Ergenlik dönemini simgeleyen bir yontu yapılsa, ergen bir eliyle iten ve reddeden, diğer eliyle isteyen ve bekleyen şekilde gösterilebilirdi. Bir yandan yoğun bağımsızlık isteği, diğer yandan ait olma ve sahip çıkılma beklentisi bu dönemde yaşanan tipik çatışmalardandır.
Öncelikle dönemin özelliklerini çok iyi bilip ne tür değişimlerin ergende hangi davranışlara sebep olduğunu irdelemek gerekir. Sonrasında da tabi ki doğru iletişim.
Ergenliğin ilk yıllarında büyüme hormonu fazla çalıştığından boy ve kilo artışı hızlı olur. Yüzdeki sivilcelerle kendini belli eden dönemde fizyolojik değişiklikler yoğunlaşır.
Terleme artar, *Vücut direncinde azalma olur, *Vücut direncinde azalma olur, *İştahta artış gözlenir, *Abur cubur yeme merakı artar, *Abur cubur yeme merakı artar, *Bu dönemde çocuklar çabuk yorulur, dikkatlerin yoğunlaştırmakta zorlanırlar.
Bu durum ders başarısına da yansır. Ancak çoğu zaman yaşanan, istekli bir tembellik değildir. Dikkat sorunu, büyüme hormonunun vücuttaki enerjinin büyük kısmını harcanmasından kaynaklanır.
Bedensel ve duygusal gelişim sürecindeki anlamlandıramama ya da kabullenememe sorunları da dikkat dağınıklığına neden olmaktadır. Beden oranlarındaki değişiklikler istenmeyen sakarlıklara neden olabilir. Beden oranlarındaki değişiklikler istenmeyen sakarlıklara neden olabilir. Bu sakarlıklar nedeni ile öğrenci, öğretmen ve arkadaşları tarafından yanlış anlaşılabilir..
Okul magandaları Şebnem Akson'un haberi Haydarpaşa Lisesi 11-D sınıfı öğrencileri geçen yıl İngilizce öğretmeni V.V'y e yapmadıklarını bırakmadı. Hocalarını sınıfa sokmayan, hatta oturduğu masaya gelip "Kalk lan yerimden!" diye azarlayan öğrenciler yaptıklarını cep telefonuyla kaydetti. Görüntüler öğrencilerin mezuniyetinde n sonra "youtube.com" adlı sitede yayınlandı. Türkiye'nin en köklü eğitim kurumlarından tarihi Haydarpaşa Lisesi'nde bir eğitim skandalı yaşandı öğretim yılının 11- D sınıfı mezunları, Konya Selçuk Üniversitesi İngilizce bölümü mezunu, dokuz yıllık hoca V.V'u, bazen sınıfa sokmadı, bazen ders sırasında öğretmen koltuğuna yanaşıp "Kalk lan yerimden" diyerek azarladı, bazen de üzerine yürüyüp tartakladı, ellerine vurdu. Bedensel gelişimin, sosyal ve duygusal gelişimden daha önce ve hızlı gerçekleşmesi karşımıza iri vücutlu çocuk ruhlu bireyler çıkarmaktadır. Bu çelişki öğretmen ve ergen arasında gergin iletişimlere yol açar. Bu çelişki öğretmen ve ergen arasında gergin iletişimlere yol açar.
Ebeveynin bedensel gelişimini gözlemleyerek gelişme hızını tüm alanlara genellemesi sorunların asıl kaynağıdır. Yani veli, yetişkin görünümlü vücutlardan yetişkin olgunluğu bekler; oysa duygusal gelişim henüz bu olgunlukta değildir. Ergenlerin ancak dönem sona erdiği zaman yetişkin gibi davranması ve düşünmesi beklenebilir.
Dönemin en büyük özelliklerinden birisi bağımsızlık isteği ve kimlik arayışıdır. Duygu ve düşüncelerini aileden gizler ve çok fazla paylaşmak istemez.
Fiziksel görünüme verilen önemin artar. Uzun uzun hayal kurmalar, odalara kapanmalar, şiir yazmalar bitmek bilmeyen telefon konuşmaları sıkça görülür.
Kimlik arayışı içerisindedir. Ailevi konularda fikirlerinin alınması iletişimi kolaylaştırır.
Can sıkıntısı çalışmaya karşı isteksizlik huzursuzluk, yalnız kalma isteği bu dönemin en önemli özellikleridir.
Duygusal ve toplumsal değer çatışmaları yaşarlar. Birçok kural ve değerleri saçma ve anlamsız görürler.
Aile içi ilişkileri istikrarsızdır. Sinirli hırçın asi özellikler gösterirler. Çatışmalara rağmen toplumsal değerler ve kurallara uyum gittikçe gelişmektedir.
MODEL ARAYIŞI Benlik gelişimi için uygun özdeşim kurma ihtiyacı içindedirler. İlgi yetenek ve mesleki eğilimleri ortaya çıkmaya ve belirginleşmeye başlamıştır.
Kendini tanıma ve kendini gösterme özellikleri nedeniyle olumsuz tutum ve alışkanlıklar kazanma eğilimindedirler. (Sigara, alkol vb.)
Yoğun bir gelecek kaygısı yaşarlar ve sıklıkla hayale dalarlar. Okulumu bitirebilecek miyim, meslek sahibi olacak mıyım, sevdiğim kızla-erkekle evlenebilecek miyim, ailemi kaybettiğimde ne yapacağım.
Asi özellikler göstermelerine rağmen, dost çevresine, paylaşmaya, yönlendirmeye ihtiyaç duyarlar. İlgi ve değer gördüğü insanlara aşırı bağlanma eğilimindedirler.
PEKİ ÖĞRETMEN VE VELİ NE YAPMALIDIR?
Kuşak çatışması, ergenlerle yetişkinler arasında ki iletişim kopukluklarından oluşur. Bu kopukluğu önleyerek iletişimi sağlıklı şekilde kurup sürdürebilmek önce yetişkin kuşağın görevidir.
*** Öncelikle*** Ergeni bir birey olarak kabul edin ve sevgi, saygı gösterdiğinizi ifade edin. ERGENLİK DÖNEMİNİ TÜM YÖNLERİYLE BİLİN VE YENİ DAVRANIŞLARA HAZIRLIKLI OLUN.
ERGENİN KENDİSİNİ İFADE EDEBİLMESİ İÇİN FIRSATLAR SUNUN MESELA ÖĞRETMEN DERSİN İŞLENİŞİ KONUSUNDA ÖĞRENCİLERİN FİKİRLERİNİ ALABİLİR.VELİ İSE AİLE İÇİ KARARLAR ALINIRKEN ÇOCUĞUNUN FİKRİNİ SORMALIDIR
ÖĞRETMEN ÖĞRENCİLERİNE GÖREV DAĞILIMI YAPARKEN ERGENİN İÇİNDE BULUNDUĞU BEDENSELL VE ZİHİNSEL GELİŞİMİNİ DE GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURMALIDIR.
ÖĞRENCİLERİN BU DÖNEMDE DİKKATLERİNİN ÇABUK DAĞILDIĞI UNUTULMAMALIDIR.
ERGENİN İLGİ DUYDUĞU KONULAR GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULARAK EĞİTİM ÇALIŞMALARINDA BU KONULARDAN FAYDALANILABİLİR.
BU DÖNEMDE MODEL ALMA EĞİLİMLERİ FAZLA OLDUĞUNDAN ERGENLERE OLUMLU MODELLER SUNULMALIDIR.
ERGENLERİN SOSYAL VE KÜLTÜREL FAALİYETLERE KATILMALARI TEŞVİK EDİLEREK KENDİLERİNE OLAN GÜVENLERİ VE GİRİŞKENLİKLERİ ARTIRILMALIDIR.
ERGENLERE YAPABİLECEKLERİ GÖREVLER VERİLEREK SORUMLULUK BİLİNCİ YERLEŞTİRİLMELİDİR.
ERGENLER BU DÖNEMDE BA Ğ IMSIZLIK DUYGULARI ÖN PLANA ÇIKTI Ğ INDAN Ö Ğ RETMEN VE ANNE-BABALARINA KAR Ş I ZITLA Ş MA TAVRI İ Ç İ NE G İ RER. BUNA KAR Ş I ERGENE HO Ş GÖRÜLÜ YAKLA Ş IP “BEN D İ L İ ” İ LE İ LET İŞİ M KURULMALIDIR.
SAYGIDEĞER DİNLEYİCİLER; SORUN HER ZAMAN VARDIR. ÖNEMLİ OLAN, SEBEPLERİ TESPİT EDEREK UYGUN ÇÖZÜMLER ÜRETMEKTİR..
HAZIRLAYANLAR İSMAİL AY Erzurum Lisesi Psikolojik Danışmanı MUHSİN ERHAN Ticaret Mes.ve And.Tic.Mes.Lisesi Psikolojik Danışmanı MEHMET GÜVEN Kazımkarabekir A.Tek.L. AML Tek.L. ve EML Psikolojik Danışmanı AKIN ÇİLDOĞAN Şükrü Paşa Lisesi Psikolojik Danışmanı