KOLLOİDLERİN HAZIRLANMASI ve SINIFLANDIRILMASI

TANIMI Kolloid,bir tür homojen karışımdır.1861’de İskoçyalı bilimci Thomas Graham,değişik maddelerin parşömen zarından geçişlerini incelemiş ve bunlardan bazılarının hızlı,bazılarının yavaş hareket ettiklerini gözlemlemiştir.Örneğin albümin,jelatin gibi maddeler yavaş hareket ederken,şeker,KOH,NaCL, gibi maddelerin zardan çok hızlı geçtiklerini tespit etmiştir..

Buna göre Graham,çözünmüş maddeleri zardan geçişlerine göre kristaloidler ve kolloidler olarak ikiye ayırmıştır.Kolloidler, büyük moleküllü oldukları için zardan geçememiştir

Yeni tanıma göre; bir maddenin kendisi için çözücü olmayan bir ortamda 0,00001-0,0000001cm boyutlarında dağılmasıyla oluşan çözeltiye kolloidal çözelti denir.Örneğin; kükürdün,kilin,sabunun suda dağılmasıyla kolloidal çözelti oluşur.

SINIFLANDIRILMASI Tanecik şekillerine göre kolloidler 1-Küresel kolloidler 2-Lineer kolloidler Yapı bakımından kolloidler 1-Misel tipi kolloidler 2-Moleküler kolloidler Kararlığına göre kolloidler 1-Liyofob kolloidler 2-Liyofil kolloidler

Çözücü çeken liyofilik, çözücü iten ise liyofobiktir. Liyofobik kolloidlere örnek olarak metal solleri verilebilir. Liyofilik kolloidlere ise hidrojen bağı yapabilecek olan –OH grupları örnek olarak verilebilir.

Kolloid kimyasında genel olarak kolloidler genel olarak vizkoziteleri yönünden hidrofilik ve hidrofobik olmak üzere 2 sınıf altında bulunabilirler. Kolloidal tanecikler ile çözücü sıvı arasında bir çekim kuvveti var ise, bu gibi kolloidlerin çözücü veya dispersiyon ortamı su ise hidrofilik adı verilir.

Kolloidal tanecikler ile çözücü arasında çekim çok az veya hiç yoksa bu gibi kolloidlerin çözücü veya dispersiyon ortamı su ise hidrofobik adı verilir…

ÖZELLİKLERİ Kolloid veya dispers faz bir maddenin ufak taneciklerini diğeri içinde dağılmasına verilen addır. Dispers faza verilecek olan isim, ilgili fazlara bağlı olarak değişir. Sol, bir katının sıvı veya katının katı içinde dağılmasıdır.

Hava kirliliği,katının gaz içinde dağılmasıdır…

Aerosol ise sıvının veya katının gaz içinde dağılmasına denir Aerosol ise sıvının veya katının gaz içinde dağılmasına denir.Burada tanecikler genelde mikroskop ile görülebilecek kadar büyüktür.Emülsiyon ise sıvının su içinde dağılmasıdır. Jel ise, tüm dispersiyon ortamının sol taneciklerine nüfuz ettiği yarı katı liyofilik bir soldür.

Sis,sıvının gaz içinde dağılmasıdır…

Laboratuar veya ticari yöntemlerde kuvars gibi bir malzeme, bir dağıtıcı ortam içinde öğütülebilir. Oluşan bir çökelek bir dağıtıcı madde katılmak suretiyle dağılabilir.

HAZIRLANMASI Bir destek ortamına daldırılmış olan iki elektron arasında bir elektrik arkı yaratmak suretiyle de kolloid oluşturulabilir.Bazen kimyasal çöktürme de kolloid verebilir.

Emülsiyonlar genellikle iki tane bileşeni beraberce hızlı bir şekilde çalkalamak suretiyle hazırlanır.Ürünü kararlı hale getirmek için, genellikle bir çeşit emülsiyon oluşturucu madde eklenir. Örnek olarak;yüzey aktif tür veya dağılmış fazın etrafında koruyucu bir film oluşturan liyofilik bir sol olabilir.

Yağların suda emülsiyonu olan sütte, emülsiyon oluşturucu madde kazeindir.Ancak sütün üzerinde kaymak oluştuğuna göre,kazeinin sütü kararlı hale getirmede tam anlamıyla başarılı olmadığı görülmektedir.

Bu tip pıhtılaşma, emülsiyonun çok ince bir şekilde dağıtılmasıyla önlenebilir.Bunun için ultrasonik dalgalarla çalkalama yapılır.Bu tip sütlere ‘‘homojenize edilmiş süt ’’ adı verilir.

Aerosol oluşturmak için kullanılacak yollardan biri de ince bir uçtan jel halinde çıkan bir gazı kullanarak sıvıya çok ince dağıtmaktır. Sıvıya elektriksel bir yük uygulamak suretiyle dağılım arttırılabilir.Çünkü elektrostatik itme küçük damlacıkların oluşumunu kolaylaştırır.Bu işlem elektrik yüklü sıvıyı bir başka sıvıya yollamak suretiyle emülsiyon hazırlamakta da kullanılır.

Kolloidler diyaliz tekniğiyle ayrılabilir Kolloidler diyaliz tekniğiyle ayrılabilir.Buradaki amaç bunların oluşmasına yardım eden iyonik maddenin büyük bir kısmını uzaklaştırmaktır.

Diyaliz genellikle çok yavaş olduğundan,bir elektrik alanı uygulamak ve kolloid tanecikleri tarafından taşınan yükten faydalanmak suretiyle hızlandırılır. Bu tekniğe ‘‘elektrodiyaliz’’ adı verilir.