BİR ORGANİZE SANAYİYE DOĞRU ÇEVRE DOSTU BİR ORGANİZE SANAYİYE DOĞRU Çetin KAYA İskenderun OSB Yönetim Kurulu Başkanı

GİRİŞ Son yıllarda, Sürdürülebilir Kalkınmanın ancak ve ancak Çevre ve İnsana olan duyarlılık ile sağlanabileceği felsefesinin dünya ve ülkemizde yerleşmesi ile konuya ilişkin gerekli adımlar hükümet ve sektörler bazında hızla uygulamaya koyulmaya başlanmıştır. Bu bağlamda ülkemiz sanayileşmesinin lokomotifi olan OSB’lerde kurulu firmalar gerek yatırım gerekse yönetim anlayışı olarak üzerlerine düşen tüm sorumlulukları eksiksiz yerine getirmek üzere gerekli faaliyetlerini süratle sürdürmektedirler.

GİRİŞ SÜREKLİ KENDİNİ GELİŞTİREN tesislere dönüşmüşlerdir. Aynı felsefe ile İskenderun OSB’de faaliyetlerini sürdüren tesislerimiz Toprak, Su ve Hava kalitesinin daha da iyileştirmesi için hayata geçirdikleri yatırımların yanı sıra yönetim anlayışlarında da değişikliğe giderek aldıkları Çevre Yönetim Sistemi (ISO 14001), İş Sağlığı ve Güvenliği (OHSAS 18001), SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ve EMİSYON İZİN BELGELERİ ile duyarlılıklarını bir kat daha pekiştirmişlerdir. Bu belgeler ve anlayış değişikliği ile birlikte fabrikalar arasında; Çevre Kanunu ve ilgili yönetmelikler hakkında bilgi paylaşımının arttığı, Atık yönetimi uygulamalarında bilgi paylaşımının arttığı, Atıkların kaynağında ayrı ayrı toplandığı, Atıkların bertaraf ve geri dönüşüme gönderilen miktarının arttığı, İşletme içinde çevre mevzuatına uyum konusunda SÜREKLİ KENDİNİ GELİŞTİREN tesislere dönüşmüşlerdir.

OSB’ de ÇEVRE YÖNETİMİ Bu doğrultuda fabrikaların gelişimine ayak uydurmak ve destek olmak adına İskenderun OSB bünyesinde “OSB Çevre Kurulu” oluşturulmuştur. Çevre Kurulu, organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren, ÇEVRE konusunda sorumlu olan, çoğunluğu Çevre Mühendisi olan çalışanlarımızdan oluşmaktadır. Yeni yayınlanan “Çevre Denetimi Yönetmeliği” ve “Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik” kapsamında da 2011 yılı ilk ayları içinde bir Çevre Görevlisi istihdam ederek faaliyetlerimize devam edeceğiz. Ayrıca fabrikaların Çevrim içi çevre izinleri konusunda yardımcı olmak adına Çevre Mevzuatı ve özellikle E-İzinler konusunda seminer düzenlemeyi planlamaktayız.

İSKENDERUN OSB GENEL 1.143.522 m² alan üzerine kurulu İskenderun OSB’de, net parsel alanı 800.500 m² olup, kalan diğer kısımlar ise yeşil alan, yol, park ve sosyal tesisler olarak değerlendirilmektedir. Bölgemizde 36 sanayi kuruluşu ile 16 adet küçük sanayi iş merkezi faaliyet göstermekte ve yaklaşık olarak 4.500 kişiye istihdam sağlanmaktadır.

İSKENDERUN OSB GENEL Bölgemizde; Doğalgaz şebekesi, Dahili elektrik şebekesi, Doğalgaz şebekesi, Bölge idare binası ve Sosyal Tesisler, Kanalizasyon ve Telefon alt yapısı, OSB içi asfalt kaplı ulaşım yolları, Etrafı tel çitlerle çevrili güvenli bir OSB ve Her tesisin kendine ait atık su arıtma tesisinin yanı sıra tüm OSB şirketlerinin ortak kullanıma sunduğu “Atık Su Arıtma Tesisleri” bulunmaktadır.

İOSB’DE ATIKSU UYGULAMALARI İskenderun OSB’de faaliyet gösteren tesislerden kaynaklanan atıksuların arıtıldığı 10.000 m³/gün kapasiteye sahip Endüstriyel Kimyasal Atıksu Arıtma Tesisimiz 1997 yılında işletmeye açılmış olup tüm OSB firmalarına hizmet sağlamaktadır. OSB içindeki fabrikalar Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY) Tablo: 25’e göre arıtma tesisimize deşarj etmekte, Tablo:19 göre ise alıcı ortama yasal sınırlar çerçevesinde deşarj edilmektedir. GİRİŞ OSB Arıtma Tesisine Giriş Standartları SKKY- Tablo: 25 ÇIKIŞ OSB Arıtma Tesisi Çıkış Standartları SKKY- Tablo: 19 OSB Arıtma Tesisi

İOSB’DE YEŞİL ALANLAR & TEMİZLİK İskenderun OSB’nin Çevreye verdiği önem sadece ilgili mevzuatlara uyumlarla sınırlı değildir. İSOB’nin toplam alanın %10’luk kısmı yeşil alan olarak değerlendirilirken bölgemiz ve bazı firmalarımızdaki 30 çeşidi aşkın toplam ağaç sayısı aşağıdaki gibidir; OSB GENEL 2.300 adet ORHAN EKİNCİ HATIRA ORMANI 1.000 adet EKİNCİLER 9.700 adet YAZICI 1.400 adet DİĞERLERİ 600 adet TOPLAM 15.000 adet Yetişkin normal bir ağaç bir saatte ortalama 2.3 kg karbondioksiti bünyesine alırken fotosentezle 1.7 kg oksijen ürettiği dikkate alındığında bölge tamında dikili ağaçlar sayesinde yıllık 300 bin ton CO2 absorbe edilirken, 225 bin ton Oksijen ise doğaya verilmektedir.

İOSB’DE YEŞİL ALANLAR & TEMİZLİK İskenderun OSB’nin gerek genel ulaşım yolları gerekse tüm firmaların iç ulaşım yolları OSB’ye ait “Yol Temizlik Aracı” ile periyodik olarak ve ihtiyaç durumlarında kullanılmak üzere faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu araç sayesinde OSB iç ve dış yollarındaki çöken tozların minimuma indirgenmesi sağlanmaktadır.

ÇEVRE DOSTU ELEKTRİK ARK OCAKLI ÇELİK ÜRETİM TESİSLERİ

DEMİR ÇELİK ve ÇEVRE Ağırlıklı olarak Sanayileşmenin temel taşı olan Demir Çelik tesislerinin faaliyet gösterdiği İskenderun OSB’de Elektrik Ark Ocağı teknolojisi ile üretim yapan ve toplam ham çelik kapasiteleri 2.000.000 ton üzeri olan 2 adet Entegre Demir Çelik Tesisi mevcuttur. İskenderun OSB’de faaliyetlerini sürdüren bu iki tesis bölge adına Sera Gazı salınımının büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır. Bu nedenle iki tesisin de tamamlayıp devreye aldığı “Toz Toplama Ünite” yatırımları OSB açısından Hava Kirliliğini engellemeye yönelik en büyük adımdır. .

GERİ DÖŞÜM TESİSİ OLARAK EAO Sanayileşmenin dünya nüfusuna bağlı olarak her geçen yıl artması ve buna bağlı olarak kıt kaynakların azalırken atıkların giderek artması yeni teknolojileri bu atıkların değerlendirilmesi üzerine odaklamıştır. Çelik Hurdası (Atıklarının) geri dönüştürülerek ekonomiye yeni ürünler olarak kazandıran ve Elektrik Ark Ocağı Teknolojisi kullanan Demir Çelik Firmaları dünya genelinde birer geri döşüm tesisi olarak adlandırılmaktadır.

GERİ DÖŞÜM TESİSİ OLARAK EAO 2009 yılında ülkemizde 22 milyon ton çelik hurdası tüketilmiş olup, dünya genelinde bu rakamın 650 milyon ton un üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Her yıl 650 milyon ton üzerinde oluşan hurdaların %80’i ise EAO tesisler tarafından çeliğe dönüştürülerek önemli bir katma değer sağlanmaktadır. Eğer EAO tesisler olmasaydı her yıl ülkemiz ve dünyada oluşan bu büyüklükteki hurdalar ile Dünya nasıl bir yer olurdu?

EAO EMİSYON NOKTALARI Elektrik ark ocaklı işletmelerde en önemli emisyon kaynağı, çelik üretimi sırasında ortaya çıkan toz emisyonu ve kullanılan yakıttan kaynaklanmaktadır. Toz Çıkış Bacası EAO’dan çıkan tozlar, kurulan torbalı toz tutma sistemleri ile tutulmaktadır. Üye kuruluşlarımızın tamamında değişik kapasitelerde kurulu bulunan toz tutma sistemleri, zamanla değişen kapasite ihtiyacını karşılamak üzere büyütülmekte veya yenisi ile değiştirilmektedir.

TOZ TOPLAMA FİLTRE ODASI EAO EMİSYON NOKTALARI Ülkemizde 2002-2007 yılları arasında Sektör genelinde çevreye yönelik yapılan yatırım toplam tutarı 1 milyar USD olup, 2008-2015 yılları arasında ise bu rakamın 1,5 milyar USD’yi aşacağı tahmin edilmektedir. BACA TOZ TOPLAMA FİLTRE ODASI EAO

EAO’da CO2 SALINIMI Ülkemizde çelik üretiminin %75 ağırlıklı EAO’lu tesislerce yapması nedeni ile spesifik CO2 emisyonu değerleri 1 tonluk ham çelik üretiminde 0.62 ton seviyesinde iken bu değer Çin’de 2 ton, dünya genelinde ise 1,7 ton seviyesindedir. Bu nedenle sektör dünya ortalamasına göre 3 kat daha çevreci bir konumdadır. Ayrıca, İOSB’de faaliyetlerini sürdüren YAZICI ve EKİNCİLER firmaları ISO 14001 Çevre Belgelerinin yanı sıra aldıkları "SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK" Belgeleri ile Çevre ve İnsana duyarlı faaliyetler gerçekleştirdiklerini dünya çapında markalaştırmış olup bu firmaların ürünleri çevreye duyarlılığı nedeni ile “YEŞİL-PROJE” adı altında özellikle tercih edilmektedir.

SONUÇ OLARAK… SONUÇ 1 GERİ DÖNÜŞÜM TESİSİ OLARAK DEMİR ÇELİK Dünya genelinde yıllık ortalama 1,3 milyar ham çelik üretiminin yaklaşık %35 EAO tesisler tarafından üretilmekte olup ekonomik ömrünü tamamlamış yıllık ortalama 500 milyon ton çelik hurdası EAO tesisler tarafından yeniden ekonomiye kazandırılmaktadır. Aynı zamanda global ham çelik üretiminin yaklaşık %65 ni üreten BOF bazlı Entegre tesisler de hurda kullanımının yaklaşık ortalama %20 olduğu varsayımından hareket ile yıllık ortalama 150 milyon ton çelik hurdası BOF bazlı Entegre tesisler tarafından yeniden ekonomiye kazandırılmaktadır. Özetle yıllık ortalama dünya genelinde ortaya çıkan 650 milyon ton çelik hurdası Demir Çelik tesisleri yardımı ile yeniden ekonomiye kazandırılmaktadır.

SONUÇ OLARAK… SONUÇ 2 EMİSYONLAR ve ATIKSU UYGULAMALRI İskenderun OSB’de faaliyet gösteren tesisler emisyonlarını azaltmak üzere yatırımlarına devam etmektedirler. Bu bağlamda emisyon kaynağının büyük çoğunluğunu oluşturan ve bölgemizde bulunana 2 demir çelik üreticisi firma yeni toz toplama ünitelerini devreye alarak tüm hava kirliliğine yol açan parametrelerde limit değerleri yakalamışlardır. Bölgemizde 2006 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen Doğalgaza dönüşüm ile motorin ve fuel-oil yakıt tüketimi tamamen sonlandırılarak, hava kirliliğini azaltıcı yönde önemli bir adım daha atılmıştır. OSB’de tüm firmaların atık sularının “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ne göre arıtılıp alıcı ortama verildiği 10.000 m3/gün kapasiteli “Atık Su Arıtma Tesisi” kesintisiz faaliyetlerini sürdürmektedir.

Teşekkürler… Çetin KAYA