AİLE HEKİMLİĞİNİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ KTÜ Aile Hekimliği Anabilim Dalı Dr. Hilal YILDIZ 16.12.2014

AMAÇ Aile hekimliğinin temel özellikleri ve ilkeleri hakkında,bilgi verilmesi amaçlandı.

European definition of GP/FM, WONCA 2002 Aile Hekimi; Disiplininin prensipleri doğrultusunda eğitim almış uzman doktordur. Tıbbi bakım isteyen kişiye, yaş, cinsiyet ve hastalıktan bağımsız, kapsamlı ve sürekli sağlık bakımı sunmakla sorumludur. Yetenek ve değerlerini etkin ve güvenli bir sağlık bakımı vermek üzere geliştirmekle yükümlüdür. European definition of GP/FM, WONCA 2002

Aile Hekimliği; kendine özgü eğitim içeriği olan, araştırması olan, kanıt temeli ve uygulaması olan, akademik ve bilimsel bir disiplin olan, birinci basamak yönelimli klinik bir uzmanlıktır. WONCA 2005

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bireylerin ve aile fertlerinin kolaylıkla ulaşabilecekleri bir yerde bulunan, ilk başvuracakları, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetleri vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren uzman tabip veya tabipleridir. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

1.Birinci Basamak Yönetimi İlk temas, açık erişim, tüm sağlık sorunları Sağlık sistemiyle ilk tıbbi temas noktasını oluşturur, hizmet almak isteyenlere açık ve sınırsız bir giriş sağlar, yaş, cinsiyet ya da kişinin başka herhangi bir özelliğine bakmaksızın tüm sağlık sorunlarıyla ilgilenir.

1.Birinci Basamak Yönetimi Bakımın koordinasyonu ve savunmanlık Sağlık kaynaklarının etkili kullanımını sağlar. Bunu bireylere sunulan bakımı koordine ederek, Birinci basamakta diğer sağlık çalışanlarıyla birlikte çalışarak Gerektiğinde hasta adına üstlendiği savunmanlık göreviyle diğer uzmanların sunduğu hizmetlerle teması yöneterek yapar.

1.Birinci Basamak Yönetimi Bakımın koordinasyonu ve savunmacılık Nitelikli birinci basamak sağlık hizmeti kapsamında, hastaların en uygun sağlık çalışanını görmelerini sağlayarak eşgüdüm oluşturur. Gereksiz tarama, test ve tedavilerin yol açabileceği zararlardan hastaları korumak ve sağlık sisteminin karmaşıklığı içinde onlara kılavuzluk etmek, disiplinin temel görevidir.

1.Birinci Basamak Yönetimi Bakımın koordinasyonu ve savunmanlık Farklı hizmet sunucularının sentezi, bilginin uygun dağıtımı ve tedavi düzenlemeleri gibi çok önemli görevler üstlenir. Genel pratisyenlik ancak yapısal koşullar izin verirse bu çok önemli görevi yerine getirebilir.

2.Kapsamlı Yaklaşım Akut ve kronik sağlık sorunları Hastaların akut ve kronik sağlık sorunlarını eş zamanlı yönetir Sağlık ve esenlik durumunu geliştirme Uygun ve etkili girişimlerle sağlığı ve iyilik durumunu geliştirir

3.Özgül Sorun Çözme Becerileri İnsidans ve prevalansa dayalı karar verme Rahatsızlıkların toplum içindeki prevalans ve insidansının belirleyici olduğu özgün bir karar verme süreci vardır. Rahatsızlıkların prevalans ve insidansı hastane ortamından farklı olur bu nedenle ciddi hastalıklar, birinci basamakta hastanede olduğundan daha az sıklıkla görülür.

3.Özgün Sorun Çözme Becerileri Sorunları erken ayrışmamış evrelerde görülmesi Gelişiminin erken evresinde henüz ayrımlaşmamış bir şekilde ortaya çıkan ve ivedi girişim gerektirebilen rahatsızlıkları yönetir.

4.Toplum Yönelimli Olma Disiplin, sağlık konularında hem bireylere hem de topluma karşı bir sorumluluk taşıdığını kabul eder.

5.Kişi Merkezli Bakım Hasta ve bağlam merkezli Doktor hasta ilişkisi Bireye, ailesine ve toplumuna yönelmiş kişi merkezli yaklaşım geliştirir. Doktor hasta ilişkisi Kendine özgü bir hastayla görüşme süreci vardır. Bu süreç etkili bir iletişimle, doktor ve hasta arasında zaman içinde gelişen bir ilişki kurulmasını sağlar.

5.Kişi Merkezli Bakım Süreklilik Hastayla birlikte karar verme Sağlık bakımının hastanın gereksinimleriyle belirlenen boylamsal (longitüdinal) sürekliliğini sağlamaktan sorumludur. Hastayla birlikte karar verme

6.Bütüncül Modelleme Sağlık problemlerinde, fizik,psikolojik,sosyal,kültürel,varoluşçu boyutları, her birine gereken önemi vererek beraberce ele alır.

6.Bütüncül Modelleme Bu boyutların çoğu rahatsızlık davranışını ve hastalık kalıplarını değiştirir ve çoğu mutsuzluğun nedeni hasta için sorunun temelindeki nedeni dikkate almayan girişimlerdir.

Bu ilkelerin uygulanmasında temel kabul edilmesi gereken 3 önemli ek özellik vardır. Bağlamsallık Tutumsallık Bilimsellik

TEŞEKKÜRLER…