İlköğretim DKAB Dersi 6. Sınıf 6. Ünite Sunusu İSLAMİYET VE TÜRKLER

6.6. Ünite: Türkler ve İslamiyet/ Konular Türklerin Müslüman Oluşu Türkler Arasında İslam’ın Yayılmasında Etkili Olan Şahsiyetler 2.1. Ebu Hanife 2.2. Maturidi 2.3. Ali er-Rıza 2.4. Ahmet Yesevi 2.5. Ahi Evran 2.6. Hacı Bektaş Veli 2.7. Mevlana Celaleddin-i Rumi 2.8. Yunus Emre Türklerde Peygamber ve Ehl-i Beyt Sevgisi Türklerin İslam Medeniyetine Katkıları Türklerin Bilime Katkıları

6.6. Ünite: Türkler ve İslamiyet / Kazanımlar Türklerin Müslüman olma sürecini özetler. Türkler arasında İslam’ın yayılmasında ve İslam anlayışının oluşmasında etkili olan şahsiyetleri tanır. Türklerin İslam medeniyetine ve bilime hizmetlerine örnekler verir. Türklerdeki peygamber ve ehl-i beyt sevgisine örnekler verir.

1. Türklerin Müslüman Oluşu “Türkistan adı size neler çağrıştırıyor?”

1. Türklerin Müslüman Oluşu Eski Türkler, Göktanrı inancına sahiptiler. Bu inanışa göre Göktanrı, göklerin ve bütün evrenin yaratıcısıdır.insanların kaderini tayin eder. Hakanı tahta çıkarır ve korur. Onun yardımı ile Hakan zafer kazanır. Yardım için ona dua edilir. Kurban kesilir ve onun adına dua edilirdi.

1. Türklerin Müslüman Oluşu

Göktanrı İnancı İle İslam Dini Arasındaki Benzer Kavramlar Türklerde İslamiyette Kam Uçmağ Alp Göktanrı Tamug Yükünç Yek Yazuk Uluğ Gün Evliya, Ata, Baba Cennet Alp, Gazi Tevhit İnancı Cehennem Secde, Namaz Şeytan Günah Kıyamet

Türklerin Müslüman Olmasına Etki Eden Faktörler Türklerin inançları ile İslamiyet’in birbirine yakın esaslar içermesidir. İslam dinin sahip olduğu hoşgörü ve sosyal anlayışı İslamiyet’in Türklerin mizacına uygun olması

EBU HANİFE İMAM MATURİDİ AHMET YESEVİ YUNUS EMRE MEVLANA AHİ EVRAN 2. Türklerde İslam Anlayışının Oluşmasında Etkili Olan Şahsiyetler EBU HANİFE İMAM MATURİDİ HACI BEKTAŞ VELİ Türklerde İslam Anlayışının Oluşmasında Etkili Olan Şahsiyetler AHMET YESEVİ YUNUS EMRE MEVLANA AHİ EVRAN ALİ ER-RIZA

2.1. EBU HANİFE 699-766 Asıl adı Numan bin Sabittir. Türkler arasında en yaygın mezhep olan Hanefi mezhebinin kurucusudur. İslam dünyasında İmam Azam olarak tanınır. İslam’ı Kur’an ve sünnetin ışığında aklın ilkeleriyle yorumlamıştır. Geçimini ticaret yaparak sağlamıştır.

2.2. İmam Maturidi 852-944 Özbekistan’ın Semerkant şehrinde doğmuş ve aynı yerde vefat etmiştir. Ebu Hanife’nin düşüncelerine bağlı kalarak çalışmalarını sürdürmüştür. “ Kitabu’t tevhit” ve “Te’vilati’l Kur’an” adlı eseri günümüze kadar gelmiştir. Kur’an ve hadislerin ışığında ortaya koyduğu, inançla ilgili görüşlerinden Maturidilik ekolü doğmuştur. Türklerin din anlayışını ve düşünce biçimini şekillendirmiştir.

2.3. Ali er- Rıza 770-818 Hz. Peygamberin soyundan ve on iki imamdan biri olan Ali er-Rıza Medine’de doğdu. İyi huylu,alçak gönüllü ve son derece cömertti; az yer, az uyur daha çok ilim ve ibadetle uğraşırdı. Müsned ve Sahifetü’r-Rıza en önemli eserleridir. Kur’an’ı, sünneti ve İslam’ın temel prensiplerini sade bir dille Türklere anlatmıştır.

2.4. Ahmet Yesevi 1093-1167 Türk tasavvuf geleneğinin öncüsüdür. En önemli eseri “Divan’ı Hikmet”tir. Ahmet Yesevi, yeni müslüman olan Türklere islam’ı tasavvuf yoluyla ve yalın bir dille anlatmıştır. Hoşgörüye dayalı yaşam biçimiyle Müslüman olmayanların da sempatisini kazanmış ve birçok insanın İslam’ı seçmesine vesile olmuştur.

2.5. Ahi Evran 1171-1262 1171 yılında Azerbaycan Hay’da doğmuş ve 1262 yılında Kırşehir’de vefat etmiştir. Osmanlı Devleti Döneminde esnaf grubu arasında saygın bir yer edinmiştir. Esnafın Piri olarak şöhret bulmuştur. Kırşehir’de kurduğu Ahilik Teşkilatı, tüm meslek sahiplerinin manevi bir merkezi konumuna gelmiştir.

2.6. Hacı Bektaş Veli 1209-1270 Horsan’ın Nişabur şehrinde dünyaya gelmiştir. Anadolu’da insan sevgisi, kardeşlik ve iman gibi değerlerin yerleşmesinde büyük etkisi olmuştur. Ahlakı düşüncesini temelini “Eline, diline, beline sahip ol.” sözü oluşturur. 1270 yılında Nevşehir’de vefat etmiştir.

HACI BEKTAŞ VELİ DİYOR Kİ; “Edep elbisesini sırtınızdan ölünceye kadar çıkarmayınız.” “İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.” “En yüce servet ilimdir.” “İman bir hazinedir, akıl hazinedardır.” “Okunacak en büyük kitap insandır.” “Hizmet eden hizmet görür.”

2.7. Mevlana Celaladdin-i Rumi 1207-1273 Afganistan’ın Belh Şehrinde doğdu. Asıl adı Muhammed Celaldir. Türk –İslam kültürünün en önemli eserlerinden olan Mesnevi’yi yazmıştır. Düşüncelerinin kaynağını Kur’an ve sünnet oluşturmaktadır. Hoşgörü ve alçak gönüllülük gibi özelliklerinden dolayı çevresinde her kesimden insan toplanmıştır.

2.8. YUNUS EMRE 1240-1320 Tam olarak nerde doğduğu bilinmemektedir. Düşünce ve eylem bakımından Ahmet Yesevi’nin Anadolu’daki bir devamıdır. Onun düşüncesini özü; insanı sevmek ve insanlar arasında din, mezhep,ırk,dil, renk ve sınıf ayrımı yapmadan Yaradan’dan ötürü sevmektir.

BUNLAR KİM ?

Ben Nişabur’da doğdum. Beni Ahmet Yesevi Anadolu’ya gönderdi Ben Nişabur’da doğdum.Beni Ahmet Yesevi Anadolu’ya gönderdi. Görevim sevgi, kardeşlik, birlik ve beraberliği yaymaktır. Benim soyum Hz.Peygambere dayanır. Ben hadis, tıp ve fıkıh ilimlerini öğrendim. Horasan’da yaşamaya mecbur edildim. Hacı Bektaş Veli Ali er Rıza Ben gönül insanıyım. Benim düşüncemin temelini” Yaratılanı yaratandan ötürü sevmek” görüşü oluşturur. Beni Pir-i Türkistan diye tanırlar. Kur’an, hadis ve tasavvuf dallarında derinleştim. Divan-ı Hikmet adlı bir eserim var. Ahmet Yesevi Yunus Emre

3. TÜRKLERDE PEYGAMBER VE EHL-İ BEYT SEVGİSİ EHL-İBEYT DENİLİNCE KİMLER KASTEDİLİR? Ehl-i beyt, ev halkı anlamına gelir. İslam!da Ehl-i Beyt Hz. Peygamberin ev halkı demektir.

3. TÜRKLERDE PEYGAMBER VE EHL-İ BEYT SEVGİSİ Türkler Müslüman olduktan sonra Hz. Peygambere sevgiyle bağlanmışlardır. Onu kendilerine örnek alarak sevgilerini göstermişlerdir. Osmanlılar döneminde Hz. Muhammed soyundan gelenlere soy defterleri tutulmuştur. Bu konuyu takip etmek üzere “Nakibü’l Eşraf” adı altında özel bir kurum oluşturmuşlardır.

3. TÜRKLERDE PEYGAMBER VE EHL-İ BEYT SEVGİSİ Hz. Muhammed’in doğumu, ülkemizde her yıl nisan ayında “Kutlu Doğum Haftası” olarak çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. Türkler, Hz. Peygamberin ve Ehl-i Beyt’in isimlerini çocuklarına vererek duydukları sevgi ve saygıyı gösterirler.

TÜRKLERİN İSLAM MEDENİYETİNE KATKILARI Türkler, müslüman olduktan sonra bilim, sanat, edebiyat ve mimarlık alanlarında kendilerine has bir anlayış geliştirerek İslam medeniyetinin gelişmesine öncülük etmişlerdir. -Türkler, dini ilimlerin yanında felsefe, astronomi ve tıp gibi alanlarda da çok önemli çalışmalar yapmışlardır. Bununla İlgili Yazılan Eserler: 1-Kutadgu Bilig:Yusuf Has Hacip 2-Divanü Lugati Türk:Kaşgarlı Mahmut 3-Muhakemetül Lugateyn:Ali Şir Nevai 4-Atabetül Hakayık: E. Ahmet Yükneki -Türkler, İslam inancını sanat eserlerinde somutlaştırdılar. -İslam mimarisinin de (Cami,çeşme, han, saray, köprü) gelişmesinde önemli katkı sağlamışlardır.

Mimarimizden Bazı Eserler

MEDENİYETİ OLUŞTURAN BAZI UNSURLAR BİRER ÖRNEK VERELİM  BİLİM-SANAT EDEBİYAT MUSİKİ MEDENİYETİ OLUŞTURAN BAZI UNSURLAR TEZHİP MİMARLIK HAT MİNYATÜR

ŞİMDİ DEĞERLENDİRME SORULARINI ÇÖZELİM 

1- Aşağıdakilerden hangisi Türkler arasında İslam’ın yayılmasında etkili olan şahsiyetlerden biri değildir? A-Ebu Hanife B- İbn Rüşt C- Ahmet Yesevi D- Yunus Emre

Aferin Doğru bildin

2- Talas savaşı kaç yılında ve kimler arasında olmuştur? A- 751 yılında Emeviler- Türkler arasında B- 750 yılında Emeviler- Çinliler arasında C- 751 yılında Çinliler- Abbasi ve Türkler arasında D- 700 yılında Türkler- Abbasiler arasında

Aferin Doğru bildin

3- “Keşşaf” adlı eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir? A- Maturidi B- Farabi C- Biruni D- Zemahşeri

Bilemedin tekrar dene

Aferin Doğru bildin

5- Büyük Türk alimi Buhari hangi ilim dalında çalışmıştır? A-Tefsir B- Hadis C- Matematik D- Felsefe

Aferin Doğru bildin

6- Mesnevi adlı eserin yazarı ünlü mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir? A- Farabi B-Mevlana C- Zemahşeri D- Buhari

Aferin Doğru bildin

7- “Divan-ı hikmet” adlı eser kime aittir? A- Ahmet Yesevi B- Yunus Emre C-Mevlana D- Ahi Evran

Aferin Doğru bildin

8- Hacı Bektaş Veli’nin eseri aşağıdakilerden hangisidir? A- Mesnevi B- Makalat C- Keşşaf D- İşarat

Aferin Doğru bildin