KELİME TÜRLERİ ZAMİRLER
İsimlerin yerini tutan kelimelere zamir denir. Zamirler kelime halinde ve ek halinde olmak üzere ikiye ayrılır: A) KELİME HALİNDEKİ ZAMİRLER 1) KİŞİ ZAMİRLERİ 2) İŞARET ZAMİRLERİ 3) BELGİSİZ ZAMİRLER 4) SORU ZAMİRLERİ B) EK HALİNDEKİ ZAMİRLER 1) İYELİK ZAMİRLERİ 2) İLGİ ZAMİRİ
Kişi zamirleri üç tekil, üç çoğul olmak üzere ikiye ayrılır. 1. tekil 1-KİŞİ ZAMİRLERİ: İnsan isimlerinin yerlerine kullanılan zamirlerdir. Zamirler isim çekim eklerini alabilirler. Kişi zamirleri üç tekil, üç çoğul olmak üzere ikiye ayrılır. 1. tekil Ben 1. çoğul Biz 2. tekil Sen 2. çoğul Siz 3. tekil O 3. çoğul Onlar İki gün önce ben Hacerlere gitmiştim. Sen daha önce buraya geldin mi? Bu işi ondan başkası yapamaz. Bugün biz de alışverişe gideceğiz. Sizden önce de gelenler vardı. Bu hediyeleri onlar getirdi.
Kendimiz sorunu halletmeye çalışacağız. Şahıs zamirlerinin yerine kullanılan fakat esas olarak şahıs zamirleriyle kullanılarak cümledeki anlamı pekiştiren “kendi” zamiri vardır. Buna Dönüşlülük Zamiri denir. Bu işi kendim yaptım. Kendimiz sorunu halletmeye çalışacağız. Raftan kendileri düşmüş. Pekiştirme görevi yapar: Bunu siz kendiniz yapmak zorundasınız. Sen kendin mi yaptın bu yemekleri ? Ben kendim gelmek istedim onun suçu yok.
A) Beni kendisi ona teslim etti. (2003-OKS )Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kendi” kelimesi kişi adılı ile birlikte kullanılarak özneyi pekiştirme görevi üstlenmiştir? A) Beni kendisi ona teslim etti. B) Bu konuyu siz kendisiyle görüşmelisiniz. C) Bunu, siz kendiniz böyle istediniz. D) Söylediklerimi, sen kendilerine ilettin mi?
2-İŞARET ZAMİRLERİ: İsimlerin yerini işaret yoluyla tutan zamirlerdir. Belli başlı işaret zamirleri şunlardır: bu, şu, o,bunu, şunu, onu, buna, şuna, ona, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki Bu, en sevmediğim konudur. Şuna bir göz atar mısın? Bunları şuraya bırak. Öteki, sanki daha güzeldi. Bunu duyunca ne tepki verdi.
İşaret zamirleri işaret sıfatlarıyla karışır. Sıfatlar isimlerin önüne gelerek yerlerini işaret ederler. Zamirler ise isimlerin yerini tutarak onları işaret ederler. Aynı zamanda zamirler çekim eki alabilir; sıfatlar alamaz. Bu kitabı okudum, çok beğendim. (hangi kitap?) İ. sıfatı isim Bu, neden burada duruyor? (bu- bardak) İ. zamiri Öteki öğrenciler bize kötü davranıyor. (Hangi öğrenciler?) İ. sıfatı isim Ötekiler bize kötü davranıyor. (ötekiler- öğrenciler ) İ. zamiri
Onu, şu köşeye bırakıver. (onu- kovayı) “O” kelimesi insan isimlerinin yerini tutarsa kişi zamiri; insan adı dışındaki isimlerin yerini tutarsa işaret zamiri; ismin önüne gelirse işaret sıfatıdır. Onu, şu köşeye bırakıver. (onu- kovayı) İşaret zamiri Onu yanıma çağırın. (onu- Ali’yi) Kişi zamiri O adamı daha önce uyarmıştım.(Hangi adam ) İşaret sıfatı
A) Bu çocuk mu söyledi? B) Bu senin kalemin mi? C) Bu böyle mi olur? 1996(DPY) Hangi cümledeki “bu” kelimesinin çeşidi diğerlerinden farklıdır? A) Bu çocuk mu söyledi? B) Bu senin kalemin mi? C) Bu böyle mi olur? D) İstediğiniz bu mu?
Öğrencilerin birçoğu derse katılmadı. 3- BELGİSİZ ZAMİRLER: Belirli bir kişi ya da varlık adı göstermeden isimlerin yerini yaklaşık olarak, belirsiz bir biçimde tutan zamirlerdir. Biri, birçoğu, birkaçı, hiçbiri, çok, az, biraz, tümü, kimi, kimse, herkes, başkası, bazı, şey vb. belli başlı belgisiz zamirlerdir. Öğrencilerin birçoğu derse katılmadı. Kimisi kitap okumayı çok seviyor. Herkes konuşuyor; ama kimse bir şey yapmıyor. Az önce biri gelip bana seni sordu.
Belgisiz zamirler, belgisiz sıfatlarla karışabilir. Sıfatlar isimlerin özelliklerini bildirirler; zamirler ise isimlerin yerini tutarlar. Sıfatlar çekim eklerini almaz; zamirler ise çekim eklerini alabilir. Bazı öğrenciler çok çalışkandır. Sıfat İsim Bazıları çok çalışkandır. Zamir Birkaç konu beni çok zorluyor. Sıfat İsim Birkaçı beni çok zorluyor. Zamir
(2006 - OKS ) Aşağıdaki dizelerde altı çizili sözcüklerden hangilerinin çeşidi aynıdır? 1. Çiçek açar, domur domur dal verir, 2. Kimi uzar, birbirine el verir, 3. Kimi meyve verir, kimi gül verir; 4. Ağaçlar üstünde, dillenir kuşlar. A) 1-2 B) 2-3 C) 3-4 D) 1-4
4- SORU ZAMİRLERİ: İsimlerin yerini soru yoluyla tutan zamirlerdir. “kim, ne,nereye, nerede,kaçı, kaçıncı,hangisi, ne kadarı” kelimeleri belli başlı soru zamiridir. Cevabı isim veya zamir olan cümleler soru zamiridir. Bu öğrencilerin kaçı sınava girecek ? Beşi (çoğu) girecek soru zamiri isim B. zamir Oğlum kim geldi? O (Cem ) geldi soru zamiri K. zamiri isim Hafta sonu nereye gideyim? Ayvalık’a (oraya) gidelim. soru zamiri isim İ. zamiri Hangisini alalım? Şunu ( telefonu ) alalım. soru zamiri İ. zamiri isim
(1999-KUR)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru zamirle sağlanmıştır? A)Ne kadar borcunuz kaldı? B)Niçin sınava katılmadınız? C)Pirinci kaça almıştınız? D)Bu sene mahsulünüz nasıl?
EK HALİNDEKİ ZAMİRLER 1. tekil iyelik annem 1. çoğul iyelik annemiz 1- İYELİK ZAMİRLERİ: Varlıkların kime ait olduklarını bildiren eklere iyelik ekleri denir. İyelik eki almış kelime aynı zamanda iyelik zamiridir. 1. tekil iyelik annem 1. çoğul iyelik annemiz 2. tekil iyelik annen 2. çoğul iyelik anneniz 3. tekil iyelik annesi 3. çoğul iyelik anneleri Benim evim Bizim evimiz Senin evin Sizin eviniz Onun evi Onların evleri
A) Babam bana kalem aldı. (1996-DPY) Altı çizili kelimelerin hangisinde iyelik eki ( zamiri) yoktur? A) Babam bana kalem aldı. B) Annesi Ayşe’yi yıkadı. C) Kitabı okumuş bitirmiş. D) Evleri karşı tepededir.
Onun kalemi Ali’nin kaleminden daha güzel. 2- İLGİ ZAMİRİ : Belirtili isim tamlamalarında düşen tamlananın yerini tutmak için kullanılan “-ki” ekine ilgi zamiri denir. Onun kalemi Ali’nin kaleminden daha güzel. Onunki Ali’ninkinden daha güzel. Ömer’in ayakkabısı, senin ayakkabından sağlam. Ömer’inki, seninkinden sağlam. “Benimki, seninki, onunki, bizimki, sizinki, onlarınki” en çok kullanılan ilgi zamirleridir.
Türkçede üç tane “ki” vardır: Sıfat olan “-ki” : İsimlerin önüne gelerek onların yerlerini işaret ederler. Kelimeye bitişik yazılır. Sınıftaki öğrenciler hemen dışarı çıkın. (hangi öğrenciler) Sıfat isim Zamir olan “-ki” : İsimlerin yerini tutarlar. Kelimeye bitişik yazılır. Sınıftakiler hemen dışarı çıkın. zamir bağlaç olan “ki” : Cümleden atıldığında cümlenin anlamında herhangi bir bozulma olmaz. Kelimeden ayrı yazılır. Ona tam alışmıştık ki buradan ayrıldı. bağlaç
(1995-Ö.O) “-ki” hangi cümlede ilgi zamiri değildir? A) Bizim ev sizinki kadar güzeldir. B) Çocuk, elindeki paketi zor taşıyor. C) Benim elbisem mavi, kardeşiminki siyahtı. D) Ahmet’in el yazısı Ali’ninki gibidir.
YANLIŞ
TEBRİKLER
SBS’DE BAŞARILAR DİLER