BÖLGESEL YARALANMALAR Doç. Dr. Nadir ARICAN
Baş bölgesi yaralanmaları Sağlam kemik yapı içinde Damarsal ve nöronal dokudaki hasarlar Kafa travmalarında Mekanizmalar
Saçlı deri yaralanmaları: Damardan zengin bol kanama Özellikle başın sarktığı durumlarda postmortem kanamaya devam edebilir.
Saçlar yarayı gizleyebilir Mutlak palpe edilmeli bölge traşlanmalı fotoğraflanmalı. Künt travmalarda düzgün kenarlı olan yaralar görülebilir.
Künt travmaya bağlı : Ödem ve hematom Tanjansiyel bir kuvvetle saçlı deride sıyrılmalar görülebilir. Saçlı deride lezyon olmaksızın saçlı deri altında geniş hematom bulunabilir.
Başlangıçta sert bir şişlik halinde olan lezyon zamanla yumuşar Ciltaltı hematom göz alt kısımlarına kadar yayılma gösterebilir. Diğer vücut bölgelerindeki yaralara göre daha çabuk iyileşirler
YÜZ YARALANMALARI Konveks konturları nedeniyle; Çene,burun,elmacık kemik,kaş, kulaklar ve dudaklar darbeden etkilenirler. Kaşlarda ve zigomatik bölgeler üzerinde sıklıkla lezyon oluşabilir.
BURUN YARALANMALARI Burun distal kısmı flexible özelliktedir ve sıklıkla hasar görülmez. Burnun kemik köprüsü ise sıklıkla kırılır.
KULAK Eksternal kulak sıklıkla hasara uğrayan bölgedir. ( hırpalanmış çocuk vs)
Gözlük tarzında hematom Genellikle direkt etki ile (yumruk,tekme…) Kaş bölgesi yaralanmalarında ekimoz veya laserasyon alanından yerçekimi etkisi ile deri altında ilerleyerek orbital bölgeye yerleşebilir. Anterior fossa kırıklarında
Benzer kanamalar Temporal bölge Batın Uyluk Kol
Düşme sonucu: Protuberantia occipitalis externa Frontal bölge Peritemporal bölgede yaralar oluşur Verteks üzerindeki yaralar saldırı şüphesini artırır.
Yüksekten düşme Primer çarpma sonucu Skalp laserasyonu, Yaygın fraktür Beyin dokusunun dışarı çıkması Kafatasında da hem çatı hem de tabanda yaygın kırıklar
Sekonder olarak Sıklıkla ayak üstüne düşmelerde görülür. Enerji direk kolumna vertebralise projekte olur. Üst vertebralar, foramen magnum etrafındaki kemik çemberi ile kafatası içine geçer. (ring fraktür)
KAFATASI KIRIKLARI Lineer kırıklar
Çökme Kırıkları
Spider _ web fraktürler
KAFA İÇİ YARALANMALARI OLUŞ MEKANİZMASI Travmanın isabet ettiği bölgede meydana gelen direkt hasar : Travmanın isabet ettiği bölgenin karşı tarafında oluşan hasar CONTRE COUPE yaralanma Rotasyonel kuvvetler BOS basıncının artması
Extradural kanamalar: Seyrek görülür Mortalite %11-40 Sıklıkla kırık ile birliktedir. Sağlam kafatasında %15
Epidural kanamalar: Kafatası tabanında oluşmaz %10 u subdural kanamalarla birliktedir Genellikle tek taraflı parietotemporal alanda,
Diploea ve venöz sinüslerde extradural boşluğa kan geçerek Isı Hematomu: Diploea ve venöz sinüslerde extradural boşluğa kan geçerek Ekstradural kanamayı taklit eder. Kahverengi Gevşek Bitişik beyin dokusunda sertleşme ve renk değişimi
Yangında once bir kafa travması söz konusu olduğunda : Hematomda karboksihemoglobin…az ya da hiç yok Yangından sonra ısı sonucu oluşan hematomda: Hematomdaki konsantrasyon=kan konsantrasyon
Subdural kanamalar: Kanama korteksle dural sinus arasında subdural mesafeyi kateden comminican venlerin yırtılması sonucu oluşur. Kafatası içinde dönme veya kayma gerilmesi meydana getiren kuvvetler bu venleri yırtabilir
Yaşlı kişilerde genişlemiş subdural mesafede (serebral atrofiye bağlı olarak) bu tip yırtılmalara daha sık rastlanır. Kafa kırıkları ile görülme sıklığı daha azdır
Fatal Child Abuse Sıklıkla kanama noktası belirlenemez. Serebral hemisferin lateral yüzeyinde, parasagital alanın üst kısımlarında görülür. Epidural kanamaya göre daha mobildir
SAK Yaygın olarak görülür. Subdural kanamalardan daha sıktır Travmatik yaralanmalarda epidural ve subdural kanama ile birlikte travmatik Subaraknoidal kanama görülebilir.
Travmaya bağlı olarak kortikal ezilme veya laserasyon sonucunda araknoid zar altında herhangi bir damar zedelenmesi ile oluşur. Anevrizma varlığında travma rüptürü kolaylaştırır
İntraserebral Kanamalar
SEREBRAL YARALANMALAR Kısımların kompresyonu Kısımların gerilmesi, ayrılması Komşu dokuların katlarının hareketi-kayan veya kesen güç
Serebral ödem ve herniasyon: Giruslar geniş ve belirgin Sulcuslar silinmiş Ağırlık artmış Çocuklarda sık KİBAS oluşumunda saptanan en sık neden
Difuz Aksonal Yaralanma: Son yıllarda tanımlanan önemli bir bulgu Meninkslerde ya da beyin dokusunda makroskobik tanımlanabilen lezyon olmasa bile mikroskopik lezyonlar gösterilebilir. Lezyonlar yumuşak beyin dokusundaki kayma gerilmesine bağlıdır
DAI Komşu tabakalar birbiri üzerine kayar. Nöronların aksonları kırılır. Nöron düzelebilir. Ancak çoğunluğu, nörofagositoz sonucu dejenerasyona uğrar. Korpus kallosum, korteksin bazı bölümleri, ve beyin sapı aksonların yaygın hasarına daha yatkın bölgelerdir.
Serebral kontüzyon: Korteks şeklini korur Özellikle kapalı travmalarda; şişme ve kanama Kanama yaygın ve noktalar halindedir Korteks sıklıkla mor kırmızı benekli şekilde görülür
Serebral laserasyon: Beyin dokusunun yırtılması söz konusudur Piamater sıklıkla araknoid zar da yırtılır. Kortikal hasar oluştuğunda ; subaraknoidal mesafeye kan geçer