BİLGİSAYARDA GÜVENLİK RİSK NEREDEN GELİYOR ? NASIL ÖNLEM ALABİLİRİZ ? Güvenmediğiniz Internet Sitelerine Dikkat Edin Virüsten Korunma Yazılımı Kullanın Bilgisayar kullanımından kaynaklanabilecek riskler, çeşitli şekillerde ortaya çıkar. Çalıştırdığımız programlarda bulunması muhtemel açık/hatalar, bunlara yerleştirlmiş olabilecek arka kapılar, zarar verme amacıyla yazılmış virüs ve benzeri programlar, kötü niyetli kişilerin yapabileceği direk ve dolaylı saldırılar, aldatmaca girişimleri ve kullanıcı hataları bunlara örnektir. Güvenlik Duvarı Kullanın Güvenli Yazılımlar Seçin Güncellemelerinizi Düzenli Yapın İşletim sistemleri ve programlar bilgisayarınıza zarar verecek açık ve hatalar içerebilirler. Bu açıklar, kötü niyetli kişiler tarafından fark edilirse bilgisayarınızın yavaşlaması, hata vermesi, istemediğiniz şeyler yapması, kişisel bilgilerinizin çalınması, veri kayıpları gibi istenmeyen sonuçlar meydana gelebilir. Yazılım üreticileri, kendi ürünlerindeki hataları fark ettiklerinde bunları düzeltmeye çalışırlar. Bu nedenle sık sık işletim sistemlerinin ve diğer programların hata düzeltmeleri içeren yeni sürümleri çıkar. Bu yüzden bilgisayarınızın güncel kalması önemlidir. Bilgisayar güvenliği, bilgisayar kullanımıyla ortaya çıkabilecek risklerin kontrol edilmesiyle ilgilenen bilgisayar bilimi alanıdır. Ne yazık ki bilgisayarların bilgisiz ve dikkatsiz kullanımı maddi ve manevi zararlarla sonuçlanabilir. Bu zararlardan kaçınmak için bazı temel konuları bilmek ve bazı güvenlik önlemlerini almak gerekir. Bu yazıda, bu temel bilgi ve önlemlere değineceğiz. İnternet üzerinden bir bilgisayara saldırı gerçekleştirmek isteyen kişiler, karşıdaki bilgisayarlarda açık bir bağlantı noktası ararlar. Böyle bir bağlantı noktası bulmaları halinde, özel bilgilerinizi, şifrelerinizi, kredi kartı numaranızı ele geçirebilir; bilgisayarınızı yasadışı işler için kullanabilir, sisteminize zarar verebilirler. Web tarayıcıları, e-posta programları, anında mesajlaşma programları, çok oyuculu oyunlar ve işletim sistemlerinde olumlu bir özellikmiş gibi görünen bazı hizmetler kolay kırılabilen bir bağlantı noktası yaratabilirler. Açık bağlantı noktalarını kapatarak dışarıdan gelen saldırıları engellemek ve bilgisayarınızda izin vermediğiniz programların Internet’e bağlantılarını önlemek için güvenlik duvarı (firewall) adı verilen yazılımları kullanılabilir. Virüs, solucan (worm), truva atı (trojan) gibi programcıklar, bilgisayarlara zarar verebilecek yazılımlardır. Çeşitli kaynaklardan bilgisayarınıza bu tür zararlı yazılımlar bulaşabilir. Bu, bir disket, CD, DVD veya USB disk ile olabilir. Zararlı yazılımlar: virüs, solucan, truva atı gibi zararlı yazılımların dağılması için en büyük kaynak internettir. Özellikle ülkemizde gitgide yaygınlaşan ADSL veya KabloNet aracılığıyla sürekli bir Internet bağlantısına sahipseniz risk daha büyüktür. Virüs ve benzeri yazılımların bilgisayarınıza zarar vermesini önlemek için virüsten korunma (antivirus) yazılımları kullanmanız gerekmektedir. Virüs ve diğer zararlı yazılımlardan korunmak için ücretli antivirüs programları kullanabileceğiniz gibi Antivir, Avast, AVG, ClamAV gibi başarılı ücretsiz programlar da kullanabilirsiniz. Windows dışındaki işletim sistemlerinde ise (MacOS, Linux, Solaris, BSD vs) bilgisayarınıza zarar verebilecek aktif virüsler bulunmadığı için antivirüs programları kullanmanıza gerek kalmaz. Yukarıda belirtildiği gibi, bilgisayarla ilgili güvenlik risklerinin büyük bölümü Internet kaynaklıdır. Bilinmeyen Internet sitelerini ziyaret eden kullanıcılar, zararlı kodlar içeren web uygulamalarını çalıştırarak ya da virüs bulunduran dosyaları bilgisayarlarına indirerek bilgisayarlarına zarar verebilirler. Özellikle yasadışı içerikli siteler (Hack, Crack, Warez, Porno vs.) sizin bilgisayarınıza zarar vermekten de çekinmeyeceklerdir. Bu nedenle web tarayıcıların güvenlik uyarılarına dikkatsizce “evet” diyerek geçmek, her bağlantıya (link) bilinçsizce tıklamak, her dosyayı indirmeye çalışmak, kaçınılması gereken davranışlardır. Bizi sabırla dinlediğiniz için teşekkür ederiz. Aziz GENÇTEN Abbas YÜZAK Bazı programlar, diğerlerine göre çok daha fazla hata/açık içerirler. Hatta bazı programlar, yalnızca başka bilgisayarlara zarar vermek amacıyla yazılmıştır. Bu nedenle güvenli yazılımları tercih etmek önemlidir. Genel olarak, büyük açık kaynak kodlu yazılım projeleri, pek çok kişi tarafından geliştirilip denetlenebildiğinden daha az güvenlik açığı içerirler.