TAKVİM HESAPLAMALARI 1) Miladi Yılı Hicri Yıla Çevirmesi: Formül: MY-622=x x/33=y x+y=HY 2) Hicri Yılı Miladi Yıla Çevirme: Formül: Hy/33=x Hy-x=y Y+622=MY Rumi Yılı Miladi Yıla Çevirme: Formül: RY+584=MY

1990-öss Aşağıdakilerden hangisinin oluş zamanı diğerlerine göre daha belirgindir? A)Türkiye, Şubat ayinin 28'inde NATO'ya girmiştir B) Atatürk, XIX. ve XX. yüzyıllarda yasamıştır. C)Kars Antlaşması, Ekim ayı’nın birinci yarısında imzalanmıştır. D)Yazı, günümüzden yaklaşık beş bin yıl önce bulunmuştur. E)Türkiye, 1932 yılında Milletler Cemiyeti'ne üye olmuştur.

TARİHİN BAŞLANGICI VE DEVİRLERİ Yazının bulunmasından önceki devirlere Tarih Önceki (Prehistorik) Devirler denir. Bu devirde yazılı belge olmadığından insanların bıraktığı kalıntılar incelenir. Tarih öncesi devirler, insanların kullanmış oldukları araç-gereçlere göre ayrılmıştır.

1984-ÖSS Tarih öncesinin devirlere ayrılmasında aşağıdaki gelişmelerden hangisi daha çok etkili olmuştur? A) Bazı hayvanları evcilleştirme B) Giyim kuşamda değişme C) Tarımla uğraşma D) Toplumsal dayanışma E) Araç ve gereç yapma

TARİH ÖNCESİ DEVİRLER

1985-ÖSS "Eski bir yerleşme yerinde yapılan araştırmada toprağın en alt katından en üst katına doğru sırasıyla yontma tas, cilalı tas, bakır,tunç ve demirden yapılmış araçlara rastlanmıştır." Sadece bu bilgiler dikkate alındığında, bu yerleşme yerinde yasayanlar için aşağıdakilerden hangisinin doğru olup olmadığı belli değildir? A) Demiri islemesini en son öğrendikleri B) Uygarlaşmalarının tarihsel gelişmeye uygun olduğu C) Topraktan eşya yapmakta ilerlemiş oldukları D) ilk araçlarını taslardan yaptıkları E) isledikleri ilk metalin bakir olduğu

ÖSS-1981 1. Eski bir yerleşme yerinde yapılan kazıda elde edilen bulgular, burada yasayanların tas devrinden sonra, bakir,tunç ve demir devirlerine ayni zamanda girmiş olduklarını göstermektedir. Bu yerleşme yerinde yasayanlar için aşağıdakilerden hangisinin doğru olması en güçlü olasılıktır? A) Madenleri işlemek için ateşten yararlanmayı geç öğrenmişlerdir. B) Yerleşme yeri, bakir, kalay ve demir madenleri bakımından zengindir. C) Bakir ve tunç eşyalara çok geç gereksinim duymuşlardır. D) Tas devri uygarlığını yasayanlar demir devrini yasayanlardan etkilenmişlerdir. E) Yerleşme yerinde köklü iklim değişmeleri olmuştur.

1) TAŞ DEVRİ a)Kaba Taş (Eskitaş/Paleolitik) Devri: İnsanlar araç-gereç yapamamışlar, tabiattaki sivri kemik ve taşlarla silahlar yapmışlar. İnsan-doğa ilişkisinde doğa baskındır. Henüz alet yapımı olmadığından üretim yoktur. Avcılık ve toplayıcılıkla geçimlerini sağlamışlardır. İnsanlar mağara ve sığınaklarda barınmışlardır. Ülkemizde bu döneme ait bulgular Güneydoğuda Fırat Vadisi boyunca Gaziantep ve Adıyaman çevresi ile İstanbul civarında bulunmuştur. Ayrıca Ülkemizin en eski yerleşim birimi İstanbula 20 km. uzaklıktaki Yarımburgaz Mağarasıdır.

bYontma Taş(Ortataş/Mezolitik) Devri: İnsanlar taştan ve kemikten kendilerini savunmak için silahlar yapmıştır. Mağara duvarlarına hayvan resimleri yapılmıştır. Bu resimleri büyük bir ustalıkla çizim ve kazıma yöntemiyle yapmışlardır. İlk kez resim sanatı Yontmataş Devri’ nde başlamıştır.Ayrıca bu resimler dünyanın ilk sanat eserleridir Avcılık ve toplayıcılıkla geçinmişlerdir. Mağaralarda barınmışlardır. Devrin sonuna doğru insanlar ateş yakmayı öğrenmişlerdir. Yontmataş Devri’ ne ait kalıntılar;Adıyaman - Palanlı mağarası Antalya-Beldibi ve,Karain mağaraları bulunmaktadır.

c) Cilalı Taş(Neolitik -Yenitaş) Devri: Sert ve düzgün taş aletle yapılmıştır. Topraktan veya kilden yapılan kaplar ateşete pişirilerek kap-kaçak yapılmıştır. İlk kez seramik sanatı Cilalı Taş Devri’ nde başlamıştır. İnsanlar akarsu kenarlarında toplu halde bir arada oturmaya başladı. Köyler oluştu. İlk kez yerleşik hayata geçildi. İlk kez tarım faaliyetleri başladı. İlk kez hayvanlar evcilleştirildi(kedi,köpek,koyun,keçi,sığır ve domuz). İlk kez ticari faaliyetler başladı. İlk kez bitki liflerinden elbiseler yapıldı(dokumacılık böylece başladı). İlk kez mezar olarak kullanılan menhi, dolmen ve tümülüsler dikildi. İnsanlar taş ve kerpiçten evler yapmaya başladılar. Taş devrinin en kısa dönemi Cilalıtaş Devri’ dir. Cilalıtaş Devri’ ne ait kalıntılar; Diyarbakır-Çayönü (Türkiye’ de ilk üretim merkezi) Konya’ da-Çatalhöyük’te bulunmuştur.

(1991 -ÖSS) Cilalı Tas Devri'nde yiyecek olarak kullanılmak üzere çeşitli bitkiler yetiştirilmeye başlanmış, su kıyılarında birbirine bitişik bahçeli evler yapılmış, taslardan yapılan alet ve silahlar daha kesici hale getirilmiş, bitki liflerinden giysiler, yiyecekleri saklamak için topraktan çanak çömlek yapılmıştır. Bu açıklamada, Cilalı Tas Devri'nde aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmiş olduğunu gösteren bir kanıt yoktur? A) Yerleşik hayata geçilmezi B) Topraktan eşya yapılması C) Kullanılan silahların geliştirilmesi D) Tarım üretimine geçilmezi E) Yazının bulunması

2) MADEN DEVRİ(M.Ö:5000-3500 a) Bakır (Kalkolitik) Devri: İlk bulunan madenler bakır, altın ve gümüştür. Madenlerin kullanılmasında ateşin öğrenilmesi etkili olmuştur. İşlemsi ve tabiatta bol miktarda bulunması nedeniyle en çok bakırdan eşya yapılmıştır. Bakırdan ev eşyası ve silah, altından ise süs eşyası yapılmıştır. Maden devrinin en uzun devridir. Bakır Devri’ ne ait kalıntılar;

ÖSS-1999;İpt. Konya yöresinde bakır ve kurşun Madenleri bulunmadığı halde, bu yöredeki Çatalhöyük’te bu Madenlerden yapılmış boncuk ve yüzük gibi takılar bulunmuştur. Bu bilgiler Çatalhöyük'te yasamış olan kültür ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi için kanıt olabilir? A) insanları bir arada yasamaya zorlayan bir otorite vardır. B) Maden bu kültürde öteki kültürlerden daha önce kullanılmıştır, C) Verimli bir yörede bulunulmasına karşın tarıma önem verilmemiştir. D) Başka toplumlarla ticaret yapılmıştır. E) Süsleme, bu kültürde çok önemli bir ihtiyaçtır.

(1996 –ÖSS) Kalkolitik çağda, Anadolu'da avcılık önemini kaybetmiş, tarım öncelik kazanmıştır. Bu bilgiye dayanarak kalkolitik çağ ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir? A) Verimli topraklara göç edilmiştir. B) Yerleşik hayata geçilmemiştir. C) insanların yaşantısı değişmiştir. D) Hayvancılık yapılmamıştır. E) Tüketim üretimden çok olmuştur.

b) Tunç Devri: Bakır ve kalayın karıştırılması ile daha sert olan tunç elde edilmiştir. İlk kez şehir devletleri ortaya çıkmıştır. (Sümer, Babil, Asur, Mısır, Hitit,…..). Anadolu’ da ticaret gelişmiştir. Anadolu’ ya ilk kez çivi getirenler Asurlu tüccarlar olmuştur. Anadolu’ da ilk kez siyasi birliği Hititler kurmuşlardır. Türkiye’ de tarih çağları başlamıştır. Devrin sonlarında demir bulunmuştur.

c) Demir Devri: Demir Anadolu’ da ilk kez M.Ö. XIII. Yüzyılda Hitit saraylarında kullanılmıştır. Demirin bulunması ve yüksek ateşte işlenmesi ile sanayi gelişmiştir. Silah ve eşyalar demirden imal edilmeye başlanmıştır. Ticari faaliyetler artmış ve toplumlararası ilişkiler artmıştır. Devrin sonunda Sümerler tarafından yazı bulunmuş ve tarih çağları başlamıştır.

Tarih Öncesi Devirlerin Özellikleri Tarih öncesi devirlerin başlama ve bitiş zamanları bölgelere göre farklılık gösterir. Tarih öncesi devirler bütün toplumlar tarafından sırasıyla yaşanmamıştır. Tarih öncesi devriler insanların kullanmış oldukları araç-gereçlere göre ayrılmıştır. Tarih öncesi devirler çok uzun sürmesine karşılık çok az devreye ayrılmıştır ve gelişmeler çok azdır. Tarih öncesi Devirlerin araştırılmasında tarihe en fazla yardımcı olan bilim arkeolojidir. Tarih Öncesi Devirler yazının bulunmasıyla sona ermiştir.

TARİH ÇAĞLARI Sümerler’ in yazıyı bulmasından günümüze kadar geçen süreye Tarih Çağları denir. Tarih çağlarının belirlenmesinde siyasi, dini, toplumsal ve ekonomik olaylar etkili olmuştur. Tarih çağlarını ayırmadaki neden, tarih öğreniminin kolaylaştırılmasıdır. M.Ö. tarihleri Miladi Takvim’ in başlangıcından günümüze doğru geldikçe artar.

TARİH ÇAĞLARI

a) Eskiçağ (İlkçağ/Antikite) (M.Ö.3000-M.S.375) Yazının icadı ile başlar ve Kavimler Göçü ile sona erer. Yazı büyük coğrafyalara yayılmıştır. Para, takvim ve alfabe ilk kez Eskiçağ’ da bulunmuştur. Şehir devletleri çoğunluktadır daha sonra ilk büyük imparatorluklar kurulmuştur. Dönemin en büyük imparatorluğu Roma İmparatorluğu’dur. Musevilik ve Hristiyanlık’ ın yanında çok tanrılı dinler de yaygındır. Roma, dönemin sonunda Hristiyanlık’ ı resmi din ilan etmiş ve bu dinin yayıcısı olmuştur. Halk sınıflara ayrılmıştır. Tarih çağları içinde en uzun çağ İlkçağ’ dır.