POLİSOMNOGRAFİ Elektrodlar, Hasta hazırlanması, Kayıt protokolleri Uz. Dr. Hikmet Fırat SB Yıldırım Beyazıt Dışkapı Eğit. ve Araş. Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Tbc Kliniği & Uyku Bozuklukları Merkezi

TARİHÇE 1929 Berger 1957 Dement & Kleitman 1968 Rechtschaffen & Kales 1974 Jerome Holland

Polisomnografi (PSG) ; Uyku ile ilgili çeşitli bozuklukların laboratuvar ortamında kayıt yapılarak tesbit etmeye yarayan bir uygulama tekniğidir. PSG; Pahalı, zaman alıcı ve özel ekip gerektiren tanıda “altın standart” yöntemdir. Uyku epizotları Uykuda solunum bozuklukları CPAP / BiPAP titrasyonu MSLT Uykuda periyodik hareketler İnsomnia İmpotans

Uyku Laboratuvarı / Uyku Merkezi Optimum ısı – havalandırma - Klima Ses Yalıtımı (< 50 dB), ışık düzeni Yalıtılmış kablolama sistemi Regüleli kesintisiz güç kaynağı Kapalı devre video görüntü / kayıt sistemi (infrared li - 0 lüx ışıkta çekim yapabilen) Dayanıklı yatak Lavabo / tuvalet / banyo Teknisyen kontrol odası / düefon sistemi Uyku Bozuklukları eğitimi almış tıp doktoru

UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARINDA POLİSOMNOGRAFİ ENDİKASYONLARI Tanıklı apne, (± Horlama) Nedeni açıklanamayan GAUH ve /veya Pulmoner hipertansiyon ve /veya Polistemi ve /veya Hiperkapniyle birlikte seyreden alveolar hipoventilasyon varlığında PSG endikedir.

UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARINDA POLİSOMNOGRAFİ ENDİKASYONLARI(2) LAUP / UPF / MUPP / RF planlanan hastaların preop değerlendirilmesinde (OSAS yönünden) CPAP – BPAP titrasyonunda Nöromuskuler hastalık + uykuda solunum bozukluğu ortaya çıktıysa Takip amaçlı: Aşırı kilo verme ve alma durumunda Tedavi başarısını takipte: (ağız içi araç, cerrahi, CPAP – BPAP)

PSG ÖNCESİ HAZIRLIKLAR Anket Fizik Muayene Gerekli görülen tetkikler (AKG, SFT, PA AC, AKS, Tiroid fonksiyonları, ferritin, konsültasyonlar, vs) PSG ortamının hastaya gösterilmesi Randevu günü banyo / traş / ojelerin silinmesi Alkol – kafeinli içecekler içilmemeli, gün içi uyku engellenmeli Hipnotik ilaçlar 5 - 10 gün önceden kesilmeli

Kullanılmaması Gereken İlaçlar Barbitüratlar Amfetaminler Benzodiazepinler Kafein içeren preparatlar Zolpidem Trisiklik antidepresanlar * Hipnotikler (genel) Fenotiyazinler * Antihistaminikler Haloperidol * Kloral hidrat Öksürük kesiciler * Monoamin oksidaz inhibitörleri Psikoaktif ilaçlar (genel) * *Özel durumlarda kullanımına izin verilebilir

HASTANIN PSG’ YE HAZIRLANIŞI Hasta uyumu önemli Yapılacak işlem anlatılmalı Pijema / gecelik / eşofman Bilgisayar kaydı / kayıt numarası

TEMEL PROTOKOL EEG (Elektroensefalografi) EOG (Elektrookulografi) EMG (Elektromyelografi) ± EKG (Elektrokardiyografi)

DİĞER PROTOKOLLER Uyku Apne Protokolü: Temel protokol + airflow/nazal kanül + karın – göğüs pletismografi + oksimetre + Trakeal mikrofon + Body position Periyodik Bacak Hareketleri Protokolü: Temel protokol + Her iki bacak EMG (Ant. Tibialis) UARS Protokolü: Uyku Apne Protokolü + Özafagus balonu

TEMEL TEKNİKLER EEG Altın elektrod (tercih) / karşılıklı elektrodlar aynı özellikli olmalıdır Jel / spanç / % 4 lük Collodion / Aseton C3 – A1, C4 – A2, O1 – O2 veya C3 – A2, C4 – A1, O1 – A2, O2 – A1 İmpedans < 5000  Uluslararası 10 – 20 sistemi

En Önemli Değişiklikler 3 noktadan uyku EEG kaydı: (F4-M1, C4-M1, O2-M1, Yedek : F3-M2, C3-M2, O1-M2) K kompleksler ve yavaş dalgalar frontalde, uyku iğleri santralde, alfa ritmi oksipitalde en iyi görüntülenir Yeni evre isimleri: W, N1, N2, N3, R 3 ve 4. dönemler N3 olarak bir arada

EEG F4-M1, C4-M1, O2-M1 Yedek : F3-M2, C3-M2, O1-M2

ALTERNATİF Fz-Cz, Cz-Oz, C4-M1 Yedek: Fpz-Fz, C3/Cz-C4, 01-Oz, M1-M2

EOG Sol Göz – A2 Sağ Göz – A1 Veya Sağ Göz – A2

EMG Çene EMG: M. Mentalis / M. Masseter Bacak EMG: M. Tibialis Anterior Kol EMG: M. Deltoideus

ÇENE EMG EMG kayıdı için 3 elektrod (1) Çene Orta hat 1 cm üstte (2) Orta hattın 2 cm sağ yanında ve 2 cm altta (3) Orta hattın 2 cm sol yanında ve 2 cm altta

EKG Sol 7. İnterkostal (meme altı) / sağ subklavikuler / sol subklavikuler

Solunum Thermistor / Thermocouple (airflow) / Nasal kanül: Apne – hipopne ayırımı yapılır Karın – Göğüs Pletismograf (solunum hareketi) Apne tipleri belirlenir

Diğer Kanallar Oksimetre (parmak ucu / kulak memesi) (% 40 ın altı gerçek değildir) Body Position Trakeal mikrofon Özafagus balonu CO2 düzeyi Özafagial pH – meter Penil tumescence CPAP/BPAP basınç göstergesi Video kayıtı

JACK KUTUSU

Konfigürasyon (Ekranda görmek istediğimiz kanallar) İmpedans Ölçümü (Elektrodların sağlam ve geçirgenliğinin uygunluğu) Kalibrasyon (Cihaz / Biokalibrasyon)

Kalibrasyon

Bio-Kalibrasyon Hastaya sözlü komutlar verilerek yapılır Örneğin: Gözlerinizi sağa-sola yukarı-aşağı bakın Hafif-orta-ileri derece horlayın Bacaklarınızı gerdirin Sağa-sola dönerek yatın vs vs

Polisomnografi Kanallarının Önerilen Kalibrasyon Değerleri*

PSG kayıt hızı 10 mm / sn Epok (sayfa) 30 sn (tercih edilir) 50 Hz Notch filtre 6 – 8 saat kayıt En az 16 kanallı polisomnograf Skorlama : Manuel / Bilgisayar destekli / Otomatik PSG raporunun hazırlanması Arşivleme (Dosya çıktısı / CD / DVD / EDF tipi kayıt)

Polisomnografik Kayıt Öncesi

CPAP Uygulaması

Polisomnografik Kayıt Örneği

Histogram Örneği

CPAP Titrasyonlu Histogram

POLİSOMNOGRAF ÇEŞİTLERİ Poligraf (içinde EEG kanalı yoktur) Polisomnograf Portabl (online görüntüleme yoktur / evde de kayıt yapabilir / hafıza kartı ile kayıt bilgileri okunur) Laboratuvar Tipi (Kablolu / kablosuz)

Analog Polisomnograf

PSG ALTERNATİFLERİ Portabl poligraflar Parmak ucu O2 saturasyon takibi Homosistein / ürik asit:kreatinin oranı / FABP / VEGF… Split – night Ortak görüş yok PSG altın standart / özel şartlarda alternatif yöntemler uygulanabilir.

SAYGILARIMLA