HESAP KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ İşletmenin ekonomik ve/veya finansal yapısı üzerinde doğrudan ya da dolaylı olarak artış ya da azalış biçiminde değişikliğe neden olan veya olabilecek işlemlerin kayıt edildiği çizelgedir. Hesaplardaki için artış ve azalışlar hesapların “borç tarafı” olarak adlandırılan sol tarafı ile “alacak tarafı” olarak adlandırılan sağ tarafına kaydedilir. Artışların ve azalışların hangi tarafına kaydedileceği konusu, hesabın niteliğine göre değişmektedir.
HESAP KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ Hesapların; borç tarafında işlemin tarihi, açıklaması ve artış veya azalışın yazıldığı sütunlar bulunurken, alacak tarafında da aynı biçimde işlemin tarihi, açıklaması ve artış veya azalışın yazıldığı sütun bulunur. Bir hesabın sol tarafına bir değerin yazılması hesabın borç tarafına kayıt yapılmasını, sağ tarafına bir değerin yazılması hesabın alacak tarafına kayıt yapılmasını ifade eder. Bir hesabın borç tarafına yapılan kayıtların toplanması sonucunda elde edilen tutar borç toplamını, alacak tarafına yapılan kayıtların toplanması sonucunda elde edilen tutar alacak toplamını verir.
HESAP KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ Bir hesabın borç ve alacak toplamları arasındaki farka kalan denir. Hesabın borç toplamının alacak toplamından büyük olması durumunda iki toplam arasındaki fark borç kalanını gösterir. Aktif hesaplar,gider hesapları ve maliyet hesapları borç kalanı veren hesaplardır. Hesabın alacak toplamının borç toplamından büyük olması durumunda iki toplam arasındaki fark alacak kalanını gösterir. Pasif hesaplar ve gelir hesapları alacak kalanı veren hesaplardır. Bir hesabın borç toplamı ile alacak toplamı birbirine eşitse hesap kapalıdır. Bu durumda hesap kalan vermez.
HESAP KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ Aynı türden ticari işlemlerin kaydedilerek toplandığı hesaba “ ana hesap” denir. Ana hesaba yapılan kayıtların ayrıntılarını izleyebilmek amacı ile açılan hesaplara “yardımcı hesaplar ( alt hesaplar)” adı verilir.
- = FARK BORÇ KALANI BORÇLU HESAPLAR BORÇ TOPLAMI ALACAK TOPLAMI AÇILIŞ KAYDI YA DA DÖNEM BAŞI MEVCUDU DÖNEM İÇİ ÇIKIŞLARI (AZALIŞLAR) DÖNEM İÇİ GİRİŞLERİ (ARTIŞLAR) KAPANIŞ KAYDI YA DA DÖNEM SONU MEVCUDU - BORÇ TOPLAMI ALACAK TOPLAMI FARK BORÇ KALANI = KALAN VERMEZ
BORÇLU HESAPLARIN ÖZELLİKLERİ 1.İlk kayıt (hesabın açılışı) borç tarafına kayıt edilir. 2. Herhangi bir nedenle ( fiilen ve / veya hesaben) ortaya çıkan değer artışları hesabın borç tarafına , değer azalışları alacak tarafına kayıt edilir. 3. Hesabın borç tarafında bir değer yoksa ( hesap kapalı ya da sıfır değere sahipse) alacak tarafına kayıt yapılamaz. 4. Hesapta bir değer mevcut bulunduğu sürece borç kalanı verir. Mevcut yoksa kalan vermez. Borç karakterli bir hiçbir zaman hesap alacak kalanı vermez.
- = FARK ALACAK KALANI ALACAKLI HESAPLAR BORÇ TOPLAMI ALACAK TOPLAMI AÇILIŞ KAYDI YA DA DÖNEM BAŞI MEVCUDU DÖNEM İÇİ ÇIKIŞLARI (AZALIŞLAR) KAPANIŞ KAYDI YA DA DÖNEM SONU MEVCUDU DÖNEM İÇİ GİRİŞLERİ (ARTIŞLAR) - BORÇ TOPLAMI ALACAK TOPLAMI FARK ALACAK KALANI = KALAN VERMEZ
ALACAKLI HESAPLARIN ÖZELLİKLERİ 1. İlk kayıt (hesabın açılışı) alacak tarafına kayıt edilir. 2. Herhangi bir nedenle ( fiilen ve / veya hesaben) ortaya çıkan değer artışları hesabın alacak tarafına , değer azalışları borç tarafına kayıt edilir. 3. Hesabın alacak tarafında bir değer yoksa ( hesap kapalı ya da sıfır değere sahipse) borç tarafına kayıt yapılamaz. 4. Hesapta bir değer mevcut bulunduğu sürece alacak kalanı verir. Mevcut yoksa kalan vermez. Alacak karakterli bir hesap hiçbir zaman borç kalanı vermez.
MUHASEBE SÜRECİNDE KULLANILAN HESAP ÜÇ TÜRDÜR. 1.BİLANÇO HESAPLARI AKTİF HESAPLAR= BORÇLU HESAPLAR PASİF HESAPLAR = ALACAKLI HESAPLAR 2. GELİR TABLOSU HESAPLARI GİDER HESAPLARI = BORÇLU HESAPLAR GELİR HESAPLARI = ALACAKLI HESAPLAR 3. MALİYET HESAPLARI MALİYET GİDERİ= BORÇLU HESAPLAR YANSITMA = ALACAKLI HESAPLAR
Varlık hesapları aktif hesaplar, BİLANÇO HESAPLARI Bilançoda yer alan; varlık, yabancı kaynak , öz kaynak ve nazım hesaplara bilanço hesapları denir. Varlık hesapları aktif hesaplar, yabancı kaynak ve öz kaynak hesapları pasif hesaplar olarak bilinir. Aktif hesaplar ; işletmenin sahip olduğu ekonomik varlıklarını gösteren hesaplardır. Diğer bir deyişle, işletmenin kaynaklarını nasıl kullandığını gösterir.
AKTİF HESAPLARIN TÜRLERİ Aktif hesaplar içerisinde yer alan varlık hesaplarının ticari faaliyetlerde kullanılma, devir olma ve paraya çevrilebilme hızları birbiri ile aynı değildir. Bu nedenle ; aktif hesaplar dönen varlıklar ve duran varlıklar olmak üzere iki gruba ayrılır. Bilanço hesapları faaliyet döneminin sonunda izleyen faaliyet dönemine aktarılır. Bilanço hesapları yalnızca bir faaliyet dönemine ait olarak kullanılan hesaplar değildir.
PASİF HESAPLARIN TÜRLERİ Pasif hesaplar içerisinde yer alan borç hesaplarının geri ödeme süreleri aynı değildir. Bu nedenle; pasif hesaplar kısa vadeli yabancı kaynaklar, uzun vadeli yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar olmak üzere üç gruba ayrılır.
MUHASEBENİN TEMEL DENKLEMİ AKTİF= PASİF
NAZIM HESAPLAR VE ÖZELLİKLERİ Nazım hesaplar; Ticari işlem ortaya çıktığı tarihte işletmenin bilanço, gelir tablosu ve/ veya maliyet hesapları üzerinde etkisi olmayan, ancak işletmeyi belli bir taahhüt altına sokan ve ileride işletmenin varlıkları, kaynakları, gelirleri, giderleri ve maliyetleri üzerinde etkisi bulunabilmesi söz konusu olan işlemleri izlemek amacıyla kullanılan hesaplardır.
GELİR TABLOSU HESAPLARI Gelir tablosunda; yer alan gelir,gider dönem net karı veya zararı hesaplarına gelir tablosu hesapları adı verilir. GELİR TABLOSU HESAPLARI Gelir tablosu hesapları gider hesaplar ve gelir hesapları olarak iki gruba ayrılır. Gelir tablosu hesapları bir faaliyet dönemine ait hesaplar olmaları nedeniyle faaliyet döneminin sonunda gelir tablosu hesapları dönem karı ve zararı hesabına devredilerek kapatılır ve dönem net karı veya zararı hesaplanır.
MALİYET HESAPLARI VE ÖZELLİKLERİ İşletmenin faaliyetlerini sürdürebilmesi ve faaliyet konusu olan mamul ve hizmetlerin üretiminde planlanan biçim ve niteliklere getirilebilmesi amacıyla yapılan giderlerin ve maliyetlerin izlendiği hesaplar maliyet hesaplarıdır. Maliyet hesapları maliyet - gider, yansıtma ve fark hesapları olarak gruplandırılır. Maliyet hesapları bir faaliyet dönemine ait hesaplar olmaları nedeniyle faaliyet döneminin sonunda ilgili stok, maliyet ve gider hesaplarına devredilerek kapatılır.
KAR ZARAR GELİR GİDER PASİF AKTİF NAZIM