ULUSLARARASI MARKA TESCİLİNE İLİŞKİN MADRİD PROTOKOLÜ UYGULAMALARI 08 KASIM 2010 HALİL MURAT GÜNGÜNEŞ Marka Uzmanı

SUNUM İÇERİĞİ Uluslararası Tescil Sistemleri Madrid Sistemi Türkiye Tarihçesi Sistemin İşleyişi Karşılaşılan Sorunlar ve Öneriler İstatistiki Veriler 2 2

Uluslararası Marka Tescil Sistemleri I- Uluslararası marka tescil sistemi 2 tanedir. -Madrid Anlaşması -Madrid Protokolü (Türkiye Protokole taraftır.) -Bu iki anlaşma Madrid Sistemi’ni oluşturmaktadır. II- Bölgesel Sistemler - Benelüks Marka Tescil Sistemi - Topluluk Marka Sistemi - Afrika Sınai Mülkiyet Örgütü (OAPI) Benelüks Marka Tescil Sistemi: 1971 tarihi itibariyle Belçika, Lüksemburg ve Hollanda’yı kapsayan sistemdir. OAPI: Afrika ülkelerini kapsayan bir tescil sistemidir. 3

ULUSLARARASI TESCİL SİSTEMLERİNİN DOĞUŞU Her ülkeye ayrı ayrı başvuruda bulunmak Ayrı ayrı ücretler ödemek Her ülke için ayrı ayrı dillerde formlar doldurmak Yerine Markalara ilişkin işlemlerin (başvuru, ücret, devir, iptal, yenileme vb.) kolayca tek bir merkez (WIPO) tarafından yürütülmesi 4

MADRİD SİSTEMİ Sistem 1891 tarihli Madrid Anlaşması ile başlamıştır. Madrid Anlaşmasına katılım sınırlı olmuştur. Bu nedenle 1989 yılında Madrid Protokolü kabul edilmiştir. 5

Madrid Protokolü’nün Amaçları Madrid Anlaşması’na yönelik çekinceleri ortadan kaldırarak katılımı artırmak Madrid Sisteminin coğrafi alanını genişletmek Madrid Sistemi ile Topluluk Sistemi arasında bağ kurmak (Avrupa Topluluğu’nun Protokole taraf olması.) 6

Madrid Protokolü ile Getirilen Yenilikler (Anlaşma ile Protokol arasındaki farklılıklar) Esas tescilin yanı sıra esas başvuruya dayalı uluslararası başvuru imkanı 12 veya 18 aylık ret bildirim süresi İtiraz durumunda ret bildirim süresinin uzatılması İngilizce dilinin kullanımı Bireysel ücret talep edebilme hakkı Uluslararası tescili ulusal/bölgesel başvuruya/tescile dönüştürülebilme imkanı Devletlerin yanı sıra hükümetler arası örgütlerin de Protokole taraf olabilmesi 7

Sistemin Avantajları Madrid Sistemi ile; birden çok ülkede tek bir tescil no ile tek bir yenileme tarihi ile birden çok tescil elde edilebilir. tek bir ofis aracılığıyla tek bir form kullanılarak tek bir dilde tek bir ücret ödeyerek tek bir başvuru yapılır. 8

Sistemden Kimler Yararlanabilir? Uluslararası başvuru, Madrid Protokolü'ne taraf olan bir ülkede gerçek ve etkin sınai veya ticari bir kuruluşu olan veya o ülkede yerleşik olan veya o ülkenin tabiyetinde olan bir gerçek veya tüzel kişi tarafından yapılabilir. Madrid Sistemi; kuruluş, yerleşiklik veya tabiiyet açısından Madrid Sistemi'nin bir üyesiyle gerekli bağlantıya sahip olmayan gerçek veya tüzel kişiler tarafından kullanılamaz. Madrid Birliği içerisinde olmayan bir ülkede, marka koruması sağlanamaz. Madrid Sistemi; kuruluş, yerleşiklik veya tabiiyet açısından Madrid Sistemi'nin bir üyesiyle gerekli bağlantıya sahip olmayan gerçek veya tüzel kişiler tarafından kullanılamaz. 9

MADRİD SİSTEMİ TÜRKİYE TARİHÇESİ Markaların uluslararası tescil işlemlerinin kolaylıkla yürütülebilmesi amacıyla Madrid Protokolüne üyelik gerçekleşmiştir. Ülkemizde 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren Protokol uygulanmaktadır. Bu tarihten itibaren Türkiye; Madrid Protokolü kapsamında uluslararası marka tescil başvuru almakta ve yapmaktadır. İşlemleri TPE Markalar Dairesi Başkanlığı yürütmektedir. 10 10

SİSTEMİN İŞLEYİŞİ TPE’ye yapılan başvurular Türkiye’nin belirlenen akit taraf olduğu durum TPE aracılığıyla yapılan başvurular - Türkiye’nin Menşe Ofis olduğu durum 11 11

Sistemin İşleyişi (devamı) TPE’ye yapılan başvurular Ulusal mevzuat (556 sayılı KHK) kapsamında incelenmektedir. Süreç ulusal başvurular için nasılsa uluslararası başvurular için de aynıdır.(Yayın, itiraz, süreler vb.) 18 ay içinde sonuçlandırılmalıdır! Yazışmalar WIPO ile yapılır. 12 12

Marka Tescil Prosedürü Başvuru İnceleme Yayın İtiraz Tescil 13

14

Sistemin İşleyişi (devamı) TPE aracılığıyla yapılan başvurular Türkiye’de tescilli ya da başvuru halinde bir marka olması gerekir. Tek bir dil kullanılır. (İNGİLİZCE) Tek bir başvuru formu doldurulur. (MM2) 83 ülkede (Kasım 2010) tescil talebinde bulunma imkanı mevcuttur. 15 15

Sistemin İşleyişi (devamı) MM2 Formunun yanında başvuru ile birlikte; Enstitüye hitaben yazılmış ve talebin içeriğini belirten dilekçe, Madrid Protokolü çerçevesindeki işlem ücretinin ödendiğini gösterir belge, Talep vekil aracılığıyla yapılmışsa, talep edilen işleme ilişkin yetkinin varlığını açıkça belirtildiği vekaletname veya söz konusu yetkinin varlığının açıkça belirtilmiş olduğu ve vekilin talep sahibi kişiden önceden alıp Enstitüye vermiş olduğu vekaletnameye atıf. TPE’ye ödenmesi gereken ücret: 275 TL 16 16

Sistemin İşleyişi (devamı) TPE, talep sahibi/vekilince hazırlanan başvuru formunun (MM2) esas markaya uygunluğunu inceler. MM2 formu incelemesinde sık karşılaşılan sorunlar: MM2 formunda yer alan bilgilerin Esas başvuru/tescildeki bilgilerle örtüşmemesi (başvuru/marka sahibi adı, adresi, marka örneği vb.) konularda farklı bilgiler bulunması Tercüme (malların/hizmetlerin tercümelerinin tam olarak anlaşılır olmaması) 17 17

MM2 Formu Doldurulurken Dikkat Edilecek Hususlar (1) Ulusal marka ile uygunluk - Esas tescil/başvuru no ve tarihi (5) - Sahip bilgileri (2) - Mal ve hizmetler (10) - Marka örneği (7) Uygun başvuru yetkisi (3) Rüçhan talebi (6) Renk talebi (8) Markanın harf çevirisi (Latin harfleri dışındaki karakterlerin varlığında)(9) Markanın anlamı (9) 18

MM2 Formu Doldurulurken Dikkat Edilecek Hususlar (2) 7. Marka çeşidi (9) Belirlenen ülkeler (11) ABD’nde kullanım beyanı (MM18 Formu)(11) AT’de ikinci dil belirleme (11) Ulusal ücret (275 TL) Uluslararası ücretler - Ödemeyi yapan kişi - Ödeme bilgileri 19

Sistemin İşleyişi (devamı) MM2 formu: http://www.wipo.int/madrid/en/forms/ WIPO ücret hesaplaması sayfası: http://www.wipo.int/madrid/en/fees/calculator.jsp 20 20

Sistemin İşleyişi (devamı) WIPO ücret hesaplaması sayfası: 21 21

Sistemin İşleyişi (devamı) Eksiği bulunmayan/giderilen başvurular WIPO’ya iletilir. WIPO tarafından inceleme yapılır. - Uygunsuzluk içerenlerin ilgililere bildirilmesi, uygunsuzluğun giderilmesinden sonra uluslararası tescilin kaydının yapılarak belirlenen akit taraflara iletilmesi Başvuruların, belirlenen akit taraf ofislerince kendi ulusal mevzuatları çerçevesinde incelenmesi (12 ya da 18 ay) ve verilen kararların WIPO aracılığıyla başvuru sahiplerine iletilmesi 22

23

24 24

Uluslararası Tescilin Tarihi ? Başvurunun menşe ofise yapıldığı tarih (iki ay içerisinde Uluslararası Büro (WIPO) tarafından alınması durumunda) Uluslararası Büro tarafından alındığı tarih (iki aydan daha uzun bir sürede Uluslararası Büro tarafından alınması durumunda) 25

Uluslararası Başvurunun Reddi Ulusal Ofisler kararlarını WIPO’ya bildirir. WIPO ise kararları başvuru sahiplerine/vekillerine tebliğ eder. Tebliğle birlikte karara itiraz etme süreci başlar. İtiraz doğrudan ilgili ülke Ofisine yerleşik vekil tayin edilmek suretiyle yapılır 26

Uluslararası Tescilin Etkisi Uluslararası yolla elde edilen tescil ulusal yolla yapılmış gibi etki doğurur. Marka mevzuatının uygulanması açısından başvurunun ulusal veya uluslararası yolla yapılmış olmasının herhangi bir önemi yoktur. 27

Koruma Süresi ve Yenileme Koruma süresi 10 yıl 10’ar yıllık sürelerle sınırsız yenileme Wipo tarafından marka sahiplerine yenileme dönemine ilişkin bildirimde bulunulur. 28

Uluslararası Sicilde Yapılabilecek Değişiklikler Unvan ve adres değişikliği işlemi Sınırlandırma, feragat işlemi Devir WIPO, marka sicilinde gerekli düzenlemeleri yaptıktan sonra ulusal ofislere değişikliklerle ilgili bildirimde bulunur. Değişiklik talepleri doğrudan veya TPE aracılığıyla WIPO’ya bildirilebilir. 29

Sonraki Belirleme (Subsequent Designation) Korumanın kapsamını daha önceden koruma ihtiyacı duyulmayan akit taraflara genişletme imkanı Korumanın kapsamını sisteme sonradan dahil olan akit taraflara genişletme imkanı MM2 yerine MM4 Formu Başvuru ücreti yerine sonraki belirleme ücreti 30

Uluslararası Tescilin Esas Markaya Bağımlılığı Uluslararası tescilli marka; menşe ofiste başvuru halinde bulunan veya tescil edilen esas markaya uluslararası tescil tarihinden itibaren beş yıl süreyle bağımlı kalır. Menşe ofisin redde veya hükümsüzlüğe ilişkin olarak Uluslararası Büro'ya bildirimde bulunması ve uygun durumlarda uluslararası tescilin iptalini talep etmesi gereklidir. Uluslararası tescil tarihinden itibaren beş yıllık süre sonunda uluslararası tescil, esas başvurudan veya esas tescilden bağımsız hale gelir. Eğer uluslararası tescil tarihinden itibaren beş yıllık süre içerisinde, menşe ofis tarafından tescil edilen marka (esas tescil); mahkeme kararıyla veya marka sahibi tarafından iptal edilir ise, uluslararası marka tescili de iptal edilir. Aynı şekilde, uluslararası tescilin, menşe ofise yapılan bir başvuruya dayandığı durumda; eğer başvuru beş yıllık süre içerisinde reddedilir, geri çekilir ya da başvurudan kaynaklanan tescil bu süre içerisinde hükümsüz kalır ise uluslararası tescil de iptal edilir. Böyle bir iptal Gazete'de yayınlanır ve belirlenen Akit Taraflara bildirilir. 31

Dönüştürme (Transformation) Uluslararası tescilin (UT) Menşe ülkede tamamen veya kısmen reddi/iptali durumunda UT, Belirlenmiş Akit Tarafların tamamında veya bazılarında ulusal veya bölgesel başvurulara dönüştürülebilir. 32

Dönüştürme işleminin şartları: İptalin/reddin bildirim tarihinden itibaren 3 ay içerisinde başvuru yapılması gerekir. Başvurunun bu ülkelerde reddedilmemiş olması gereklidir. Dönüştürme işleminden sonra, uluslararası tescil artık Ulusal tescil haline gelir. Ulusal Başvuruların Koruma Tarihi: uluslararası başvurunun yapıldığı tarih veya, geçerli rüçhan tarihi Etkisi: Ulusal başvurularla aynı hükümlere tabidir ve eş etkiye sahiptir 33

KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÖNERİLER WIPO internet sitesinden talebe uygun form seçilmelidir. Başvuru formlarının kapak sayfalarındaki açıklamalar dikkatlice okunmalıdır. Tescil taleplerinde (MM2 ve MM4 formu) esas marka kapsamı dikkate alınmalıdır. (eşya listesindeki belirsizlikler, ücret eksikliği, red kararları, v.b.) Esas markadaki adres değişikliğinin Uluslararası Sicile zamanında yansıtılmasının, özellikle süreye bağlı bildirimler bakımından önemli olduğu unutulmamalıdır. 34 34

KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÖNERİLER WIPO uygunsuzluk yazılarına verilecek cevaplarda süreye dikkat edilmeli, TPE içi işlemlerin de belirli bir sürece sahip olduğu unutulmamalıdır. Esas markadaki adres değişikliğinin Uluslararası Sicile zamanında yansıtılmasının, özellikle süreye bağlı bildirimler bakımından önemli olduğu unutulmamalıdır. 35

İSTATİSTİKİ VERİLER Madrid Protokolüne ilişkin 2009 yılı verilerine göre: TPE’ye yapılan başvuru = 7.929 TPE’den yapılan başvuru = 835 Menşe Ofis başvurularında Türkiye 14. sırada Belirlenen Akit taraflar arasında ise 9. Sırada Madrid Protokolüne ilişkin 2010* yılı verilerine göre: TPE’ye yapılan başvuru = 5837 TPE’den yapılan başvuru = 585 * : Wipo kayıtlarında göre ilk 9 aylık rakamlar 81 ülke arasında En çok tercih edilen sınıflar 9,35,42. AB ülkeleri en çok başvuru yapan ülkeler. 36 36

YILLAR Madrid Başvurusu Menşe Ofis Başvurusu 1999 2352 71 2000 4838 152 2001 6245 192 2002 5536 226 2003 5917 580 2004 6318 713 2005 8077 862 2006 8452 930 2007 9338 826 2008 10.166 915 2009 7.929 835 37 37

TOPLULUK MARKA TESCİL SİSTEMİ (CTM) Roma Antlaşması (1957): “üye ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişimini sağlamak için...Avrupa’yı bölen bariyerleri ortadan kaldıran ortak girişimlerde bulunmak” 89/104 Sayılı Direktif - 21 Aralık 1988 - (2008/95) - Avrupa Topluluğu üye ülke mevzuatlarının birbiriyle uyumlaştırılması hedeflenmiştir. 40/94 Sayılı Topluluk Marka Tüzüğü - 20 Aralık 1993 - (2009/207) - OHIM’in oluşturulması sağlanmıştır. TOPLULUK MARKA TESCİL SİSTEMİ (CTM) Topluluk Markası sistemi, 1993 yılında, 40/94 sayılı Topluluk Markası Hakkında Konsey Tüzüğü’nün kanunlaşması ile birlikte hayata geçmiştir. 38

Topluluk Marka Tescil Sistemi Nedir? Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamını koruma kapsamına alan ve her ülkede eşit haklar sağlayan bir marka tescil sistemidir. Sistem, merkezi İspanya’nın Alicante şehrinde olan İç Pazarda Uyumlaştırma Ofisi (OHIM) tarafından idare edilmektedir. 39

Topluluk Markası – Avantajları AB düzeyinde geçerli, etkin ve eşit etkide güçlü bir marka Tek dil, tek ofis, tek başvuru Ekonomik Ulusal başvurulara dayalı rüçhan hakkı AB’nin genişlemesine paralel genişleyen koruma kapsamı 40

Topluluk Markası - Başvuru Yetkisi (Kimler Topluluk Marka Başvurusunda Bulunabilir?) AB Üyesi Ülke vatandaşları Paris Sözleşmesi’ne taraf ülke vatandaşları AB Üyesi Ülkelerde ülkelerde ticari ve etkin işletme sahipleri Paris Sözleşmesi’ne taraf ülkelerde ticari ve etkin işletme sahipleri Türk vatandaşlarının başvuru yetkisi bulunmaktadır. 41

Topluluk Markası - Temsil Sadece başvuru işleminde vekil zorunluluğu yoktur. AB’de yerleşik olan kuruluşlar çalışanları tarafından temsil edilebilir. 42

Topluluk Markası - Başvuru Yeri OHIM (Alicante - İspanya) Üye ülke sınai mülkiyet ofisleri Benelüks Marka Ofisi Birinci dil: Topluluğun 20 resmi dilinden birisi İkinci dil:* Birinci dilden farklı ve OHIM’in 5 dilinden birisi OHIM’in 5 dili: İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, İtalyanca *Birinci dilin OHIM dili olmaması durumunda itiraz ve iptal işlemlerinde kullanılır

Topluluk Markası - Tescil Prosedürü 44

İnceleme Aşaması Başvuru tarihinin verilmesi Şekli inceleme Mal/hizmet sınıflandırması Mutlak ret nedenleri açısından inceleme Çeviri (resmi dillere çeviri) Şekli inceleme: başvuru formundaki imza, dil, sahip ve vekil bilgileri, rüçhan talebine yönelik inceleme 45

Madrid Sistemi – Topluluk Sistemi Uluslararası Menşe Ofise başvuru Ayrı ayrı inceleme ve tescil WIPO organizatör Coğrafi kapsam: 83 + Sonraki belirleme imkanı Dil: İng., Fr., İsp. Ücret: değişken Bölgesel OHIM veya Üye Ülkelere başvuru Tek inceleme tek tescil OHIM karar mercii Coğrafi kapsam: 27+ Ya hep ya hiç Dil: 20 Üye Ülke dili Ücret: standart 46

TEŞEKKÜRLER halil.gungunes@tpe.gov.tr 47