Anadolu ve Mezopotamya Devletleri Sosyal Bilgiler Ünite 2 Anadolu ve Mezopotamya Devletleri

Hititler · M.Ö 2000 yıllarında Anadolu’ya gelerek Kızılırmak çevresinde devlet kurmuşlardır. · Başkentleri Hattuşaş ( Boğazköy) şehridir. Çorum yakınlarındadır. · Hititliler Suriye’yi ele geçirmek için Mısırlılarla savaşmışlardır. Bu savaşın sonunda iki devlet arasında Kadeş Antlaşması imzalandı. · Kadeş Antlaşması (M.Ö 1280) Dünya tarihinde iki devlet arasında yapılan ilk antlaşmadır. Hitit Devleti M.Ö 1200 yılında Anadolu’ya gelen Frigler tarafından yıkıldı.

Hititler’in Dağılımı

Frigler M.Ö 1200 yıllarında Hititlerin yıkıldığı bölge üzerinde ve Ankara ,Eskişehir,Afyon dolaylarında devlet kurdular. Devletin başkenti Ankara’nın Polatlı ilçesi yakınlarındaki Gordion şehridir. Frigyer krallarına Midas ünvanı verirlerdi. Tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlardır.Tarım ve hayvancılıkla ilgili sert kanunlar koymuşlar tarıma ve hayvancılığa zarar verenleri şiddetle cezalandırmışlardır. Frigler M.Ö 7.yüzyılda Kafkaslardan Anadolu’ya gelen Lidyalılar tarafından yıkılmıştır.

Lidyalılar ·Gediz ve Büyük Menderes ırmakları arasında kurulmuştur. · Kral Giges zamanında bağımsız bir devlet kurmuşlardır. · Başkentleri Sard şehridir.( Bugünkü Manisa-Salihli yakınlarındadır.) - Ticaretle uğraşmışlardır. Kral Giges Efes’ten başlayıp Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu yaptırmıştır. ·Ticaretteki bu gelişmeler nedeniyle Lidyalılar tarihte ilk kez parayı icad ettiler. -Lidyalılar M.Ö 547 yılında Anadolu’yu işgal eden Persler tarafından yıkıldılar.

Urartular ·M.Ö 900 yılında Doğu Anadolu’da kuruldu. ·Başkenti Tuşpa(Van) şehridir. ·Maden işlemeciliğinde ilerlemişlerdir. · Tarımla ve hayvancılıklada uğraşmışlardır.Van ovasını sulamak için yaptıkları su kanalları günümüzde bile kullanılmaktadır. · Urartu Devleti M.Ö 600 yılında Medler tarafından yıkılmıştır

İyonlar M.Ö 1200 yıllarında Yunanistan’dan göç ederek Ege kıyılarına yerleşen Akalar tarafından kuruldu. · Akalar Ege kıyılarında 12 ayrı şehir kurmuşlar ve şehir devletleri halinde yaşamışlardır. ·En önemli İyon şehirleri İzmir,Efes,Milet,Foça’dır. ·Her şehrin başında ayrı bir kral bulunuyordu.Bundan dolayı hiçbir zaman güçlü bir krallık kuramamışlar ve ayrı ayrı şehir devletleri halinde yaşamışlardır.Siyasi birlik yoktur. -İyonyalılar denizcilikte ileri gitmişlerdir.Ancak zamanla Lidyalıların,Perslerin ve Romalıların egemenliğine girerek kaybolmuşlardır. -Önemli bilim adamları geliştirmişlerdir.

Sümerler - Mezopotamya’da kurulan ilk uygarlık Sümerlerdir. M.Ö 3500’de Orta Asya’dan gelerek Mezopotamya’da devlet kurmuşlardır. -Kanallar açmışlar ve bataklıkları kurutarak tarım ve hayvancılık yapmışlardır. -Tarihte ilk yazıyı Sümerler bulmuşlar ve kullanmışlardır.( Çivi yazısı) M.Ö 3200 - Not: Yazının bulunmasıyla tarih devirleri başlamıştır. -İlk yazılı kanunlar, ilk takvim, ilk matematik bilgileri de yine Sümerlere aittir. -Sümerler çok tanrılı dine inanırlar ve Ziggurat adı verilen tapınaklarında tanrılarına tapınırlardı ve kurban keserlerdi. -Sümerler Mezopotamya’da kurulan Akadlar tarafından son verilmiştir.

Babiller -Aşağı Mezopotamya’da kurulmuştur. -Devletin en güçlü zamanı kral Hammurabi zamanıdır.Kral Hammurabi Sümer kanunlarını geliştirerek uygulamıştır.( Hammurabi Kanunları diye bilinir) -Babil , dünyanın yedi harikasından biri olan “Babil’in Asma Bahçeleriyle” ünlüdür. -Babilliler M.Ö 6.yüzyılda Persler tarafından yıkılmıştır.

Asurlular Yukarı Mezopotamya’da kurulmuştur. Ninova şehri başkenttir. · Asurlular ticaretle uğraşmışlardır. Anadolu, Mısır ve Mezopotamya arasında ticaret yapmışlardır. · Asurlular ticaret amacıyla Anadolu’ya geldiklerinde yazıyı da beraberinde getirmişlerdir. Böylece Anadolu hem yazıyı öğrenmiş hem de tarih çağlarına girmiştir. · Asurlular M.Ö 612 yılında Pers egemenliğine girmiştir

 Biraz da Gülelim 

HAZIRLAYAN Esat KARAKAYA