SPİNAL KOLONUN RADYOLOJİK DEĞERLENDİRİLMESİ Moderatör : Yrd. Doç. Dr. Serkan BİLGİÇ Hazırlayanlar : Dr. Salim Kemal TUNCER Dr. Aytekin BAYIR Dr. Şükrü ARDIÇ

ANATOMİ

ANATOMİ

ANATOMİ

ANATOMİ

ANATOMİ

ANATOMİ

Yaralanma Mekanizmaları Kompresyon ( ) ve Tansiyon ( ) Kuvvetleri Fraktür – osseöz ayrılma Rotasyon ve Kayma Kuvvetleri Dislokasyon – ligamentöz ayrılma Spinal Kordun hasarı Hiperfleksiyon veHiperekstansiyon İntrinsik kompresyon ve tansiyon kuvvetlerinin kombinasyonu Hiperfleksiyon Hiperekstansiyon

GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Direk Grafiler Bilgisayarlı Tomografi Manyetik Rezonans Görüntüleme

GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Kullanım alanı Görünüm Avantaj Dezavantaj Düz Grafi Travmada ilk tercih AP Lateral Hızlı Taşınabilir Yüksek çözünürlük Pozisyon verebilme Sınırlı kontrast CT Spinal injuri Ağrı Nörolojik defisit Bilinç kaybı Distraksiyon yaralanmaları Axial Sagital ve koronal format Kemik anatomi ve patolojisini değerlendirebilme Yumuşak dokunun sınırlı çözünürlüğü Hareket ve metal artefaktları MRI CT ile aynı Ligament injurisi Herhangi bir düzlem Yumuşak dokuyu değerlendirebilme MR uyumlu cihazlar Metal artefaktları Fazla zaman gerektirir

Direk Grafiler Lateral Grafi Antero-Posterior (A-P) Grafi Odontoid Grafi Oblik Grafiler Dinamik Grafiler

Direk Grafilerin Değerlendirilmesi Radyografinin analizi (ABC’S) Adequacy (uygunluk) Alignment (hatlar) Anterior atlantodental interval Basion-dental interval Base of dens Bones Cartilagious disks Cartilage of interfacetal joints Connective tissue Soft tissue Scan of periphery Selective reexamination

A-P Servikal Grafi

Lateral Servikal Grafi

Lateral Servikal Grafi Alignment (hatlar) Anterior spinal hat Posterior spinal hat Spinolaminar hat Spinöz çıkıntılar hattı

Lateral Servikal Grafi İntervertebral ve interspinoz proçesler değerlendirilir. 11°den daha fazla açılanma araştırılır.

Lateral Servikal Grafi Korpus yükseklikleri Kortikal bütünlük Disk aralıkları Faset eklemler Posterior elemanlar Atlanto-dental aralık Prevertebral yumuşak doku

Lateral Servikal Grafi

Lateral Servikal Grafi Anterior atlanto-dental aralık = predental aralık

Lateral Servikal Grafi Basio-dental aralık > 12 mm oksipitoatlantal dissosiasyon (13 yaş altında Basio-axial aralık kullanılır ve 12 mm’den az olmalıdır)

A-P Servikal Grafi Vertebra lateral konturları *Lateral dislokasyon Spinöz çıkıntıların dizilimi *Rotasyon İnterpedinküler mesafe İntervertebral mesafe

Odontoid Grafi Odontoid kırıkları C1 ve C2 vertebra değerlendirmesi Dens tabanı en iyi Odontoid grafide görülür.

Odontoid Grafi A (adequacy) : dens , C1’in lateral parçaları, C2 üzerlerine diş, mandibula veya kafatası tabanı gelmeyecek şekilde net gözükmelidir A (alignment) : dens lateral parçalar arasında simetrik şekilde olmalı, bilateral lateral atlantodental aralıklar eşit olmalı ( * eşit değilse Jefferson fraktürü ?)

Oblik Grafi Faset eklemler Pedikül, lamina İntervertebral foramen Travma hastasında kullanışlı değil !

Fleksiyon / Ekstansiyon Grafi Endikasyonları Hafif subluksasyon varlığına karşın kırık olmaması Prevertebral yumuşak doku şişliği Grafilerin normal olmasına karşın spinal kord yaralanması şüphesi inatçı boyun ağrısı

Fleksiyon/Ekstansiyonda Yan Grafi Alert ve stabil hastalarda kullanılabilir ! Doktor gözetiminde yapılmalı !

Servikal Kırıklar

Stabil Kırıklar Clay shoveler Kama Ekstansiyon teardrop

Clay Shoveler Kırığı Spinöz proçeslerin avulsiyon kırığı En sık C7, C6 ve T1’de görülür Stabildir. Ağrı tedavisi ve rahatlama için yumuşak boyunluk dışında genellikle tedavi gerektirmez. Diğer yaralanmaları işaret edebilir.

Clay Shoveler Kırığı

Kama kırığı Ligament sağlam Mekanik stabil Yumuşak doku şişliği Vertebra gövdesinin önünde yükseklik kaybı Vertikal kırık hattı yok.

Ekstansiyon Teardrop Kırığı Ant. long. lig. tarafından vertebra korpusunun ant/inf. avulsiyonudur. En sık lokalizasyonu C2’dir Çoğunlukla yaşlı ve osteoporotik