PROJENİN ADI KOLAY ELEKTRİK
İL ADI:ZONGULDAK OKUL:ÜZÜLMEZ İÖO HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER: KÜBRA CAMCI EBRU ÜSTÜNBAŞ İSMAİL KALYONCU REHBER ÖĞRETMEN:TURGAY BİRCAN PROJE ALANI:FEN BİLİMLERİ
PROJE;BASİT DEVRE ELEMANLARINDAN YARARLANILARAK YAPILMIŞTIR. ALARM DEVRESİNDE ANAHTAR OLARAK TEK SIVI METAL OLAN CİVANIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİN DEN YARARLANILMIŞTIR.
PROJENİN AMACI OKULLARDA ANLATILAN ELEKTRİK KONULARININ DAHA KOLAY ANLAŞILIR HALE GETİRİLMESİ.
ARASTIRMA Elektrik konularının en basit şekilde ve kolay anlaşıla bilmesi için ,öğrenciler tarafından edinilen bilgilerin basit devreler kurarak pekiştirilmesi için nasıl bir düzenek hazırlane bileceği,ayrıca elektriğin günlük hayatta birçok amaç için nasıl bize yardımcı olduğunu görebileceğimiz elektrik devreleri ile ilgili araştırma yapıldı.
HİPOTEZ Elektrikle ilgili temel konuların bize ne gibi kolaylıklar sağladığını uygulamalı olarak gösterme konunun daha iyi anlaşılmasını ve kalıcı öğrenmeyi sağlar.
YÖNTEM Öncelikle hipotezimizi doğrulamaya yönelik yapılacak çalışmalar planlanmıştır.Bu plan dahilinde projeyi hazırlayanlar arasında iş bölümü yapılmıştır.Buna göre Kübra CAMCI öncelikle elektrik akımının hareket yönünün anlaşılmasını kolaylaştıracak bir devre hazırlamayı planlamıştır.daha sonra temel elektrik konularını kavramayı kolaylaştıracak basit bir düzenek hazırlamayı planlamıştır.
İsmail KALYONCU,elektriğin günlük hayatımızdaki faydalarına ışık tutabilecek bir hırsız alarmı devresi hazırlamayı planlamıştır. Ebru ÜSTÜNBAŞ’ta yine elektriğin günlük hayatımızdaki faydalarına ışık tutabilecek bir vavyen bağlantı (çift taraflı kullanıla bilen elektrik anahtarı ile yapılan bağlantı devresi) hazırlamayı planlamıştır.
PROJEDE KULLANILAN ARAÇLAR 2 Adet VAVYEN ANAHTAR 3 Adet PİL YATAĞI 4 Adet KALIN PİL(1,5 Volt) 1 Adet CİVALI ANAHTAR(Öğrenciler tarafından hazırlanmıştır.) 4 Adet AMPUL 4 Adet DUY 1 Adet DİYOT(1N 4007) 1 Adet KAPI ZİLİ 1 Adet ELEKTRİK MOTORU 1 Adet ÇUBUK MIKNATIS BAĞLANTI KABLOLARI 1 Adet BASİT ANAHTAR
KOLAY ELEKTRİK
PROJENİN YAPILIŞI SUNTA ÜZERİNE ÖNCELİKLE 3ADET DUY YANYANA GELECEK ŞEKİLDE YERLEŞTİRİLİR.1ADET BASİT ANAHTAR VE DİYOT YANYANA GELECEK ŞEKİLDE MONTE EDİLİR. BUNLARA İLAVE OLARAK TAM KARŞIYA 1ADET PİL YATAĞI MONTE EDiİLiR. MOTOR VE KAPI ZİLİ YAN YANA GELECEK ŞEKİLDE YERLEŞTİRİLİR.BUNLARIN KARŞISINADA 1ADET PİLYATAĞI YERLEŞTİRİLİR.ALARM DEVRESİ OLUŞTURULURKEN CİVALI ANAHTAR KAPI ZİLİNE BAĞLANIR. VAVYEN ANAHTARLAR KARŞILIKLI GELECEK ŞEKİLDE MONTE EDİLİR .BUNLARIN YANINA 1ADET DUY VE PİL YATAĞI YERLEŞTİRİLİR.
DİYOTUN EKSİ UCUNU DUYA ARTI UCUNU PİL YATAĞININ ARTI UCUNA BAĞLARIZ ,DUYUN DİĞER UCUNUDA PİL YATAĞININ EKSİ UCUNA BAĞLARIZ.BUDURUMDA AMPULÜN YANDIĞI GÖRÜLÜR.DAHA SONRA PİL YATAĞ-INA BAĞLI KABLOLARIN YERLERİNİ DEĞİŞTİRİRİZBUDURUMDA AMPULÜN YANMADIĞI GÖRÜLÜR. BÖYLECE ELEKTRİK AKIMININ YÖNÜNÜN ARTIDAN EKSİYE DOĞRU OLDUĞUNU GÖRÜRÜZ.(Diyot bir yönde akımı geçirip diğer yönde geçirmeyen bir devre elemanıdır.)
İLETKEN KABLOLARLA 3 DUYU BİRBİRİLE SERİ VE PARALEL BAĞLAYIP DİRENÇLERİN NASIL SERİ VE PARALEL BAĞLAN DIKLARINI ÖĞRENE BİLİRİZ AYRICA HER İKİ DURUMDADA DEVREDEN GEÇEN AKIMI ÖLÇEREK DEVREDEN GEÇEN AKIMLA AMPULLERİN PARLAKLIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİYİ KARŞILAŞTIRA BİLİRİZ.
PİL YATAĞINDAKİ PİLLERİ BİRBİRİYLE SERİ VE PARALEL BAĞLAYARAK AMPULÜN UÇLARINA BAĞLADIĞIMIZDA AMPULÜN UÇLARI ARASINDAKİ POTANSİYELİ ÖLÇEREK POTANSİYEL İLE PİLİN PARLAKLIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİYİ GÖREBİLİRİZ.
ELEKTRONLARIN HAREKET YÖNÜ ELEKTRİK AKIMININ YÖNÜ
ELEKTRİK AKIMININ YÖNÜ KAPALI BİR ELEKTRİK DEVRESİNDE ELEKTRONLAR ÜRETECİN EKSİ KUTBUNDAN ARTI KUTBUNA DOĞRU HAREKET EDERLER ELEKTRİK AKIMININ YÖNÜ İSE ARTI DAN EKSİYE DOĞRU KABUL EDİLİR
AMPUL İLETKEN TEL ANAHTAR PİL
BASİT ELEKTRİK DEVRESİ PİL AMPUL ANAHTAR İLETKEN TEL DEN OLUŞUR
ELEKTRİK DEVRELERİNDE AKIMIN ÖLÇÜLMESİ AMPERMETRE
ELEKTRİK DEVRELERİNDE AKIMIN ÖLÇÜLMESİ ELEKTRİK DEVRELERİNDE DEVREDEN GEÇEN AKIMI ÖLÇMEYE YARAYAN ARAÇLARA AMPERMETRE DENİR AMPERMETRE DEVREYE SERİ OLARAK BAĞLANIR
ELEKTRİK DEVRELERİNDE GERİLİMİN ÖLÇÜLMESİ
ELEKTRİK DEVRELERİNDE GERİLİMİN ÖLÇÜLMESİ ELEKTRİK DEVRELERİNDE DEVRE ELEMANLARININ UÇLARI ARASINDAKİ GERİLİMİ ÖLÇMEYE YARAYAN ARAÇLARA VOLTMETRE DENİR VOLTMETRE DEVRE ELEMANINA PARALAL OLARAK BAĞLANIR
DİRENÇLERİN SERİBAĞLANMASI
DİRENÇLERİN SERİ BAĞLANMASI AMPUL BİR DİREÇTİR. AMPULLER SERİ OLARAK BAĞLANDIĞINDA ,DEVREDEN AYNI AKIM GEÇTİĞİNDEN HEPSİ AYNI PARLAKLIKTA YANAR.
DİRENÇLERİN PARALLEL BAĞLANMASI
DİRENÇLERİN PARALEL BAĞLANMASI DİREÇLER PARALEL OLARAK BAĞLANDIĞINDA EŞDEĞER DİREÇ AZALACAĞINDAN AMPULLER SERİ BAĞLAMAYA GÖRE DAHA PARLAK YANAR. DEVREDEKİ AMPULLERDEN BİRİ ÇIKARTILIRSA DİĞER AMPULLER YANMAYA DEVAM EDER.
PİLLERİN SERİ BAĞLANMASI
PİLLERİN SERİ BAĞLANMASI PİLLER DEVREYE DAHA FAZLA AKIM VERMEK İÇİN SERİ OLARAK BAĞLANIR. AKIM ARTIĞI İÇİN AMPUL DAHA PARLAK YANAR.
PİLLERİN PARALEL BAĞLANMASI
PİLLERİN PARALEL BAĞLANMASI PİLLER PARALEL BAĞLANDIĞINDA DEVREDEN GEÇEN AKIMIN ŞİDDETİ DEĞİŞMEZ,BUNEDENLE AMPUL SANKİ TEK PİL VARMIŞGİBİ YANAR. PİLLERİN PARALEL BAĞLANMA SEBEBİ DEVREYE DAHA UZUN SÜRELİ AKIM SAĞLAMAK İÇİNDİR.
HIRSIZ ALARMI TEK SIVI METAL OLAN VE ELEKTRİK AKIMINI İYİ İLETEBİLEN CIVA’DAN YARARLANARAK BİR ELEKTRİK ANAHTARI YAPILMIŞTIR.KAPI, ZİLİ AMPUL VE 4 PİLDEN OLUŞTURULAN BATARYAYA CIVALI ANAHTAR(İNCE BİR CAM BORU İÇERİSİNE BİRBİRİNE DEĞMEYECEK ŞEKİLDE İKİ İLETKEN TEL YERLEŞTİRİLİP CAM BORUNUN İÇERİSİNE BİR MİKTAR CIVA KONUP CAM BORUNUN UÇLARI YAPIŞKANLA KAPATILARAK ELDE EDİLMİŞTİR.) BAĞLANMIŞTIR. CIVALI ANAHTAR YERİNDEN HAREKET ETTİRİLDİĞİNDE DEVREDEN AKIM GEÇER BU DURUMDA KAPI ZİLİNİN ÇALDIĞI VE AMPULÜN YANDIĞI GÖZLEMLENİR.
HIRSIZ ALARMI
VAVYEN BAĞLANTI İKİ TANE VAVYEN ANAHTARI BİRBİRİNE SERİ OLARAK BAĞLANDIKTAN SONRA BUNLAR BİR AMPUL VE BATARYAYA BAĞLANARAK BİR VAVYEN BAĞLANTI DEVRESİ ELDE EDİLMİŞTİR. ANAHTARLARI KARŞILIKLI OLARAK AYNI KONUMA GETİRDİĞİMİZDE AMPULÜN YANDIĞINI ANCAK ANAHTARLARDAN HERHANGİ BİRİNİ AKSİ YÖNE GÖTÜRDÜĞÜMÜZDE AMPULÜN SÖNDÜĞÜNÜ GÖZLEMLERİZ.
VAVYEN BAĞLANTI
SONUÇ Elektrik akımı ve elektrik devreleri ile ilgili konuların devreler üzerinde öğrencilere uygulama yaptırılarak anlatılması tam ve kalıcı bir öğrenme sağlamakta; ayrıca elektriğin günlük hayatımızdaki önemi daha iyi anlaşılmakta.
KAYNAKLAR M.E.B. 6. ve 8. Fen Bilgisi ders kitapları ( Baskı 2002 ) M.E.B Endüstriyel Okullar İçin Elektronik Elemanlar Ve Devre Teorisi Robert Boylestad, Lois Nashelsky Internet: Fen Ve Teknoloji Projeleri