GİRİŞİMSEL RADYOLOJİK İŞLEMLER Filiz İslim Bakırköy Dr Sadi Konuk Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Bölümü
Girişimsel Radyoloji Nedir ? Radyolojik yöntemler eşliğinde Perkütan veya vasküler yaklaşımlarla Özel materyaller kullanılarak TANI ve TEDAVİ yöntemidir
Tarihçe ilk olarak 1967 yılında Margulis tarafından floroskopi eşliğinde T-Tüp tıkanıklığının giderilmesi 1969’da Dotter tarafından vasküler protez yerleştirilmesi
Niçin Girişimsel Radyoloji ? Cerrahiye gerek kalmadan bazı hastalıkların tedavisinde Daha az İnvaziv Travmatik Ağrı Komplikasyon Hastanede kalış süresi Maliyet İyileşme süresi Anestezi Risk Daha çok Hasta memnuniyeti Kanama kontrolü
Dezavantajlar? Donanım ve ekip gerektirmesi Ulaşılabilirlik Malzeme
KULLANILAN RADYOLOJİK YÖNTEMLER Floroskopi DSA (digital substraction angiography) US BT MR
Anjiografi odası
KULLANILAN MALZEMELER İğneler Vasküler sisteme girişte özel vasküler kılıflar Kateterler (diagnostik, mikrokateterler) Kılavuz teller Balon dilatasyon kateterleri Stentler Drenaj kateterleri Embolizan ajanlar Trombolitik ajanlar Filtreler
Girişimsel Radyolojik İşlemler Nonvasküler Vasküler -Periferik vasküler -Nörovasküler
Nonvasküler İşlemler - Biopsiler - Apse ve Koleksiyon drenajları - Basit kist ve kist hidatik tedavileri - Bilier drenaj ve bilier stentleme - Kolesistostomi - Gastrostomi, Gastrojejenostomi - Nefrostomi - Double-J stent yerleştirilmesi - Ösefageal, trakeal ve kolonik stent yerleştirilmesi - Çölyak ganglion blokajı - RF ve Mikrodalga Ablasyonu - Vertebroplasti, kifoplasti
Perkütan Biopsiler İnce iğne aspirasyon biopsileri (İİAB) - Sitolojik inceleme sağlar - Tiroid biopsileri - Teknik olarak zor ve yüksek riskli lokalizasyonlardaki lezyonlar - Komplikasyon riski yüksek hastalarda - Mide, bağırsak ve küçük vasküler yapılardan geçmek zorunlu ise - Komplikasyon riski düşüktür Kalın iğne (kesici) biopsileri - Tanıoranı > % 95, histolojik inceleme sağlar - Biopsi sırasında iğne yönlendirilmesi kolaydır - İnce iğne aspirasyon biyopsi ile yetersiz tanı alındığına veya kaliteli histolojik doku örneğinin gerektiği tümörlerde kullanılmalı - Komplikasyon riski İİAB’ne göre yüksektir
Biopsi Endikasyonları Primer tümörün tanısı Metastaz şüphesinin doğrulanması Metastaz, inflamasyon, postoperatif veya tedaviye bağlı değişikliklerin ayırımı İntra-abdominal tümörlerin evrelemesi Böbrek ve Kc parankim hastalıklarının tanısı
Kc’de US eşliğinde kitle biopsisi
BT eşliğinde pankreas kitle biopsisi
Perkütan Apse ve Kolleksiyon Drenajları 1. Sıvı Karakterizasyonu – Pü, kan, safra, idrar, lenfatik, pankreatik sıvı ayrımı 2. Sepsis tedavisi 3. Semptomların giderilmesi – Yerleşim ve büyüklük nedeniyle ağrı ve bası (renal kist, Kc kisti, pankreatik psödokist , lenfosel)
Kullanılan Malzemeler
Perkütan Kolleksiyon Drenajı
Renal apse drenajı
Perkütan Biliyer Drenaj Biliyer sistemin bening veya malign obstrüksiyonlarında -dekompresyon -balon ve stent Kolanjit Safra yollarının travmatik veya post-op kaçaklarının tedavisi Biliyer sistem benign ve malign Safra taşı çıkarılması/itilmesi
PTK ve Perkütan biliyer drenaj
PTK ve perkütan biliyer drenaj
Perkütan Kolesistostomi SK içine kateter yerleştirilmesi Cerrahi riskli, Akut Kolesistit Görüntüleme kılavuzluğunda US + Fluoroskopi eşliğinde Tek başına US
Radyofrekans Ablasyon (RFA) RF aralığında çalıştırılan alternatif akım ile canlı dokuda termal zararlanma Karaciğerde HCC ve metastaz Akciğerde NSCLC ve metastaz Böbrek (RCC) Kemikte Osteoid osteoma ve metastaz
Osteoid osteoma RFA
Vasküler İşlemler - Diagnostik anjiografi - PTA ve Stent - Endogreft - Embolizasyon ve Kemoembolizasyon - Radyoembolizasyon - Tromboliz , Trombektomi ve Aterektomi - Vena Cava Filtresi - Venöz örnekleme - EVLT
Anjiografi Endikasyonları Vasküler anatomi ve varyasyonların ortaya konması Vasküler malformasyonlar Stenotik veya oklüziv damar hastalıkları Vasküler travma Anevrizmalar Tümörler Kan örneklemesi
İşlem Lokal anestezi (çocuklarda genel anestezi) Özel vasküler kılıflar (femoral veya aksiller) Kılavuz tel ve diagnostik kateterler
PTA (Perkütan Translüminal Anjioplasti) Arteryel ve venöz stenoz-oklüzyonlar Balon dilatasyon kateterleri kullanılır Abdominal-arkus aorta ve dalları Torakal aorta İliak femoral ve popliteal arter VKS-VKİ alt ve üst ekstremite venöz darlıklarında Hemodializ fistül arteriyel ve venöz darlıkları
İliak Stentleme
Abdominal ve Torasik Aort Anevrizması
EVAR İşlem öncesi İşlem sonrası
TEVAR
TEVAR
Transarteriyel Kemoembolizasyon
GIS KANAMA
Uterin Fibroid Embolizasyonu(UFE)
SONUÇ Cerrahiye alternatiftir Hastanın durumunu düzelterek cerrahiyi kolaylaştırırlar Hastaya palyatif tedavi sağlarlar
SONUÇ Cihaz ve malzeme alanındaki gelişmeler sürdükçe, gittikçe daha fazla hastalık girişimsel radyolojik yöntemlerle ameliyatsız olarak tedavi edilebilecektir