Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) Dr. İbrahim Serdar Serin Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD
PID Serviks, uterus ve fallop tüplerini kapsayan bir enfeksiyondur Genellikle salpenjitle sinonim kullanılır Seksüel aktif kadınlarda sıktır (% 1-2) 16-25 yaş grubunda sıktır 30 yaş grubu kadınların % 3-4 ü PID nedeniyle ektopik gebelik geçirir veya steril kalır
Etioloji N. Gonore (% 20-30) K. Trokamatis (% 25-50) Endojen aerobik ve anaerobik bakteriler Mykoplasma hominis Ureoplasma uralytikum Genellikle POLİMİKROBİALDİR
Risk Faktörleri *Seksüel yaşam( ilk cinsel ilişki yaşı, cinsel ilişki sıklığı, seksüel partner sayısı, evlilik durumu). Seksüel yolla bulaşan hastalıklarla PID arasında direk ilişki vardır. *Artan yaşla birlikte PID sıklığı azalır *Kontrasepsiyon seçimi PID oluşumunda etkilidir -RIA kullananlarda kullanmayan kadınlara göre 3-5 kat artmış risk vardır. (Multiflaman RIA ipleri neden olabilir) -Bariyer yöntem kullananlarda PID % 60 azalır (Kondom, diyafram, spermisid preparasyonlar)
Risk Faktörleri -OKS kullananlarda azalmaktadır.Progesteronun servikal mukusu kalınlaştırması en önemli etki. Menstruasyonun daha az olması ve daha kısa sürmesi bakteri kolonizasyonunu azaltır * Genital trakta uygulanan cerrahi prosedürler (endometrial biyopsi, D&C, RIA uygulanımı, H/S, HSG) * Geçirilmiş PID % 25 olgu tekrar atak geçirir
TANI Klinik semptom ve bulgular Fizik muayene Lab Kuldosentez Cinsel partnerin muayenesi Kültür L/S
Klinik semptomlar Alt karın bölgesinde ağrı Ateş-titreme İntermenstrüel veya aşırı menstruel kanama Disüri- pollaküri Bulantı ve kusma
Klinik bulgular Alt abdomende hassasiyet Bimanuel muayenede serviks, uterus ve her iki adneksiyal alanda hassasiyet PID li hastaların % 10 dan azında unilateral hassasiyet mevcuttur Alt abdominal ağrı, ateş ve lökositoz triad olarak belirtilse de ancak % 30 hastada üçü birden bulunur Hassasiyet, ateş yüksekliği, lökositoz ile akut tubal hasar arasında korelasyon yoktur
LAB Yanlış negatif sonuçlar sıktır BK, Sed, C-RP değişken sonuçlar verebilir Servikal sekresyonda gram boyaması yapılır Alınan tüm materyallerin kültürü yapılır
Kuldosentez Purulan materyal tanıda değerlidir Ancak ayırıcı tanıda apendisit akılda tutulmalıdır Defibrine kan, ektopik gebelik ve rüptüre overyan kist düşündürmelidir
USG Pelvik abse tanısında doğruluk oranı % 90 Kistik, solit alanlar görülebilir.
Ayırıcı Tanı Akut apendisit Endometriozis Adneksial kitle rüptürü veya torsiyonu Ektopik gebelik Alt genital sistem enfeksiyonu
Fitz-Hugh-Curtis sendromu Akut PID gelişen hastaların % 1-10 da görülen perihepatik inflamasyon ve adezyon Akut PID semptomları başlamadan önce sağ üst kadranda ağrı-hassasiyetle giden bir snd. Genellikle akut kolesistit veya pnomoni tanısı alırlar N gonore ve Klamidyanın vasküler veya transperitoneal yayılımı sonucu meydana gelir
PID SEKELLERİ Infertilite Ektopik gebelik Kronik pelvik ağrı
PID - INFERTİLİTE % 20 hastada infertilite görülür PID infertilitenin majör nedenlerindendir PID sonrası peritubal, intratubal, perioveryan adezyonlar görülebilir Akut episod arttıkça infertilite oranı artar
PID - EKTOPİK GEBELİK Son 10 yılda ektopik gebelik oranı ikiye katlamıştır. Bu durum PID artışına bağlıdır Akut PID geçiren kadında geçirmeyene göre 6-10 kat artmış risk vardır Ektopik gebeliklerin % 50 si PID nedeniyle hasar gören tubada görülür
PID - KRONİK PELVİK AĞRI Daha önce akut atak geçirenlerde 4 kat fazla görülür Hidrosalpinks kronik pelvik ağrı yapabilir Overi çevreleyen adezyonlarda ağrıya neden olabilir Tüm hastalarda L/S ile tanı konfirme edilmeli, tedavisi farklı olan diğer patolojiler ekarte edilmelidir
TEDAVİ Hospitalizasyon kriterleri -Tanı kesin değil, apendisit, ektopik gebelik ekarte edilemiyorsa -Pelvik abse şüphesi -Hasta gebeyse -Adelosan hastalar -Şiddetli bulantı-kusma -Hasta ayaktan verilen tedaviye cevap vemiyorsa veya bu tedaviyi uygulayamıyorsa
Tedavi Polimikrobial olduğu göz önüne alınmalı Geniş spektrumlu Antibiyotik verilmeli Tedavi başlangıcından 48-72 saat sonra durum gözden geçirilip tedavi modifiye edilebilir
Tedavi Outpatient tedavi Rejim A: Cefoxitin, 2gm IM+ probenesid 1 g oral VEYA Ceftriakson, 250 mg IM VEYA Üçüncü kuşak SSP + Doksisklin ,100 mg oral (günde 2) 14 gün Rejim B: Ofloxacin 400 mg oral (günde 2) 14 gün + Klindamisin 450 mg oral (günde 4) VEYA Metronidazol 500 mg oral (günde 2) 14 gün
Tedavi Hastane tedavisi: Rejim A: Cefoxitin, 2 g IV(6 saatde bir) VEYA Cefotetan 2 g IV (12 saatde bir) + Doksisklin, 100 mg IV veya oral (12 saatde bir) Rejim B: Klindamisin, 900 mg IV 8 saatde bir + Gentamisin( 2 mg/kg yükleme sonra 1,5 mg/kg devam)