60 yaş 60 hastada; Grup: 16 ml/kg Grup: 8 ml/kg RL spinal anesteziden önce Grup:Sıvı yüklemesi yapılmamış Yaşlı hastalarda kristalloid sıvı yüklemesinin spinal anesteziye bağlı hipotansiyon insidansına etkisi olmadığı bildirilmiş A.J.Coe, Anaesthesia 1990;45

Plasebo grup (n:142) 1-2 ml/kg RL 20 ml/kg RL(n:130) spinal bloktan 20 dk önce 20 ml/kg RL(n:142) spinal blokla beraber Spinal blok öncesinde değil de; spinal blok başlangıcı ile beraber verilen sıvının kardiyovasküler yan etkileri önleme açısından daha etkili olduğu bulunmuş Jose L.,Anaest. Analg 2002;94

Post-op dönemde anestezikler kesildiğinde venodilatasyon ve myokardiyal depresyon hızla sona erer Özellikle kardiyak ve renal cevabı bozulmuş hastalarda akut hipervolemi

İntraoperatif Sıvı replasmanında; Verilecek İV solüsyonun seçiminde cerrahi girişimin tipi ve tahmini kan kaybı önemli Minimal kan kaybı ve sıvı yer değişikliklerinde, idamede kristalloid solüsyonlar tercih

Spesifik Klinik Durumlarda Sıvı Tedavisi Sıvı seçimi ve uygulama hızı, vital organlarda komorbiditeye yol açmayacak fizyolojik şartlara uygun olmalı

Gastrointestinal sıvı kayıplarının en yaygın kaynakları, volümleri ve kompozisyonları: Kompozisyon (mEq/l) Kaynak Na K Cl HCO3 Volüm Gastrik 60 1 130 – 100-400 Duodenum 140 5 80 – 100-2000 (fistül) Safra 145 5 100 35 50-800 ( T tüp, fistül) Pankreas 140 5 75 115 100-800 Kolon 60 30 40 20 (diyare)

Kullanılabilecek ampirik replasman sıvıları Gastrik %5D %0,45 NaCl + 30 mEq/L KCl Duodenum %0,9 NaCl + 10 mEq/L KCl Safra Laktatlı Ringer Pankreas Laktatlı Ringer + 40mEq/l NaHCO3 Kolon 1/2 NS + 30mEq/l KCl+ 20mEq/l NaHCO3

sonucu idrar çıkışının artmasına bağlı kayıplarda Na+ konsantrasyonu 50-100 mEq/L ve K+ konsantrasyonu 20-60 mEq/L olan solüsyon ile replasman Diüretik Glikozüri DI

Pediatrik Hasta >3-4 saat sıvı alamazsa dehidratasyon gelişir Yenidoğan için önerilen idame sıvısı: % 0.3 NaCl + K+ Dekstroz infüzyonu 5 mg/kg/sa’ i geçmemeli (uzayan vakalarda kan şekeri takibi ile dekstroz hızı ayarlanmalı)

Pediatrik Hasta Yenidoğanın idrarı dilüe ve konsantre etme yeteneği sınırlı İntra-op hipotonik solüsyonlar kullanıldığında böbrekler fazla su miktarını atmak için ekstra Na atarlar hiponatremi <2 yaşta böbrek fonksiyonları immatüritesi nedeniyle HES solüsyonları kullanılmamalı Iris Kuhn Goethe University Frankfurt,Germany

Total sirkülatuar arrest olmadan CPB geçirecek vücut ağırlığı 4-10 kg olan 40 hasta Grup R: Ringer Laktat Grup G: %5 Glukoz 3 ml/kg/sa’ den indüksiyondan operasyon bitimine kadar infüzyon yapılmış. Pompa döneminde önce RL grubunda ciddi hipoglisemi izlenmiş (<40mg/dL) Aouifi A.,J Cardiothorac Vasc Anesth. 1997 Jun;11(4)

Kolon Obstrüksiyonu olan Hastalar Genelde organ rezervleri kısıtlı, yaşlı hastalar Yavaş gelişen volüm eksikliği, kaybın derecesini maskeleyen kompansatuar mekanizmalara zaman verir

Kolondan kaybedilen sıvı ile ESS, elektrolit birleşimi açısından benzer: Dengeli tuz solüsyonları %5D %0,9NaCl + 20-40 mEq/L KCl Kaybedilen protein karşılanmalı İlk tercih

Karaciğer Yetmezlikli Hasta Düşük SVR’ dan dolayı kardiyak output artar Hepatik nefropatiye bağlı GFR azalır ve tübüler fonksiyonlar bozulur Sıvı ve Na+ atılımında yetersizlik Aldosteronun yıkılamaması Hipernatremi

Karaciğer Yetmezlikli Hasta İntersitisyel sıvı yüklenmesinden kaçınmak gerekir: Kristalloid sıvılar önerilmez İntravasküler kolloid ozmotik basınç; % 5-25 Albumin ile düzeltilir Gerekli sıvı TDP şeklinde verilebilir

Kalp Yetmezlikli Hastada Sıvı Tedavisi Mutlaka pre-op monitorizasyon yapılmalı Optimal preload’ u sağlayacak sıvı dengesi kurulmalı

Kalp Yetmezlikli Hastada Sıvı Tedavisi ESS da önceden genişlemiştir, bu nedenle intra-op sıvı replasmanı yavaş yapılmalı Post-op sıvı atma kabiliyeti azalır Post-op sıvı replasmanı tamamlanana kadar hemodinamik monitörizasyona devam

Serebral Ödemi Olan Hasta Hipovolemi olmaksızın su dehidratasyonu istenir Na seviyesi 142-148 mEq/L Kan glukozu 80-175 mg/dl İdame sıvısı olarak %0.9 NaCl ya da Laktatlı Ringer arasında tutulmalı

Nörocerrahi uygulanacak hastalarda: Grup (n:32): %5 Dx SF / RL Grup (n:20): SF / RL 500 ml’ lik volümler halinde 4 bölümde verilmiş ve 1. grupta aşırı hiperglisemi olmazken, 2. grupta hipoglisemi izlenmiş Swamy MN., Neurol India. 2001 Dec;49(4):371-4.

Anürik Böbrek Yetmezlikli, Non Transplant Cerrahi Geçiren Hastada Aşırı intravasküler sıvı infüzyonu ESS hacim genişlemesi Elektrolit bozuklukları Asit-baz dengesi bozukluklarından kaçınılmalı

Pre-op 12-24 saat öncesinde diyaliz uygulanmalı İlk olarak, hesaplanmış sıvı açığının %30’ u verilmeli İdamede; kayıplar ve hemodinamik ölçümler göz önüne alınmalı

Preeklampsili Hastada; Kardiyak yetmezliğe bağlı pumoner ödem, Serebral ödem, Anesteziye bağlı vasodilatasyonla hipotansiyon Hipertansiyon risklerinden dolayı Dikkatli sıvı replasmanı

*Per-op sıvı tedavisi hastaya özgü olmalıdır SONUÇ OLARAK; *Per-op sıvı tedavisi hastaya özgü olmalıdır