Antisepsi ve Ameliyathane Kuralları Dr. Esin DOĞANTEKİN
Terminoloji Sterilizasyon; bir madde yada cismin birlikte bulunduğu tüm mikroorganizmaların her türlü canlı ve aktif şekillerinden arındırılması işlemi Dezenfeksiyon; bir madde yada cismin birlikte bulunduğu patojen mikroorganizmalardan arındırılması işlemi Pastörizasyon; belirli ısı derecelerinde yapılan ve daha çok süt, süt ürünleri ve meyve suları için uygulanan dezenfeksiyon işlemi
Terminoloji-2 Antisepsi; özellikle vücudun yüzeysel dokuları (deri ve mukozalar) ve lezyonların kimyasal maddeler kullanılarak patojen mikroorganizmalardan temizlenmesi işlemi Dezenfektan; dezenfeksiyon işleminde kullanılan kimyasal maddeler Antiseptik; antisepsi işleminde kullanılan kimyasal maddeler
STERİLİZASYON Mikroorganizmaların vejetatif ve spor şekillerinin, fiziksel veya kimyasal yöntemlerle öldürülmesi işlemi Ölüm; üreme (büyüme ve bölünme) yeteneğinin tekrar kazanılamayacak şekilde kaybedilmesi Sterilizasyon teorik olarak kesin ve mutlak anlamlı olan bir işlemdir Bir cisim veya ortam ya sterildir veya değildir
STERİLİZASYON Fiziksel Yöntemler Kimyasal yöntemler Isı Filtrasyon Işınlama Nemli ısı ile Kaynatma Buhar Tindalizasyon Etilenoksit Kuru ısı ile Yakma Alevden geçirme Kuru sıcak hava
DEZENFEKSİYON Bir madde yada cismin birlikte bulunduğu patojen mikroorganizmalardan arındırılması işlemi Bir ortamdaki mikroorganizmaların temizlik ile azaltılmasından, sterilizasyona kadar geniş bir spektruma sahiptir Amaç; muhtemel bir enfeksiyonun başlamasını engellemek için ortamdaki potansiyel tehlikeye sahip mikroorganizmaları tür ve sayıca azaltmak, yok etmek veya uzaklaştırmak (mikrobiyal dekontaminasyon)
Ameliyathanede meydana gelecek bulaşmaya neden olan başlıca etkenler: 1.Hastanın kendisi 2.Ameliyat sırasında kullanılan araçlar 3.Ameliyat ekibi ve ameliyathane personeli
Ameliyathane içerisinde; yeşil kıyafet giyilmeli, kep takılmalı, ameliyat sırasında maske takılmalı, Ameliyathane içerisinde giyilen yeşil kıyafetlere; kan veya sekresyon sıçradıgında, enfekte hasta ile temas oldugunda günde en az bir kez kıyafetler degistirilmeli, Yeşil kıyafetler hastane dışında giyilmemeli, Yeşil kıyafetler ile hastane içinde gezerken üzerine beyaz önlük giyilmeli ve önü kapatılmalı, Yoğun bakım ünitelerine girerken yeşil kıyafetler üzerine mavi önlükler giyilmeli, önü kapatılmalı ve yoğun bakım ünitesinden çıkarken çıkartılmalıdır.
Ameliyathane ana kapısında kırmızı galoş giyilmeli, Ameliyathane personeli yoğun bakım üniteleri ve tuvaletlerin kapısında mavi galoş giymeli ve buralardan çıkarken çıkartmalı, Ameliyathane ana kapısından dışarıya kırmızı galoş ile çıkılmamalıdır.
Ameliyathane odasında kişi sayısı mümkün olan en az kişiyle sınırlandırılmalı, Ameliyathane odasına en fazla iki öğrenci alınmalı, Ameliyat başladıktan sonra mümkün olduğu kadar giriş çıkışlar olmamalı ve kapılar açılmamalıdır.
Cerrahi el yıkama tekniği Eldeki tüm takılar çıkarılır. Otomatik olarak, dirsekle veya d i z le musluk açılır. Ilık su sabunu daha iyi köpürtür ve bu nedenle suyun ısısı ılık olacak şekilde ayarlanır. Cilt üzerindeki florayı uzaklaştırmak amacıyla seçilen klorheksidin glukonat ya da providon iyot gibi bir antiseptik ajandan 15-25 ml alınır ve 3-5 dakika olacak şekilde eller yıkanır.
El yıkamaya parmak uçlarından dairesel şekilde başlanır ve dirseğe kadar yıkanır. Ilk yıkamada tercihen bir tarafı sünger diğer tarafı fırça şeklinde olan tek kullanımlık cerrahi fırçalar kullanılarak, tırnaklara ve eldeki oluklara dikkat edilerek hafifçe fırçalama yapılır. Cilt bütünlüğü bozulabileceği için tırnakların altı dışında cilt fırçalanmamalıdır. Eller dirsek seviyesinde tutularak, su aşağı doğru drene olacak şekilde her iki kol ayrı ayrı durulanır. Musluk otomatik değilse dirsek veya dizle kapatılır. Her el için steril havlu kullanarak eller ayrı olarak kurulanır. Eller bel seviyesinde tutularak hiçbir şeye dokunmadan steril eldiven giyilir.