Parçacık-Olmayanların Fenomenolojisi K. O. Ozansoy Ankara Ankara Üniversitesi

Ankara YEF Giris 2.Konformal Simetri ve Olcek Simetrisi 3.Parcacik-Olmayanlarin Fizigi 1.Efektif Teori 2.Etkilesmeler 3. Bazi Fenomenolojik Uygulamalar 1. Dusuk enerjili elektron-notrino sacilmasi 1. Dusuk enerjili elektron-notrino sacilmasi 4. Skaler parcacik-olmayanlar uzerine sinirlar 5. Sonuclar

Ankara YEF 2009

BZ alanlarıSM alanları Çok yüksek enerji bölgesi (ultraviolet bölge): Teori bilinmiyor Yüksek enerjili parçacık değiş-tokuşu Parçacık olmayanlar için enerji ölçeği(infrared sabit nokta) Parçacık-olmayanların enerji ölçeğinin altı: Günümüz enerjileri Parçacık- Olmayanlar SM alanları Boyut dönüşümü Düşük enerjili etkin alan teorisi

Ankara YEF 2009 Enerji ölçeğinin altında Renormalizasyon etkileri BZ alanlarına bir boyut başkalaşımı gerektirir (Georgi, PRL2007) (Infrared fixed point) Parçacık-olmayanın kuantumlu alanının anormal ölçek(kütle) boyutu Parçacık-olmayan alanı Lorentz dönüşümleri altında (pseudo)skaler, spinör, (axial)vektör, tensör biçiminde davranabilir.

Ankara YEF 2009 Parçacık olmayanların etkileşmelerinin hesaplanması için Vakum matris elemanının bilinmesi gerekir: Ölçek değişmezlik koşulu faz uzayının aşağıdaki biçimde olmasını gerektirir Bu faz uzayı n-parçacık faz uzayı ile aynı yapıdadır Georgi (PRL 2007):

Ankara YEF 2009 Skaler Vektor Tensor

Ankara YEF 2009 Efektif Etkilesmeler(Georgi PRD07, Cheung, vd PRD07)

Ankara YEF 2009

3. Bazi Fenomenolojik Uygulamalar - Dogrusal carpistiricilar(LEP, ILC, CLIC) - LHC fizigi - Nötrino Fizigi: Düşük Enerjili Nötrino-Elektron Saçılması,… - Kozmoloji ve astrofizik(Buyuk patlama, karanlik madde,…) - Düşük Enerji Deneyleri(E158, Atomik Parite Bozulmasi,…) - …

Ankara YEF 2009

SM katkısı: Elektronun geri tepme enerjisiBaşlangıçtaki nötrino enerjisi Düşük Enerjili Nötrino-Elektron Saçılması

Ankara YEF 2009 SM leptonları ile parçacık-olmayan etkileşmeleri Skaler parçacık-olmayan katkısı: nötrino elektron saçılması için saçılma genliği Skaler parçacık-olmayan için propagatör

Ankara YEF 2009 Nötrinonun magnetik momenti olsaydı diferensiyel tesir kesitine şöyle katkıda bulunurdu: Parçacık-olmayan değiş-tokuşu için diferensiyel tesir kesiti

Ankara YEF 2009 U(235) kaynağından yayılan nötrino sayısı Deneylerde ölçülen nicelik: Minimum enerji P. Vogel and J. Engel, Phys. Rev. D 39, 3378 (1989). Reaktör nötrinoları:

Ankara YEF 2009

MUNU deneyi ve TEXONO deneyi nötrino magnetik momentini ölçmek için tasarlanmıştır. Son verilere göre aşağıdaki enerji eşik değerlerine kadar Nötrino magnetik momentinden kaynaklanan bir etki gözlenmemiştir: 700keV MUNU deneyi için 5 keV TEXONO deneyi için Bu limit değerleri yeni fizik teorilerine sınır koymak için kullanılabilir.

Ankara YEF 2009 Bağlaşım sabiti üzerine sınırların hesabında enerji ölçeği 4. Skaler parçacık-olmayanlar üzerine bazı sınırlar Hesaplarda TEXONO deneyinin verileri kullanılmıştır.

Ankara YEF 2009

5. Bazı Sonuçlar 5. Bazı Sonuçlar  d nin küçük değerleri için(1<d<1.3) bu sınırlar oldukça dikkate değerdir ve yüksek enerji hızlandırıcı deneylerinden elde edilen sınırlarla kıyaslanabilir ölçektedir.  Bu sınırlar ve literatürden elde edilen sınırlar parçacık-olmayanların LHC de keşfedilebileceği bir parametre uzayı bölgesinin hala geçerli olduğunu göstermektedir.

Ankara YEF 2009 Bazı Kaynaklar [1] H. Georgi, Phys. Rev. Lett. 98, (2007). [2] T. Banks and A. Zaks, Nucl. Phys. B196, 189 (1982). [3] H. Georgi, Phys. Lett. B 650, 275 (2007). [4] K. Cheung, W. Y. Keung, and T. C. Yuan, Phys. Rev. Lett. 99, (2007); Phys. Rev. D 76, [5] M. Bander, J. L. Feng, A. Rajaraman, and Y. Shirman, arXiv: [6] S. L. Chen and X. G. He, Phys. Rev. D 76, (R) (2007); S. L. Chen, X. G. He, and H. C. Tsai,arXiv: [7] S. Zhou, arXiv: [8] M. Luo and G. Zhu, arXiv: [9] T. M. Aliev, A. S. Cornell, and N. Gaur, J. High Energy Phys. 07 (2007) 072; arXiv: [10] H. Davoudiasl, Phys. Rev. Lett. 99, (2007). [11] L. Anchordoqui and H. Goldberg, arXiv: [12] A. B. Balantekin, AIP Conf. Proc. 847, 128 (2006). [13] P. Vogel and J. Engel, Phys. Rev. D 39, 3378 (1989). [14] W. M. Yao et al. (Particle Data Group), J. Phys. G 33,1 (2006). [15] Z. Daraktchieva et al. (MUNU Collaboration), Phys. Lett. B 615, 153 (2005). [16] H. T. Wong et al. (TEXONO Collaboration), Phys. Rev. D 75, (2007).