Dünya Ticaret Örgütü ve Uluslararası Ticaret

Kısaca Dünya Ticaret Örgütü DTÖ çok taraflı ticaret sisteminin yasal ve kurumsal organıdır.

Tarihçesi 1944 Bretton Woods Konferansı Uluslarası Ticaret Örgütü Amerikan Senatosu’nun Vetosu Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) Uruguay Görüşmeleri ve Dünya Ticaret Örgütünün Kurulması

En Çok Kayırılan Ülke (Most Favored Nation) Bir ülkeye yapılan tarife indirimleri ayırım yapmadan bütün ülkelere yansıtılmalıdır

Örgüt Yapısı

Bakanlar Konferansı En üst karar mercii 2 yılda bir toplanır

Genel Konsey Cenova’daki en üst karar merkezi Üye hükümetlerin temsilcilerini barındırır. Genel Konsey Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Organı ve Anlaşmazlıkların Halli Organı olarak toplanır.

Ticaret Konseyleri Mal ticaret konseyi Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Konseyi (TRIPS) Hizmetler Ticareti Konseyi 6 ayrı alt kurul

Karar Alış Biçimi Fikir birliğine dayalı Avantajları En çok kabul görecek karara ulaşılması Dezavantajları Daha çok zaman ve müzakere süreci Dilin belirsizliği ve yorum güçlüğü Green Room ve Mini-Ministerials müzakereleri

DTÖ ve Uluslararası Ticaret Amacı: Uluslararası ticaretin önündeki engelleri azaltmak – Ülkeler arası görüşme zemini oluşturmak

DTÖ’nün Hedefleri Ayrıcalıksız Uluslararası Ticaret Daha Özgür bir Ticaret Ortamı Tahmin Edilebilir bir Uluslarası Ticaret Uluslararası Ticarette Rekabeti Desteklemek Gelişmeyi ve Ekonomik Reformları Cesaretlendirmek

Ayrıcalıksız Uluslararası Ticaret Diğer ülkelerle, hiçbirine ayrıcalık tanımadan ticaret yapmak Yabancı ve yerli tacir ayrımcılığı yapmamak

Daha Özgür bir Ticaret Ortamı Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması 90’lı yıllara kadar gelişmiş ülkelerin gümrük tarifeleri ortalama %4’ün altına inmiştir.

Tahmin Edilebilir Uluslarası Ticaret Ülkelerin pazarlarını diğer üyelere bağlayıcı anlaşmalarla açmaları İthalat kotalarının kullanımının azaltılması Açık ve şeffaf ticaret anlaşmaları

Uluslararası Ticarette Rekabeti Desteklemek Serbest ticaretin teoride kalması Adil rekabeti sağlamak için: En çok kayırılan ülke Ulusal düzenlemeler Damping ve sübvansiyon ile ilgili kurallar

Gelişmeyi ve Ekonomik Reformları Cesaretlendirmek Üye ülkelerin çoğunun gelişmekte olan ülke konumunda olması sebebiyle: Uyum sürelerinde esneklik Özel yardımlar Ticaret imtiyazları

Çin’in DTÖ’ye üyeliği ve Dünya Ticaretine Etkisi En hızlı gelişen pazarlardan biri IMF’e göre 3. büyük ekonomi Son 15 yılda ortalama %11 büyüme Dış ticaret açığından ticaret fazlasına

Mike Moore – Dünya Ticaret Örgütü Eski Başkanı “Çin’in üyeliğiyle Dünya Ticaret Örgütü gerçek bir dünya örgütü olma yolunda önemli bir basamağı geçmiş oldu.” Mike Moore – Dünya Ticaret Örgütü Eski Başkanı a

Çin’in Yapması Gerekenler Çin DTÖ üyeleri arasında ayrım yapmayacaktır Çift fiyatlandırmayı kaldıracaktır Fiyat kontrolü yerel endüstrileri ve servis sağlayıcıları koruma amacıyla kullanılmayacaktır.

Çin’in Yapması Gerekenler Tüm hukuk kurallarını DTÖ anlaşmalarına göre düzenleyecektir Tüm şirketlere ithalat ve ihracat hakkı verilecektir Tarım ürünleri üzerinde herhangi bir ihraç sübvansiyonu bulundurmayacaktır

Çin’in Yapması Gerekenler Ayrıca; Yabancı şirketlere uygulanan kısıtlamalar iyileştirilecek veya kaldırılacaktır TRIPS katılımdan itibaren uygulamaya konulacaktır 12 yıl süreyle Geçiş Koruma Mekanizması uygulanacaktır

Anlaşmazlıkların Çözümü Anlaşmazlıklarda tarafsız hakemlik rolü Anlaşmazlıklar Anlaşmazlık Halli Organına iletilir Anlaşmazlık Uzlaşımı Panelinde görüşülür

Panelin İşleyişi Her başvuru Temyiz Kurumunun yedi kalıcı üyesinden üçü tarafından ele alınır Başvurular genelde 60 günden uzun sürmez 30 gün içinde başvurunun kabulü yada reddi

Yaptırım Gücü – Hukuksal Bilgilendirme Yaptırımlar: Misillemeler Ticari Yaptırımlar Hukuksal Bilgilendirme: 2001 yılında Tavsiye Merkezi kurulmuştur

DTÖ Bünyesinde Yapılan Anlaşmalar Tarım Anlaşması (Agreement on Agriculture) Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması(Trade Related Intellectual Property Rights) Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (General Agreement on Trade in Services)

Tarım Anlaşması Pazara Giriş: Tarife indirimleri Gelişmiş ülkeler için Her üründe %15 – ortalama %36 Gelişmekte olan ülkeler için Her üründe %10 – ortalama %24

Tarım Anlaşması İç Destekler: Gelişmiş ülkelerde 6 yılda %20 indirim Gelişmekte olan ülkelerde 10 yılda %13.33 De Minimis kuralı

Tarım Anlaşması İhracat Sübvansiyonları: Gelişmiş ülkelerde sübvansiyon ödemelerinden kaynaklanan bütçe harcamalarının %36 sübvansiyonlu ihracat hacminin %21 oranında azaltılması Gelişmekte olan ülkelerde sübvansiyon ödemelerinden kaynaklanan bütçe harcamalarının %24 sübvansiyonlu ihracat hacminin %14 oranında azaltılması

TRIPS Anlaşması Telif hakkı, patentler, markalar, ticari sırlar ve coğrafi işaretler gibi konular Düzenlemeler Etkin önlemlere izin vermeli Adil, eşit ve açık olmalı Pahalı olmamalı Makul süreleri aşmamalı Haksız gecikmelere yol açmamalıdır

HİZMET TİCARETİ GENEL ANLAŞMASI Hizmet ticareti konusunda ilk çok taraflı anlaşma Bölümleri: Tüm taraflara uygulanacak temel kurallar Bazı hizmet sektörlerinin özel durumlarına ilişkin ekler ve kararlar Ülkelerin üstlendikleri özel yükümlülükleri gösteren taahhüt listeleri

HİZMET TİCARETİ GENEL ANLAŞMASI Hizmet Sektörleri Sınır ötesi ticaret (Cross border trade) örneğin: uluslararası telefon görüşmeleri Yurtdışında tüketim (Consumption abroad) örneğin: turizm Ticari varlık (Commercial Presence) örneğin: yabancı bankalar Gerçek kişilerin hareketliliği (Movement of natural persons) örneğin: danışmanlar

HİZMET TİCARETİ GENEL ANLAŞMASI Taahhüt Listeleri: Ülkelerin hizmet sektörlerindeki taahhütlerini içeren liste Derogasyon Listeleri: En çok kayırılan ülke kuralına istisna teşkil eden önlemleri içeren liste

Teşekkür Ederiz. Hazırlayanlar: Harun EROĞLU Harun YOLALAN