© The McGraw-Hill Companies, 2005 Bölüm 35 Avrupa’nın İktisadi Bütünleşmesi David Begg, Stanley Fischer and Rudiger Dornbusch, Economics, 8th Edition, McGraw-Hill, 2005 PowerPoint presentation by Alex Tackie and Damian Ward

© The McGraw-Hill Companies, Bazı Önemli Noktalar Tek Avrupa Piyasası Ekonomik ve Parasal Birlik –Neden ve ne gibi değişiklikler yarattı? Doğu Avrupa Reformu –Merkezi planlamadan piyasa ekonomisine geçmekte bu ülkeler ne kadar başarılı oldular?

© The McGraw-Hill Companies, Tek Piyasanın Büyüklüğü Avrupa Tek Piyasa’sı 1987 yılında kurulmuştur. 1992’de tamamlanması kararlaştırılmış ve başarılmıştır.

© The McGraw-Hill Companies, Source:

© The McGraw-Hill Companies, Tek Piyasanın Amaçları Sermaye akımları önündeki kalan engelleri ortadan kaldırmak AB içinde tarife-dışı engelleri ortadan kaldırmak Kamu sektörü ihalelerindeki yerli kayırmacılığını sonlandırmak Sınır kontrollerini belirli sınırlar içinde kaldırmak Vergi oranlarını uyumlaştırmak

© The McGraw-Hill Companies, Tek Piyasanın Faydaları Kaynak dağılımının etkinleşmesi –Tarife-dışı engellerin ortadan kalkmasıyla göreli üstünlüklerden daha etkin bir şekilde yararlanmak mümkün olmuştur. Ölçek Ekonomileri –Daha büyük piyasa için üretim yapmak herzaman daha karlıdır. Artan Rekabet –Maliyetleri daha da aşağı çeker. Faktör Dolaşımı –Emek ve sermayenin serbestçe dolaşması etkinliği arttırır.

© The McGraw-Hill Companies, Tek Piyasa’nın Tüketim Artışı cinsinden Kazançları (Düşük ve Yüksek Tahminler) Source: Allen, Gasiorek and Smith (1998)

© The McGraw-Hill Companies, Avrupa Para Sistemi’nden (EMS) Avrupa Para Birliği’ne (EMU) Avrupa Para Birliği –Birlik içinde paraların değeri biribirine karşı sabittir. –Finansal piyasalar birleşmiştir. –Tek bir merkez bankası birlik ülkeleri adına tek bir faiz oranı belirler. Maastricht Anlaşması EMU’ye üyeliğin koşullarını belirlemiştir. Tek para bölgesi 1999 Ocak’ında 11 üye ile hayata geçmiştir.

© The McGraw-Hill Companies, Maastricht Kriterleri Enflasyon Oranı –EMS içindeki en düşük enflasyona sahip 3 ülkenin ortalamasının %1.5 fazlasını geçemez. Uzun vadeli faiz oranı –En düşük 3 ülkenin ortalamasının en fazla 2 puan üstü olabilir. Döviz Kuru –ERM’nin belirlediği dar bant içinde en az 2 yıl kalması gerekir. Bütçe Açığı –GSMH’nın %3’ünü geçemez. Ulusal Borç –GSMH’nın %60‘ını geçemez.

© The McGraw-Hill Companies, Sterlin ve Avrupa ERM/EMU’ya İngiltere’nin üyeliği? Kuzey Denizi petrolü İngiltere’yi diğerlerinden farklı kılmaktadır. İngiltere’nin Avrupa’nın geri kalanıyla entegrasyonu düşüktür. Ancak bu değişmektedir. İngiltere makroekonomik bağımsızlık kültürü en gelişmiş ülkelerden biridir. Kara Çarşamba ve ERM krizi İngiltere ekonomisinin iniş-çıkış zamanları Avrupa’dakinden farklıdır.

© The McGraw-Hill Companies, EMU’nun Temelleri Optimal Para Bölgesi –Birtakım şartlar altında ülkeler tek tek para sahibi olmaktansa tek para kullanarak daha karlı çıkarlar. Mundell’a göre 3 şart –Ülkelerin birbirleriyle ticari bağlantılarının güçlü olması –İktisadi ve sınai yapılarının benzer olması –Emek piyasalarının esnek olması

© The McGraw-Hill Companies, Avrupa gerçekten bir optimal para bölgesi mi? Avrupa birhayli entegredir ama bu entegrasyon düzeyine çok sıkı denemez Bazı ülkeler diğerlerine göre daha sıkı bir bütünleşme içindedir. Ancak katılım süreci bütünleşmeyi arttıracaktır.

© The McGraw-Hill Companies, EuroBölgesindeki küçük ülkenin makroiktisat politikası IS 0 LM r0r0 Y0Y0 Küçük ülke AMB tek bir faiz oranı belirlediğinden yatay LM eğrisini kabul eder. Eğer ülke AMB’nın faizini değiştirmesini sağlayamayacak kadar küçükse, ülke resesyona girer. Bu durumda, ülke fiyat ve ücretlerin düşmesi sonucu rekabetinin artmasıyla IS in eski konuma gelmesini beklemek zorundadır Y1Y1 IS 1 Dışsal bir şokun IS 0 i IS 1 ’ e kaydırdığını varsayalım Ya da daha hızlı dengeye gelmek için mali politika uygulaması gerekir.

© The McGraw-Hill Companies, Merkez ve Doğu Avrupa Kişi başına düşen GSMH 1988/89

© The McGraw-Hill Companies, Doğu Avrupa: Bazı Önemli Noktalar Geçiş dönemi arefesinde –Düşük kişi başına düşen gelir –Yüksek dış borç Arz-Yanlı reformlar –Fiyatların gerçek kıtlığı yansıtması için önemli Ticaret ve Dış Yatırım –Ürünler için piyasaların olması gerekir –Ve fiziksel sermaye ve yönetim becerisi Makroiktisadi şartlar –Sıkı ve güvenilir makro politikalar gerekir –Özellikle yüksek enflasyonu önlemek için

© The McGraw-Hill Companies, Geçiş Dönemi ülkeleri için İlerleme Raporu (seçili ülkeler) Enflasyon Reel GSMH Büyümesi

© The McGraw-Hill Companies, enflasyonReel gdp büyüme oranı Enflasyon & GSMH Büyümesi Türkiye Source: Central Bank of the Republic of Turkey. Source: SPO