İŞLETME YÖNETİMİ
içerik Bütçenin tanımı İşletmenin tanımı ve amacı Amaç tespiti için sorulması gereken sorular nelerdir? Para kazanıp kazanmamanın ölçütleri nelerdir? Ölçütler nelerdir? Üretimin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan faktörler. İşletme süreci ve fonksiyonları Yönetimin fonksiyonları ve boyutları Yönetim süreci özellikleri Yönetim-organizasyon temel prensipleri
Bütçe, stratejik planı destekleyen ve işletmenin gelecek faaliyet yılındaki, departmantal hedefleri ve bu hedefleri ve bu hedefleri gerçekleştirecek araçları belirten planın sayısal ve parasal ifadesidir. Bütçe; aldığınız kararların hayata geçirilmesini kolaylaştırır; satıştan, üretime, malzemeden yatırıma kadar tüm departmanlarınızı örgütlenmeye ve sistemli bir şekilde çalışmaya zorlar.
Yararlı bir bütçe hazırlama çalışması için; Çevrenin, İşletmenin, Politikaların, Hedeflerin Ve, Stratejilerin bütçe ile entegre bir şekilde ele alınması gerekir. Bu entegrasyonu Şekil G1 de görelim.
İşletmenin değerlendirilmesi Analizler Geliştirme Tanımlama İşletmenin değerlendirilmesi Karlar Buluşlar Yeni üretimler Tüketiciler Buluşlar Üretim Fonksiyonel planlara Bölünmüş İşletme stratejisi Yıllık bütçelere İndirgenmiş Yıllık planlar Finansman Pazarlama Üretim Yönetim Araştırma Örgütlenme Denetimler + Stratejiler Planlar Üst basamak Yönetiminin ümitleri İşletme araçları Finans İşgücü Teknoloji Pazarlar Toplum Ekonomi Çevrenin değerlendirilmesi Şekil G1: Bütçenin işletme sistemiyle ilişkisi.
Bütçenin 3 temel mantık üzerine kurulması anlamlı olmasını sağlar. Bunlar; Dikkatli planlama Yeterli koordinasyon Dinamik denetim. Bunlar bütçenin olmazsa olmazlarıdır.
İşletme: Belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere üretim faktörlerini bir araya getirerek mal veya hizmet üreten-pazarlayan, sonunda kar elde eden ekonomik, teknik ve hukuki birimlerdir. Amacı:Para kazanmak
AMAÇ TESPİTİ İÇİN SORULMASI GEREKEN SORULAR NELERDİR. Sonuç ne olacak? Ne yapılmalı? Neden yapılmalı? Amacımıza ulaştıracak olan araçlar nelerdir? Vasıflı insanların istihdamı Gelişen teknoloji Üretim Satış Pazar payı İletişim Müşteri memnuniyeti
Para kazanıp kazanmamanın ölçütleri nelerdir? Net kar Yatırım getirisi Nakit akışı İşletmenin çalışması ile birlikte operasyonel kurallarını geliştirmeyi sağlayan ölçütler nelerdir? Akış Envanter İşletme giderleri
Akış: sistemin satışlar aracılığı ile oluşturduğu paradır Akış: sistemin satışlar aracılığı ile oluşturduğu paradır.(daha fazla ürün satışı vs.)Eğer bir şey üretiyor ama satamıyorsanız bu akış olmaz. Envanter: sistemin satmak için satın aldığı şeylere yatırdığı paranın toplamıdır.(Hammadde stokları vs.) İşletme Giderleri: sistemin envanteri akışa dönüştürmek için yatırdığı paranın toplamıdır.(işçi giderleri vs.)
Üretimin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan faktörler. Girişimci Sermaye Doğal kaynaklar Emek Bilgi Planlayamadığımız şeyi kontrol edemez , kontrol edemediğimizi de yönetemeyiz. İşletmenin amacını gerçekleştirecek araç ve faktörleri bütçe ile kontrol edebilir ve yönetebiliriz ve bu şekilde işletmenin rekabet üstünlüğü sağlanır ve işletme akışı(satışları)artırılır, envanteri yönetilir ve işletme giderleri düşürülür.
İşletme : Para kazanmak amacıyla, girişimci, emek, doğal kaynaklar, sermaye ve en önemlisi bilgiyi bir araya getirerek, envanteri etkin şekilde kullanarak, mal ve hizmet üretip, bunları hızlı, farklı ve uygun fiyatla akışa çeviren ve işletme giderlerini düşürerek, kar elde eden ve bunları net kar, yatırım getirisi ve nakit akışı ile ölçüp bütçeleyebilen ekonomik, teknik ve hukuki birimlerdir.
İşletme süreci ve fonksiyonları Amacımızın gerçekleşmesi için işletmenin üç ana safhaya ihtiyaç vardır; Girdi Süreç Çıktıdır ve insan kaynakları, muhasebe , finans kalite , halkla ilişkiler vb. lojistik faaliyetler ile desteklenir.
İnsan kaynakları Kalite yönetimi Y KAR Ö N E T İ M GİRDİ (Satınalma) ÇIKTI (ÜRÜN-HİZMET PAZARLAMASI) GİRDİ (Satınalma) SÜREÇ (üretim) Şekil 1.1 İşletme Süreci Geri bildirim muhasebe finans
Bütçe beklenen sonuçları rakamsal olarak belirlediği gibi, aynı zamanda geri besleme, değerlendirme ve takip için baz sağlayan bir kontrol mekanizmasıdır. İşletme süreçlerindeki safhalar aynı zamanda işletme fonksiyonu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Satın Pazarlama(satış) Üretim Alma İnsan Kaynakları Finans Halkla Muhasebe İnsan Kaynakları Finans Lojistik Halkla İlişkiler Yönetim Şekil 1.2 İşletme Fonksiyonları
Yönetim ve fonksiyonları Yönetim: belirli bir takım amaçlara ulaşabilmek için, beşeri ve maddi kaynakları uyumlu, verimli ve etkin kullanabilecek kararlar alma ve bunları uygulama süreçlerinin toplamıdır. YÖNETİMİN BOYUTLARI Teknik boyut: profesyonel uzmanlık alanı ile ilgili. Beşeri boyut: insan unsuru ile ilgili Kavramsal boyut: organizasyonun tamamını bir bütün olarak görme.
Hedeflerin seçilmesi ve bu hedeflere ulaştıracak planların yapılması Kaynaklar İnsan Sermaye Ham madde Teknoloji Bilgi Diğer Planlama Hedeflerin seçilmesi ve bu hedeflere ulaştıracak planların yapılması Örgütleme Görevlerin başarılması için sorumlulukların belirlenmesi Koordinasyon Yapılacak iş ve işlemlerin uyumlu ve düzenli bir hale getirilmesi Sonuçlar Başarı Etkinlik Verimlilik Mal/Hizmetler Amaçlara ulaşma Kontrol Faaliyetlerin planlara ve amaçlara uygunluğunun izlenmesi ve düzeltme Yürütme Faaliyetlerin yürütülmesi için gerekli emir-komuta zincirinin oluşturulması
Üst Orta Alt Çalışanlar YÖNETİM KADEMELERİ
ÜST Yönetim Kurulu, Genel Md. Genel Müdür Yardımcısı ORTA Bölüm Md ÜST Yönetim Kurulu, Genel Md. Genel Müdür Yardımcısı ORTA Bölüm Md., Bölge Md. Ürün Md., Kısım Md. ALT Kısım Şefleri, Ustabaşılar Laborantlar, Teknisyenler ÇALIŞANLAR Operatörler, işçiler
Yönetim süreci özellikleri Yönetim, bir veya birden fazla amacı gerçekleştirmeye yöneliktir. Yönetim belirli bir takım beşeri ve maddi kaynakları serbestçe kullanabilme yetkisini gerekli kılar. Yönetimin olması için bir yönetici ve yönetilen olması gerekir.
Yönetim sosyal ve grupsal bir süreçtir. Yönetim beşeri ve maddi kaynaklar arasında optimum uyumu ve işbirliğini gerekli kılar. Yönetim, yönetici ve çalışanlar arasında iletişimi gerektirir. Yönetim uzmanlaşma sayesinde ekonomik çalışmayı tercih eder. Yönetim zamanın iyi kullanılmasınıgerektirir. Yönetim rasyonel bir süreçtir ve verimlilik esastır. Karlılık , yönetim sürecinin temel özelliğidir.
Yönetim-organizasyon temel prensipleri Amaç birliği: Bir bütün olarak örgüt ve örgütün her seviyesi açık-seçik bir şekilde belirlenmiş amaçlara sahip olmalıdır. İş bilimi ve uzmanlaşma: Her personel bilgi, yetenek ve tecrübelerine göre bir işe yerleştirilmelidir. Kontrol alanı: Bir yönetici kontrol edebileceği kadar kişiden sorumlu olmalıdır. Hiyerarşik yapı: Örgütlerde yetkinin bir merkezden derece derece dağılmasına pararlel olarak, görev,yetki ve sorumlulukların yukarıdan aşağıya doğru akışını ifade eder. Emir kumanda birliği: Örgütlerde her astın yalnızca bir üstten emir alması gerekir. Sorumluluk ilkesi: Yapılan her görev ve taşınan her yetkinin mutlaka bir sorumluluğu vardır. Yetki ve sorumluluk denkliği: Bir personel sahip olduğu yetki kadar sorumluluğa sahiptir.
Yetki devri ilkesi: Örgütlerde faaliyetlerin yürütülebilmesi için, yöneticilerin sahip olduğu yetkilerin bir kısmını astlarına devretmeleri gerekir. İstisnalara göre yönetim ilkesi: Örgütlerde sık sık tekrarlanan rutin işlerin alt kademe yöneticilerince, ancak stratejik ve genel nitelik taşıyan karar ve işlerin üst kademe yöneticilerince yürütülmesini ifade eder. Açıklama ilkesi: Personelin hangi kademede bulunursa bulunsun, görevleri, yetkileri ve sorumlukları açıkca belirlenmiş olmalıdır. Denge ilkesi: Örgütlerde bölümler arasında, standartlar, esneklik, merkezi ve ademi merkezi olma konularında belirli bir denge oluşturulmalıdır. Basit ve anlaşılırlık ilkesi: Örgütteki iş, yetki ve sorumluluklar açık, basit ve anlaşılır olmalıdır. Esneklik ilkesi: Örgütlerin çevresinin çok hızlı bir değişme ve gelişme göstermesi esnek yapıları zorunlu kılmaktadır. Reorganizasyon ilkesi: Zaman içinde örgütlerin yeniden düzenlenmesini gerekli kılmaktadır.