FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ : EMİNE KURTEL 20120905043 BOŞALTIM SİSTEMİ FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ : EMİNE KURTEL 20120905043
Çeşitli görevler için kullanılırlar. BOŞALTIM Canlılığın devam etmesi için dışarıdan alınan besinler sindirime uğrarlar. Çeşitli görevler için kullanılırlar. Bazı besinler enerji vermek, bazı besinler ise vücuttaki olayları düzenlemek için kullanılır.
1.BÖBREKLER Hücrelerde oluşan artık maddeler kana geçerler. Kirlenmiş olan bu kan eğer temizlenmezse zamanla gerçek görevini yapamaz hale gelir.
1.BÖBREKLER Canlılığın devam etmesi için kandaki artık maddelerin temizlenmesi gerekmektedir. Böbreklerin görevi kirlenmiş olan kanı süzerek temizlemektir. Süzülme işleminden sonra oluşan atıklar çeşitli işlemlerden sonra idrar olarak dışarı atılır.
1.1.BÖBREĞİN KISIMLARI 1.1.1. Böbrek Atardamarı 1.1.BÖBREĞİN KISIMLARI 1.1.1. Böbrek Atardamarı Böbreğe kirli kanı getirir. Oksijeni ve artık maddesi fazla olan kanı taşır. 1.1.2. Böbrek Toplardamarı: Süzülen kanı vücuda dağıtır. .
BÖBREĞİN KISIMLARI 1.1.3. Üreter ( idrar Borusu) Böbrekle idrar kesesi arasında bulunur. İnce uzun bir kanal şeklindedir. Böbreklerde oluşan idrarı idrar kesesine taşır. Üreter düz kaslardan oluşmuştur.
BÖBREĞİN KISIMLARI 1.1.4. İdrar Kesesi İdrarın depolandığı kesedir. Yaşın artması ile birlikte idrar kesesinin büyüklüğü de artar. İdrar kesesindeki idrar belli bir seviyeye ulaşınca idrarı dışarı atma isteği oluşur ve idrar dışarı atılır.
BÖBREĞİN KISIMLARI 1.1.5. Üretra idrarın vücuttan dışarı atılmasını sağlayan kısımdır. Başlangıcında kaslı bir yapı vardır. Bundan dolayı istemli olarak dışarı atılır. 1.1.6. Nefron Kanı süzmekle görevli olan böbrek bölümüdür. Her böbrekte yaklaşık 1 milyon tanedir. Böbrekte kanın süzülmesi şu aşamalardan geçerek gerçekleşir.
2.DERİ Terleme yapılmasını sağlayan duyu organımızdır. Terleme sırasında su ve bazı tuzların dışarı atılması sağlanır. Hastalandığımızda veya hareket edip vücudumuz ısındığında çabucak terleriz.
3.AKCİĞERLER Akciğerler biri sağda diğer solda olmak üzere iki tanedirler ve göğüs kafesi içinde bulunurlar. Akciğerlerin boşaltım sistemindeki görevi kanda bulunan karbondioksit ve suyu solunumla dışarı vermektir.
4.KARACİĞER Vücudun sağ tarafında, diyafram kasının altında bulunan karaciğerin ağırlığı yaklaşık 2Kg’dır. Karaciğerin boşaltım sistemindeki görevi Amonyak gibi zehirli maddeleri Üreye çevirerek vücudun zarar görmesini engeller.
İDRAR OLUŞUMU NASIL GERÇEKLEŞİR? Kan, böbrek atardamarları yoluyla böbreklere gelir. Kandaki zararlı maddelerle birlikte yararlı maddelerde nefronlar da süzülür. Süzülerek temizlenen bu kan, böbrek toplardamarı ile böbreklerden çıkar.
İDRAR OLUŞUMU NASIL GERÇEKLEŞİR Süzülmeden sonra kalan tuzun ve suyun fazlası ile üre, idrarı oluşturur. Oluşan idrar, üreter ile idrar kesesine taşınır ve burada toplanır. İdrar, üretra ile vücuttan dışarı atılır.
BOŞALTIM SİSTEMİNİN SAĞLIĞI Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için; İdrar yollarını soğuktan korumalıyız. Vücut temizliğine dikkat etmeliyiz. Beslenmeyle günlük iki litre su içmeliyiz. Bilinçsiz olarak ilaç kullanmamalıyız.
BÖBREKLERİN HASTALANMASI SONUCU Böbrek iltihabı, böbrek taşı, böbrek yetmezliği hastalığı oluşabilir. Şeker hastalığına ve yüksek tansiyona bağlı böbrek rahatsızlığı da oluşabilir. Böbrek tahribi gibi durumlarda kan diyaliz makinesinden geçilerek süzülür
DİYALİZ VEYA BÖBREK NAKLİ Böbrek yetmezliği olan hastaların vücutlarında, süzülmesi gereken idrarın bir kısmı kana karışır. Böbrekleri çalışmayan ya da yetersiz çalışan bu hastalar için diyaliz veya böbrek nakli tedavisi uygulanır. Bu hastalar, yeterli sayıda organ nakli yapılamadığından böbreklerin görevini yerine getiren diyaliz cihazlarına bağlanır.
BOŞALTIM SİSTEMİ ANİMASYONU
SORULAR 1- Aşağıdakilerden hangisi boşaltım sistemi organı değildir? A) Böbrek B) Üreter C)Üretra D) İnce Bağırsak 2- Hangisi boşaltım sistemi sağlığı için zararlı değildir? A) alkol kullanmak B) bol sıvı almak C)aşırı tuz tüketmek D) ilaç tedavisin yarıda bırakmak
3-Canlılardaki atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına boşaltım denir. Boşaltım ile canlı vücudundaki iç denge korunur. Aşağıdaki olaylardan hangisi iç dengeyi korumaya yönelik değildir? A)Akciğerlerden CO2 ‘in atılması B)Deri yoluyla ter atılması C)Böbreklerde kanın süzülmesi D)Böcek yiyen bitkilerin sıvı salgılaması
4- I. Böbreğin en küçük yapı ve görev birimidir. II 4- I. Böbreğin en küçük yapı ve görev birimidir. II. Boşaltım maddelerini kandan süzer. III. İdrar oluşumunu sağlar. Yukarıdaki özellik ve görevlerden hangisi nefronlara aittir? A)I-II B)I-III C)II-III D)I-II-III 5- Aşağıda verilen ikililerden hangisi boşaltım ile görevli değildir? A)akciğer –deri B)deri –böbrek C)akciğer –karaciğer D)karaciğer- pankreas
KAYNAKÇA www.fenokulu.net/ www.hayatimizfen.com/?pnum=20&pt=Boşaltım+sistemi vucudumuzutaniyalim.konuralpcpl.net/bosaltim www.youtube.com/watch?v=YdrMXDuk8PU