İŞLETME YÖNETİMİ
İşletme Bilimi İşletmelerin kuruluşu, finansmanı, üretim araçlarının sağlanması, üretilen mal ve hizmetlerin pazarlanması, örgütlenip, yönetilmeleri ve parasal olayların izlenmesi konularını ele alıp inceleyen bir bilim dalıdır.
İşletme İnsan gereksinmelerinin karşılanması için mal ve/veya hizmet üretiminin gerçekleştirildiği iktisadi birimlerdir.
Üretim Öğeleri Gereksinmelerin karşılanması amacıyla mal ve hizmet üretiminde yararlanılan, bir ülkenin sahip olduğu temel kaynaklardır.
Üretim Öğeleri Emek Girişimci Sermaye Doğal Kaynaklar Teknoloji
Emek İşletmelerde üretimi ortaya koyan insan kaynağını ifade eder. Emek faktörü, üretimi gerçekleştirenlerin fiziksel ve düşünsel katkılarını içerir. Bir inşaat işçisi kas gücünü ya da fiziksel gücünü kullanır. Bu inşaatın mühendisi ise, düşünsel bir emek ortaya koymaktadır. İşgücü öğesi ile birlikte ele aldığımız girişimci üretim faaliyetinin gerçekleştirilmesinde önemli rol oynar.
Girişimci Mal veya hizmet üretimi için üretim öğelerini bir araya getirilmesini sağlayan kişidir. Girişimcinin temel amacı kâr elde etmektir. Buna karşılık üretim faaliyetlerinden doğabilecek riski de üstlenir.
Sermaye (Kapital) Mal ve hizmet üretimini destekleyen servet, sermaye (kapital) adını alır. Sermaye, üretimde yararlanılan para ve parasal değeri olan her tür donanımı ifade eder. Paraya dönüşebilen hisse senedi, bono gibi değerler ya da bir fabrikadaki makine, bina, araç-gereç sermaye olarak nitelenir.
Doğal Kaynaklar Doğadan elde edilen, doğrudan veya işlenerek kullanılan her tür maddeyi içerir. Temel doğal kaynaklar toprak, su, mineral maddeler ve araçlardır. Ekonomik bir kaynak olarak doğa, nicelik olarak ve içerdiği hammadde açısından sınırlıdır, arttırılması, belli bir düzeyin üstüne çıkarılabilmesi söz konusu değildir. Bu üretim faktörünün işletmeler tarafından özenli olarak kullanılması, kendi çıkarları ve insanlığın çıkarları için kaçınılmazdır.
Teknoloji Mal ve hizmet üretimi için kullanılan yöntemlerdir. İnsanın çalışlmasını geliştirmek ve üretim yeteneğini arttırmak için, bilginin üretilmesi ve uygulanması olarak da tanımlanabilir. Gelişmiş bir teknoloji, daha yararlı ve yüksek nitelikli malların, daha etkili yollarla üretimini sağlar.
Gereksinme ve İstekler (İhtiyaç) Ekonomik yaşamın ve ekonomik faaliyetlerin hareket noktasını insan gereksinmeleri ve istekleri oluşturur. Bu gereksinme ve isteklerin bir bölümü yaşamsal önemdedir ve kesinlikle karşılanmaları, doyurulmaları gerekir; yoksa, kişilerin yaşamlarını sürdürmeleri olanaksızlaşır. Başka bir ifadeyle, karşılandığı zaman insana mutluluk ve haz veren, karşılanmadığında acı veren her şey gereksinme ve ihtiyaçtır.
Talep Satın alma gücü olan bireylerin ekonomik mal ve hizmetlere gösterdikleri isteklerdir. Talepten söz edebilmek için: Mala karşı duyulan gereksinme ya da istek, Malın karşılığını ödeme isteği, Karşılığı ödeyebilecek gelir düzeyi.
Mal İnsan gereksinmelerini ve isteklerini gidermeye yarayan somut araçlardır. Mallar ekonomik ve ekonomik olmayan (serbest) mallar olmak üzere ikiye ayrılır. Ekonomik mallar ise; tüketim malları-üretim malları ve dayanıklı mallar-dayanıksız mallar olmak üzere sınıflara ayrılır.
Hizmet İnsan gereksinmelerini karşılayan, ancak somut olmayan araçlardır. Mal ve hizmet, temelde üretim araçlarını bir araya getirerek ulaşılan birer sonuçtur. Bunlar aynı çabanın ürünüdürler, ama birbirlerinden farklı özellikler taşırlar.
Tüketim İnsan gereksinmelerini ve isteklerini karşılamak amacıyla üretilen mal ve hizmetlerin kullanımıdır. Başka bir ifadeyle, mal ve hizmetlerin sağladığı yararların kullanılması tüketimi ifade eder.
Tüketici Gereksinme ve isteklerini karşılamak amacıyla mal ya da hizmetleri kullanan bireyler ya da örgütlerdir.
Son Tüketici – Endüstriyel Tüketici Tüketicileri de satın alma ve kullanma amaçları yönünden bölümlendirebiliriz. Son tüketici, kişisel ya da aile gereksinmeleri nedeniyle bir mal yada hizmeti satın alan birey ya da kuruluştur. Endüstriyel tüketici, üretim, yeniden satma ya da işletme kurma amacıyla satın almada bulunan bireyler yada örgütlerdir.
Girişim Başkalarının gereksinmelerini karşılamak üzere, pazarı olan ve pazarda fiyatı olan ekonomik mal ve hizmetleri ortaya koymak ve sahibine kar sağlamak amacını güden bir işletmedir. Girişimle, işletme arasındaki temel farklılık: İşletmenin girişim olabilmesi için üretilen mal ve hizmetlerin başkalarının ihtiyaçlarını karşılaması, pazarının ve fiyatının bulunması gerekir. Girişimin temel amacı kar sağlamaktır.
Girişimci Gereksinmeleri karşılamak üzere iktisadi mal ve hizmet üretiminin gerçekleştirilmesi için üretim faktörlerini bir araya getiren kişidir. Girişimcinin özelliği üretim araçlarını sağlayıp yöneltmesi ve ortaya çıkabilecek riskleri üstlenmesidir.
Yönetici Başkalarının gereksinmelerini karşılamak amacıyla mal ve hizmet üretimi için üretim faktörlerinin bir araya getirilmesini yöneten kişidir. Bu işi ücret karşılığı yapar ve riski doğrudan üstlenmez.
İşletmenin Özellikleri
İşletmenin Amaçları İşletmenin başarılı olmasında ve sağlıklı kararlar almasında temel koşul, neler yapacağının bilinmesidir. İşletme faaliyetlerinin başlangıcında, amaçların net ve gerçekçi olarak belirlenmesi işletmeler için yaşamsal önemdedir. Temel Amaçlar: Kar Topluma Hizmet Özel Amaçlar: Uzun dönemli büyüme Tüketicilere nitelikli mal sunma Çalışanlara uygun ücret verme Toplumsal sorumluluk Çevreyi koruma
İşletmelerin İşlevleri Üretim Dağıtım Pazarlama Muhasebe Finansman Eğitim AR-GE Reklam İnsan Kaynakları Bu işlevlerden hangilerinin uygulanacağı ya da hangileri için ayrı bölümler açılacağı; üst yönetimin yaklaşımı, işletmenin içinde bulunduğu özel koşullar, işletmenin büyüklüğü gibi unsurların etkisi altında kararlaştırılır.
İşletmelerin Çevre İlişkileri ve Sorumlulukları İç Çevre: Sermaye sahipleri, yöneticiler, personel, örgüt kültürü gibi unsurlardır. Dış Çevre: Devlet ve yasalar, tüketiciler, toplum yapısı ve kültürü, rakipler, tedarikçi işletmeler, diğer işletmeler, fiziksel koşullar vb. unsurlardır.
İŞLETME TÜRLERİ
İşletme türleri Büyüklüğüne göre İş koluna göre KOBİ’ler Büyük işletmeler Çok uluslu işletmeler İş koluna göre Endüstri Ticaret Hizmet Üretilen mal cinsine göre Mülkiyete göre Yasal yapılarına göre
İşletmelerin Sınıflandırılmasındaki Diğer Ölçütler Büyüklük Süreklilik Riske katlanma Yönetim biçimleri Alıcıların rolü
KOBİ’ler Türkiye’deki işyerlerinin %95’i KOBİ’dir. İstihdamın %70’den fazlası KOBİ’lerdedir. Tanımlamada, yönetimin bağımsızlığı, sermaye yapısı ve niceliksel önemlidir. Büyük ölçekli işletmeleri tamamlarlar. 50 kişiye kadar küçük ölçekli işletme 51-200 kişi orta ölçekli işletme
KOBİ’lerin kurulma nedenleri Bağımsızlık isteği Miras Başka alternatiflerin yokluğu Sermayenin boyutu Mesleğini değerlendirme arzusu Sosyal saygınlık
Üstünlükleri Esneklik Rekabet ortamı Devlet yardımı Büyük yatırım ve teknoloji gereksinimi Sabit giderlerin yüksek olmaması Yönetim kolaylığı Az çalışan Depolama
Başarısızlık nedenleri Yetersiz yönetim Yetersiz sermaye İş bunalımları Alacak tahsili Rekabet Kuruluş yeri Ana sanayi ile bütünleşme eğitim
Çok uluslu işletmeler Mısır’da ekilen pamuk, Türkiye’de iplik, Hindistan’da dokuma, İtalya’da stil, Güney Kore’de konfeksiyon, Fransa’da tanıtım
Çok uluslu işletmeler Şebeke organizasyonlardır. Örgüt kültürü ? ABD, Japon ve Alman şirketler en büyük payı alırlar.
Kuruluş nedenleri Ucuz hammadde Ucuz işgücü Pazarı genişletmek Taşıma giderlerini azaltmak Devlet teşviklerinden yararlanma
Sınıflandırma Yönetsel açıdan Tek merkezli işletmeler Çok merkezli işletmeler
İş koluna göre işletmeler Endüstri Analitik (tek hammadde, çok ürün) Sentetik (çok hammadde, tek ürün) Montaj entegre Ticaret Toptan perakende Hizmet
HİZMET VE HİZMET İŞLETMELERİNİN KENDİNE ÖZGÜ TEMEL ÖZELLİKLERİ Hizmet boyutlandırılamaz, tanımlanamaz. Depolanamaz, saklanamaz, geri kazanımı mümkün değildir. İnsan davranışları ile yönlendirilen bir dizi aktiviteden oluşur. Anlık veya programlı talebin karşılanması şeklinde karşılanır. Bir eşya veya nesne gibi test ve muayene edilemez.
HİZMET VE HİZMET İŞLETMELERİNİN KENDİNE ÖZGÜ TEMEL ÖZELLİKLERİ Kullanım ömrü yoktur, yaratıldığı an tüketilir. Hizmet kalitesi açısından insan kaynakları yönetimi önemlidir. Hizmette kalite, objektif ve subjektif boyutları olan bir kavramdır. Hizmetin kalitesi, hizmet tüketilmeden belirlenemez. Ürün güvenilirliğinden çok insan güvenilirliğini içerir. Standardizasyonu sağlamak zordur.
HİZMET VE HİZMET İŞLETMELERİNİ ÜRÜN VE ÜRETİM İŞLETMELERİNDEN AYIRAN ÖZELLİKLER Soyutluk (intangibility) : Hizmet bir performans ve çabadır. Heterojenlik (heterogeneity) : Hizmetin çıktısı tek bir şekilde homojen değildir. Değişebilirlik (dependability) : Hizmetin çıktısı hizmetin kim tarafından verildiğine bağlıdır. Ayrılmazlık (inseperability) : Müşteri, hizmetin üretilmesinde yer alan bir unsurdur. Kalite Güvence (quality assurance) : Hizmetin kalitesini ölçmek kolay değildir. Eş zamanlılık (simultaneity) : Hizmetin üretimi ve tüketimi eş zamanlı olarak gerçekleşir. (Lovelock, Gupta ve Chen, Lovelock ve Yip)
Depolanamazlık (non-stockability) : Hizmet üretildiği an tüketilir. Geri alınmazlık (irreversibility) : Hizmetin geri alınması mümkün değildir. Test edilebilirlik (testability) : Hizmetin müşteriye sunumundan önce test edilmesi zordur. Zaman faktörü (time factor) : Hizmette bekleme ve üretim zamanı önemlidir. Sahiplik (ownership) : Hizmet sunum şekli, müşterinin hafızasına kazınır. Taşıma (transportation) : Fiziksel olarak hizmetin taşınması mümkün değildir.
HİZMET VE HİZMET İŞLETMELERİNİ ÜRÜN VE ÜRETİM İŞLETMELERİNDEN AYIRAN ÖZELLİKLER Hizmet ve üretim işletmelerinin yönetim tarzlarının farklılığı (Lovelock) Müşterinin iyi yada kötü hizmet olarak tanımladığı hizmet türüne tepkisini genellikle hemen vermesi (Deming) Hizmette hataları bulmanın üretim sektöründe olduğundan daha zor olması Hizmet kapasitesi üretime nazaran sabittir. (Biema) Daha hassas işgücü planlaması gerekir. İşler doğal olarak çok yönlü fonksiyoneldir. (Fast-food‘da kasiyerlik)
Üretilen mal cinsine göre Tüketim malı üretenler Dayanıklı tüketim malları Dayanıksız tüketim malları Endüstri malı üretenler
Mülkiyete göre Özel işletmeler Kamu işletmeleri Karma işletmeler Döner sermayeli işletmeler Katma bütçeli işletmeler Yerel yönetim işletmeleri KİT’ler Karma işletmeler
Yasal yapılarına göre Türk Ticaret Kanunu, Medeni Kanun, Borçlar Kanunu, Koop. Kanunu, İş Kanunu Kişi işletmeleri Tek kişi işletmesi Adi şirket Kollektif şirket Komandit şirket Sermaye işletmeleri Anonim şirket Limited şirket Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket kooperatifler
TEK KİŞİ İŞLETMESİ Borçlulara karşı işletme sermayesi dışında kendi öz varlıkları ile de sorumludur. Tek kişi tarafından kurulur ve yönetilir.
ADİ ŞİRKET 2 ya da daha fazla kişinin sermaye ve emeklerini birleştirerek tüzel kişilik kazanmadan kurdukları ortaklık Yazılı veya sözlü sözleşme yapılır. Kar/zarar paylaşımı eşittir. Kararlar ortak alınır. Borçlara karşı mal varlıkları ile de sorumludurlar.
KOLLEKTİF ŞİRKET Ticari bir unvan ile gerçek kişilerce kurulan işletmedir. Kuruluş amacı, ticari işletmeyi kurmak ve işletmek olmalıdır. Sözleşmenin noter onaylı, ticaret sicil dairesine bildirilmiş ve ticaret sicil gazetesinde çıkmış olması gerekir. Yöneticinin kim olduğu belirtilir. Ortaklar borçlara karşı sınırsız sorumludurlar. İşletmenin unvanı vardır.
KOMANDİT ŞİRKET Tüzel kişilikli, sözleşmeye bağlı, ticari unvanı olan şirketlerdir. Ortaklardan en az biri alacaklılara karşı sınırsız (komandite), diğerleri koydukları sermaye kadar sorumludur (komanditer). Komandite, kollektif şirketteki ortak gibidir. Komanditer, yönetime katılmaz, ancak hesapları inceleyip sermayesi oranında kar/zarara ortaktır. Yazılı ve onaylı kuruluş sözleşmesi gerekir. Kredi imkanları kollektife göre daha yüksektir.
ANONİM ŞİRKET Büyük sermaye gereksinimi durumunda kurulurlar. Unvana sahip, sermayesi belirli paylara bölünmüş, ortakların borçlarından dolayı sermayeleri ile sorumlu oldukları şirketlerdir. 5 kurucu üye ve 5 milyar TL esas sermaye gerekir. Ortaklara pay senedi çıkarılır. Ortak sayısı sınırsızdır. Sözleşmesi yazılı ve noter onaylıdır. Kişi işletmelerine göre kurumlar vergisi daha düşüktür.
LİMİTED ŞİRKET 2 veya daha fazla gerçek veya tüzel kişinin ticaret unvanı ile kurdukları esas sermayesi belirli şirketlerdir. Ortaklara pay senedi çıkarılmaz. Ortak sayısı 2-50 arası olup sermayesi en az 500 milyon TL’dir. Yazılı ve noter onaylı sözleşme gerekir. Riskli işlerde ortakların sorumluluğunu sınırlı tutmak için ideal bir modeldir. Ortak sayısının sınırlı olması, pay senedinin olmaması, sermaye gereksiniminin azlığı AŞ’lerden farklı yönleridir.
SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET AŞ ile kollektif şirketin bileşimidir. AŞ ortaklarına benzeyenler komanditer, kollektif şirket ortaklarına benzeyenler komanditedir, yönetim sorumluluğu alabilirler. Komanditer ortaklar hisse senedi sahibi olurlar. En az 1’i komandite olmak koşuluyla en az 5 kurucu üye olmalıdır. Yazılı ve noter onaylı sözleşme olur. Kişi işletmelerinden sermaye işletmelerine geçiş için iyi bir yoldur.
İŞLETMELERİN KURULUŞU Yatırım düşüncesi Yapılabilirlik (fizilibite) araştırması (finansal, ekonomik, yasal, teknik ve örgütsel araştırmalar) Yapılabilirlik projesi (ön proje) Değerlendirme ve yatırım kararı Kesin proje Projenin uygulanması Üretime geçiş aşaması
Kuruluş Yerinin Belirlenmesini Etkileyen Faktörler Hammadde Ulaştırma (taşıma) Pazara yakınlık İşgücü (emek) Enerji ve yakıt Su İklim koşulları Artıkların atılması Özendirme önlemleri Öteki etmenler (Vergi ve harçlar, kültürel koşullar, dışsal ekonomiler vb)
İŞLETMELERİN BÜYÜMESİ Büyüme Nedenleri: İşletmeler çevrenin etkisiyle, finansman, pazarlama veya üretim faaliyetlerinden kaynaklanarak büyümeyi amaçlayabilir.
İşletmelerde Büyüme Nedenleri Büyümede Çevre Etkisi: Büyüme, işletmenin çevre baskılarına karşı koyabilmesi kadar, çevreye uyum yeteneğini sağlar. Büyüyen işletmeler, rakiplerle daha kolay mücadele ederken, müşterilerine de kaliteli hizmet sunabilir. Büyümede Finansal Nedenler: İşletmelerin büyümesi ile finansal olanakların artırılması ve işletme çevresinde güç kazanması mümkün olur. Fonlar daha etken kullanılabilir, rekabete finansal üstünlük sağlanabilir, büyüme ile karı artırma imkanı sağlanabilir, kredi kurumlarında ve borsada prim sağlanabilir.
İşletmelerde Büyüme Nedenleri Büyümede Üretime İlişkin Nedenler: Büyüme ile üretimde, miktar ve kalite artarken, maliyetlerde düşmeler yaşanabilir. Ar-Ge faaliyetlerine ağırlık verilebilir. Büyük işletmeler tedarik kolaylıklarından yararlanabilirler. Yan ürünler geliştirilebilir. Büyümede Pazarlamaya İlişkin Nedenler: Büyüme ile işletmenin faaliyet gösterdiği pazarlar, nitelik ve nicelik yönünden değişir. Pazarlama teknikleri daha verimli kullanılabilir. Ulusal ve uluslar arası pazarlara girme kolaylaşır. Pazar stratejileri geliştirilebilir. Satış giderlerinden tasarruf sağlanır.
Büyüme Biçimleri – İç Büyüme Mevcut faaliyetlerin genişletilmesi yoluyla gerçekleştirilebilir. İşletmeler kendi kaynaklarına dayanarak iç büyümeye giderler. Yeni finansman kaynaklarına ihtiyaç duyulur. Büyümede borçlanma, oto finansman veya yeni sermaye bulma yöntemlerinden biri veya birkaçı uygulanır. Yatay Büyüme: İşletmelerin, aynı üretim dalında, faaliyet boyutlarını genişletmesidir. Bu ise ürün farklılaştırması veya Pazar farklılaştırması ile sağlanır. Dikey Büyüme: Dikey büyüme, geriye ve ileriye olmak üzere iki boyutta gerçekleşir. Geriye Doğru Dikey Büyüme: İşletme daha önce satın aldığı girdileri kendisi üretmeye başlar. İleri Doğru Dikey Büyüme: İşletmenin ürettiği mallar için satış organizasyonu kurması durumunda söz konusudur.
Büyüme Biçimleri – Dış Büyüme Dış büyüme genellikle birleşme şeklinde olur. Dikey Birleşme: Geriye doğru ve ileriye doğru dikey birleşme olarak ikiye ayrılır. Yatay Birleşme: Birbirinin aynısı olan malları üreten ve pazarlayan işletmelerin birleşmesidir.
Geriye Doğru Dikey Büyüme
İleriye Doğru Dikey Büyüme
YÖNETİM KAVRAMI Yönetim: Yönetim ve organizasyon düşünürlerine göre yönetim, başkaları aracılığıyla amaçlara ulaşmak ve iş görmek olarak ifade edilir. Bu açıdan, amacı ne olursa olsun yönetim, bir grup faaliyeti ortaya çıkmakta ve yöneten ile yönetilen ilişkisi doğmaktadır.
Geniş tanımıyla yönetim, amaçların etkili ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesi amacıyla bir insan grubunda işbirliği ve koordinasyon sağlamaya yönelik faaliyetlerin tümünü ifade eder.
Yönetim Tipleri Ailesel yönetim Siyasal yönetim Profesyonel yönetim
Yönetim Pramidi Tepe Yönetim: İşletme sahipleri, Yönetim Kurulu, Genel Müdür, genel Müdür Yardımcıları Orta Yönetim: Bölüm-Departman Müdürleri, Bölüm Müdür Yardımcıları İlk Basamak Yönetim: Kısım Şefleri, Ustabaşılar, Gözetimciler
Yönetim Pramidi
Yöneticinin Rolleri Bireylerarası Roller Bilgi sağlama rolleri Sözde mevki sahibi Liderlik rolü Birleştirici rolü Bilgi sağlama rolleri Monitör olarak Konuşmacı olarak Karar almaya ilişkin roller Girişimci rolü Uyuşmazlıkları çözümleyici rolü Kaynak dağıtıcı rolü Müzakerecilik rolü
Yöneticinin Rolleri
Yönetim Kavramının Gelişimi
TEORİ VARSAYIMLARI 1900 dan Önceki Yönetim Düşünceleri İşbölümü ve işleri kolaylaştırmak için makinalaşmaya Önem verilmelidir. Bilimsel Yönetim İşler bilimsel açıdan değerlendirilmeli ve çalışanların farklı ve Özel sorumlulukları tanımlanmalıdır. Bilimsel seçim, eğitim ve işçilerin gelişimi sağlamalı ve çalışanlarla yöneticiler arasındaki işler ayrılmalıdır. Klasik Yaklaşım Yöneticinin görevleri planlama. Örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve kontrol olarak ayrıldığı işlerde fonksiyonel uzmanlaşma, bölüm yetkisi ve faaliyetlerin koordinasyonu temel alınmalıdır. Bürokrasi Yaklaşımı Düzen, rasyonellik ve istikrar kavramları Önemlidir. Yönetici herkese eşit davranmalıdır. Karar Teorisi Çalışanların karar alma sürecine, katılımı kararların verimliliğini arttırır. Sistem Teorisi Örgüt bir açık sistemdir; sistem girdi, değişim süreci, çıktı ve geri bildirimden oluşur. Sistemlerin kendi içlerinde denge de olması gereklidir. Durumsallık Yaklaşımı İçinde bulunulan durumun Özellikleri ve Örgütsel süreç arasındaki uyum Önemlidir: teknoloji ve dış çevrenin değişkenliği Örgütsel yapılanmayı etkiler. Teori Z Personelin işte kalma süresi, kararların veriliş tarzı, sorumluluk kaynağı, personelin değerlendirilmesi ve yükselme şekli, kontrol mekanizmaları, uzmanlaşma derecesi ve Örgütün personele yaklaşım tarzı gibi konular önemlidir.
YÖNETİM İŞLEVLERİ Planlama Örgütleme Yöneltme Denetim
PLANLAMA Planlama Süreci Amaçların ve bu amaçlara ulaşmak için en etkin yöntemlerin belirlendiği süreçtir.
Plan Türleri Stratejik Planlar: Örgütün zaman içindeki büyüme ve gelişimini etkileyen sorunlarla ilgili planlardır. Taktik Planlar: Hazırlanan stratejik planların uygulamaya konması için gerekli olan planlardır. Eylemsel Planlar: Stratejik planlarda saptanan amaçlara nasıl ulaşılacağını belirler.
2. ÖRGÜTLEME Planlarda belirtilen hedeflere ulaşmak için kararlaştırılan yollara uygun bir örgüt oluşturma sürecidir.
Örgütleme Süreci: Planların ve amaçların incelenmesi Faaliyetlerin belirlenmesi Faaliyetlerin gruplandırılması İşgücü dağılımı yetki ve sorumlulukların belirlenmesi Teknik donanım ve fiziksel koşulların hazırlanması
Örgütleme Süreci
Planlama ve Örgütleme İşlevleri Arasındaki İlişki
Örgütleme İlkeleri: Amaç birliği ilkesi Komuta birliği ilkesi İşbölümü ve uzmanlaşma ilkesi Görevlerin tanımı ilkesi Basamaklar sırası ilkesi Yetki ve sorumluluk denkliği ilkesi Ayrıklık ilkesi Yönetim birliği ilkesi Fonksiyonel benzerlik ilkesi Yönetim alanı ilkesi Çapraz ilişkiler ilkesi
Bölümlere Ayırma İşletme ile ilgili çalışmaların ya da faaliyetlerin gruplandırılması yolu ile bölümlerin oluşturulması ve bu bölümler arasındaki çalışma ilişkilerinin belirlenmesi işlemidir. Bölümlere ayırmada dikkate alınan kriterler: Fonksiyonlara göre Ürün temeline göre Coğrafya temeline göre Müşteri temeline göre Sayı temeline göre Zaman temeline göre Süreç veya amaca göre
3. YÖNELTME Yöneticinin astlarının faaliyetlerini yönlendirmesi ve onlara ne yapmaları gerektiğini bildirmesiyle ilgili bir yönetsel süreçtir.
Güdüleme: İnsanların faaliyetlerinin ve çabalarının devamını sağlayan ve onları harekete geçiren uygulamalar toplamıdır.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi Temel fizyolojik gereksinmeler Güvenlik gereksinimi Sosyal gereksinmeler Saygınlık gereksinimi Kendini gerçekleştirme gereksinimi
Liderlik Amaçlara ulaşmak için başkalarının davranışlarını yönlendirme ve diğerlerini etkileme sürecidir.
Lider - Yönetici Liderlik ile yöneticiliğin kimi zaman eş anlamlı kullanıldığı görülmektedir. Liderlik ile yöneticilik özdeş kavramlar değildir. Liderlik, insanları topluca etkileyebilecek ve harekete geçirebilecek vizyonları yaratabilme ve iletebilme yeteneğidir. Yöneticilik ise, yapılacak işleri algılama ve insanları çalıştırabilme yetkisidir.
4.DENETİM Amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığının ya da ne ölçüde ulaşıldığının belirlenip, gerekiyorsa düzeltici önlemlerin alınması sürecidir.
Denetim Süreci Gerçekleşen sonuçların ölçülmesi Standartlarla gerçekleşen sonuçların karşılaştırılması Düzeltici faaliyetler
Denetim Süreci