SERBEST MESLEK KAZANÇLARI
SERBEST MESLEK KAZANCI Serbest Meslek Kazancı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 65’inci maddesinin birinci fıkrasında; “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.” şeklinde ifade edilmektedir. Bir faaliyetin serbest meslek faaliyeti olarak kabulü için aşağıda belirtilen unsurların bir arada bulunması gerekmektedir. Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayalı olması, İşlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması, Ticari mahiyette olmaması, Süreklilik göstermesi,
SERBEST MESLEK ERBABI Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler “Serbest Meslek Erbabı” dır. GVK uygulamasında aşağıda belirtilenler de SMerbabı olarak kabul edileceklerdir. Gümrük komisyoncuları, bilumum borsa ajan ve acentaları, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar, Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber, serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar, Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditeler, Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticari ve mesleki işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları, Vergi Usul Kanunu'nun 155’nci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar;
SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA ELDE ETME Serbest meslek erbaplarında Gelir Vergisi açısından vergiyi doğuran olay “tahsilat esasına” “Fiili tasarruf esasına” bağlanmıştır. Serbest meslek erbabı hizmeti ister geçmişte vermiş olsun isterse gelecekte verecek olsun, hizmetin verildiği dönemle ilişkilendirilmeksizin, bu hizmetin karşılığını teşkil eden bedel hangi dönemde tahsil edilmişse vergiyi doğuran olayın da o dönemde ortaya çıktığı kabul edilir.
Tahsil Edilmiş Sayılan Durumlar Serbest meslek erbabı için, Ittıla hasıl etmeleri kaydıyla, namlarına , kamu müessesine , icra dairesine, bankaya, notere veya postaya para yatırılması, Serbest meslek kazancı olarak doğan alacağın başka bir şahsa temliki (Temlikin ivazlı ivazsız olması önemli değildir.) veya müşterisine olan borca takası TAHSİL HÜKMÜNDEDİR.
SERBEST MESLEK KAZANCI TUTARININ TESPİTİ GVK’ nın 67’inci maddesinin 1’inci fıkrasıyla; Serbest meslek kazancının bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark olduğu belirtilmiştir. “Hasılat”; Bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen tüm menfaatler toplamıdır.
SERBEST MESLEK KAZANCI TUTARININ TESPİTİ Serbest meslek erbabının müşteri veya müvekkilinden serbest meslek faaliyetiyle ilgili olmak üzere para, ayni veya diğer şekillerde almış oldukları giderler karşılıkları da hasılat olarak dikkate alınır. Vergi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik, ekspertiz gibi hususlara harcanmak üzere müşteri veya müvekkilden alınan paralar tamamen bu işlere harcanması şartıyla hasılat kabul edilmez. Alınan paranın harcanmayan kısmı hasılat yazılır. ATİK lerin elden çıkarılması halinde VUK na göre hesaplanan müspet fark (kazanç) da hasılat olarak dikkate alınacaktır.
SERBEST MESLEK KAZANCINDA GİDERLER Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler, (İkamegahının birkısmını işyeri olarak kullananlar, ikametgah için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İşyeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgahı kendi mülkü olup bunun bir kısmını işyeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.) Hizmetli ve işçilerin işyerinde veya işyerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emeklilik aidatı, Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri, Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar, Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri, Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller,
SERBEST MESLEK KAZANCINDA GİDERLER Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri, Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar, Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile işyerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar, Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar, * * Her türlü PARA CEZALARI ve VERGİ CEZALARI ile Serbest Meslek Erbabının suçlarından doğan tazminatlar gider olarak indirilemez. * * S.M.E.nın gelir vergisi ile diğer şahsi vergileri ve 6183 s.K. Hükümlerine göre ödenen cezalar, faizler, zamlar matrahın tespitinde indirilemez. * * MTV ile Özel İletişim vergileri kazancın tespitinde indirilemez.
BİLETLE GİRİLEN YERLERDE FAALİYETTE BULUNAN DAR MÜKELLEFİYETE TABİ OLAN SERBEST MESLEK ERBAPLARI DİLEDİKLERİ TAKDİRDE , BİLET BEDELLERİ TUTARINDAN BU BEDELLERE DAHİL RESİMLER DÜŞÜLDÜKTEN SONRA KALAN TUTARIN YARISINI SAFİ KAZANÇ SAYILMAK SURETİYLE VERGİLENDİRİLİR.
VERGİDEN MUAF SERBEST MESLEK ERBAPLARI Vergi Usul Kanunu'nun 155’nci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşımayan ve Son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000’i aşmayan yerlerde faaliyette bulunan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar GELİR VERGİSİNDEN MUAFTIR.
SERBEST MESLEK KAZANÇLARI İSTİSNASI: Kimler Bu Faydalanabilir? Müellif, Mütercim, Heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve Mucitler Ve Yukarıda sayılanların KANUNİ MİRASÇILARI (Eser sahibinin füruu, ana ve babaları ile bunların füruu ve büyükanne ve büyükbabaları ile bunların füruudur.) (Mansup Mirasçılar Hariç)
SERBEST MESLEK KAZANÇLARI İSTİSNASI: İstisnadan Faydalanacak Eserler Nelerdir? Şiir, Roman, Makale, Bilimsel Araştırma ve İncelemeleri, Bilgisayar Yazılımı, Röportaj, Karikatür, Fotoğraf, Film, Video Band, Radyo ve Televizyon SENARYO VE OYUNU, GİBİ eserlerdir. *** TELİF ve İHTİRA BERATI biçimindeki Sınai haklardan doğan hasılata istisna sağlanmıştır.
SERBEST MESLEK KAZANÇLARI İSTİSNASI: İstisnadan Faydalanılabilmesi İçin Eserlerin Yayımlanması Gereken Ortam Nedir ? Gazete, Dergi, Bilgisayar ve İnternet Ortamı, Radyo ve Televizyon, Video, Kitap, CD,Disket, Resim, Heykel, Nota
SERBEST MESLEK KAZANÇLARI İSTİSNASI: İstisna, Yukarıda belirtilen kimselerce, belirtilen eserler ile ihtira beratlarının ve bunlar üzerindeki haklarının belirtilen ortamlarda değerlendirilmesi için SATMALARI veya KİRAYA VERMELERİ, veya Bunlar Üzerindeki Haklarını Devir veya Temlik etmeleri KARŞILIĞINDA Elde ettikleri HASILAT Gelir Vergisinden Müstesnadır. *** Bu kazançların arızi faaliyetler neticesinde elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir.
SERBEST MESLEK KAZANÇLARI İSTİSNASI: İstisnaya ESERLERİN NEŞİR, TEMSİL, İCRA ve TEŞHİR gibi suretlerle DEĞERLENDİRİLMESİ KARŞILINDA Alınan BEDEL ve ÜCRETLER istisnaya dahildir. *** SMK istisnasının, bu Kanunun 94’üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şumulü yoktur. (GVK-94/2-a= %17 )