Maliyetlendirme ve Karlılık Noktaları Eğitimi

... konulu sunumlar: "Maliyetlendirme ve Karlılık Noktaları Eğitimi"— Sunum transkripti:

1 Maliyetlendirme ve Karlılık Noktaları Eğitimi
Yüksel BİLEK SMMM / DANIŞMAN / İÇ DENETÇİ ORTAK Seminer Merkezi

2 Genel Bilgiler Temel Kavramlar İşletme Bilgi Sistemi
Maliyet Muhasebesi - Tanımı - Amacı 5 Eylül 2018

3 Muhasebe En geniş anlamda işletmelerin ekonomik etkinlikleri ile ilgili verilerin tanınması, kaydedilmesi, özetlenmesi, raporlanarak sunulması ve değerlendirilmesidir. Verilerin para ile ölçülmesi beklenir. Para ile ölçülemeyen veriler muhasebenin konusuna girmez. ORTAK Seminer Merkezi

4 Muhasebe Bilgi Sistemi: Finansal Muhasebe sistemi
Muhasebe, işletmelerin varlıklarının ve kaynaklarının oluşumunu, bunların kullanılma biçimini, işletmelerin yaptığı işlemler sonucunda bu varlıklardaki ve kaynaklardaki değişmeleri, işletmelerin mali durumlarını açıklayacak bilgileri sağlayan ve bu bilgileri ilgili kişi ve kurumlara ileten bir bilgi sistemi ile oluşmaktadır. Muhasebe, işletmelerin varlıklarının ve kaynaklarının oluşumunu, bunların kullanılma biçimini, işletmelerin yaptığı işlemler sonucunda bu varlıklardaki ve kaynaklardaki değişmeleri, işletmelerin mali durumlarını açıklayacak bilgileri sağlayan ve bu bilgileri ilgili kişi ve kurumlara ileten bir bilgi sistemi ile oluşmaktadır. 5 Eylül 2018

5 Muhasebe Bilgi Sistemi: Finansal Muhasebe sistemi
Muhasebe bilgi sistemi işletmelerin dilidir. Bu sistemin ürettiği bilgilerin, yönetim ve yatırım kararlarında kullanılabilmesi için doğru, güvenilir ve enflasyonun etkilerinden arındırılmış olması gerekir. Küresel rekabet ortamında faaliyet gösteren işletmelerimizin varlıklarını devam ettirebilmeleri, rekabet ve işbirliği yapabilmeleri, muhasebe sürecinde paranın farklı tarihlerdeki satın alma güçlerine göre hazırlanan finansal raporlardaki bilgilerin bilanço günündeki paranın satın alma gücüne göre düzenlenmesi ile mümkündür. 5 Eylül 2018

6 Muhasebe Bilgi Sistemi: Finansal Muhasebe sistemi
Başka bir ifade ile muhasebe bilgi sistemi; ulaşılması istenen ortak amaca uygun olarak, girdileri kabul ederek, çıktılar üreten ve birbirleriyle ilişkili bileşenlerden oluşan süreç sistem'dir.  Geri bildirimin amacı sistemin ürettiği çıktıda sapma olması durumunda girdi ve işlem eylemleri üzerinde gerekli düzeltmelerin yapılmasıdır.  5 Eylül 2018

7 ORTAK Seminer Merkezi

8 Yönetim Muhasebesi İşletme Yöneticilerinin alacakları kararlarda ihtiyaç duydukları bilgi ve raporları düzenleyen, yorumlayan, yıllık bütçe ve standart uygulamaları ile kontrol olanağı sağlayan muhasebe türüdür. Ana veri olarak Finansal Muhasebe’de oluşturulan verileri kullanır. ORTAK Seminer Merkezi

9 Maliyet Muhasebesi 5 Eylül 2018

10 Bu bize çok yabancı bir kelime olmasa gerek...
MALİYET NEDİR ? Bu bize çok yabancı bir kelime olmasa gerek... Günlük hayatta çok sık karşılarız çünkü. vallahi maliyetine satıyoruz ablacım... Örneğin; “maliyeti kurtarmaz abi”... “vallahi maliyetine satıyoruz ablacım”... “bu araba bana şuna mal oldu canım kardeşim”... sürekli duyduğumuz ifadeler değil mi? Peki, bütün bu ifadelerde maliyet kavramı ile anlatılmak istenen nedir ? 5 Eylül 2018

11 Maliyeti ? 5 Eylül 2018

12 Maliyet Muhasebesi Nedir?
İşletmede üretilen mamül ya da hizmetin maliyet fiyatının saptanması, işletme giderlerinin denetimi, fiyat incelemeleri ve satış fiyatlarının belirlenmesinin oluşturduğu muhasebe dalıdır. Modern Maliyet Muhasebesi aynı zamanda Yönetim Muhasebesi şeklinde adlandırılır. 5 Eylül 2018

13 MALİYET MUHASEBESİ İLE FİNANSAL MUHASEBE ARASINDAKİ FARKLAR
İç ve dış gruplara bilgi verir İç gruplara bilgi verir Tutarlar kesindir Tutarlar tahmini de olabilir Para temel ölçü birimidir Para dışı öğelerde kullanılır Kayıtlar muhasebe ilkelerine göre yapılır Yönetim için yararlılık ve beklentiler önemlidir Bütün işletmeler finansal muhasebe tutmak zorundadır Sadece üretim yapan işletmeler tutar 5 Eylül 2018

14 Maliyet Muhasebesinin Amaçları:
Üretilen malların birim maliyetini hesaplamak Gider kontrolüne yardımcı olmak Planlamaya yardımcı olmak İşletmede alınacak özel kararlara yardımcı olmak Bir işletmede uygulanan maliyet muhasebesi ile ticaret muhasebesinin yakın ilişkisi vardır. Bu ilişki ise birbirini tamamlar niteliktedir. Maliyet muhasebesi, birim maliyetini hesaplamak için genel muhasebeden ilgili bilgileri almak zorundadır. Genel muhasebe de, görevini tamamlayabilmek için (bilanço hazırlamak…)maliyet muhasebesinden bir takım bilgiler almak zorundadır 5 Eylül 2018

15 Temel kavramlar ve genel bilgiler:
Maliyet: İşletmelerin faaliyet konusuna giren mal veya hizmetlerin elde edilmesi için katlandığı her türlü faktörlerin para olarak ifade edildiği toplam değere maliyet denir Varlık: Gelecekte fayda sağlamak üzere , işletmenin sahip olduğu paralar, mallar, binalar, demirbaşlar, makinalar, taşıtlar v.b. ekonomik değerlerdir.  5 Eylül 2018

16 Temel kavramlar ve genel bilgiler:
Harcama: Bir mal, fayda ve hizmet sağlanması veya herhangi bir edim karşılığı olmaksızın ortaya çıkan bir yükümlülük nedeniyle yapılan ödeme ve borçlanmalardır Gelir: Tacir veya işletmelerin faaliyetlerinden dolayı elde ettiği hasılat. Gider: Hasılat elde etmek amacıyla yapılan varlık tüketimidir. Bu nedenle faydası tükenmiş bir maliyettir. Tüketimin işletme faaliyetinin yerine getirilmesi için yapılmış olması gerekir.(!) 5 Eylül 2018

17 Kavramların Birbiri İle İlişkileri
Gider Faydası tüketilirse Harcama Faydası tüketilmezse Maliyet ORTAK Seminer Merkezi

18 Temel kavramlar ve genel bilgiler:
Hasılat: Belli bir dönemde satılan mal veya hizmetlerin karşılığında toplanan gelirlerin tümü. Kar: Bir faaliyetin gerçekleşmesi sonucunda elde edilen gelir ile faaliyet için yapılan giderler arasındaki fark.  Zarar: İşletmelerin faaliyetleri döneminde, giderlerinin toplamı gelirlerinin toplamını aşması sonucunda ortaya çıkan fark tutarı. 5 Eylül 2018

19 Gelir Tablosu Brüt Satışlar Net Satışlar İndirimler
Satılan Mal Maliyeti Faaliyet Giderleri Diğer Faaliyetlerden Gelirler ve Karlar Diğer Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar Finansman Giderleri Olağanüstü Gelirler ve Karlar Olağanüstü Giderler ve Zararlar Vergi Net Satışlar Brüt Satış Karı Esas Faaliyet Karı Faaliyet Karı Dönem Karı Net Dönem Karı ORTAK Seminer Merkezi

20 Maliyet Muhasebesine ne zaman ve niçin gereksinim duyulur ?
alım satım Mal Mal Finansal Muhasebe Düzeyi üretim satım Maliyet Muhasebesi Düzeyi Mamul Malzeme, İşçilik ve Diğer maliyetler 5 Eylül 2018

21 5 Eylül 2018

22 5 Eylül 2018

23 üretimde kullanılması Maliyet Dönüşümleri Tükenmemiş maliyetler:
Direkt Malzeme Maliyetleri Direkt İşçilik Maliyetleri Diğer Üretim Maliyetleri Maliyet Öğelerinin üretimde kullanılması Maliyet Dönüşümleri Tükenmemiş maliyetler: Varlıklar YARI MAMULLER Üretimin Tamamlanması MAMULLER Maliyetlerin Gidere Dönüşmesi Mamullerin Satılması (MALİYET TÜKENME NOKTASI) Tükenmiş maliyetler: Giderler SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ 5 Eylül 2018

24 Gider Çeşitleri / Gider Yerleri :
Gider Çeşitleri: Mal ve hizmet üretimi sırasında gerçekleşen maliyet giderleri bir taraftan fonksiyonel gider hesaplarına kayıtlanırken, aynı zamanda bu giderler yardımcı defterlerde çeşit ve gider yeri açısından da izlenir. 5 Eylül 2018

25 Gider Çeşitleri / Gider Yerleri :
0 ilk Madde ve Mal                                              10 Esas Üretim Gider Yerleri  1 işçi Ücret ve Giderleri  20 Yardımcı Üretim Gider Yerleri  2 Memur Ücret ve Giderleri  30 Yardımcı Hizmet Gider Yerleri  3 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler  40 Yatırım Gider Yerleri  4 Çeşitli Giderler  50 Üretim Yerleri Yönetimi Gid.Yerleri  5 Vergi, Resim ve Harçlar  60 Araştırma ve Geliştirme Gider Yerleri  6 Amortismanlar ve Tükenme Payları  70 Pazarlama, Satış ve Dağ. Gid.Yerleri  7 Finansman Giderleri 80 Genel Yönetim Gider Yerleri 5 Eylül 2018

26 Gider Yerlerine Örnek (Metal Sektörü İçin)
10 ESAS ÜRETİM GİDER YERLERİ 100 Döküm Bölümü 101 Kaplama Bölümü 20 YARDIMCI ÜRETİM GİDER YERLERİ 200 Bakım Önarım Bölümü 201 Kalite Kontrol Bölümü 70 YÖNETİM GİDER YERLERİ 700 Genel Müdürlük Bölümü 701 Mali İşler Bölümü 702 İç- Dış Satınalma Bölümü 5 Eylül 2018

27 Gider Çeşitlerine Örnek
10 İŞCİLİK GİDERLERİ 110 NORMAL ÜCRET 111 HAFTA TATİLİ 112 GENEL TATİL ÜCRETİ 113 FAZLA MESAİ 30 DIŞARIDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER 301 SU GİDERLERİ 302 ELEKTRİK GİDERLERİ 303 AKARYAKIT GİDERLERİ 40 ÇEŞİTLİ GİDERLER 400 KIRTASİYE GİDERLERİ 401 NOTER GİDERLERİ 402 TEMSİL AĞIRLAMA 5 Eylül 2018

28 ÜRETİM MALİYETİ UNSURLARI
5 Eylül 2018

29 Maliyet’e İlişkin Giderler
İlk Madde Malzeme İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri ORTAK Seminer Merkezi

30 İlk Madde Malzeme Giderleri
Tanım : Mal ve Hizmetlerin üretilmesi amacıyla tüketilen her türlü madde ve malzemenin toplam tutarıdır. Direkt İlk Madde Malzeme: Üretilen mamulün bünyesine giren hangi mamul veya mamul grubu için kullanıldıkları izlenebilen ilk madde ve malzemelerdir. ORTAK Seminer Merkezi

31 GİRDİ ÇIKTI 5 Eylül 2018

32 GİRDİ ÇIKTI ÇİFTÇİ TOHUM BUĞDAY
5 Eylül 2018

33 GİRDİ ÇIKTI ÇİFTÇİ TOHUM BUĞDAY DEĞİRMEN BUĞDAY UN
5 Eylül 2018

34 GİRDİ ÇIKTI ÇİFTÇİ TOHUM BUĞDAY DEĞİRMEN BUĞDAY UN FIRIN UN EKMEK
5 Eylül 2018

35 İMM Edinme Maliyetleri
Edinme Şekilleri Satın Alma, İşletme tarafından Üretme, Bağış Yolu ile edinme, Bulma Maliyet Şekilleri Alış bedeli ve işletmeye girinceye kadar yapılan alış giderleri ile İMM için yapılan tüm üretim giderleri ile, Emsal Bedeli İle, Emsal Bedel ile, ORTAK Seminer Merkezi

36 MALZEME MALİYETLERİ Direkt Malzeme Maliyetleri Endirekt Malzeme
5 Eylül 2018

37 Direkt malzeme ayrım kriterleri:
Mamul esas bünyesini oluşturma Ölçülebilir olma Ekonomik bakımdan anlamlı olma 5 Eylül 2018

38 Direkt malzeme ayrım kriterleri:
Mamul esas bünyesini oluşturma Ölçülebilir olma Ekonomik bakımdan anlamlı olma Bu 3 kriteri birden sağlayan malzeme DİREKT kabul edilir. Sağlayamayanlar ENDİREKT kabul edilir : 5 Eylül 2018

39 Direkt malzeme ayrım kriterleri:
Mamul esas bünyesini oluşturma Ölçülebilir olma Ekonomik bakımdan anlamlı olma Bu 3 kriteri birden sağlayan malzeme DİREKT kabul edilir. Sağlayamayanlar ENDİREKT kabul edilir: Bunlardan 1. Koşulu sağlayanlar YARDIMCI, sağlayamayanlar İŞLETME MALZEMESİ olarak anılır... 5 Eylül 2018

40 MALZEME MALİYETLERİ Direkt Malzeme Maliyetleri Endirekt Malzeme
Yardımcı Malzeme Maliyetleri İşletme Malzemesi Maliyetleri 5 Eylül 2018

41 İşçilik Maliyetleri İşçilik maliyeti nedir ?
İşçilik maliyetinin özellikleri nelerdir ? İşçilik maliyetleri nasıl izlenebilir ? 5 Eylül 2018

42 İşçilik Giderleri Başlıca İşçilik Giderleri
Normal ücretler Geçici Çalışanların Ücretleri Taşeronlara Ödenen İşçilik ücretleri Fazla Çalışma Ücretleri Hafta Tatili Genel Tatil Ücretleri, İzin Ücretleri Üretim ve Verimlilik Primleri Gece Çalışma Ücreti İkramiyeler Vb Hak ve Ücretler İşletme faaliyetlerini yürütmek üretim ve hizmetleri gerçekleştirmek üzere çalıştırılan işçiler için tahakkuk ettirilen her türlü tutarı kapsar. Üretim maliyetlerinin içine giren Direk işçilik maliyetleridir. Brüt Ücret + İşveren paylarından oluşur. ORTAK Seminer Merkezi

43 İşçilik Maliyetleri Direkt İşçilik Maliyetleri
Endirekt İşçilik Maliyetleri Yardımcı İşçilik Maliyetleri Yönetici İşçilik Maliyetleri 5 Eylül 2018

44 Direkt işçilik ayrım kriterleri:
1. Kriter: İşçinin mamulün üzerinde resmen çalışması/çalışıyor olması gerekir. Bu çıplak elle olabileceği gibi mamulün üretildiği makinenin operatörlüğü (idaresi) biçiminde de olabilir. 2. Kriter: İşçinin mamulün üzerinde ne kadar çalıştığının (süre olarak: işçilik saati vb.) ölçülebilir olması gerekir. Veya kaç adet üzerinde çalıştığının sayıca tespit edilebilmesi gerekir. 3. Kriter: Söz konusu işçilik maliyetinin maliyetler içindeki payının ekonomik bakımdan önemli veya anlamlı olması gerekir. Maliyetler içindeki payı çok çok küçük olan bir işçilik maliyetinin mamul bazında saptanması gereksiz enerji ve zaman kaybına neden olabilir. Yaptığımız işlerde astar yüzünü geçmemeli. Yaptığımız işin maliyeti faydasından çok olmamalıdır. 5 Eylül 2018

45 Direkt işçilik ayrım kriterleri:
yani; üretimde kullanılan işcilik ; * işletmenin temel üretim konusunu oluşturan ürün yada hizmetin üretilmesinde kullanılıyorsa , * ürün yada hizmetin maliyetine doğrudan doğruya yüklenebiliyorsa direkt işciliktir. Üretimde kullanılıp direkt işcilik maliyetleri dışında kalan ve üretilen ürün ve hizmetlere doğrudan doğruya yüklenilmeyen işcilikler ise endirekt işciliklerdir. Örneğin: Makinanın başında çalışan operatörün ücreti , direkt işcilik iken , bakım atölyesinde çalışan işcinin ücreti ise endirekt işciliktir. 5 Eylül 2018

46 Genel Üretim Giderleri:
Genel Üretim Giderleri (GÜG) ne demektir ? GÜG’ler nasıl sınıflandırılır ? GÜG’ler nasıl hesaplanır ? GÜG’ler mamullere nasıl yüklenir ? GÜG’ lerin dağıtım yöntemleri nelerdir ? 5 Eylül 2018

47 Genel Üretim Giderleri
Direkt İlk Madde Malzeme ve Direk İşçilik Giderleri dışında kalan ve üretim ile ilgili olan diğer tüm maliyet giderleridir. Genel İmalat Giderleri, Üretim Genel Giderleri, Genel Maliyet Giderleri şeklinde de ifade edilir. Başlıca Genel Üretim Giderleri Memur Ücret ve Giderleri, Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler, Çeşitli Giderler, Vergi Resim Harçlar, Amortisman ve Tükenme Payları, ORTAK Seminer Merkezi

48 Genel Üretim Giderleri:
Endirekt’dirler Birbirlerinden farklıdırlar. İstikrarsızdırlar Tahmini Zordur Sahipsizdirler 5 Eylül 2018

49 GÜG – İMM ve DİG’den Farkı
Direk İşçilik ve Direk İlk madde ve malzeme giderleri mamul ile ilişkilendirilebilir. Genel Üretim Giderinin hangi mamule ilişkin olarak yapıldığının tespiti oldukça güçtür. Bu nedenle Genel Üretim Giderlerinin mamul maliyetleri üzerine dağıtım yapılması gerekmektedir. ORTAK Seminer Merkezi

50 Gider Dağıtımı Gider Yerlerine Dağıtım (1.Dağıtım) Yardımcı Üretim Yeri ve Hizmet Gider Yerlerinin Dağıtılması (2.Dağıtım) Esas Üretim Gider Yerlerinde Toplanan Giderlerin Mamul ve Hizmetlere Dağıtımı (3.Dağıtım) ORTAK Seminer Merkezi

51 Gider Dağıtımı (Faaliyetlere Göre)
Giderlerin Faaliyetlere Dağıtımı Faaliyet Maliyetlerinin Belirlenmesi Faaliyet Maliyetlerinin Üretilen Mamul ve Hizmetlere Dağıtımı ORTAK Seminer Merkezi

52 Gider Yerlerine Dağıtım (1. Dağıtım)
Torna Bl. İşçilik Gd. Bakım Gd. ... Tesfiye Bl. … Muh.Bl Ücret Gd. D.Baş Bakım Gd. ORTAK Seminer Merkezi

53 Gider Yerlerine Dağıtım (1. Dağıtım)
Torna Bl. Tesf. Bl. Muh. Bl. Torna Bl. İşçilik Gd Bakım Gd. Diğer Gd. Kira Gideri ORTAK Seminer Merkezi

54 2. Dağıtım (Yardımcı ve Hizmet Gider Yerlerinin Dağıtımı)
Bakım Bölümü Torna Bl. Muh.Bl. Satınalma Bl. Tesfiye Bl. ORTAK Seminer Merkezi

55 3. Dağıtım (Esas Gider Yerlerinin Mamul Maliyetine Yuklenmesi )
Mamul A Torna Bl. Boya.Bl. Kurutma Bl. Tesfiye Bl. ORTAK Seminer Merkezi

56 MALİYETLERİN DAĞITIMI ve MAMULLERE YÜKLENMESİ Dağıtım Yoluyla Yükleme
A B C DMM X X X DİM X X X GÜG ? ? ? Direkt Yükleme Dağıtım Yoluyla Yükleme Endirekt Malzeme Endirekt İşçilik Enerji Su Kira Sigorta Vergi GİDER MERKEZLERİ 5 Eylül 2018

57 Yani; GENEL İMALAT MALİYETLERİNİN DAĞITIMI
(GÜG’ lerin Mamullere Yüklenmesi)  Genel Üretim Giderlerinin mamullere yüklenmesi özetle 3 aşamada gerçekleşir:  I.Aşama: (I.Dağıtım olarak ifade edilir) GÜG’ lerin tüm Gider Merkezlerine Yüklenmesi II.Aşama: (II.Dağıtım olarak ifade edilir) Yardımcı Gider Merkezlerinde biriken GÜG’ lerin Esas Gider Merkezlerine yüklenmesi III.Aşama: (III.Dağıtım olarak ifade edilir) Esas Gider Merkezlerinde biriken GÜG’lerin üretime ve mamullere yüklenmesi 5 Eylül 2018

58 Genel Anahtarlar İş Maliyetleri (İş Emirleri) Tüketim Miktarları
KWS veya Ampül Adedi Yüzölçüm, Hacim Bakım Onarım Saati, Makine Sayısı, Radyotör Sayısı İşçi Sayısı, Yevmiye Adedi İş Maliyetleri (İş Emirleri) Tüketim Miktarları Yevmiye Adedi İşçi Sayısı Malzeme Tüketimi, Önceden Belirlenen Oranlar KWS Vb. ORTAK Seminer Merkezi

59 Stok Değerleme Yöntemleri
5 Eylül 2018

60 Stok Değerleme Yöntemleri:
İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemi Son Giren İlk Çıkar (LIFO) Yöntemi Hareketli Ortalama Yöntemi Bu yöntemler, farklı fiyatlardan alınan stokların (malzemelerin) değerlemesine çözüm getirmektedir. Özetle; üretime verilen ve elde kalan İLK MADDE/HAMMADDE ve MALZEME değerini belirlemeye/hesaplamaya yarar. 5 Eylül 2018

61 Stok Değerleme Yöntemleri:
Fifo Yöntemi (İlk Giren İlk Çıkar): Fifo değerleme yöntemi, üretime verilecek olan veya satılacak malların stoklara ilk önce giren mallardan olması gerektiği varsayımına dayanır. Stoktaki malların kullanılma sırası ilk alınan mallardan başlanarak sırasıyla devam eder. Yani stoklara giren malların yine giriş sırasıyla stoktan çıkarlar. FİFO; ingilizce olarak First İn First Out (İlk Giren İlk Çıkar) kelimelerinin baş harflarinden oluşur. 5 Eylül 2018

62 Stok Değerleme Yöntemleri:
Lifo Yöntemi (Son Giren İlk Çıkar): Lifo değerleme yöntemi, üretime verilecek olan veya satılacak malların stoklara son olarak giren mallardan olması gerektiği varsayımına dayanır. Stoktaki malların kullanılma sırası son olarak alınan mallardan başlanarak geriye doğru sırasyla devam eder. Yani stoklara giren malların giriş sırasının tersine göre stoktan çıkarlar. 5 Eylül 2018

63 Stok Değerleme Yöntemleri:
Ortalama Maliyet Yöntemleri: 1. Tartılı Ortalama Maliyet Yöntemleri: Bu yöntemde ortalama maliyet her yeni stok hareketinden sonra değil belli bir dönem için hesaplanır. Bu döneme ilişkin hesaplanan maliyet, çıkan ve kalan stokların birim değerlerini gösterir. Ortalama maliyet değeri, işletmeye çeşitli tarihlerde değişik fiyatlarla giren bir malın ortalama birim maliyetidir. Ortalama maliyet çeşitli yöntemlerle hesaplanabilir. 5 Eylül 2018

64 Stok Değerleme Yöntemleri:
Ortalama Maliyet Yöntemleri: 1.1. Basit ortama maliyet: Basit ortalama maliyet, yıl içinde satın alınan belli bir malın birim alış fiyatının toplanarak sipariş sayısına bölünmesiyle bulunan ortalama maliyettir. 5 Eylül 2018

65 Stok Değerleme Yöntemleri:
Ortalama Maliyet Yöntemleri: 1.2. Ağırlıklı ortalama maliyet: Bu ortalama maliyette, satın alınan malların miktarları göz önünde bulundurulur. Satın alınan mal miktarı ile birim fiyatı çarpılarak miktarlara göre ağırlık verilmiştir. Mal miktarları ile birim fiyatları çarpımı olan mal alış değerleri toplamının alınan toplam mal miktarına bölünmesiyle ağırlıklı ortalama maliyet bulunmuş olur. 5 Eylül 2018

66 AMBAR-DEPO ÜRETİM SÜRECİ
Özetlersek; Satınalma Tarihleri 1 AMBAR-DEPO 2 3 3 2 1 PİYASA Üretime Verme Üretime Verme ÜRETİM SÜRECİ 1 2 3 1 2 3 LIFO FIFO 5 Eylül 2018

67 Örnek üzerinde görelim;
Üretimde kullandığımız 250 kg’lık malzemenin maliyeti ile elimizde kalan (yani STOK) 50 kg’lık malzemenin maliyetini STOK DEĞERLEME YÖNTEMLERİ’ni kullanarak hesaplayalım ve değerlendirelim. Kullanım 5 Eylül 2018

68 5 Eylül 2018

69 5 Eylül 2018

70 DMM Dönem Sonu Stok 5 Eylül 2018

71 STOK DEĞERLEME YÖNTEMİ ALIŞ DMM DÖNEM SONU STOK
FIFO 450 TL 350 TL 100 TL LIFO 400 TL 50 TL ORTALAMA 375 TL 75 TL HAREKETLİ ORTALAMA 5 Eylül 2018

72 150 İLK MADDE VE MALZEMELER
ÖRNEK : Stoklarını “Hareketli Ortalama Fiyat Yöntemi”ne göre değerleyen işletmenin tarihindeki DMM kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. 150 İLK MADDE VE MALZEMELER 450,- 100 KASA 450,- 1 1 710 DİREKT İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ 375,- 150 İLK MADDE VE MALZEMELER 375,- 150 İLK MADDE VE MALZEMELER ( ) ,- ( ) ,- ( ) ,- ( ) ,- 450,- 375,- 5 Eylül 2018 Dönem sonu mal (mevcudu) stok : 75,- (= )

73 MALİYET SİSTEMLERİ 5 Eylül 2018

74 MALİYET SİSTEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER:
Faaliyet Konusu Teknoloji Üretim Tipi ve Politikası Yönetsel Beklentiler 5 Eylül 2018

75 MALİYET SİSTEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER:
Oluşturulacak maliyet muhasebesi sistemini etkileyen faktörlere örnek olarak, içinde bulunulan işletmenin büyüklüğü, örgüt yapısı, mamullerinin cinsi, kullanılan üretim tekniği ve yöneticilerinin gereksinim duydukları bilgilerin niteliği verilebilir. 5 Eylül 2018

76 MALİYET SİSTEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER:
Maliyet muhasebesi sistemlerini; kullanılan maliyet verilerinin fiili olup olmaması, mamul maliyetinin hesaplanmasında, maliyet unsurlarının tümünü temel alıp alınmaması ve üretim eylemlerinin niteliğine göre olmak üzere başlıca üç ana başlık altında sınıflandırabiliriz.   5 Eylül 2018

77 MALİYET SİSTEMİNİN YAPISI
SÜREÇ Üretim eylemlerinin Niteliğine Göre Sipariş Maliyetleme Safha Maliyetleme GİRDİ Fiili Rakamlar Öngörü Rakamlar Tahmini Standart ÇIKTI Maliyetlerin tümünün alınıp Alınmamasına göre Tam Maliyetler Kısmi Maliyetler Değişken Direkt Feedback (Geri besleme) 5 Eylül 2018

78 Maliyet Sistemleri 5 Eylül 2018

79 Saptanma Zamanına Göre Maliyetleme Yöntemleri (Amaca göre)
Fiili Maliyetleme Yöntemi Gerçekleşmiş tutarlara dayanır. Uygulamadaki en yaygın sistemdir. Öngörü Maliyetleme Yöntemi: Tahmini Maliyetleme Yöntemi Geçmiş dönemlerin sonuçlarına ve gelecekteki olası gelişmelere göre, istatistiki bir takım hesaplamalara bağlı olarak tahmin edilen maliyetlerdir  Standart Maliyetleme Yöntemi Standart maliyetler, bilimsel ve teknik temellere dayanılarak hesaplanan ve belirli koşullar altında gerçekleşmesi beklenen maliyetlerdir. 5 Eylül 2018

80 STANDART MALİYET

81 Standart maliyetin amaçları
Standart maliyetler kontrol amacıyla kullanılır. ÖRNEĞİN: Bir A işletmesinin belirli bir ay içinde gerçekleşen fiili maliyeti 5000 tl ise ve elde başka bilgi olmazsa bu tutarın normal mi, normalin altında mı yada aşırımı olduğunu söyleyemeyiz. Buna karşılık söz konusu ayda maliyetin 4000 tl olması gerektiği (standardı) önceden biliniyorsa gerçekleşen maliyetin aşırı olup olmadığı hemen ortaya çıkacaktır. Yani standart maliyetin asıl işlevi budur. Fiili maliyetlerde anormallik olup olmadığını anın da saptanmasına olanak sağlar. Bunu yanın da şunları da sayabiliriz: İşletmede maliyet bilinci oluşturmak Üretimin arttırılması işleminde tasarruf sağlamak Mal ve hizmetin satış fiyatını saptamak Yönetici ve çalışanların performans değerlemesini yapmak. Üretim giderlerini kontrol altında tutmaktır.

82 Standart maliyetlerin kuruluş aşamaları
Bu sistemin kuruluşu işletmenin üretim programı, tekniği, organizasyonuna ve büyüklüğüne göre değişiklikler göstermektedir. Ancak temel olarak şu şekilde sıralayabiliriz. İşletmenin üretim tekniğine göre işletmeyi gider yerlerine ayırmak. Üretilenlerin hangi üretim aşamalarından (gider yerlerinden) geçtiğinin saptanması Her gider yeri için faaliyet hacminin saptanması ve bunu en iyi ifade eden ölçünün seçilmesi. Mamul maliyetlerine yüklenecek direkt giderlerin miktar ve fiyat standartlarının saptanması. Yardımcı ve hizmet işyerlerinde biriken giderlerin ana üretici işyerine dağıtarak mamul maliyetlerine yüklenmesi. Direkt işçilik ve genel imal giderlerinin dönemsel olarak planlanması. Mamulün geçtiği üretim aşamalarından mamule düşen DİŞ ve GÜG yüklerinin saptanması. Direkt madde giderlerinin de etkileyerek üretilen mamul yada hizmetin standart maliyetinin saptanması. Üretim işleri dışında yönetim ve satış içinde masraf yükleme oranlarının saptanması.

83 ÖRNEK; Direkt madde miktar sapmaları:
ÖRNEK: Bir Y işletmesinde 50 adet “a” mamulü üretmek için 100kg “x” maddesine gereksinme duyulduğu ve “x” maddesinin standart fiyatının 10 tl olduğu saptansın. İşletme Şubat ayında üretim gereği birim fiyatı 11 tl den 150kg x maddesi satın almıştır. “a” mamulünün üretimim için 110kg “x” maddesi kullanıldığı saptanmıştır. VERİLER: Standart miktar: 100kg Standart fiyat: tl Fiili fiyat: tl Fiili kullanılan miktar: kg Satın alınan fiili miktar: 150 kg. Direkt madde miktar sapmaları: (fiili miktar- standart miktar )x standart fiyat = ( )x10 = 100 tl ……..fark olumsuzdur.

84 Direkt madde fiyat sapması
-Satın alma anında fiyat sapmasının saptanması: Bu sapmayla satın alma bölümün performansın ölçebiliriz. (satın alınan fiili mik. X fiili fiyat) – satın alınan fiili mik. X standart fiyat) = (150x11)- (150x10) = = 150 tl …fark olumsuz. - Üretime verilmesi anında fiyat saptaması: (üretime giren fiili mik. X fiili fiyat) - (üretime giren fiili mik. X standart fiyat) = (110x11) – (110x10) = = 110 tl………..fark olumsuzdur.

85 Bu örneği tablo ile çözümü de mümkündür. Üretime verilmesi anında
Gerçek (fiili) miktar gerçek (fiili) miktar standart miktar x x x gerçek (fiili) fiyat standart fiyat standart fiyat FİYAT SAPMASI MİKTAR SAPMASI 110 x x x 10 = = = 1000 FİYAT SAPMASI MİKTAR SAPMASI 110 tl….olumsuz tl … olumsuz.

86 ÖRNEK: Y işletmesi 1000 birim “a” mamulü üretmek için 20
ÖRNEK: Y işletmesi 1000 birim “a” mamulü üretmek için DİŞ harcanacağını, Standart DİŞ saatini de saat başına 22,50 tl olarak saptamıştır. Ancak üretim seviyesinde DİŞ saati harcanmış olup ve saat başına 25 tl ödenmiştir. Direkt işçilik zaman sapması : (fiili süre x standart ücret)-(standart süre x standart ücret) = ( x 22,50)-( x 22,50) = = tl …….sapma olumludur. Direkt işçilik ücret sapması: (fiili süre x fiili ücret) – (fiili süre x standart ücret) = ( x 25) – ( x 22,50) = – = ….. ücret sapması olumsuzdur.

87 TOBLO İLE ÇÖZÜMÜ Gerçek (fiili) süre gerçek (fiili) süre standart süre
x x x gerçek (fiili) ücret standart ücret standart ücret ÜCRET SAPMASI ZAMAN SAPMASI (19.500x25) x 22, x 22,50 = tl = tl = tl ÜCRET SAPMASI ZAMAN SAPMASI 48750 tl….olumsuz tl … olumludur.

88 Muhasebe Kaydı nasıl olacak,
Tekdüzen hesap planınında 7/A seçeneğinde yer alan üretim maliyetiyle (hizmet üretimi hariç) ilgili hesapları şöyle sıralayabiliriz ; Fonksiyonel üretim giderleri hesapları 710 Direkt ilk madde ve malzeme giderleri 720 Direkt işçilik giderleri 730 Genel üretim giderleri Üretim maliyetiyle ilgili fark hesapları 712 Direkt ilk madde ve malzeme fiyat farkları hesabı 713  Direkt ilk madde ve malzeme miktar farkları hesabı 722 Direkt işçilik ücret farkları hesabı 723 Direkt işçilik süre (zaman) farkları hesabı 732 Genel üretim giderleri bütçe farkları hesabı 733 Genel üretim giderleri verimlilik farkları hesabı 734 Genel üretim giderleri kapasite farkları hesabı 5 Eylül 2018

89 Saptanma Biçimine Maliyetleme Yöntemleri (Üretim Yöntemine göre)
Sipariş Maliyet Sistemi Safha Maliyet Sistemi 5 Eylül 2018

90 Saptanma Biçimine Maliyetleme Yöntemleri (Üretim Yöntemine göre)
Sipariş Maliyet Sistemi Çeşitli türde ve çoğu kez müşterilerinin özel istekleri ile verdikleri siparişler üzerine üretim yapan işletmelerde, her bir mamul ya da mamul grubunun maliyetlerinin ayrı ayrı izlendiği sisteme, sipariş maliyeti sistemi denir. Bu  sistemde önemli olan özellik ve temel amaç; her bir sipariş için üretim maliyeti unsurlarının, üretim eyleminin başlangıcından tamamlanmasına kadar geçen zaman içinde mümkün olduğu ölçüde ayrı ayrı izlenmesidir. Bu sistemde, verilen sipariş üzerine iş emirleri düzenlenerek üretime başlanır. Maliyetler her bir sipariş için açılan özel ,Sipariş Maliyeti Kartlarına işlenir. Bu sistemin kullanıldığı işletmelere örnek olarak; inşaat, basımevi, tamirhane, mobilya imalathaneleri ve mücevher üreten işletmeler verilebilir.  5 Eylül 2018

91 Sipariş Maliyetleme Sistemi:
Mamul çeşidinin çok olduğu, İmalatın kesiklilik gösterdiği, Üretimin partiler halinde yapıldığı, Maliyetlerin birbirinden ayrılabildiği; Üretim ortamlarına uygun bir yapı sergiler...

92 Sipariş Maliyetleme Sistemi:
Sipariş Maliyet Sisteminin Esasları • Herhangi bir üretim partisi veya siparişin maliyetini saptamak için, işin başladığı andan bitirildiği ana kadar, bu sipariş için harcanan direkt maddeler ve direkt işçiliğin direkt olarak, iş bittiği anda söz konusu siparişe üretim genel maliyetlerinden bir pay yüklenmesi gerekir. • Bu sistemde siparişle doğrudan ilgili olan direkt malzeme ve direkt işçilik maliyetleri o siparişe aynen yüklenir. • Genel imalat maliyetleri ise, siparişe yükleme oranında yüklenir. Bu bakımdan maliyet yerleri ayrımı ve maliyet yükleme anahtarları seçimi isabetli olmalıdır.

93 Saptanma Biçimine Maliyetleme Yöntemleri (Üretim Yöntemine göre)
 Safha Maliyet Sistemi Safha maliyeti sistemi, genellikle aynı cins mamullerin yığın üretimi ile ilgili bir maliyet sistemidir. Bu sistemde, her bir üretim safhasında oluşan toplam maliyetlerin söz konusu safhada gerçekleştirilen toplam üretim miktarına bölünmesiyle, her safhanın ortalama birim maliyeti bulunur. 5 Eylül 2018

94 Safha Maliyetleme Sistemi:
Benzer veya tek tip mamullerin üretildiği, İmalatın kesiksiz biçimde sürdürüldüğü, Üretimin aşamalar halinde yapıldığı, Maliyetlerin birbirinden ayrılamadığı; Üretim ortamlarına uygun bir yapı sergiler...

95 Sipariş ve Safha Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması
DMM DİM GÜG Tamamlanan Mamul Maliyeti Sipariş Maliyetleme Sipariş 101 SMM Sipariş 102 Safha A DMM DİM GÜG Safha Maliyetleme Safha B Tamamlanan Mamul Maliyeti Safha C SMM

96 SİPARİŞ MALİYETLEME YÖNTEMİ
Üretime Başlama Üretimi Tamamlama ZAMAN Ocak Şubat Mart Ocak Dönemi Şubat Dönemi DMM + DİM + GİM = DÖN.MAL.= ÜMM +DBMSM= SHMM – DSMSM = SMM Sipariş 01 DMM + DİM + GİM = DÖN. MAL. = ÜMM + DBMSM = SHMM – DSMSM = SMM Sipariş 02 DMM + DİM + GİM = DÖN. MAL. = ÜMM + DBMSM = SHMM – DSMSM = SMM Sipariş 03 SİPARİŞ MALİYETLEME YÖNTEMİ 5 Eylül 2018

97 SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ
ZAMAN Ocak Şubat Mart Ocak Dönemi Şubat Dönemi I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ 5 Eylül 2018

98 Safha Maliyetleme Sistemi:
Safha Maliyet Sisteminin Esasları Bu işlemde, safha açısından tamamlanmış üretim miktarı ile henüz işlemleri safha için devam eden üretim miktarının eşdeğer birim cinsinden bulunması gerekir. Bu amaçla, ay sonunda yarı mamullerin tamamlanma dereceleri belirlenir. Eşdeğer üretim miktarı= tamamlanmış üretim miktarı + (yarı mamul miktarı x tamamlanma derecesi) Bir safhada işlemleri biten yarı mamul, bir sonraki , safhaya devredilirken, hesaplanan maliyetleri de devredilir.

99 HER BİR SAFHANIN CARİ DÖNEM İÇİNDEKİ TOPLAM EŞDEĞER BİRİM SAYISI
01.Ara 31.Ara Dönem başı yarı mamul stokları Başlanıp tamamlanan Dönem sonu 5 Eylül 2018

100 Safha Maliyetinde izlenecek 5 Adım:
1. Adım:Fiziki Miktarların Belirlenmesi 2. Adım:Eşdeğer Mamul miktarının hesaplanması 3. Adım:Birim eşdeğer mamul maliyetinin hesaplanması 4. Adım: Mamul ve Yarımamul maliyetlerinin hesaplanması 5.Adım: Sağlamanın yapılması 5 Eylül 2018

101 Üretimin iki safhada yapıldığı ve FIFO yöntemine göre örnek;
Dön.baş.yarımamul stoğu 4.500 Birim Tamamlanma dereceleri 1. Safha 10% 2. Safha 60% DBYM Maliyetleri TL TL TL Aralık ayında tamamlanan 13.500 birim Aralık ayında başlanan 11.000 Dönsonu yarı mamul stoğu 2.000 30% 20% Aralık Ayı giderleri TL TL TL 5 Eylül 2018

102 Üretimin iki safhada yapıldığı ve FIFO yöntemine göre örnek;
1.ADIM FİZİKİ DURUMUN ÇIKARILMASI Dön.başı yarımamul stokları 4.500 birim Dön.içinde üretime başlanan birim Üretime giren toplam miktar birim Üretimi Tamamlanan birim Dön.sonu yarı mamul stokları 2.000 birim Üretimden çıkan toplam Miktar 5 Eylül 2018

103 2.ADIM: Eşdeğer mamul Miktarının Hesaplanması;
1. Safha 2. Safha **Dön.başı yarı mamulleri tamamlamak için eşdeğer mamul 1. Safha (4.500birim * % 90) 4.050 birim 2. Safha (4.500 birim * % 40) 1.800 birim **Dön.içinde üretime başlanılıp tamamlanan eşdeğer mamul (9.000birim * % 100) ( ) 9.000 birim **Dön.sonu yarı mamuller üzerinde yapılan eşdeğer mamul 1. Safha (2.000birim * % 30) 600 birim 2.Safha (2.000 birim * % 20) 400 birim DÖN. İÇİ TOPLAM EŞDEĞER MAMUL MİKTARI EB EB 5 Eylül 2018

104 3.ADIM: Dön. İçi Birim Eşdeğer mamul Maliyetlerinin Hesaplanması:
1. Safha EB Maliyeti = Cari Dön.toplam hammadde maliyeti / cari dönem = / EB = 47,55 TL/EB 2. Safha EB Maliyeti = Cari Dön.toplam şekillendirme maliyeti / cari dönem = / EB = 26,30 TL/ EB 5 Eylül 2018

105 4.ADIM: Mamul ve yarı mamul maliyetlerinin hesaplanması:
ARALIK AYI İÇİNDE TAMAMLANAN BR. MAMULÜN ÜRETİM MALİYETİ NEDİR?? 1. Safha 2. Safha Toplam **Dön.başı yarı mamullerin önceki dönemden devreden maliyeti 1.900 3.610 5.510 **Dön.başı yarı mamullerin tamamlanma maliyeti 1. Safha (4.050 EB * 47,55tl) 2. Safha (1.800 EB *26,30 ) 47.340 **Dön.içinde üretime başlanılıp tamamlanan mamul maliyeti 1. Safha (9.000 EB * 47,55 tl) 2. Safha (9.000 EB *26,30) **Dön.sonu yarı mamuller üzerinde yapılan eşdeğer mamul DÖN. İÇİ TOPLAM TAMAMLANAN MAMULMALİYETİ 5 Eylül 2018

106 4.ADIM: Mamul ve yarı mamul maliyetlerinin hesaplanması:
DÖNEM SONU YARI MAMUL STOKLARININ ÜRETİM MALİYETİ MİKTAR BİRİM MAİYET TOPLAM MALİYET 1. Safha 600 EB 47,55 2. Safha 400 EB 26,30 10.520 DSYM STOKLARININ ÜRETİM MALİYETİ 39.050 5 Eylül 2018

107 SAĞLAMA YAPACAK OLURSAK;
imalata giren maliyetler ile mamul ve yarı mamul stoklarına yüklenen maliyetler eşitmidir? Dön.Başı yarı mamul toplam maliyeti dönem sonu yarı mamullerin toplam maliyeti + = dönemin toplam maliyeti üretimi tamamlanan mamul maliyeti 5.510. 39.050 Yuv. farkı 5 Eylül 2018

108 Kapsamına Göre Maliyetleme Yöntemleri (Yüklenme biçimine göre)
Tam Maliyetleme Yöntemi Kısmi Maliyetleme Yöntemi Direkt Maliyetleme Yöntemi Değişken Maliyetleme Yöntemi Direkt maliyetleme sisteminde; tüm genel üretim maliyetleri dönem gideri kabul edilirken, değişken maliyetleme sisteminde ise genel üretim maliyetlerinin sadece sabit kısımları dönem gideri kabul edilerek üretilen mamulün maliyetine katılmayıp doğrudan gelir tablosuna aktarılırlar. Dolayısıyla üretilen mamullerin maliyetine katılmayan genel üretim maliyetleri, dönem sonu mamul ya da mamul stokları üzerinden gelecek dönemlere aktarılmazlar. 5 Eylül 2018

109 BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ
Sabit ve Değişken Giderler a) Sabit Giderler Gider Sabit Gider Üretim Miktarı Üretim düzeyine bağlı olarak değişmeyen giderlerdir. Üretimden bağımsız olarak yapılırlar. Üretim olsa da olmasa da, artsa da artmasa da aynı kalırlar. Faiz giderleri – Amortismanlar – Sigorta ve Vergiler, Yönetici maaşları sabit giderlerdir.

110 BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ
b)Değişken Giderler                                                                 Üretim miktarındaki değişmelere paralel olarak değişme gösteren giderlerdir. Hammadde , direkt işcilik, işletme malzemesi ve üretimde kullanılan yardımcı madde giderleri değişken giderlerdir.

111 Değişken Maliyet Sistemi
Değişken maliyet yöntemi, mamul maliyetleri olarak sadece, faaliyet hacmindeki değişmelere paralel olarak değişme gösteren üretim maliyetlerini kaydeden ve raporlayan bir yöntemdir İşletme karının en önemli belirleyicilerinden birisini, işletme faaliyetlerinin sürdürüldüğü hacim düzeyi oluşturur. Bir işletme üretim kapasitesini daha etkin bir biçimde kullandıkça, üretilen mamul birimi başına daha az bir sabit maliyet payı düşer ve birim başına da daha fazla kar elde edilir. İşletmelerde etkin karar alma işlevinin yerine getirilebilmesi için bu yöntemin iç raporlamada kullanılması gerekir

112 Değişken Maliyet Sisteminin Özellikleri
1. Giderlerin tümü üretim ve satış hacmi ile olan ilişkilerine göre değişken ve sabit kısımlara ayrılır. Bu ayrım; üretim giderlerinin yanı sıra, araştırma ve geliştirme, satış, dağıtım ve genel yönetim giderleri gibi tüm işlevsel giderlere de uygulanabilir. !!!!!! 2. Değişken Maliyet Yönteminde değişken üretim giderlerinin tümü mamullere yüklenir. Yani bu yöntemde direkt hammadde, direkt işçilik ve genel üretim giderlerinin değişken nitelikteki unsurları mamul maliyetlerine yüklenir.

113 Değişken Maliyet Sisteminin Özellikleri
3. Sabit üretim giderlerini gerçekleştikleri dönem içinde yararları söz konusu olduğu ve daha sonraki dönemlerde yararlarını yitirdikleri kabul edilir. 4. Değişken maliyet yöntemi uygulanmasında etkinlik sağlanabilmesi için kendi özelliklerin belirterek kayıt ve raporlama sisteminin oluşturması zorunludur. 5. Bu yöntemde katkı payı önemli bir konuma sahiptir. (Yani mamul satışından beklenen gelir ile o mallara ait değişken giderler arasında farkın saptanması)

114 Değişken Maliyet Sisteminin Amaçları
1. Bu maliyet yöntemi kısa ve uzun dönemli olarak kapasite kullanımının belirlenmesinde yardımcı olur. İşletme faaliyetlerinin karlı çıkması katkı payının sabit giderlerden yüksek olmasına bağlıdır. Satış veya üretim düzeyi belirlenirken bu konu göz önünde bulundurulur. 2. İşletmenin kara başlaması için ne kadar satış yapması gerektiğini veya hedeflenen kara ulaşmak için gerekli satış düzeyi gibi hesaplara yardımcı olur. Burada Hedeflenen kar eşitlik yöntemi veya katkı payı yöntemi ile hesaplanabilir. Eşitlik yöntemi: satışlar-değişken giderler – sabit giderler= Hedeflenen kardır. Katkı payı = (sabit giderler +hedeflenen kar)/ birim katkı payı

115 Değişken Maliyet Sisteminin Amaçları
İşletmenin birden fazla mamul üretmesi veya satması durumunda karı sağlayacak satış karışımının hesaplanmasına yardımcı olur. Çünkü mamullerin katkı payı farklı olacağı için işletmenin toplam karına etkileri farklı olacaktır. 4. Bir mamulün üretimine devam edip etmeme yada boş kapasitenin kullanımı konusunda karar verme gibi işletme kararları katkı payı analizine bağlıdır. Katkı payı (-) olan bir mamulün üretimine son verilebilir. 5. Fiyatlandırma çalışmalarında yardımcı olur. 6. Rekabet ortamında ihale veya eksiltmelerde en düşük fiyat düzeyinin belirlenmesine yardımcı olur.

116 Değişken Maliyet ile Tam Maliyet Yöntemlerinin Karşılaştırılması
Değişken maliyet yöntemi, işletme yöntemini; planlama, kontrol ve karar alma gereksinmelerini daha iyi karşıladığı için, bu yöntemin kullanımı son yıllarda giderek artmıştır. Çünkü değişken maliyet yôntemine gôre elde edilen karlar, satış hacmindeki değişmelere paralel bir değişme gösterir. Ayrıca, bu yönteme göre düzenlenen finansal tablolar; işletmenin genel müdürü, pazarlama ve üretim müdürleri ve çeşitli bôlüm yöneticileri tarafından daha kolay bir biçimde anlaşılır. Aynı zamanda değişken maliyet yöntemi, başarı değerlemesinde yararlı olduğu gibi, önemli maliyet-hacim-kar analizleri için gerekli bilgileri de sağlar.

117 Katkı Payı ... Katkı payının, başarı değerlemesinde ve maliyet analizinde gün geçtikçe fazla sayıda işletme tarafından kullanılması, işletme içi raporlama amaçlarıyla her ne kadar değişken maliyet yönteminin artan bir oranda kullanılmasına yol açmakla birlikte, tam maliyet yöntemi değişken maliyet , yöntemine oranla yine de daha fazla kullanılmaktadır. Katkı olarak nitelenen bu fark, modern marjinal analizlerin temelini oluşturur. İşletme, imalat programını düzenlerken, fiyatlarının saptarken ve çeşitli seçenekler arasında tercihi gerektiren kararlar alırken, hep bu katkıyı göz önünde tutmak zorundadır. Şu halde, değişken maliyet sistemi bir maliyet hesabı sistemi olmaktan çok, bir maliyet tahlili ve karar verme aracıdır.

118 ÖRNEK Örneğin… X üretim işletmesinin Kasım ayında aşağıdaki maliyetler ile adet ürün üretmiştir.İşletme % 80 kapasite ile çalışmıştır. Üretimde kullanılan ilk mad. malz. = 850,000. Direkt işçilik = 100,000. Gen. Ür. Gid. ( Sabit ) = 300,000. Gen. Ür.Gid. ( Değişken ) = ,000.

119 Üretimde kullanılan ilk mad. malz. = 850,000.
Yukarıdaki bilgilere göre TAM MALİYET SİSTEMİ’ni kullanan bir işletmede mamülün maliyeti ne kadardır? Üretimde kullanılan ilk mad. malz. = 850,000. Direkt işçilik = 100,000. Gen.Ür. Gid ( Sabit ) = 300,000. Gen. Ür.Gid. ( Değişken ) = ,000. Tam Maliyet Sistemi: Direkt İlk Madde Malz. + Direkt İşçilik + Genel Ür. Gid. (SABİT+DEĞİŞKEN)

120 - Değişken Maliyet Sistemi:
Yukarıdaki bilgilere göre DEĞİŞKEN MALİYET SİSTEMİ’ni kullanan bir işletmede mamülün maliyeti ne kadardır? Üretimde kullanılan ilk mad. malz. = 850,000. Direkt işçilik = 100,000. Gen. Ür. Gid. ( Değişken ) = ,000. 1, Not: Değişken maliyet sistemini kullanan bir işletmede SABİT GENEL ÜRETİM GİDERLERİ cari dönemin gideri olarak muhasebeleştirilir. - Değişken Maliyet Sistemi: Direkt İlk Madde Malz. + Direkt İşçilik + Genel Üretim Gideri( DEĞİŞKEN )

121 -Direkt Maliyet Sistemi : Direkt İlk Madde Malz. + Direkt İşçilik
Yukarıdaki bilgilere göre DİREKT MALİYET SİSTEMİ’ni kullanan bir işletmede mamülün maliyeti ne kadardır? Üretimde kullanılan ilk mad. malz. = 850,000. Direkt işçilik = , ,000 . -Direkt Maliyet Sistemi : Direkt İlk Madde Malz. + Direkt İşçilik

122 Üretim Maliyetleri KAPSAMINA GÖRE MALİYETLEME YÖNTEMLERİ Tam Değişken
KAPSAMINA GÖRE MALİYETLEME YÖNTEMLERİ Üretim Maliyetleri Tam Değişken Direkt Normal Direkt Malzeme Maliyeti DMM Direkt İşçilik Maliyeti DİM Genel Üretim Giderleri DEĞ.GÜG - Sabit Genel Üretim Giderleri SAB.GÜG (%) SAB.GÜG 5 Eylül 2018

123 KAPSAMINA GÖRE MALİYETLEME YÖNTEMLERİ
KAPSAMINA GÖRE MALİYETLEME YÖNTEMLERİ Üretim Maliyetleri (TL) Tam Değişken Direkt Normal DMM DİM Değişken GÜG - Sabit GÜG TOPLAM Üretim Miktarı / adet Birim Maliyet 1.350 Tl/ Ad. 1.350 Tl / Ad 1.050 Tl / Ad 950 Tl / Ad 1.290 Tl / Ad 5 Eylül 2018

124 Dağıtım Yöntemleri Basit Dağıtım Kademeli (Şelale) Dağıtım
Matematik Dağıtım Karşılıklı Dağıtım Standart Dağıtım Yöntemi (Planlı Dağıtım) ORTAK Seminer Merkezi

125 Basit Dağıtım “Esaslar”
Yardımcı Üretim Gider Yerleri ile Hizmet Gider Yerleri birbirinden hizmet almadıkları varsayımıyla birbirlerine pay vermezler. Genel Anahtarlardan, ilgili Yardımcı Üretim Gider Yerinin veya Hizmet Gider Yerinin içeriğine göre bir anahtar seçilerek dağıtım yapılır. ORTAK Seminer Merkezi

126 Yemekhane Bl. Bakım Bl. Basit Dağıtım Üretim Bl. Muhasebe Bl.
ORTAK Seminer Merkezi

127 Kademeli Dağıtım “Esaslar”
Dağıtıma tabi Gider Yerleri arasındaki yarar ve hizmet alışverişleri belli bir sıra içinde tek yönlü olarak dikkate alınır. Dağıtıma tabi Gider Yerlerinin sırasının belirlenmesinde hizmet kıstası veya gider esasından hareket edilir. Genel Anahtarlardan ilgili Yardımcı Üretim Gider Yerinin veya Hizmet Gider Yerinin içeriğine göre bir anahtar seçilerek dağıtım yapılır. ORTAK Seminer Merkezi

128 Kademeli (Şelale) Dağıtım
Yemekhane Bl. Bakım Bl. Üretim Bl. Muhasebe Bl Muhasebe Bl. ORTAK Seminer Merkezi

129 Matematik Dağıtım “Esaslar”
Dağıtıma tabi Gider Yerleri karşılıklı olarak birbirlerine pay verirler. Bu şekilde dağıtım esnasında matematiksel denklemler kullanılır. Genel Anahtarlardan ilgili Yardımcı Üretim Gider Yerinin veya Hizmet Gider Yerinin içeriğine göre bir anahtar seçilerek dağıtım yapılır. ORTAK Seminer Merkezi

130 Yemekhane Bl. Matematik Dağıtım Bakım Bl. Üretim Bl. Muhasebe Bl
ORTAK Seminer Merkezi

131 Karşılıklı Dağıtım “Esaslar”
Yardımcı Üretim ve Hizmet yerlerinin sayısının fazla olduğu matematiksel denklemin yetersiz kaldığı durumlarda karşılıklı olarak dağıtım yapıldığı sistemdir. Karşılıklı Dağıtım Yapabilmek için tüm dağıtım anahtarları yüzdesel oranlara dönüştürülür. ORTAK Seminer Merkezi

132 Yemekhane Bl. Karşılıklı Dağıtım % % % % % % Bakım Bl. Üretim Bl.
Muhasebe Bl % % % % % % ORTAK Seminer Merkezi

133 Standart Dağıtım “Esaslar”
Dağıtıma tabi yardımcı üretim ve hizmet gider yeri giderlerinin tahmin yoluyla veya bütçeler aracılığı ile belirlenerek saptanan oranlarına göre ilgili gider yerlerine dağıtılması esastır. Fiili giderler ortaya çıktığında dağıtılmayan gider var ise önceden belirlenen oranlar dahilinde yeniden yükleme veya geri çekme yapılır. ORTAK Seminer Merkezi

134 I.Dağıtım: GÜG’ lerin tüm Gider Merkezlerine Yüklenmesi
Yemekhane : TL / ( ) işçi * 6 işçi = TL Tamirhane : TL / ( ) işçi * 4 işçi = TL Kesim : TL / ( ) işçi * 35 işçi = TL Montaj : TL / ( ) işçi * 45 işçi = TL 900 TL 5 Eylül 2018

135 II.Dağıtım: YGM’lerinde biriken GÜG’ lerin EGM’lerine yüklenmesi
GÜG DAĞITIM YÖNTEMLERİ a) Direkt Dağıtım Yöntemi b) Kademeli Dağıtım Yöntemi 5 Eylül 2018

136 II.Dağıtım: Direkt Dağıtım Yöntemi
Yemekhane (DA: İşçi Sayısı) Kesim : 160.TL / ( ) işçi * 35 işçi = TL Montaj : 160.TL / ( ) işçi * 45 işçi = TL 160. TL Tamirhane (DA: Bakım Saati - BAS) Kesim : 90. TL / ( ) bas * 32 işçi = TL Montaj : 90. TL / ( ) bas * 48 işçi = TL 90. TL 5 Eylül 2018

137 II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
KURALLARI: YGM’ler bir kere dağıtılır. Dağıtılan oyundan çıkar. Bir daha ona geri dönülemez. Dağıtılan YGM’ye GİM’lerden pay verilmez. Yani bir YGM kendi GİM’inden pay alamaz. Dağıtıma nereden (hangisinden) başlanacağını belirleyen iki kriter vardır: I.Kriter : Gider Merkezi Sayısı II. Kriter : GİM Tutarı (ve öncelik sırasıda önemlidir.) 5 Eylül 2018

138 II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
5 Eylül 2018

139 II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
Kendisine pay vermiyordu!!!  Yemekhane (DA: İşçi Sayısı) Yemekhane : TL / ( ) işçi * 6 işçi = TL Tamirhane : TL / ( ) işçi * 4 işçi = TL Kesim : TL / ( ) işçi * 35 işçi = TL Montaj : TL / ( ) işçi * 45 işçi = TL TL Oyundan çıktı!!! Kendisine pay vermiyordu!!! Tamirhane (DA: Bakım Saati - BAS) Yemekhane : TL / ( ) bas * 8 işçi = TL Tamirhane : TL / ( ) bas * 2 işçi = TL Kesim : TL / ( ) bas * 32 işçi = 39,04 TL Montaj : TL / ( ) bas * 48 işçi = TL 97.62 TL 5 Eylül 2018

140 II.Dağıtım: Kademeli Dağıtım Yöntemi
Yemekhane (DA: İşçi Sayısı) Tamirhane : 160. TL / ( ) işçi * 4 işçi = TL Kesim : 160. TL / ( ) işçi * 35 işçi = TL Montaj : 160. TL / ( ) işçi * 45 işçi = TL TL Tamirhane (DA: Bakım Saati - BAS) Kesim : TL / ( ) bas * 32 işçi = TL Montaj : TL / ( ) bas * 48 işçi = TL 97.62 TL 5 Eylül 2018

141 III.Dağıtım: Esas Gider Merkezlerinde biriken GÜG’lerin üretime/mamullere yüklenmesi
DİREKT DAĞITIM YÖNTEMİNE GÖRE EGM GİM Toplamı Faaliyet Ölçüsü Faaliyet Hacmi Yükle me Oranı Kesim EGM 706.TL/Ay Makine Saatleri (MAS) 1.000 MAS/Ay = 0,706.TL/MAS Montaj EGM 944. TL/Ay Direkt İşçilik Saatleri (DİS) 5.000 DİS/Ay 944.TL/Ay 0,188.TL/DİS KADEMELİ D AĞITIM YÖNTEMİNE GÖRE Yükleme Oranı 705,71 TL/Ay TL/Ay 0,705.71TL/MAS 944.28TL/Ay Saatleri (Dİ S) 0, TL/DİS 5 Eylül 2018

142 5 Eylül 2018

143 GÜG / Faaliyet Hacmi (Kapasite) = Y.O.
Yükleme Oranı: GÜG / Faaliyet Hacmi (Kapasite) = Y.O. Malzeme için fiyat ne ifade ediyorsa; İşçilik için ücret ne ifade ediyorsa; GÜG için de Yükleme Oranı onu ifade eder: Bir mamule yüklenecek bir birim GÜG’ ü ifade eder... 5 Eylül 2018

144 III.Dağıtım: EGM’lerinde biriken GÜG’lerin üretime/mamullere yüklenmesi
5 Eylül 2018

145 Kesim EGM’ den mamullere dağıtılan (yüklenen) GİM:
Y.O. Kesim GİM A 200 MAS/Ay X 706.TL/MAS = 141.20TL/Ay B 150 MAS/A y 105.90TL/Ay C 350 MAS/Ay 706. TL/MAS 247.10TL/Ay D 300 MAS/Ay 211.80TL/Ay TOPLAM 1.000 MAS/Ay TL/Ay Montaj EGM’ den mamullere dağıtılan (yüklenen) GİM: Ma muller Montaj EGM Y.O. Montaj GİM A 1.200 DİS/Ay X 188.TL/DİS = 225.60TL/Ay B 2.500 DİS/Ay 188. TL/DİS TL/Ay C 500 DİS/Ay 94.00TL/Ay D 800 DİS/Ay TL/Ay TOPLAM 5.000 DİS/Ay 944.00TL/Ay 5 Eylül 2018

146 Her iki EGM’ den mamullere dağıtılan (yüklenen) GİM:
Kesim GİM Montaj GİM Mamullerin GİM A TL/Ay TL/Ay TL/Ay B TL/Ay TL/Ay TL /Ay C TL/Ay 94.40 TL/Ay TL/Ay D TL/Ay TL/Ay TL/Ay TOPLAM TL/Ay TL/Ay TL/Ay 5 Eylül 2018

147 Başa Baş Noktası 5 Eylül 2018

148 BAŞABAŞ NOKTASI Başa baş noktası analizi işletmelere, hangi üretim miktarında, ne kadar gider ile ne kadar gelir elde edeceklerini ve bu gelirin ne kadarının kar olduğunu gösteren bir analiz olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla işletme kararlarının alınmasında yol gösterici bir unsur olarak göz önünde bulundurulması ve önemsenmesi gerekir. Başka bir ifade ile işletmenin toplam gelirlerinin , toplam giderlere eşit olduğu faaliyet hacmidir.

149 Başa baş noktası analizinin yararları:
Kar hedeflerine ulaşmada gerekli iş hacminin belirlenmesi Çeşitli üretim düzeylerinde birim maliyetlerin ve en az satış fiyatının belirlenmesi En karlı mamul türlerinin seçilmesi üretimin bu yönde yapılması Yeni yatırımlar için asgari üretim kapasitesinin saptanması İzlenecek üretim yatırım ve fiyat politikalarının belirlenmesi Faaliyetlerin, yöneticilerin kontrolü, hedefleri ulaşılıp ulaşılmadığının kontrolü

150 BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ
Sabit ve Değişken Giderler a) Sabit Giderler Gider Sabit Gider Üretim Miktarı Üretim düzeyine bağlı olarak değişmeyen giderlerdir. Üretimden bağımsız olarak yapılırlar. Üretim olsa da olmasa da, artsa da artmasa da aynı kalırlar. Faiz giderleri – Amortismanlar – Sigorta ve Vergiler, Yönetici maaşları sabit giderlerdir.

151 BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ
b)Değişken Giderler                                                                 Üretim miktarındaki değişmelere paralel olarak değişme gösteren giderlerdir. Hammadde , direkt işcilik, işletme malzemesi ve üretimde kullanılan yardımcı madde giderleri değişken giderlerdir.

152 BAŞABAŞ NOKTASI GRAFİĞİ

153 BBN ANALİZİNİN UNSURLARI
SABİT GİDERLER BBN (BİRİM) = BİRİM SATIŞ FİYATI – BİRİM DEĞİŞKEN GİDER - BBN (TUTAR) = BİRİM DEĞİŞKEN GİDER 1 - BİRİM SATIŞ FİYATI VEYA

154 B AŞABAŞ NOKTASI ANALİZİNİN UNSURLARI
KATKI PAYI = BİRİM SATIŞ FİYATI- BİRİM DEĞİŞKEN GİDER BBN (BİRİM) = SABİT GİDERLER / KATKI PAYI KATKI PAYI ORANI = BİRİM KATKI PAYI / BİRİM SATIŞ FİYATI BBN (TUTAR) = SABİT GİDERLER / KATKI PAYI ORANI

155 BAŞABAŞ NOKTASI ;ÖRNEK
Birim satış Fiyatı:                    5 000 TL./b Birim değişken Maliyet:          3 600 TL./b Toplam Sabit Maliyet:       TL. Üretim Miktarı:                         1 000 Adet  olduğunu varsayalım. Bu durumda:  Katkı Payı:        = TL./b Katkı Oranı:    5 000 – / 5 000  = 0,28 Başabaş Noktası (Miktar)         : / = 900 Adet Başabaş Noktası (Satış Tutarı): / 0,28 = TL.    olarak hesaplanacaktır.                    5 Eylül 2018

156 B AŞABAŞ NOKTASI ÖRNEK Örnek:
adet ürün üretmeyi planlayan A firması gerçekleştireceği üretim için toplam olarak  TL sabit, TL ise değişken maliyete katlanması gerektiğini tespit etmiş ve üreteceği her bir ürün için 8 TL satış fiyatı belirlemiştir. Bu durumda firmanın satış ve miktar bazında başa baş noktaları aşağıdaki gibi gerçekleşecektir. 70.000 BBN Miktar = br (8-3) BBN Tutar = Tl 1- (3 / 8)

157 BAŞABAŞ NOKTASI ÖRNEK-2
Matematiksel Yöntem a) Başabaş Noktasının Miktar Olarak Hesaplanması Q    =  Başabaş noktasındaki üretim miktarı F     =  Toplam Sabit Giderler P     =  Birim Satış Fiyatı V     =  Birim Değişken Gider Örnek: İşletmenin toplam sabit giderleri TL dir. Birim değişken gideri 50 TL ve Birim satış fiyatı ise 150 TL ise, başabaş noktasındaki üretim miktarı kaç adettir? Bu bilgilere göre; Katkı Payı = 150 TL – 50 Tl = 100 TL / birim Başabaş Noktası (Miktar) = TL / 100 Tl = Adet Adet üretim yaparsa bu işletme ne kar ne de zarar etmiş olacaktır. Bu tamamen bizim günlük hayatta karşılaştığımız finansal problemlerin niteliğine ve vadelerine bağlıdır.

158 Fire Kavramı Normal Fireler
Bir malın fiziksel veya kimyasal özellikleri gereği buharlaşma, kuruma, çekme, sızma ya da dökülme gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkan miktar azalmasına normal fire adı verilir. Ayrıca üretim işletmelerinde normal fire, bir mamulün içerdiği net hammadde miktarı ile üretim safhasında harcanan brüt hammadde miktarı arasındaki fark olarak da tanımlanabilir. Üretim firesi ! 5 Eylül 2018

159 Fire Kavramı …normal fireler
Normal fire olarak ortaya çıkan bu değer düşüklüklerinin takdir komisyonlarına takdir edilmesine gerek yoktur. Fire oranları belli bir marj arasında belirlenir. Örneğin % 1-3 arası gibi. Bu nedenle bir mala ait firenin başlangıçta miktarı kesin olarak tespit edilemez. 5 Eylül 2018

160 ÜCRET HESAPLAMA

161 ÜCRET HESAPLAMA 2017 yılı için sigortalı çalışanlar için asgari ücretin aylık brüt tutarı;  tarihleri arasında (ASGARİ ÜCRET): ASGARİ ÜCRET BRÜT:  1.777,50 TL ASGARİ ÜCRET NET:     1.404,06 TL

162 ÜCRET HESAPLAMA İşçiden yapılacak kesintiler:
1. SSK primi işçi payı = Brüt ücret X %14 2. İşsizlik sigortası işçi payı = Brüt ücret X %1 3. Gelir vergisi matrahı = Brüt ücret - (SSK işçi payı + işsizlik sig. işçi payı) 4. Gelir vergisi = Gelir vergisi matrahı X %15 den başlar !!! 5. Damga vergisi = Brüt ücret X %07,59 * 6. Kesintiler toplamı = İşçi payı + işsizlik sigortası işçi payı + Gel.Ver. + D.V 7. Net ücret = Brüt ücret – Kesintiler toplamı (*) Çalışanların ücret, maaş, ikramiye gibi gelirlerinden son üç yıldır binde 6,6 oranında kesilen damga vergisi, 1/1/2013 tarihli ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 56 Seri No’lu Damga Vergisi Genel Tebliği ile binde 7,59 olarak yeniden belirlendi. İşverenden yapılacak kesintiler: 1. SSK Primi işveren payı = Brüt ücret x %[19 + ( tehlike sınıfı / 2 )] 2. İşsizlik sigortası işveren payı= Brüt ücret X %2

163 ASGARİ ÜCRET VE YASAL KESİNTİLER
ÜCRET HESAPLAMA ASGARİ ÜCRET VE YASAL KESİNTİLER ( Dönemi) Brüt Ücret 1.777,50 TL Sigorta Primi İşçi Payı 248,85 TL İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı 17,78 TL Gelir Vergisi Matrahı 1.510,88 TL Gelir Vergisi 226,63 TL Damga Vergisi 13,49 TL Kesintiler Toplamı 506,75 TL Asgari Geçim İndirimi 133,31 TL (Bekar ve Çocuksuz) NET ELE GEÇEN (Asgari Ücret + AGİ) 1.404,06 TL

164 İŞVERENE MALİYETİ Asgari Ücret 1.777,50 TL 275,51 TL 35,55 TL
SGK PRİMİ % 15,5 (İşveren Payı) 275,51 TL İŞVEREN İŞSİZLİK SİGORTA FONU 35,55 TL İŞVERENE TOPLAM MALİYETİ (*) 2.088,56 TL

165 ÜCRET HESAPLAMA / Muhasebe Kaydı
Mad. No AÇIKLAMA BORÇ ALACAK 1 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı Brüt ücretler: 1.777,50 SSK işveren payı: 275,51 İşsizlik sigortası işveren payı: 35,55 335 Personele Borçlar Hesabı 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs Gelir vergisi: 226,63 Damga vergisi: 13, Öd. Sosyal Güvenlik Kesintileri Hs SSK işçi payı: 248,85 SSK İşveren payı:275,51 İşsizlik sigortası işçi payı: 17,78 İşsizlik sigortası işveren payı: 35,55 Ocakayı ücret tahakkuku / 2.088,56 1.270, , ,04

166 FAALİYET GİDERLERİ 5 Eylül 2018

167 FAALİYET GİDERLERİ; 630 Araştırma Ve Geliştirme Giderleri(-)  631 Pazarlama Satış Ve Dağıtım Giderleri(-)  632 Genel Yönetim Giderleri(-)  5 Eylül 2018

168   Faaliyet Giderleri: İşletmenin esas faaliyeti ile ilgili bulunan ve üretim maliyetlerine yüklenmeyen araştırma ve geliştirme giderleri; pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderlerinden oluşan hesap grubudur. 7. grupta izlenen esas faaliyet dönem giderleri, yansıtma hesapları alacağı ile dönem sonlarında bu grupta yer alan hesaplara devredilir. Faaliyet giderleri hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır: 5 Eylül 2018

169 630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı: Üretim maliyetinin düşürülmesi, satışların artırılması ve yeni üretim biçim ve teknolojilerin işletmede uygulanması amacıyla yapılan giderlerden aktifleştirilmeyen araştırma ve geliştirme giderleri ile aktifleştirilmiş olanlardan bu döneme isabet eden itfa payları bu hesapta izlenir. 5 Eylül 2018

170 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı: Mal ve hizmetlerin pazarlama, satış ve dağıtım faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan endirekt malzeme, endirekt işçilik, personel giderleri, dışardan sağlanan fayda ve hizmetler, çeşitli giderler, vergi resim ve harçlar, amortismanlar ve tükenme paylarından oluşan tutarların izlendiği hesaptır. 5 Eylül 2018

171 632 Genel Yönetim Giderleri Hesabı: İşletmenin genel yönetim fonksiyonu ile ilgili olarak yapılan ve üretimle ya da satılan mal maliyeti ile doğrudan ilişkisi kurulamayan endirekt malzeme, endirekt işçilik, personel giderleri, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler, çeşitli giderler, vergi resim ve harçlar, amortisman giderlerinden oluşan tutarlar bu hesapta izlenir. 5 Eylül 2018

172 3 1 4 2 5 1+2 = 3+4+5 BİLANÇO Varlıklar Kaynaklar Kasa Banka Alacaklar
Arsalar Makinalar Demirbaşlar Haklar 1 Borçlar (Kısa Vadeli) Borçlar ( Uzun Vadeli) Sermaye Kar 4 2 5 1+2 = 3+4+5 ORTAK Seminer Merkezi

173 6 Gelir Tablosu Hesapları
Brüt Satışlar İndirimler Satılan Mal Maliyeti Faaliyet Giderleri Diğer Faaliyetlerden Gelirler ve Karlar Diğer Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar Finansman Giderleri Olağanüstü Gelirler ve Karlar Olağanüstü Giderler ve Zararlar Vergi Net Satışlar Brüt Satış Karı Esas Faaliyet Karı Faaliyet Karı Dönem Karı ( Zararı) x 6 Gelir Tablosu Hesapları Net Dönem Karı ( Zararı) ORTAK Seminer Merkezi

174 720 710 151 152 620 730 Tükenmemiş maliyetler ( Varlıklar )
Tükenmiş maliyetler (Giderler) Maliyet Öğelerinin Üretimde Kullanılması Mamullerin Satılması (MALİYET TÜKENME NOKTASI) Direkt İşçilik 720 SATILAN MALIN MALİYETİ Direkt Malzeme Yarı Mamul MAMUL 710 151 152 620 Üretimin Tamamlanması Genel Üretim G Maliyetlerin Gidere Dönüşmesi 730 Maliyet Dönüşümleri ORTAK Seminer Merkezi

175 1. Aşama “Giderler İlgili Gider Yerine Kaydedilir.”
Gider Yerleri 710 Direkt İlk Madde Malzeme Giderleri 720 Direk İşçilik Giderleri 730 Genel Üretim Giderleri 740 Hizmet Üretim Maliyeti 750 Araştırma Geliştirme Giderleri 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 770 Genel Yönetim Giderleri 780 Finansman Giderleri ORTAK Seminer Merkezi

176 2. Aşama “Yansıtma Hesapları Kullanılarak İlgili Hesaplarına Kayıt Edilir.”
711 Direkt İlk Madde Malzeme Giderleri Yansıtma Hesabı 721 Direk İşçilik Giderleri Yansıtma Hesabı 731 Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hesabı 741 Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hesabı 751 Araştırma Geliştirme Giderleri Yansıtma Hesabı 761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı 771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı 781 Finansman Giderleri Yansıtma Hesabı 151 630 631 632 660,661 ORTAK Seminer Merkezi

177 Maliyet Muhasebesi “Uygulama Örneği”
ORTAK Seminer Merkezi

178 KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ Eğitmen / İÇ-Bağımsız Denetçi / SMMM
Yüksel BİLEK Eğitmen / İÇ-Bağımsız Denetçi / SMMM (541) (505)