1 Tayfun Bayazıt Murahhas Üye & Genel Müdür 25 Nisan 2008, İstanbul

2 Cazip Yatırım Ortamı Türkiye İçerik Artan Yabancı İlgisi ile Türkiye’nin Geleceği Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Değişen Ekonomik İlişkiler Yatırımcıların Gözdesi: Gelişen Türk Bankacılık Sektörü

3 Doğrudan Yabancı Yatırımlar - brüt (milyar $) Dünya genelinde doğrudan yabancı yatırımlar – DYY (brüt): 1975 → 27 milyar dolar; 1985 → 58 milyar dolar, 1995 → 343 milyar dolar, 2000 → 1.4 trilyon dolar 2001 → Büyük ekonomilerdeki durgunluk ve belirsizlikler nedeniyle dünya çapında DYY’de azalma 2004 → Küresel istikrarın artması ve içsel pazarlardaki doygunluk ile DYY’de artış 2005 → 917 milyar dolar, 2006 → milyar dolar, 2007 → ~ milyar dolar Ülkeler arasındaki ekonomik ilişkiler son otuz yıl içerisinde küreselleşme ile birlikte yeniden şekillenmeye başladı...

4 Doğrudan Yabancı Yatırımların Bölgesel Dağılımı ve sosyo-ekonomik gelişmeler ile birlikte küresel ekonomik ilişkilerde yeni ülkeler ön plana çıkmaya başladı * kıyaslamasında toplam dünyadaki doğrudan yatırımlarda %7 azalış Önceleri sadece gelişmiş ülkelerin önemli bir pay aldığı doğrudan yabancı yatırımlar, son dönemde özellikle gelişmekte olan ülkelere de yönelmeye başladı 2000 ve 2006 yıllarında yapılan doğrudan yatırımlar dikkate alındığında AB bölgesine yapılan yatırımlarda %24 azalış, ABD’de %44 azalış dikkati çekerken aynı dönemde gelişmekte olan ülkelere yapılan doğrudan yatırımlar ise %48 artış gösterdi

5 Doğrudan Yabancı Yatırımların Sektörel Dağılımı Doğrudan yabancı yatırımların miktarsal anlamda artışının yanı sıra sektörel anlamda yönü de değişti İmalât sanayi başta olmak üzere sanayi sektöründe yoğunlaşan doğrudan yabancı yatırımlar, özellikle son dönemde küreselleşme sürecinin de etkisiyle hizmet sektörüne ve ağırlıklı olarak finans, telekomünikasyon, enerji alanlarına yöneldi Doğrudan yatırımların büyük bir çoğunluğu ise şirket birleşmeleri ve satın almalar şeklinde gerçekleşmeye başladı (1) (1) Hizmetler sektöründen is ve yatırım ortaklıkları, bu alt sektördeki yabancı sermaye yatırımının büyük bir kısmı Hong-Kong’da yatırım holding sirketlerine ait olduğu için çıkartılmıstır.

6 Cazip Yatırım Ortamı Türkiye İçerik Artan Yabancı İlgisi ile Türkiye’nin Geleceği Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Değişen Ekonomik İlişkiler Yatırımcıların Gözdesi: Gelişen Türk Bankacılık Sektörü

7 Türkiye… Avrasya’nın merkezinde cazip bir ülke 2007  Olumlu ekonomik ve siyasi performansı,  Modern ve açık ekonomi anlayışı,  Mali ve yapısal reformları,  Büyüme potansiyeli ile Nüfus, milyon Kişi başına GSYİH ($)6.473 Rating - S&P - Fitch - Moody’s BB- Ba3 Türkiye → dünyanın gelecek vaat eden en önemli ekonomilerinden biri.. TÜRKİYE CAZİP YATIRIM VE TİCARET ORTAMI...

– 2006 → ekonomik ve siyasi istikrar + büyüme 2007 → faiz oranlarında görece yüksek düzey + seçimlerle ilgili belirsizlikler + küresel mali sorunlar Büyüme oranında yavaşlama Yüksek enerji ve mal fiyatları → enflasyonda sınırlı düşüş Büyüme hızındaki düşüşle birlikte, cari işlemler açığının milli gelire oranında sınırlı da olsa azalış Belirsizliklere rağmen artan yabancı yatırımlar: DYY → 22 milyar dolar; GSYİH’nın %3.4’ü 2008 → İç ve dış belirsizliklerle büyüme hızında yavaşlama, enflasyonda çok sınırlı bir düşüş ve cari işlemler açığındaki büyümenin durması 2.2 GSYİH Büyüme (%) T Son dönem küresel olumsuzluklara rağmen istikrar ortamı sayesinde yabancı yatırımcı ilgisi devam ediyor... TÜFE – yıllık artış (%) Cari Açık / GSYİH (%) T T Cari AçıkCari Açık – Doğrudan Yatırım ile Düzeltilmiş

9 … ve artan yabancı ilgisi Türkiye’yi giderek daha önemli bir yatırım ortamı haline getiriyor  Dünya genelinde uluslararası doğrudan yatırım girişlerinde → + %38 (1,3 trilyon $)  En fazla uluslararası doğrudan yatırım çeken ülkeler arasında Türkiye → 20,1 milyar $’la 16. sırada (2005’de 23.; 2004’de 37.; 2003’te 53. sırada)  Gelişmekte olan ülkeler arasında Türkiye → 5. sırada 2006 → Doğrudan Yabancı Yatırımlar – brüt – milyar $ 20.1 milyar $

10 Ülke Bazında Doğrudan Yabancı Yatırım Girişlerinin Kaynağı - % Sektör Bazında Doğrudan Yabancı Yatırım Girişleri - % Diğer Avrupa Ülkeleri (1) %4.9 Türk finans sektörü ise en çok tercih edilen yatırım alanı… 2002 → 2007 Elektrik, Gaz, Su %1.9 Finans Sektörü %47.4 Ulaştırma & Haberleşme %24.5 Diğer %4.7 İmalat Sanayii %15.9 AB Ülkeleri (25) %71.2 Amerika %10.9 Asya %10.9 Diğer %0.2 Toptan & Perakende Ticaret %3.5 (1) AB hariç  Toplam doğrudan yabancı yatırım girişlerinin ~ %47’si → Finans Sektörü  Türkiye’ye yatırım yapan başlıca ülkeler → Hollanda, Belçika, Fransa, İngiltere, İtalya, Almanya Gayrimenkul Kiralama %2.2

11 Cazip Yatırım Ortamı Türkiye İçerik Artan Yabancı İlgisi ile Türkiye’nin Geleceği Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Değişen Ekonomik İlişkiler Yatırımcıların Gözdesi: Gelişen Türk Bankacılık Sektörü

12 Türk Bankacılık Sektörü → Belirsizliklere rağmen son beş yıldaki hızlı ve sağlıklı büyüme performansını 2007 yılında da sergiledi... BANKACILIK SEKTÖRÜ Banka Sayısı - # 5446 Aktifler / GSYİH - % Krediler / GSYİH - % Kredi / Mevduat - % Şube Sayısı - # 5,7386,8497,618 SEKTÖRDE BÜYÜME - % Toplam Mevduat 2215 Toplam Krediler 4026 Tüketici Kredileri ve Kr. Kartları4737 Ticari Krediler sonunda → Türk bankacılık sektörünün (1) bir önceki yıla kıyasla toplam aktif büyümesi +%16 Toplam Kredi Hacmi Büyümesi → +%26; Bireysel Krediler → +%37; İhtiyaç Kredileri → +%67, Konut Kredileri → +%39 Kredilerdeki büyümeyle birlikte artan aktif kalitesi: Takipteki Kredi Oranı → %3.5 Mevduat hacminde istikrarlı artış: TL Mevduat → +%22; Döviz Tevdiat Hesapları (3) → +%24 Organik büyümeye yatırım → artan şube sayısı ile genişleyen bankacılık sektörü hizmet ağı ve istihdam (1)Katılım Bankaları hariç, (2) Mevduat, Kalkınma ve Yatırım Bankaları (3) Yabancı para cinsinden büyüme oranı (2)

13 Milyon kişi başına düşen Şube - # Toplam Aktifler / GSYİH -% Krediler / GSYİH - % Mevduat / GSYİH - % Ancak, sektör tarafından sunulan finansal aracılık hala düşük. Bu nedenle Türk bankacılık sektörü gelişmiş ülkelere kıyasla büyüme anlamında önemli bir potansiyel barındırıyor... AB Türkiye AB Türkiye AB Türkiye AB Türkiye 2006 rakamları Türk Finans Sektörü  Geçmişe kıyasla daha sağlıklı... daha rekabetçi... ve hala büyüme anlamında büyük bir potansiyel taşıyor

14 Özel Yabancı 2002 Demirbank – HSBC Koç - UniCredit 2004 TEB - BNP Paribas 2005 Dışbank – Fortis Garanti – GE YKB – UniCredit & Koç 2006 Akbank – Citi Group Finansbank – NB Of Greece Denizbank – Dexia 2007 Oyakbak - ING Kamu Halka açık Bankacılık Sektöründe Aktif Bazında Sahiplik - % Sektörün büyüme potansiyeli yabancı ilgisini arttırıyor Ekonomik istikrar + gelişen bankacılık sektörü Türk mali piyasasına yabancı girişlerinde artış Ç2007

15 Türk finans sektörü hala doğrudan yatırım anlamında büyük bir potansiyel taşıyor Bankacılık Sektöründe Aktif Bazında Yabancı Sahipliği – yerel pazarlardaki doygunluk azalan getiriler yeni pazar arayışı artan rekabet baskısı TÜRKİYE

16 Cazip Yatırım Ortamı Türkiye Yatırımcıların Gözdesi: Gelişen Türk Bankacılık Sektörü İçerik Artan Yabancı İlgisi ile Türkiye’nin Geleceği Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Değişen Ekonomik İlişkiler

17  Ekonomik ve siyasi istikrar  Kurumsallaşmış serbest ekonomi sistemi  Gelişen ve iyileşen yatırım ortamı  Dinamik özel sektör  Vasıflı, genç ve eğitimli iş gücü  Zengin doğal kaynaklar  Merkezi coğrafi konum  Gelişmiş altyapı ve teknoloji  Rekabetçi vergi yükümlükleri ve teşvikler  Avrupa Birliği adaylık süreci Türkiye, yatırımlar için pek çok cazip dinamiği barındırıyor

18  Ülke kredi derecesi ve kalkınma düzeyinde artış  Ülke tasarruf açığının finansmanı  Uluslararası standartların ülke ekonomisinde yerleşmesi  Büyümeye yönelik yatırımlarda artış  Teknoloji ve bilgi transferi  Risk ve maliyet yönetiminde daha fazla uzmanlık  Hukuki altyapı ve denetleyici sistemin gelişimine katkı  Sunulan hizmet kalitesi ve çeşitliliğinde artış  İstikrarlı ve uzun dönemli fonlara erişim  Artan rekabet koşulları ile yerel şirketlerin kendilerini yenilemeleri Genel anlamda ülke ekonomisi ise yabancı girişleri ile güçleniyor

19 Yabancı Yatırımlar  Ekonomik ve siyasi istikrarın korunması  Mali disiplinin sürdürülmesi  Yapısal reformların devamı ve mikro düzeye yayılması  Özelleştirme çalışmalarının sürdürülmesi  Uzun vadeli yabancı sermayenin teşviki ...  ve en önemlisi “TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİ”nin tanıtımı şarttır. Sonuç → Türkiye’nin önümüzdeki dönemde yabancı sermayeyi daha iyi bir fırsat olarak değerlendirilmesi için Türkiye’ye İlgi