OSMANLIDA DEVLET YÖNETİMİ Taha BAKAN 10-G 9201
• Osmanlı Devleti mutlak monarşi ile yönetilirdi • Osmanlı Devleti mutlak monarşi ile yönetilirdi. Devletin başında Osmanlı soyundan gelen bir padişah bulunurdu. • Hükümdarlık babadan oğla geçerdi. • Osmanlı hükümdarları; Bey, Padişah, Gazi, Han, Hakan, Sultan, Hünkâr, gibi unvanlar kullanırlardı. • Padişahlar, Yavuz Sultan Selim’den itibaren “halife” unvanını da kullanmaya başladılar. • Padişah çocuklarına “çelebi” veya “şehzade” denilirdi. • Şehzadeler sancaklara atanır ve yanlarına “lala” adı verilen bir öğretmen verilirdi. • Divan-Hümayun (Divan): Devletin önemli işlerinin görüşülüp karara bağlandığı kuruldur. • Divan bir danışma organıdır, yani son söz padişaha aittir. Divan’ın başkanı padişahtı. Divan’a Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nden itibaren sadrazamlar (Veziriazam) başkanlık etmiştir. Divan Orhan Bey döneminde kurulmuş, II. Mahmut tarafından kaldırılarak yerine nazırlıklar (bakanlıklar) kurulmuştur.
DİVAN ÜYELERİ
1-Sadrazam (vezîrî azam) •Padişahtan sonra en yetkili devlet adamı, padişahın vekilidir. •Büyük devlet memurlarını atama, ilerletme, görevden alma yetkisine sahiptir. •Padişah sefere çıkmadığı zamanlarda orduya komuta ederdi. •Padişahın mührünü taşırdı. Padişah adına sözlü ve yazılı emirler verirdi.
•Bilgili ve değerli devlet adamlarıyla komutanlar arasından seçilirdi. 2-VEZİRLER •Bilgili ve değerli devlet adamlarıyla komutanlar arasından seçilirdi. •Sadrazamın verdiği görevleri yerine getirirlerdi. Sadrazamdan sonra en yetkili kişilerdi.
3-KAZASKER •Divandaki davalara bakardı. •Anadolu ve Rumeli kazaskeri olmak üzere 2 tanedir • Kadıların ve müderrislerin atama, ilerletme ve görevden alma işlerini yaparlardı. •Adalet, eğitim, kültür ve din işlerinden sorumlu Divan üyesiydi.
4-Defterdarlar •Maliye işlerine bakar •Bütçeyi hazırlarlardı. •Devletin gelir ve giderlerini denetlerdi •Anadolu ve Rumeli olmak üzere 2 defterdar vardır
5-nîşanci •Kanunları iyi bilir •Gerektiğinde Divan’da açıklamalarda bulunurdu •Fethedilen toprakları gelirlerine göre ilgili defterlere kaydederdi. •Devletler arası yazışmaları sağlardı. •Dirlikleri kaydeder ve dağıtımını yapardı. •Ele geçirilen toprakları tapu defterine geçerdi.
•I. Mahmut dönemine kadar, müftü diye anılmıştır. 6-Şeyhulîslam •Ülkedeki din adamlarının, din işlerinin, medresenin ve bilim adamlarının başı kabul edilirdi. •Devlet işlerinin, Divan’da verilen savaş, barış ve idam kararlarının, İslam dinine uygun olup olmadığına karar verirdi •Kuruluş döneminde Divan’ın asli üyesi olmayan şeyhülislam, Kanuni Dönemi’nde Divan’ın asli üyesi haline geldi. •I. Mahmut dönemine kadar, müftü diye anılmıştır.
7-kaptan-i derya •Deniz kuvvetlerinin başkomutanı idi. •Donanma ve denizcilikle ilgili işlerden sorumluydu. •Yükselme döneminde Divan’ın asli üyesi oldu. •İstanbul’da kaldığı zamanlarda Divan toplantılarına katılırdı. •Seferde değilse Divan toplantılarına katılırdı.
8-Yenîçerî Ağasi •Yeniçerilerin komutanıydı. Divan’ın doğal üyesi sayılır ve görüşmelere katılırdı. •Yeniçeri Ağası, arz günü padişahın huzuruna çıkar ve yeniçeri ocağı hakkında bilgi verirdi. •İstanbul’un güvenliğinden sorumlu idi. •Ocak ile ilgili konularda görüşleri alınırdı.
ßêÑî DînLeDîqîñîZ îÇîñ TêŞêKKüRLêR SãYGıLãR..!