©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 1 Doğrulama ve Geçerlilik- Verification and Validation l Yazılım Sisteminin kullanıcı isteklerini karşılaması l Hedefler : Doğrulama ve geçerlilik kavramları, karşılaştırılması Programı gözden geçirme süreci Statik çözümleme yöntemleri doğrulama teknolojisi gibi

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 2 l Doğrulama: “Biz ürünü doğru mu geliştiriyoruz" Yazılım belirteçlere uymalıdır l Geçerlilik: “Biz doğru ürün mü geliştiriyoruz" Yazılım gerçek kullanıcı isteklerini yerine getirmelidir l V & V yazılım sürecinin her adımına uygulanmalıdır l İki önemli hedef: Sistemdeki kusurların (defect) bulunması İşletimsel durumda sistemin yararlı olabileceğinin kestirimi Doğrulama ve Geçerlilik

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 3 STATİK – yazılımı gözden geçirme Sorunları bulmak için statik sistem çözümlemesi Araç deste ğ i ve kod çözümlemesi DİNAMİK – yazılımın denenmesi Ürünün davranışının izlenilmesi Sistem deneme verileri ile çalıştırılır ve onun davranışı gözlemlenir Statik ve dinamik doğrulama

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 4 Statik ve dinamik V&V Statik doğrulama Gereksinimlerin belirteci yüksekseviye tasarımı formal belirteç ayrıntılı tasarım program prototipdoğrulama

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 5 l Hataların varlığını araştırır l Başarılı deneme hata bulan denemedir l İşlevsel olmayan gereksinimler için tek geçerlilik yöntemidir l Statik doğrulama ile birlikte kullanıla bilir Program denemesi

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 6 l Kusur denemesi Sistem in kusurlarını bulmak için tasarlanır. Başarılı kusur denemesi sistemde hataların varlığını bulmak için çok önemlidir l İstatistiksel deneme Güvenilirliği değerlendirmek için Kullanıcı girişlerinin sıklığını ifade etmek için tasarlanır Güvenlik tahmini için kullanılır Deneme türleri

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 7 V & V amaçları Doğrulama ve geçerlilik, yazılımın amacına uygun ol ması güvenini oluşturmalıdır l Bu, yazılımın tümüyle kusursuz olacağı anlamına gelmez l Yazılım kullanım amacı için yeterli derecede iyi olmalıdır Kullanım türü, gereken güvenin derecesini belirler

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 8 V & V güveni l Sistemin amacına, kullanıcı beklentilerine ve Pazarlama ortamına bağlıdır Yazılım işlevi »Güven seviyesi, yazılımın kurumda ne kadar önemli olmasına bağlıdır Kullanıcı beklentileri »Belirli türden yazılımlardan kullanıcıların beklentileri düşük ola bilir Pazarlama ortamı »Ürünün erken pazara sürülmesi, kusurları bulmaktan bazen daha önemli ola bilir

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 9 l Kusur denemesi ve kod ayıklama farklı süreçlerdir l Doğrulama ve geçerliliğin amacı programda kusurların mevcutluğunu tespit etmektir l Kod ayıklama hataları yerelleştirmek ve aradan kaldırmak içindir Deneme ve kod ayıklama-Testing and debugging

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 10 l Deneme ve gözden geçirme süreçlerinden daha iyi sonuç ala bilmek için ciddi planlama gerekmektedir l Planlamaya geliştirme sürecinin erken devirlerinde başlanmalıdır l Plan statik doğrulama ve deneme arasındaki dengeyi tanımlamalıdır l Deneme planlaması, deneme süreci için standartların tanımlanmasıdır V & V planlama

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 11 Geliştirme için V-model Gereksinim belirteci sistem belirteci sistem tasarımı ayrıntılı tasarım teslim denemesi planı sistem bütünleşme denemesi planı alt sistemlerin bütünleşme deneme planı Hizmetler teslim denemesi sistem bütünl. denemesi altsistem büt. denemesi Modül kodlama ve deneme

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 12 Yazılım deneme planının yapısı l Deneme süreci l Gereksinimlerin izlenebilirliği l Denenen birimler l Deneme zaman çizelgelemesi l Deneme yordamları l Donanım ve yazılım gereksinimleri l Kısıtlamalar

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 13 Yazılımın gözden geçirilmesi l Sapmaları ve kusurları ortaya çıkarmak için kaynakların incelenmesi Sistemin yürütülmesini gerektirmez Çalıştırmadan önce kullanıla bilir l Sistemin her türlü kaynaklarına uygulana bilir gereksinimler, tasarım, deneme verileri ve s. l Hataları ortaya çıkarmak için etkili yöntem l Basit gözden geçirme ile çok farklı kusurları ortaya çıkarmak mümkündür Denemede, bir kusurun diğerini örtmesi programın birkaç kez yürütülmesini gerektire bilir l Alan ve programlama bilgilerinin yeniden kullanımı Gözden geçirenler sıklıkla ortaya çıka bilecek kusurları seze bilirler

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 14 Gözden geçirme ve deneme l Gözden geçirme ve deneme biri birini tamamlar l Her ikisi V & V sürecinde kullanılır l Gözden geçirme, müşterinin gerçek gereksinimlerine uyumluluğu değil, belirteçlere uyumluluğu yoklar; l Gözden geçirme işlevsel olmayan nitelikleri (başarım,kullanıla bilirlik) yoklamaz

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 15 Program gözden geçirme l Kusurları bulmak (düzeltmek için değil) için uygulanır l Kusurlar Mantıksal hatalar Kodlardaki sapmalar( örn., başlangıç değer verilmemiş değişken) Standartlarla uyumsuzluk

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 16 Gözden geçirme süreci Sistem, gözden geçirme grubuna anlatılır l Kod ve uygun belgeler grup üyelerine dağıtılır l Gözden geçirme zamanı bulunan hatalar kaydedilir l Bulunan hataları gidermek için güncellemeler yapılır l Yeniden gözden geçirme yapıla veya yapılmaya bilir

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 17 Gözden geçirme grubu l En azı 4 kişi l Kodun yazarı l Gözden geçiren(Inspector) hataları ve uyumsuzlukları bular l Okuyucu (Reader) kodu gruba okur l Yönetici (Moderator) toplantılara başkanlık yapar ve hataları kaydeder

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 18 Gözden geçirme listesi l Genel hataların yoklama listesi gözden geçirme sürecini yürütmek içindir l Hatalar listesi programlama diline bağımlıdır Örnekler Başlangıç değerler verme Sabitleri adlandırma Döngülerin kesilmesi Dizi sınırları

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 19 Gözden geçirme başarısı l Genel gözden geçirme sürecinde 500 komut/saat l Bireysel yaklaşımla 125 kod/saat l Pahalı süreçtir l 500 satırın gözden geçirilmesinin maliyeti yaklaşık 40 kişi/saattir

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 20 Otomatik statik çözümleme STATİK çözümleyiciler –kaynak kodu işlemek için yazılım araçları l Onlar program metnini taramakla olası hatalı koşulları bulmaya çalışır ve bu hataları V&V grubuna bildirir Gözden geçirme sürecinde çok etkilidir. Gözden geçirme yerine kullanılamaz

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 21 Statik çözümleme Hata sınıfı statik çözümlemeler Veri hataları Başlangıç değerlerini almamış değişkenlerin kullanılması, Değişkenler ilan edilmiş ama kullanılmamıştır, Değişkenlere iki kez değer verilmiş ama arada hiç kullanılmamışlar Dizilerin sınırlarında olası hatalar, İlan edilmemiş değişkenler Denetim hataları erişilemez kod Döngüde koşulsuz dallanma Giriş-çıkış hataları aynı değişken iki kez çıkış değişkeni olarak kullanılsa da arada ona yeni değer verilmemiş Arayüzü hataları parametrenin türü yanlış, parametreler sayısı yanlış, işlevlerin sonucu kullanılmayıp çağrılmayan fonksiyon ve yordam Bellek ile bağlı hatalar atanmamış göstergeler, göstergelerin doğru hesaplanmaması

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 22 Statik çözümleme adımları l Denetim akışlarının çözümlenmesi Çok girişli veya çıkışlı döngüleri yoklamalı, erişilemeyen kodları bulmalı ve s. l Verilerin kullanımının çözümlenmesi Başlangıç değerler verilmemiş, tanımlanmış, ama hiç zaman kullanılmayan değişkenlerin ve s. bulunması l Arayüzü çözümlenmesi Altprogram ve yordamların belirtilmesi ve kullanımındaki tutarlılığının yoklanılması l Bilgi akışının çözümlenmesi Çıkış değişkenlerinin bağımlılığının tanımlanması l Yol çözümlenmesi Programdaki yolların ve bu yollarda yürütülen komutların araştırılması

©Ian Sommerville 2000Software Engineering, 6th edition. Chapter 19Slide 23 Önemli hususlar l Doğrulama ve geçerlilik aynı şey değildir. Doğrulama sistemin belirtece uygunluğunu gösteriyor Geçerlilik, programın müşteri isteklerini karşılamasını gösteriyor l Deneme sürecini yerine getirmek ve kontrol etmek için deneme planları hazırlanır l Statik doğrulama yöntemleri hataları bulmak için programın çözümlenmesini kapsar l Programın gözden geçirilmesi hataları bulmak için çok etkili yoldur l Gözden geçirme zamanı program kodu küçük grup tarafından kontrol edilir l Statik çözümleme araçları program sapmalarını bula biliyor