Yrd. Doç. Dr. Niyazi Kurnaz SAFHA MALİYET SİSTEMİ Yrd. Doç. Dr. Niyazi Kurnaz © www.niyazikurnaz.net

SAFHA MALİYET SİSTEMİNİN UYGULANDIĞI İŞLETMELER Benzer veya tek tip mamullerin üretildiği, İmalatın kesiksiz biçimde sürdürüldüğü, Üretimin aşamalar halinde yapıldığı, Maliyetlerin birbirinden ayrılamadığı… Örneğin; Demir – Çelik üreten işletmeler,Kömür ve diğer maden işletmeleri,Çimento – Kireç ve Cam fabrikaları,Otomobil fabrikaları,Her türlü içecek sektörü (Kola, rakı, şarap vb.),Sabun ve Sigara üreten işletmeler, Plastik ve Kimya sanayi,Enerji (elektrik) üreten işletmeler,Gıda (un, şeker, yağ, tuz, ekmek, vb.)… © www.niyazikurnaz.net

ŞEKİLLENDİRME MALİYETİ SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM I’de tamamlanıp II’ye gönderilen DİM % 100 II. SAFHA + GİM II’de tamamlanıp satışa gönderilen = % 100 ŞEKİLLENDİRME MALİYETİ DEPO

TEK SAFHA TEK SAFHA ZAMAN Ocak Şubat Mart Ocak Dönemi Şubat Dönemi DMM DİM + GİM DÖN.MAL. + DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. - DSYMSM ÜMM + DBMSM SHMM - DSMSM SMM DMM DİM + GİM DÖN.MAL. + DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. - DSYMSM ÜMM + DBMSM SHMM - DSMSM SMM

I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA ZAMAN Ocak Şubat Mart Ocak Dönemi Şubat Dönemi I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM

SAFHA MALİYET SİSTEMİNİN TEMELİ MİKTAR DENGESİ (Birim) Giren Miktar = Çıkan Miktar TUTAR DENGESİ (Maliyet) Giren Tutar = Çıkan Tutar

Safha Maliyet Sisteminin İşleyişi Adım 1: Miktar Dengesinin Kurulması Adım 2: Eşdeğer Birim Sayısının Hesaplanması Adım 3: Eşdeğer Birim Maliyetin Hesaplanması Adım 4: Üretim Maliyeti Raporu Adım 5: Tutar (Maliyet) Dengesinin Kurulması

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS DİÜT + DSYMS + FİRE DİÜBT NORMAL FİRE DBYMST ANORMAL FİRE

Tutar Dengesi (Maliyet) Giren Tutar = Çıkan Tutar DBYMSM + DİÜBM DİÜTM + DSYMSM + FİREM 26.000 YTL 23.500 YTL + 2.500 YTL + 0

Safha Maliyet Sistemi Problemler Problem 2.1: “Star” Üretim İşletmesinde “Safha Maliyet Sistemi ve Tartılı Ortalama Yöntemi” kullanılmaktadır. Mamuller tek safhada süreçlenerek üretilmektedir. Aralık 2000 Dönemine ait faaliyetlerine ilişkin veriler aşağıda gösterildiği gibidir. © www.niyazikurnaz.net

Eşdeğer Mamul Miktarı Miktarlar Fiziki Akım Maliyetler Toplam DHM Şek. Şekillendirme DBYMS (%100, 2/5) 10,000 Üretimine Yeni Baş. (A) Üretime Gir. Top. Mik. 50,000 Üretimi Tamamlanan (B) (D) (E) DSYMS (%100, 1/2) 5000 (F) (G) Üretimden Çık. Top.Mik (C) (H) (I) Maliyetler Toplam DHM Şek. Br. Eşd. Mly DBYMS 8,000,000 6,000,000 (İ) Cari Üretim Mlyti 40,000,000 25,000,000 (J) Top. Ürt. Maliyeti (K) (L) (M) / / Eşdeğer Mam. Mik. (H) (I) = Br. Eşd. Maliyeti (N) = + (O) = (Ö) Maliyet Dağlımı Üretimi Tam. Mam. Maliyeti (P) Dön. Sonu Yarı Mam. Mlyti (R) -DHM -Şekillendirme (S) Toplam Dağıtılan Maliyet (Ş) © www.niyazikurnaz.net

İstenilenler: 1- Harflerle kodlanmış bilinmeyen değerleri bulunuz. 2- 151 Yarı mamul hesabının borç ve alacak toplamı ne kadardır? 3- 152 Mamul stoklarının borç toplamı ne kadardır? © www.niyazikurnaz.net

Eşdeğer Mamul Miktarı Eşdeğer Mamul Miktarı Miktarlar Fiziki Akım DHM DHM Şekillendirme Şekillendirme DBYMS (%100, 2/5) 10,000 Üretimine Yeni Baş. 40,000 Üretime Gir. Top. Mik. 50,000 Üretimi Tamamlanan 45,000 45,000 45,000 DSYMS (%100, 1/2) 5000 5000 2500 Ürtden Çık. Top.Mik 50,000 50,000 47,500 Maliyetler Toplam DHM Şek. Br. Eşd. Mly Br. Eşd. Mly DBYMS 8,000,000 6,000,000 2,000,000 Cari Üretim Mlyti 40,000,000 25,000,000 15,000,000 Top. Ürt. Maliyeti 48,000,000 31,000,000 17,000,000 / / Eşdeğer Mam. Mik. 50,000br 47,500br = = Br. Eşd. Maliyeti 620 TL/br + 358 TL/br = 978 TL/br Maliyet Dağlımı Maliyet Dağlımı Üretimi Tam. Mam. Maliyeti 44,000,000 (45,000 br * 978 TL/br) Dön. Sonu Yarı Mam. Mlyti Dön. Sonu Yarı Mam. Mlyti 3,100,000 (5000 * 620 TL/ br) -DHM -Şekillendirme 895,000 (2500 br * 358 TL/br Toplam Dağıtılan Maliyet 48,000,000 © www.niyazikurnaz.net