OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİNE TARİHSEL BAKIŞ

Düşünme zamanı Okul öncesi eğitiminin tarihsel gelişimini öğrenmek bize ne kazandırır? Okul öncesi eğitiminin tarihsel gelişim süreci içinde neleri merak ediyoruz?

İlk Çağ PLATO (M.Ö. 427-347) Çocuk eğitiminin olabildiğince erken, evin dışında ve devlet okullarında, öncelikle devletin çıkarlarını gözetecek insanlar yetiştirecek şekilde verilmesini önerir. ARİSTO Çocukların 7 yaşına kadar annelerinin yanında kalmalarını ve bireysel özellikleri dikkate alınarak eğitilmelerini ister. Aristo 3 önemli öğe üzerinde durur: 1)Alışkanlıkların eğitimi 2) Fiziksel eğitim 3) Zihinsel eğitim Çocuğa verilecek eğitim bu sırayı izlemelidir ve alışkanlıklar verilirken doğru olanlar seçilmelidir.

Orta Çağ Orta çağda çocuk eğitimi dinsel tesirler altında kalmıştır. Batı toplumlarında çocuk yetişkinin küçük bir kopyası olarak algılanmıştır. Yetişkinin yaptığı tüm görevler çocuktan da beklenmiştir. Sıkı disiplin, itaat ve inaç öğretilmeye çalışılmıştır

COMENİOUS (1592-1670)

COMENİOUS (1592-1670) “İnsan kendi içine tanrısal özellikler taşır ve iyi olarak dünyaya gelir. Eğitimin görevi insandaki bu tanrısal iyi özellikleri geliştirmektir. Eğitim özgürlük, neşe ve zevk içeren, pozitif öğrenme tecrübelerinden oluşmalıdır.” Eğitim tabiatın yolunu izlemelidir. “Tabii Metot” En iyi öğrenme duyular yoluyla olur. İlk resimli çocuk kitabının yazarıdır. (Resimlerle Dünya)

JOHN LOCKE (1632-1704)

JOHN LOCKE (1632-1704) İnsan zihni dünyaya geldiğinde boş bir levha gibidir. Çevre ile kurulan ilişkiler sayesinde bilgi ve tecrübe sahibi oluruz. Bu nedenle eğitimin amacı çocuğa iyi bir çevre sağlayarak tecrübeler edinmesini sağlamaktır. En iyi öğrenme duyusal öğrenmedir.

JEAN JACQUES ROUSSEAU (1712-1778)

JEAN JACQUES ROUSSEAU (1712-1778) Tabiata uygun eğitim. Akıl ve duygu birlikte eğitilmelidir. Çocuk yetişkinden farklıdır. Çocuk merkezli eğitim yaklaşımı gereklidir.

JOHANN HEİNRİCK PESTALOZZİ (1746-1827) Pestalozzi çocuğun tanrısal bir iyilikle dünyaya geldiğine inanmıştır. Tabiatın gelişme prensibinin çocuğun gelişiminde de var olduğunu ve çocukların basamaklar halinde belli bir sıra ile geliştiğini ve bunu basamakları tüm çocukların takip ettiğini benimsemiştir. Çevre ve Program: Çocuğun yaşadığı ev ortamının okulda da devam etmesi gerektiğine inanır ve buna dayalı olarak okul ortamının da ev ortamına benzer şekilde düzenlenmesini savunur. Bunun çocuğun kendini güvende ve rahat hissetmesi için gerekli olduğunu ve eğitimin temel prensibi olduğuna inanır.

JOHANN HEİNRİCK PESTALOZZİ (1746-1827) Materyallerinde çocuğun gelişim özelliklerine göre seçilip yerleştirilmesi Pestalozzi için gereklidir. Okuma yazma öğretiminde çocukları gruplar halinde eğitmiş ve bunu yaparken kısa kelimelerden uzun kelimelerin öğretimine doğru gitmiş ve taşınabilir harfler kullanmıştır. Matematik öğretiminde de çakıl taşları fasulye tohumları gibi malzemeleri kullanmıştır. Öğretimde basitten karmaşığa, yakında uzağa doğru bir yol izlenmesi gerekliliğini savunmuştur.

FRİEDRİCH FROEBEL (1782-1852) İlk anaokulunu Almanya da kurmuştur. (1837) KİNDERGARDEN Birey olarak çocuğun ihtiyaçlarına ve haklarına saygı gösterilmelidir. Oyun bir eğitim aracı olarak kullanılmalıdır. Çocuklara yaş gruplarına göre farklı materyaller kullanılarak eğitilmelidir. Çevre ve doğadaki güzellikler çocuklara tanıtılmalıdır.

FRİEDRİCH FROEBEL (1782-1852) Çocuk eğitiminde müzik, masal, dans ve eğlenceden yaralanılmalıdır. Programda ödüller, etkinlikler, şarkılar ve eğitimsel oyunlar vardır.

20. YY’da egemen olan düşünürler Kuramsal temeller Davranışçı yaklaşım İlerlemeci yaklaşım Yapılandırıcı yaklaşım Çoklu zeka kuramı

JONHN DEWEY (1859-1952) Amerikalı bir eğitimci ve filozoftur. Eğitimde yenilikçilik akımını başlatmıştır. Chicago Üniversite’sinde Eğitim Laboratuarı Okulu adlı ve halen çalışmalarına devam etmekte olan okulu açmıştır. Dewey eğitim hakkında “Eğitimi daha sonraki yaşam için hazırlık olarak anlamayı bırakın ve onu şu andaki yaşamın tam anlamı yapın...Kendi başına yürütülmesi anlam taşımayan bir etkinlik başka bir şeyin hazırlığı olarak fazla etkin olamaz.” demiştir. “Yaparak öğrenme” ve “çocuk merkezli öğrenme” kavramlarını eğitime kazandırmıştır.

JEAN PİAGET(1896-1980) İsviçreli bir biyologdur. Psikoloji ve zeka üzerinde çalışmalar yapmış ve bugünde kabul gören çocukta bilişsel gelişim kuramını ortaya çıkarmıştır. Kendisi bir eğitimci olmamasına rağmen kuramı eğitimciler tarafında alınmış ve eğitim modeli olarak uygulanmıştır.

JEAN PİAGET(1896-1980) Piaget’ye göre çocuk, dünyanın pasif alıcısı değildir. Bilgiyi kazanmada aktif bir role sahiptir. Ayrıca, değişik yaşlardaki çocukların ve yetişkinlerin dünyaları  birbirinden farklıdır. Piaget bu farklılığın nedenlerini incelemiş ve bireyin dünyayı anlamasını sağlayan bilişsel süreçleri açıklamaya çalışmıştır. Piaget, bilişsel gelişimi, biyolojik ilişkilerle açıklamıştır. Piaget’ye göre gelişim, kalıtım ve çevrenin etkileşiminin bir sonucudur.

JEAN PİAGET(1896-1980) Bilişsel gelişim zihinsel diş çevreyle etkileşimi sonucu sağlanır. Bilişsel gelişim sürecinde Piaget 4 kavramdan söz eder. 1)      Şema (Schema) 2)      Özümleme (Assimilatıon) 3)      Uyum (Accomodation) 4)      Denge (Equilibration)

Piaget`in Bilişsel Gelişim Dönemleri 1)      Duyu Hareket Dönemi (0-2 yaş) 2)      İşlem Öncesi dönem (2-7) 3)      Somut İşlemler Dönemi (7-11) 4)      Soyut İşlemler Dönemi (11-15)

LEV SEMENOVİCH VYGOTSKY (1896-1934) Vygotsky öğrenme konusunda çalışmalar yapmış bir Rus düşünürdür. Sosyo-kültürel teori adıyla bilinen öğrenme teorisini ortaya atmış ve öğrenmeyi, sosyal çevre ile etkileşimler sonucu bilgi oluşturulması ifadesi ile tanımlamıştır. Ona göre sosyal deneyimler düşünceyi şekillendirir. Dilinde bu şekillenmede etkisi önemli bir yer tutar

HOWARD GARDNER (1943-) Çoklu zeka kuramının kurucusudur. Bu kurama göre; insanlar en az sekiz ayrı bilgi işleme düzeneğine sahiptirler. Bunlar eğitimle desteklenmelidir.

Düşünme Zamanı Okul öncesi eğitimin tarihsel gelişiminde dikkatinizi çeken en önemli fikirler nelerdir? Bu tarihsel bilgileri nasıl ve nerede kullanabiliriz? Okul öncesi eğitiminde bu düşünürlerin kuramları öğretmenlerin uygulamalarını nasıl etkilemiştir?