ACİL PSİKİYATRİ; YASAL İLKELER, GÜVENLİK VE HEKİMİN GENEL TUTUMU Uz. Dr. Hüseyin Soysal

YASAL DÜZENLEMELER

Medeni Kanun Madde: 432 Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, ağır tehlike arz eden bulaşıcı hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum için tehlike oluşturan her ergin kişi, kişisel korunmasının başka şekilde sağlanamaması halinde, tedavisi, eğitimi veya ıslahı için elverişli bir kuruma yerleştirilir. Görevlerini yaparlarken bu sebeplerden birinin varlığını öğrenen kamu görevlileri, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına (sulh hukuk mahkemesi) bildirmek zorundadırlar. Bu konuda kişinin çevresine getirdiği külfet de göz önünde tutulur. İlgili kişi durumu elverir elvermez kurumdan çıkarılır.

Madde: 433 Yerleştirme veya alıkoymaya karar verme yetkisi, ilgilinin yerleşim yeri veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde bulunduğu yer vesayet makamına aittir. Yerleştirme veya alıkoymaya karar veren vesayet makamı, kurumdan çıkarmaya da yetkilidir.

Ceza Kanunu Madde: 175 Akıl hastası üzerindeki bakım ve gözetimi ile ilgili Yükümlülüğünü başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde ihmal eden kişi, altı aya kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.

Ceza Kanunu Madde: 280 Görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen, durumu yetkili makamlara bildirmeyen veya bu hususta gecikme gösteren sağlık mesleği mensubu, bir yıla kadar hapisle cezalandırılır. Sağlık mesleği mensubu deyiminden tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire ve sağlık hizmeti veren diğer kişiler anlaşılır.

ACİLİ AYIRT ETMEK

Hasta acil görünüyorsa acildir, acil görünmüyor ancak kendisi veya yakınları ikna edilemiyorsa acildir! Gece yarısından sonra, uzaktan veya çok zor koşullarda gelmişse acildir. İlacı bitmişse ve acil değilse; - mesai saatlerinde acil değildir - mesai saati dışında acildir!

GÜVENLİK

Güvenlik önceliği sizindir! Önce kendinizi güvende hissedin Görüşme kapısını açık tutun veya güvenlik görevlisi eşliğinde görüşün! Hastanın saldırı riski olmadığından eminseniz kapıyı kapatıp yalnız görüşebilirsiniz. Görüşme sırasında hastaya yumruk mesafesinden daha uzak bir konumu koruyun. Hasta ile kapı arasında durmayın, hastanın kendisini kıstırılmış hissetmesine neden olmayın.

Kaçmaya çalışan hastaya fiziksel olarak engel olmayın, görevlileri bilgilendirin! Kendinizi tehdit altında hissettiğinizde ve saldırı girişiminde güvenlik ziline basın! Hastanın öngördüğünüz tıbbi girişime (parenteral tedavi, yatış vb.) karşı koyacağını kestirdiyseniz gereksiz tartışmaya girmeyin! Görevlilere direktif verin!

GENEL TUTUM VE DAVRANIŞ

Görüşme odasını tanıyın! Mesafeyi belirleyin İlgili bir ses tonu kullanın Basit sorular sorun Korkuyorsanız odadan çıkın Hastaları iyi gözleyin Hastaya tedavi seçeneklerini sunun. Saygılı olun, dinleyin, tarafsız bir yüz ifadesi takının, ısrarlı göz kontağından kaçının.

Acil, psikoterapi veya sorun dinleme yeri ya da dertleşme mekanı değildir! Hastanın uzun süre görüşme isteğini kibarca manipüle edin. Krize müdahalede, yapılabilecekler konusunda geniş düşünün; -Yakınları bilgilendirme ve yönlendirme yarar sağlar. -Sosyal servisi devreye sokun -183 (aile içi şiddet ve kadın koruma) hattını arama veya aramayı önerin Yatırma konusunda tereddüde düştüğünüzde acele etmeyin; -Kendinize ve hastaya süre tanıyın, -İlaç uygulayarak etkisini bekleyin, -İntihar fikri olan hastayla bir süre sonra bir kez daha görüşün -Hasta ve yakınlarına yatacağı kliniğin koşulları hakkında kısa ve net bilgi verin, böylece yatış iptallerini engelleyebilirsiniz

Profesyonel olduğunuzu unutmayın, öfkelenmemeye çalışın, öfkeliyseniz gizleyin, onu da yapamıyorsanız muhatabınızla diğer bir arkadaşınızın görüşmesini sağlayın! Önlük giyin veya tanıtım kartınızı takın. Hemşire, güvenlik ve personelle iletişim halinde olun! En aceminiz bile ekibin başıdır, onların deneyimlerinden yararlanın ancak inisiyatifin sizde olduğunu bilin

Yazılı kaydınız net ve bilgilendirici olsun! Gereksiz ayrıntılara girmeyin ancak uygulamalarınızın gerekçesi yazılmamışsa kaydınız eksik demektir. Alkol ve madde alarak gelen ve bırakmak amacıyla acile başvuranları AMATEM’e yönlendirin. Ancak “intoksikasyon olgusu görülmez” kural değildir. Tıbbi müdahale yapılması gereken olgular, saldırgan sarhoşluk, deliryum vb durumlarda hastaya yardımımız olabilmektedir!

Kurumlar Arası İletişim Psikiyatri klinikleri arasında “İletişim”,”Haberdarlık”,”Sinerji” --Telefonu sık kullanın Genel hastaneler ile Psikiyatri Kurumları arasındaki “Kopukluk”,”Tereddüt”,”Ürkeklik” Engellerinin eritilmesine gereksinim var. --Sözlü ve yazılı iletişim kurun. İletişim, hasta ve yakınları aracılığıyla kurmayın; yanılırlar – yanıltırlar Kurumlar arası “Konsültasyon”,“Sevk”,”Hasta Nakil”, ”Bilgi Paylaşımı” Prensiplerinin oluşturulması için idari tedbirler işe yarar.