İÇERİK

İçerik nedir? Öğrenilmesi gereken bilgi, beceri, tutum ve değerlerdir. İçeriğin seçiminde amaçların gerçekleştirilmesi için ne tür bilgi, beceri, tutum ve değerlerin alınması önemlidir.

İçerik bir araçtır İçerik hedef ve davranışlar için bir araçtır. Çünkü önce hedef ve davranışlar belirlenir, sonra bu hedef ve davranışların kazandırılmasına yardımcı olacak şekilde içerik düzenlenir. Bunun için içeriğin kendi içinde değer taşıması ve etkinlikle kullanılması gerekir.

İÇERIĞIN DÜZENLENMESİNDE KULLANILAN TEMEL İLKELER Somuttan soyuta Basitten karmaşığa Kolaydan zora Bütünden parçaya ve tekrar bütüne Bugünden geçmişe Yakından uzağa Bilinenden bilinmeyene Genelden özele Anlamlılık Gerçekçilik Güncellik (Aktüalite) Hedeflerle tutarlılık

İçerik Türleri Olgular Kavramlar İlkeler İşlemler

Davranış-İçerik Kesişim Tablosu (Merrill) Yaratma Uygulama Davranış Düzeyi Hatırlama işlem olgu kavram ilke İçerik Türleri

Olgular Olanın bitenin, düşünülmüş olanın adlandırılması sonucunda ortaya çıkan bilgi anlamındadır. Olgular rastlantısal olarak ilişkilendirilmiş bilgi parçacıklarıdır. Olgu türündeki bilgilerin, oldukları gibi öğrenilmesi zorunludur. “=“ işaretinin karşılığını herkes “eşittir” olarak öğrenmek zorundadır. Örnek: savaş adları, tarihleri, yer adları, matematikteki semboller, vb.

Kavramlar ağaç üçgen İnsanların nesneleri, durumları ayrıtedici özelliklerine göre hiyerarşik olarak sınıflamaları sonucu oluşmaktadır. Bilgi üretmek bir insan etkinliğidir. Bu süreç betimleme, sınıflama ve açıklama basamaklarını izler. ulaşım araçları demokrasi barış sevgi

Kavramlar Kavramlar bilgi üretme sürecinin sınıflama basamağına karşılık gelmektedir. Dağınık olan nesnelerin, olayların, durumların belli (ayırtedici) özelliklerinin bir araya getirilerek sınıflanması sonucunda kavramlar oluşur. Bizler tek bir sözcükle sayısız nesne, durum ya da olayı zihnimizde tasarlayabiliriz.

İlkeler (Genellemeler) “Su aşağı doğru akar” İlkeler (Genellemeler) Su 100°C de kaynar Olgu ve olaylara neden-sonuç ilişkisi içinde açıklama getiren bilgilerdir. Genellemeler bir disiplindeki kavramlar arasındaki ilişkileri tanımlar. Bir ilişkiyi vurgulayan “önerme” dir. Doğruluk veya yanlışlık bildirirler “Uzun boylu insanlar ağır olma özelliği gösterir”

İşlemler Sayıların ortalamasını alma Bir ürün elde etmek için veya bir sorunu çözmek için uyulması gereken basamaklardan, sıralardan, kararlardan ve alt dallardan oluşabilmektedir. Bilimsel yöntemin basamaklarını yazma Varlıkları çeşitli özelliklerine göre gruplayabilme

İçerik Türlerinin Öğretimi Sözel bilgilerin öğretimi Kavramların Öğretimi Kuralların Öğretimi

Sözel bilgiler deyince aklımıza ne geliyor? Tanımlar Olgular Sınıflamalar Bilimsel yasalar Modeller

Sözel bilgileri öğrenirken dört temel işlem; Seçme Kazanma Yapılandırma Bütünleştirme

Bellek destekleyiciler Öğrenme Stratejileri Açımlama Düzenleme Dikkat odaklama ve yineleme Bellek destekleyiciler

Bellek destekleyiciler Öğrenme Stratejileri Açımlama Düzenleme Dikkat odaklama ve yineleme Bellek destekleyiciler Sözel bellek destekleyiciler Görsel bellek İlk harf yöntemi Zihinsel gezinti Uyak Tümce Anahtar sözcük Görsel imgeler oluşturma Akrostiş Akronim

Bellek destekleyiciler Öğrenme Stratejileri Açımlama Düzenleme Dikkat odaklama ve yineleme Bellek destekleyiciler Açımlayıcı sorgulama Not alma ve özetleme Soru sorma ve yanıtlama

Bellek destekleyiciler Öğrenme Stratejileri Dikkat odaklama ve yineleme Bellek destekleyiciler Düzenleme Açımlama Gruplama Kavram Haritaları oluşturma Kronolojik listeleme Alfabetik sıralama Ana hatlarını belirleme Sınıflama

Sözel bilginin öğretiminde öğretim tasarımcılarına bazı öneriler Sözel bilgilerin öğrenilmesini kolaylaştırmak üzere öğrencilerin ilgili önbilgileri harekete geçirilmelidir. Öğrencilerin ilgi ve dikkati öğrenilecek sözel bilgilere çekilmelidir. Öğretim soyut sözcüklere boğulmamalı, olabildiğince somut bir dil kullanılmalıdır.

Sözel bilginin öğretiminde öğretim tasarımcılarına bazı öneriler Önemli sözle bilgiler ilk önce ya da en sonda bulunmalıdır. Önemli sözel bilgiler vurgulanmalıdır. İlginç, açıklayıcı ve ilişkili örneklerle sözel bilgilerin öğrenilmesi desteklenmelidir.

Sözel bilginin öğretiminde öğretim tasarımcılarına bazı öneriler Öğretim materyallerinde ve uygulamalarında mutlaka sorulara yer verilmelidir. Soyut sözel bilgilerin öğretiminde bu bilgileri somutlaştırmaya yarayacak görsel ögelerden yararlanılmalıdır. Sözel bilgilerin öğrenilmesi sürecinde türetimci etkinliklere yer verilmelidir. Sözel bilgilerin öğrenilmesi sürecinde öğrencilerin çalışmlarını zamana yaymaları sağlanmlalıdır.

Sözel bilginin öğretiminde öğretim tasarımcılarına bazı öneriler Öğrencilerin sözel öğrenme görevlerindeki performanslarına ilişkin geribildirim sağlanmalıdır. Öğrencilerin olgusal bilgileri ezberleme yetenekleri değil, anlamlı öğrenme deneyimleri değerlendirilmelidir. Öğrencilerin okuma yeteneklerini geliştirebilmeleri için olanak sağlanmalıdır. Öğrenciler değişik içerik türleri ve öğrenme görevlerine uygun öğrenme stratejilerinin kullanımı konusunda yetiştirilmelidir.

Kavram Ortak özellikleri paylaşan ve aynı isimle tanımlanan semboller, olaylar ve nesneler grubudur. Örnek: eğitim, öğrenme, su, vb.

Kavram Türleri Somut- soyut kavramlar Nesnesel- İlişkisel kavramlar Üst - alt -bağlantılı kavramlar Kendiliğinde –kendiliğinden olmayan kavramlar (hav hav= köpek; cik cik= kuş; dayak) Günlük- bilimsel kavramlar (çiftçi) ( eğitim, öğrenme, pekiştireç)

Kavram Türleri Üst-Alt- Bağlantılı kavramlar Ulaşım araçları (üst kavram) Kara, hava, deniz taşıtları ve bunların örnekleri (kara taşıtları; otobüs, kamyon, otomobil) alt kavram Telefon-cep telefonu bağlantılı kavram telsiz Soyut kavramlar (demokrasi, temiz, yaramaz, sevgi, yaratıcılık, yansızlık, eşitlik, barış, kalite vb.) Kavram Türleri Somut kavramlar (Bina, masa, bilgisayar, köpek, ağaç, çiçek,bitki, kursun kalem vb.) Nesnesel kavramlar (su, kare, üçgen) İlişkisel kavramlar (buharlaşma, yoğunlaşma, küp)

Kavramların Öğretimi Kavramların dayandığı özellikler Ortak Özellikler Üçgen Üç kenarlı kapalı bir şekil Tüm üçgenlerin iç açılarının toplamı 180 dercedir. 2. Değişken Özellikler Bazı üçgenlerin üç kenarı eşittir Bazı üçgenlerin iki kenarı eşittir. Bazı üçgenlerde her bir kenar farklı uzunluktadır. Açılar içinde farklılıklar söz konusudur.

Kavramların Öğretimi Kavram öğretiminde izlenen temel yaklaşımlar Temsil biçimine dayalı yaklaşımlar Sunum Sırasına dayalı yaklaşımlar Klasik yaklaşım Prototipçi yaklaşım Örnekleyici yaklaşım

Kavramların Öğretimi Kavram öğretiminde izlenen temel yaklaşımlar Temsil biçimine dayalı yaklaşımlar Sunum Sırasına dayalı yaklaşımlar Tümevarımcılık Tümdengelimcilik

Kavram Öğretiminde Kullanılan Bazı Teknikler Serbest ilişkilendirme Benzerlik sıralamaları Kart grupları Kavram ağaçları Bilişsel haritalar Yol bulma ağları 7. İçerik çözümleme 8. Anlamsal ağlar 9. Kavram haritaları 10. Grafik düzenleyiciler 11. Çapraz sınıflama çizelgesi 12. Anlamsal özellik çözümlemesi

Kavram Öğretimine Yönelik Uygulama Önerileri Kavramı tanımlayın Kavramın özelliklerini açıklayın Örnek ve örnek olmayan durumlar için havuz oluşturun. Kavramsal güçlüğü yordayın Tanılayıcı test hazırlayın Sunum biçimlerini belirleyin

Kavram Öğretimine Yönelik Uygulama Önerileri Hem buluş hem de açıklamaya dönük stratejileri kullanın, Dikkat odaklama araçlarından yararlanın Uygulamalı öğretim yapın Performansı değerlendirin

Kavram Öğretimine Yönelik Uygulama Önerileri Sınıflama hatalarını belirleyin Ayrıntılı geribildirim sağlayın Öğrenmede transfer ya da yaygınlaştırmayı özendirin

Örnek Kavramın Adı: Ağaç Kavramın Tanımı: Tek gövdesi, ana ve yan kökleri ile yaprakları olan odunsu bitki

Bitki Açık tohumlu bitkiler Kapalı tohumlu bitkiler Çiçekli bitkiler Çiçeksiz bitkiler çiçekler ağaçlar çalılar meyveli ağaçlar meyvesiz ağaçlar

Kavramın Ayırt Edici Özellikleri Tek gövdesinin olması Ana ve yan köklerinin olması Yapraklarının olması Odunsu bir bitki olması

Kavramın Ayırt Edici Olmayan Özellikleri Gövdenin uzunluğu ve genişliği ile yüzeyi farklılık gösterebilir. Kökler farklılık gösterebilir. Yaprakları farklılık gösterebilir

Kavramın Örnek Olanları Çam ağacı Elma ağacı Kestane ağacı Çınar ağacı Ladin ağacı Kavramın Örnek Olmayanları Sarmaşık Yasemin Ayçiçeği

Örnek Üzerinden Özelliklerin Gösterilmesi Çam ağacı: 1. Tek gövdesi vardır 2. Ana ve yan kökleri vardır 3. Yaprakları vardır 4. Gövdesi odunsudur

Neden Ağaç Kavramının Örneği Olmadığının Açıklanması Ayçiçeği 1. Tek gövdesi vardır 2. Ana ve yan kökleri vardır 3. Yaprakları vardır 4. Gövdesi odunsu değildir

İlkeler Olgu ve olaylara neden sonuç ilişkisi içinde açıklama getiren bilgilerdir. İlkeler genellemelerdir, bu genellemeler bir disiplindeki kavramlar arasındaki ilişkileri tanımlar. Bir başka anlatımla ilkeler dünyada olup bitenler hakkındaki açıklamalar ve tahminlerdir (Merill, 1983)

İlkelere örnek verecek olursak; Su aşağı doğru akar. Isınan hava genleşir. Öğrenme tekrarla oluşur.

İşlemler Bir amacı gerçekleştirmek için, bir sorunu çözmek için ya da bir ürün elde etmek için düzenlenmiş sıraya, adımlara işlem denmekte ve işlemler ilkelerden çıkarılmaktadır. Düzenli ve kesin bir sırayı izleyen adımlar dizisidir. Örnek: klasik koşullanmanın basamakları, problem çözme basamakları, vb.

Kuralların Öğretimi Bu araba 1987 model bir Chevrolet’tir (bildirimsel bilgi-olgu) Chevrolet model bir arabanın iki ya da dört kapılı binek bir otomobil olduğu bilgisi (kavramsal bilgi) Not: Kavramsal bilgi tanımlama ve örnekle bütünleştirme becerisini içerir.

Bir sistemin davranışlarını açıklamayı ve yordamayı gerektiren bilgi??? Bir otomobilin direksiyonunun saat yönünde çevrilmesi durumunda, otomobilin tekerleklerinin sağa döneceğini bilmek (ilke bilgisi)

Devinsel işlemler Bilişsel işlemler İŞLEMSEL BİLGİ Mat sorusu çözmek Gerçek bir nesnenin zihindeki imgesinde yapılan değişim Gerçek bir nesnenin biçimi ile oynama Geometrik kuramlar geliştirmek

Hem bildirimsel hem de işlemsel bilginin ortak bileşenlerinden biri KURALLARDIR “Sosyo-ekonomik açıdan az gelişmiş toplumlarda genç ölüm daha yüksektir” Kurallar ilke ve işlemi içermektedir.

KURALLAR İşlemsel Kurallar (işlemler) -Sayıların ortalamasını alma Bir çokgenin alanını hesaplama Araba sürmek Belli bir hastalığın tedavisinde izlenen adımlar Uzun atlama İlişkisel Kurallar (ilkeler) Talep artıyorsa üretim de artar Isınan hava yükselir Başarısızlık ve engellenme saldırganlığa neden olur Ulusal ürünler kullanmak ülke ekonomisini güçlendirir

Uygulama Önerileri İlk olarak öğrencilerin kuralın içindeki temel kavramlar hakkında önbilgisi olup olmadığı sorgulanmalıdır. Bir kuralın öğrenilmesi ile o kuralı sözel olarak ifade etme becerisi birbirine karıştırılmamalıdır.

Uygulama Önerileri Öğrencilere gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra yeterli düzeyde uygulama olanağı sağlanmalıdır. Öğrenci süreci sorgulama, neden-sonuç ilişkileri kurma konusunda özendirilmelidir. Öğrencilerin kural uygulaması sırasında yaptıkları hatalar öğretmen tarafından not edilmelidir.

Uygulama Önerileri Kurallar öğretilmeye çalışılırken çoğunlukla günlük yaşamdan örnekler verilmelidir. Zorluk ve karmaşıklık açısından birbiriyle ilişkili bir görev dizisinin öğrenilmesi gerekiyorsa öğrenme hızı görevin sunulduğu sıraya göre ayarlanmalıdır.