Karın travmalarına yaklaşım Doç. Dr. Pars Tunçyürek

Travmaya genel yaklaşım 45 y altında en sık ölüm nedeni Künt veya penetran Politravma (çok sayıda sistem risk altında) Genel değerlendirme (ABCDEFG) Temel incelemeler (kan grubu, PA AC, karın içi sıvı varlığına yönelik hızlı USG...) Hastanede kaldığı süre içinde değerlendirme tekrarlanmalı Triaj Hastanın stabilize edilmesi ve buna yönelik girişimlere öncelik tanınması (temel prensip)

Karın yaralanmaları Künt-Penetran En önemli risk  Hipovolemik şok Tanı Fizik bakı Değerlendirilebilir durumdaki hastada “periton irritasyon bulguları” çok önemlidir.

Karın USG Hızlı, sensitif (spesifik değil) Yapan kişiye bağımlı Hızlı değerlendirme aracı olarak acil serviste kullanılabilir Retroperitondaki değeri kısıtlı Etkinliği üzerinde tartışmalar olan yöntemler MR, Tanısal laparoskopi, laparoskopik US, Anjiografi (embolizasyon işlemi de yapılabilir), endoskopi

FAST (The Focused Assessment with Sonography for Trauma)

Bilgisayarlı Tomografi (BT) Hastanın genel durumu stabil olmalı Spiral BT (Konvansiyonel BT azaldı) İçi boş organ yaralanmaları için yeterli bilgi vermez. Ancak serbest hava iyi görüntülenir. Solid organ yaralanmalarını tanıyabilir Konservatif yöntemlerde izlem amacıyla kullanılır.

Diagnostik peritoneal lavaj

Diagnostik peritoneal lavaj 10-20 ml den fazla serbest kan 100.000/ml den fazla eritrosit 500/ml den fazla lökosit 20 U/L üzerinde amilaz 3 U/L üzerinde alkalen fosfataz Bilirübin Barsak içeriği

Karaciğer yaralanmaları Anatomik yerleşim önemli Derinlik sınıflamada yararlı

Karaciğer yaralanmalarında onarım teknikleri Primer onarım Perihepatik packing, omental packing Hepatektomi Damar ve safra yolu onarımları ...

Karın içi büyük damar yaralanmaları Aort (nadir. Mortalite yüksek) Renal arter (kesici delici alet yaralanmaları ile İliak damar yaralanmaları (pelvik fraktürlere eşlik eder) Vena Cava yaralanmaları (Suprahepatik, infrahepatik, retrohepatik) Büyümekte olan retroperitoneal hematom  Retroperitoneal damar yaralanmaları

Retrohepatik vena kava

Dalak yaralanması Son 10 yılda yönelim değişikliği olmuştur Seçilmiş olgularda BT ile izlem Genel durumu stabil >2Ü kan transfüzyonu gereksinimi olmayan Hemoperitoneeum genişlemeyen Dalak laserasyonunda opak maddenin damar dışına kaçışı olmayan Eşlik eden organ yaralanması şüphesi olmayan

Dalak koruyucu işlemler. Özellikle Genç hastalarda korunmasının önemi vardır. (Dalak onarımı, omental patch, mesh ile kompresyon, parsiyel splenektomi)

İçi boş organ yaralanmaları Mide, duodenum, ince barsak, kolon ve rektum yaralanmaları Temiz yaralanmalarda primer onarım eksteriorizasyona yeğlenmeye başlanmıştır. En riskli  Duodenal yaralanmalar

Böbrek yaralanmaları Preoperatif tanı konması önemlidir. Nefrektomiden kaçınılmalı, yaşamı tehlikeye atan durumlar dışında onarım teknikleri uygulanmalıdır

Hasar kontrol cerrahisi Masif transfüzyon yapılan (<10Ü) Asidoz, hipoksi, koagülopati olan Engellenebilir karın içi kontaminasyonu olan Yoğun bakım şartları hastanın stabilizasyonu için uygunsa.... Ameliyatta hasarın primer nedeni kontrol altına alınır ve stabilleştikten sonra (24-48 hr) opere edilir.