SOLUNUM SIKINTISI OLAN TERM YENİDOĞANA YAKLAŞIM Prof.Dr.Zeynep İnce İstanbul Tıp Fakültesi Neonatoloji Bilim Dalı

PULMONER NEDENLER SIK TTN MAS Pnömoni Pnömotoraks DAHA ENDER Hipoplazi Kanama Kitleler ÜSY obstrüksiyonu

EKSTRAPULMONER NEDENLER VASKÜLER METABOLİK NÖROMÜSKÜLER Konjenital kalp Hipoglisemi Beyin ödemi PPH Hipotermi Kanama Anemi Asidoz Kas/spinal kord Polisitemi hastalıkları Hipovolemi

“OLMAZSA OLMAZ” LAR ÖYKÜ VE FİZİK MUAYENE: .............................................. LABORATUAR: AKCİĞER GRAFİSİ KAN GAZLARI HEMATOKRİT KAN ŞEKERİ

B.Ç erkek bebek Doğum tartısı 3510 g, 40 haftalık Anne 34 y, G2 P2 Membran rüptür zamanı 25 st + uzamış eylem  seksiyo ile doğum Apgar ? Doğumdan hemen sonra taşipne , dispne Dört saatlik sevk

Fizik muayene: Laboratuar: Genel durumu iyi, siyanozu yok Isı: 36.4C, SS: 40/dk, KTA:138/dk Skrotum hiperpigmente Laboratuar: Hematokrit: % 54 Kan şekeri: 50 mg/dl Kan gazı. pH: 7.37 pCO2: 40 mmHg HCO3: 20 mEq/l BE: - 1.8 mEq/l Oksijen satürasyonu: %97 (hava soluyor)

Ek yapılanlar İnfeksiyon göstergeleri: Normal 17-OH progesteron düzeyi

Acil girişimler Yok ! Gözlendi ve beslendi !

Tanı: Minimal respiratuar hastalık Term > preterm Ortalama 4 saat devam eden geçici solunum sıkıntısı (inleme, taşipne, hafif çekilmeler) Etiyoloji: hipotermi, hafif asidoz, hafif asfiksi ? Kan gazı, akciğer grafisi, kan sayımı, kan şekeri N Tanı genellikle retrospektif Çoğunluk 12. saatte asemptomatik

B.M erkek bebek Doğum tartısı 2910 g, 37 haftalık Anne 22 y, G1 P1 US  40 haftalık  elektif sezaryen Apgar skoru ? Postnatal 1. st inleme, taşipne, siyanoz EKO  Persistan Pulmoner Hipertansiyon ? Sekiz saatlik sevk

Fizik muayene: Laboratuar: Huzursuz Hafif çekilmeler, perioral siyanoz (+) SS: 80/dk, solunum sesleri normal KTA: 128/dk, 2/6 sistolik üfürüm Laboratuar: Hematokrit: % 50 Kan şekeri: 68 mg/dl Kan gazı: pH: 7.32 pCO2: 45 mmHg HCO3: 22.8 mEq/l, BE: -3.2 mEq/l Oksijen satürasyonu: % 95 (“hood” ile oksijen)

Ek yapılanlar İnfeksiyon göstergeleri : özellik yok Hemokültür Ekokardiyografi: Patent foramen ovale

Acil girişimler Kısıtlı sıvı “Hood” ile O2 Antibiyotik

Tanı: Yenidoğanın geçici taşipnesi Term > preterm, seksiyo, erkek Başlangıç < 6st Sıklıkla izole taşipne (100-120/dk) Minimal siyanoz, çekilmeler ender Göğüs ön-arka çapında artış, periferik ödem Grafide: Havalanma , perihiler vasküler gölgelerde , interlober septumda ödem Genellikle 3 günde iyileşme Komplikasyon: hava kaçakları

İzlem sırasında: Yatışının 2.saatinde çekilmelerde artma Oksijen satürasyonunda düşme Kan gazı:pH:7.27 pCO2:58.4 mmHg HCO3:26.4 mEq/l BE:-2.7mEq/l  CPAP CPAP’a alınışının 4.saatinde oksijen satürasyonunda ani düşme  Entübasyon

Tanı: Pnömotoraks Spontan /PBV, MAS, TTN ’ ye ikincil Ani gelişen solunum sıkıntısı-siyanoz Solunum seslerinin azalması Kalp tepe atımının yer değiştirmesi Dolaşım bozukluğu- Şok Grafide: Küçük Pn: havalanma farkı Büyük Pn: akciğer kollabe

F.E erkek bebek Doğum tartısı 3485 g, 39 haftalık Anne 26 y, G2 P2 Postnatal adaptasyon: özellik yok Onsekiz günlük: 2 günden beri öksürük, sık nefes alma, emmede azalma

Fizik muayene: Laboratuar: Genel durumu orta, huzursuz Isı: 37.2C, SS:78/dk KTA:160/dk Burun tıkalı Çekilmeler, krepitan raller Laboratuar: Hematokrit: % 41 Kan şekeri: 82 mg/dl Kan gazı: pH:7.40 pCO2:42 mmHg HCO3: 26 mEq/l Oksijen satürasyonu: % 93 (maske ile O2 )

Ek yapılanlar İnfeksiyon göstergeleri: Normal Hemokültür Nazofaringeal sekresyonda viral antijenler

Acil girişimler Oksijen Antibiyotik ??? “Pulse oksimetri” ile izlem

Tanı: RSV pnömonisi Neonatal pnömoni: Term/ pretermde Konjenital/ Erken (< 48st)/ Geç (> 48st) Noninfektif akciğer patolojilerinden ayırım güç RSV pnömonisi: Preterm ve BPD’de risk yüksek Apne, öksürük, hışıltı, siyanoz, burun akıntısı, solunum yetersizliği Destek tedavi

B.T kız bebek Doğum tartısı 2550 g, 38 haftalık Anne 44 y, G4 P4 Normal spontan doğum, Apgar 7/9 Doğumdan hemen sonra inleme, taşipne Eko: PDA  SSK’ya sevk (40 saatlik) Metabolik asidoz  İTF’ye sevk (58 saatlik)

Fizik muayene Laboratuar: Genel durumu kötü, hipotonik Isı: 36.4C SS: 68/dk KTA: 138/dk Yüzeyel çekilmeler , 1/6 sistolik üfürüm Laboratuar: Hematokrit: % 47 Kan şekeri: 57 mg/dl Kan gazı: pH: 7.0 pCO2: 23 mmHg HCO3 : 7mEq/l BE: -23 mEq/l Oksijen satürasyonu: % 94

Ek yapılanlar İnfeksiyon göstergeleri: Lökosit , CRP N, Yayma N Hemokültür Eko tekrarı: küçük PDA Metabolik incelemeler (idrar ve kan )

Acil girişimler Bikarbonatlı sıvı Antibiyotik Destek tedavi

Tanı Pirüvat karboksilaz eksikliği Stafilokok sepsisi

Solunum sıkıntısı nedeni olarak doğumsal metabolizma hastalıkları Term> Preterm Pozitif aile öyküsü /açıklanamayan yenidoğan ölümü Akciğer hastalığı bulgusu yok, taşipne nedeni asidemi Başlangıç sıklıkla > 6st Kan gazları: pH , pO2 N, pCO2  Akciğer grafisi normal Kesin tanı, metabolik incelemeler ile Yenidoğanda çeşitli semptomların olası nedeni olarak DMH mutlaka akılda tutulmalı !

B.S erkek bebek Doğum tartısı 3330 g, 41 haftalık Anne 25 yaşında, G2 P2 Postnatal adaptasyonda özellik yok 2 günlük “sağlıklı” olarak taburcu 2.5 günlük sık nefes alma, huzursuzluk yeniden hastaneye yatış: sepsis ? Aynı gün sevk

Fizik muayene: Laboratuar: Genel durum kötü, siyanoz hafif , A: 37C Ön fontanel 4X4, arka fontanel 1X1 cm açık SS: 80/dk , çekilmeler, krepitan raller KTA:170/dk, 2/6 sistolik üfürüm, sırta yayılıyor nabızlar zayıf Hepatomegali (4cm) Laboratuar: Hematokrit: %40 Kan şekeri: 177mg/dl Kan gazı: pH: 7.28 pCO2 :47 mmHg HCO3 :18.7 mEq/l O2 satürasyonu % 80

Ek yapılanlar İnfeksiyon göstergeleri: Kan sayımı normal, CRP  Hemokültür Ekokardiyografi Tiroid fonksiyon testleri

Acil girişimler Kısıtlı sıvı Diüretik Antibiyotik Dobutamin PGE infüzyonu

Tanı Aort koarktasyonu +VSD Konjestif kalp yetersizliği

Konjenital kalp hastalığı Term > preterm Üfürüm, kardiyomegali, kalp yetersizliği bulguları, siyanoz, sadece ”taşipne” Başlangıç sıklıkla > 6 saat Kan gazları: pCO2 N/, siyanotikse pO2  Akciğer grafisi: yardımcı olabilir veya tanısal > 6 st özellikle > 24 st bebeklerde düşünülmeli Ekokardiyografi tanı koydurucu

B.B erkek bebek Doğum tartısı 3230 g, 39 haftalık Anne 26 yaşında, G2 P2, 1 akrabalık EMR (72 st) + mekonyumlu amniyotik sıvı  acil sezaryen Apgar ? Entübasyon-ventilasyon 2 saatlik sevk

Fizik muayene: Laboratuar: Genel durumu kötü, entübe (2.5 No tüple !) Isı: 34.7C, KTA: 144/dk, siyanoze Çekilmeler, kaba raller Laboratuar: Hematokrit: %46 Kan şekeri: 164 mg/dl Kan gazı pH: 6.95, pCO2 :135 mmHg, HCO3:18.3 mEq/l, BE: -8.1mEq/l Oksijen satürasyonu: %70-78

Ek yapılanlar İnfeksiyon göstergeleri: Lökositoz, CRP Hemokültür ALT, AST: normal Üre, kreatinin  Kalsiyum 

Acil girişimler Ventilasyon: Tüp değişikliği, özel ventilatör ayarları, sürfaktan, sedasyon Antibiyotik Kısıtlı sıvı Destek tedavi

Tanılar Mekonyum aspirasyon sendromu Perinatal asfiksi Erken sepsis (alfa-hem.strep) Hipokalsemi

Mekonyum aspirasyon sendromu Term/postterm Mekonyumla boyanma Başlangıç <6 st Göğüs ön-arka çapında artma Taşipne, dispne, siyanoz, raller Grafide: yama şeklinde infiltrasyon PPH, hava kaçakları, infeksiyon sık Önlemede doğum odasında uygun resusitasyon çok önemli !

B.T erkek bebek Doğum tartısı 2330 g, 39 haftalık Anne 27 yaşında G1 P1 Preeklampsi  sezaryen Apgar ? Doğumdan 2 saat sonra solunum sıkıntısı 4.5 saatlik sevk

Fizik muayene: Laboratuar Genel durumu orta, pletorik, siyanotik ? Isı: 34.6C, SS: 66/dk, KTA:145/dk İnleme, çekilmeler Laboratuar Hematokrit (kapiller): % 75 Kan şekeri: 30 mg/dl Kan gazı: pH: 7.26 pCO2: 28 mmHg HCO3: 12.4 mEq/l BE: -11.2 mEq/l Oksijen satürasyonu: % 93

Acil girişimler Isıtma i.v glukoz ve bikarbonat perfüzyonu Venöz hematokrit tayini: % 70 Parsiyel kan değişimi

Tanılar SGA Polisitemi Hipoglisemi Hipotermi Metabolik asidoz

SONUÇ ?? Yenidoğanda solunum sıkıntısını, “Tanımak” kolay : Taşipne, dispne, siyanoz.... “Tanı koymak” güç : Nedenler çok çeşitli ! Sistematik ve acil yaklaşım önemli Zamanında, hızlı ve uygun transport hayat kurtarıcı !